4.3. Διάσταση ενεργειακής απόδοσης
i. Τρέχουσα κατανάλωση πρωτογενούς και τελικής ενέργειας στην οικονομία και ανά τομέα (συμπεριλαμβανομένων της βιομηχανίας, της οικιακής κατανάλωσης, των υπηρεσιών και των μεταφορών)
Πίνακας 4.4. Τρέχουσα κατανάλωση πρωτογενούς και τελικής ενέργειας στην οικονομία και ανά τομέα (επίσημα στοιχεία της Eurostat διαθέσιμα για το τρέχον έτος -2)
| Κύπρος Ενεργειακά δεδομένα για το έτος 2021 (Eurostat) | ktoe |
| Κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας (Ευρώπη 2020-2030) | 2.311,7 |
| Τελική κατανάλωση ενέργειας (Ευρώπη 2020-2030) | 1.688,7 |
| Τελική κατανάλωση – τομέας βιομηχανίας – χρήση ενέργειας | 243,4 |
| Τελική κατανάλωση – τομέας μεταφορών – χρήση ενέργειας | 661,6 |
| Τελική κατανάλωση – άλλοι τομείς – εμπορικές και δημόσιες υπηρεσίες – χρήση ενέργειας | 259,8 |
| Τελική κατανάλωση – λοιποί τομείς – νοικοκυριά – χρήση ενέργειας | 355,1 |
| Τελική κατανάλωση – λοιποί τομείς – γεωργία και δασοπονία – χρήση ενέργειας | 45,8 |
| Διεθνής αεροπορία | 157,7 |
Πρόσθετη πληροφόρηση δίδεται και στο σημείο. σημείο 2.2. i (υφιστάμενη κατάσταση)
ii. Τρέχον δυναμικό για τη συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης και την αποδοτική τηλεθέρμανση και τηλεψύξη
Από τη διεξαγωγή της περιεκτική μελέτης για αξιολόγηση78 του δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας στoν τoμέα της Θ&Ψ, οι μονάδες συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης και αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης (υπό εξέταση και η παραγωγή ζεστού νέρου με ηλιακά θερμικά ή και Υδρογόνο) εμφανίζουν χαμηλό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας. Συγκεκριμένα, οικονομικό δυναμικό στη χρήση μονάδων συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (36.3 MWe) εμφανίζεται στο τομέα της βιομηχανίας και ειδικότερα σε βιομηχανικές διεργασίες oπου υπάρχει ανάγκη για θερμοκρασίες πέραν των 400oC με εκτιμωμένη εξοικονόμηση πρωτογενούς κατανάλωσης στα 26,1 ktoe.
iii. Προβλέψεις με συνυπολογισμό των υφιστάμενων πολιτικών, μέτρων και προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης, όπως περιγράφονται στο σημείο 1.2. ii) για την κατανάλωση πρωτογενούς και τελικής ενέργειας για κάθε τομέα τουλάχιστον έως το 2040 (συμπεριλαμβανομένου του έτους 2030)
Πίνακας 4.5. Τομεακές ενεργειακές προβλέψεις για 2021-2040 με τα υφιστάμενα μέτρα
| Τομεακές προβλέψεις (Mtoe) | Κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας | Συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας | Τελική κατανάλωση ενέργειας – βιομηχανία | Τελική κατανάλωση ενέργειας – νοικοκυριά | Τελική κατανάλωση ενέργειας – γεωργία | Τελική κατανάλωση ενέργειας – μεταφορές | Τελική κατανάλωση ενέργειας – υπηρεσίες |
| 2022 | 2,4 | 1,9 | 0,2 | 0,3 | 0,05 | 1,0 | 0,2 |
| 2023 | 2,4 | 1,9 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,2 |
| 2024 | 2,4 | 1,9 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2025 | 2,3 | 2,0 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2026 | 2,3 | 2,0 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2027 | 2,4 | 2,0 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2028 | 2,4 | 2,0 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2029 | 2,4 | 2,0 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2030 | 2,4 | 2,0 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2031 | 2,4 | 2,0 | 0,2 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2032 | 2,4 | 2,0 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 1,0 | 0,3 |
| 2033 | 2,4 | 2,0 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,9 | 0,3 |
| 2034 | 2,4 | 1,9 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,9 | 0,3 |
| 2035 | 2,4 | 1,9 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,9 | 0,3 |
| 2036 | 2,3 | 1,9 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,8 | 0,3 |
| 2037 | 2,3 | 1,9 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,8 | 0,3 |
| 2038 | 2,3 | 1,9 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,8 | 0,3 |
| 2039 | 2,3 | 1,9 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,8 | 0,3 |
| 2040 | 2,3 | 1,9 | 0,3 | 0,4 | 0,05 | 0,8 | 0,3 |
Η κατανομή μεταξύ οδικών και αεροπορικών μεταφορών παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα.
Πίνακας 4.6. Τομεακές ενεργειακές προβλέψεις στον τομέα των μεταφορών για 2021-2040 με τα υφιστάμενα μέτρα
| Τελική κατανάλωση ενέργειας (Mtoe) | Οδικές Μεταφορές | Αεροπορικές Μεταφορές |
| 2022 | 0,6 | 0,3 |
| 2023 | 0,6 | 0,3 |
| 2024 | 0,6 | 0,3 |
| 2025 | 0,6 | 0,3 |
| 2026 | 0,6 | 0,4 |
| 2027 | 0,6 | 0,4 |
| 2028 | 0,6 | 0,4 |
| 2029 | 0,6 | 0,4 |
| 2030 | 0,6 | 0,4 |
| 2031 | 0,6 | 0,4 |
| 2032 | 0,6 | 0,4 |
| 2033 | 0,5 | 0,4 |
| 2034 | 0,5 | 0,4 |
| 2035 | 0,4 | 0,4 |
| 2036 | 0,4 | 0,4 |
| 2037 | 0,4 | 0,4 |
| 2038 | 0,4 | 0,4 |
| 2039 | 0,4 | 0,4 |
| 2040 | 0,4 | 0,3 |
iv. Επίπεδα βέλτιστου κόστους των απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης που απορρέουν από εθνικούς υπολογισμούς, σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ
Οι πρώτες απαιτήσεις ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια υιοθετήθηκαν στις 21 Δεκεμβρίου 2007 και έκτοτε αναθεωρήθηκαν τέσσερις φορές. Από το 2013 και μετά, κάθε αναθεώρηση των απαιτήσεων βασίζεται στα αποτελέσματα του υπολογισμού των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων των απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ.
Οι ισχύουσες απαιτήσεις ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης τέθηκαν σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2020 και βασίζονται στα αποτελέσματα του δεύτερου υπολογισμού που ολοκληρώθηκε το 2018.
Πίνακας 4.7. Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για νέα κτίρια
| Απαιτήσεις Ελάχιστης Ενεργειακής Απόδοσης σύμφωνα με: | Κ.Δ.Π. 568/2007 | Κ.Δ.Π. 446/2009 | Κ.Δ.Π. 432/2013 | Κ.Δ.Π. 119/2016 και Κ.Δ.Π. 379/2016 | Κ.Δ.Π. 121/2020 |
| Σε ισχύ από | 21/12/2007 | 1/1/2010 | 11/12/2013 | 1/1/2017 | 1/7/2020 |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας τοίχων και στοιχειών της φέρουσας κατασκευής που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | 0,85 W/m² K | 0,85 W/m² K | 0,72 W/m² K | 0,4 W/m² K
Οι τοίχοι μπορούν να είναι έως 0,6 W/m²K εάν τα παράθυρα είναι έως 2,5 W/m²K |
0,4[1] W/m² K |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας οριζόντιων δομικών στοιχειών και οροφών που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | 0,75 W/m² K | 0,75 W/m² K | 0,63 W/m² K | 0,4 W/m² K | 0,4 W/m² K |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας για δάπεδα υπερκείμενα κλειστού μη θερμαινόμενου χώρου | 2,0 W/m² K | 2,0 W/m² K | 2,0 W/m² K | – | – |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας κουφωμάτων που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | 3,8 W/m² K | 3,8 W/m² K | 3,23 W/m² K | 2,9 W/m² K | 2,25 W/m² K |
| Μέγιστος μέσος συντελεστής θερμοπερατότητας του κελύφους του κτιρίου εξαιρουμένων οριζόντιων δομικών στοιχείων | – | 1,3 W/m² K
για κτίρια κατοικιών 1,8 W/m² Κ για κτίρια μη κατοικιών |
1,3 W/m² K
για κτίρια κατοικιών 1,8 W/m² Κ για κτίρια μη κατοικιών |
– | – |
| Μέγιστος μέσος συντελεστής σκίασης σε κουφώματα που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | – | – | 0,63 | 0,63 | 0,63 |
| Μέγιστη μέση εγκατεστημένη ισχύς φωτισμού για κτίρια γραφείων | – | – | – | 10 W/m² | 10 W/m²
Επιτρέπεται να υπερκαλυφθεί αν το κτίριο εξοπλιστεί με σύστημα αυτοματισμού και ελέγχου του φωτισμού |
| Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές | – | Εγκατάσταση ηλιακού συστήματος για ικανοποίηση των αναγκών σε ζεστό νερό σε οικιστικά κτίρια
Πρόνοια εγκατάστασης συστήματος ΑΠΕ. |
Εγκατάσταση ηλιακού συστήματος για ικανοποίηση των αναγκών σε ζεστό νερό σε οικιστικά κτίρια
Τουλάχιστον το 3% της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας πρέπει να προέρχεται από ΑΠΕ για μη οικιστικά κτίρια |
Για μονοκατοικίες τουλάχιστον το 25%, για οικιστικές πολυκατοικίες τουλάχιστον το 3% και για μη οικιστικά κτίρια τουλάχιστον το 7% της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας πρέπει να προέρχεται από ΑΠΕ. | Για ξενοδοχεία, τουλάχιστον το 9% και για όλους τους άλλους τύπους κτιρίων τουλάχιστον 25% της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας πρέπει να προέρχεται από ΑΠΕ |
| Μέγιστη ζήτηση ενέργειας για θέρμανση για κατοικίες | – | – | – | – | 15 kWh/m² year |
| Μέγιστη κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας | – | – | – | – | Για κτίρια και κτιριακές μονάδες που:
· Χρησιμοποιούνται ως κατοικίες 100 kWh/m² year · Δεν χρησιμοποιούνται ως κατοικίες 125 kWh/m² year · Χρησιμοποιούνται ως ξενοδοχεία 220 kWh/m² year |
Πίνακας 4.8. Ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για υφιστάμενα κτίρια
| Απαιτήσεις Ελάχιστης Ενεργειακής Απόδοσης σύμφωνα με: | Κ.Δ.Π. 568/2007 | Κ.Δ.Π. 446/2009 | Κ.Δ.Π. 432/2013 | Κ.Δ.Π. 119/2016
Κ.Δ.Π. 376/2016 |
Κ.Δ.Π. 121/2020 | |
| Σε ισχύ από | 21/12/2007 | 1/1/2010 | 11/12/2013 | 1/1/2017 | 1/7/2020 | |
| Ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας | Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας τοίχων και στοιχειών της φέρουσας κατασκευής που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | 0,85 W / ² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | 0,85 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | 0,72 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | – | – |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας οριζόντιων δομικών στοιχειών και οροφών που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | 0,75 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | 0,75 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | 0,63 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | – | – | |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας για δάπεδα υπερκείμενα κλειστού μη θερμαινόμενου χώρου | 2,0 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | 2,0 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | 2,0 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | – | – | |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας κουφωμάτων που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | 3,8 W / m² K | 3,8 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | 3,23 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | – | – | |
| Μέγιστος μέσος συντελεστής σκίασης σε κουφώματα που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | – | – | 0,63 μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | – | – | |
| Ελάχιστη ενεργειακή κατηγορία στο ΠΕΑ | – | Β μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | Β μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | Β όλα τα κτίρια | Α για κτίρια που χρησιμοποιούνται ως κατοικίες
Β+ για κτίρια που δεν χρησιμοποιούνται ως κατοικίες |
|
| Στοιχεία του κτιρίου που αντικαθίστανται ή τοποθετούνται εκ των υστέρων | Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας τοίχων και στοιχειών της φέρουσας κατασκευής που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | – | – | 0,72 W / m² K όλα τα κτίρια | 0,4 W / m² K όλα τα κτίρια | 0,4 W / m² K όλα τα κτίρια |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας οριζόντιων δομικών στοιχειών και οροφών που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | – | – | 0,63 W / m² K όλα τα κτίρια | 0,4 W / m² K όλα τα κτίρια | 0,4 W / m² K όλα τα κτίρια | |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας για δάπεδα υπερκείμενα κλειστού μη θερμαινόμενου χώρου | – | – | 2,0 W / m² K μόνο σε κτίρια άνω των 1000τμ | – | – | |
| Μέγιστος συντελεστής θερμοπερατότητας κουφωμάτων που συνιστούν μέρος του κελύφους του κτιρίου | – | – | 3,23 W / m² K όλα τα κτίρια | 2,9 W / m² K όλα τα κτίρια | 2,25 W / m² K όλα τα κτίρια | |
| Μέγιστος μέσος συντελεστής θερμοπερατότητας του κελύφους του κτιρίου εξαιρουμένων οριζόντιων δομικών στοιχείων | – | – | 0,63 όλα τα κτίρια | – | – | |
Ο υπολογισμός αυτός είχε καταδείξει σαφώς ότι τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι Κτίρια με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ), καθώς εμπίπτουν στο φάσμα της βέλτιστης σχέσης κόστους-οφέλους, με εξαίρεση τα ξενοδοχεία. Όσον αφορά τα υφιστάμενα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα αποτελέσματα του υπολογισμού έχουν καταδείξει ότι θα πρέπει να απαιτείται υψηλότερη ενεργειακή απόδοση από την κατηγορία Β, που ίσχυε μέχρι το 2020, αλλά χαμηλότερη ενεργειακή απόδοση από το επίπεδο των ΚΣΜΚΕ. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ορισμός των ΚΣΜΚΕ είναι ο ίδιος για τα νέα και τα υφιστάμενα κτίρια. Επιπλέον, σύμφωνα με τον υπολογισμό, τα μεμονωμένα μέτρα σε υφιστάμενα κτίρια που παρέχουν υψηλό οικονομικό όφελος κατά τον κύκλο ζωής τους είναι:
- Μόνωση οροφής
- Αντλίες θερμότητας για θέρμανση
- Φωτοβολταϊκά
- Μονάδες κλιματισμού υψηλής απόδοσης
- Φωτισμός με LED
- Ηλιακοί θερμοσίφωνες για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης
- Λέβητες βιομάζας ψηλής απόδοσης
Σημειώνεται, ότι τα προαναφερθέντα αποτελέσματα περιγράφουν τα βέλτιστα οικονομικά επίπεδα από την άποψη του επενδυτή και όχι από την μακροοικονομική άποψη.
Οι παρακάτω πίνακες δείχνουν την εξέλιξη των απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης από την πρώτη θέσπιση τους το 2007 μέχρι σήμερα, για νέα και υφιστάμενα κτίρια.
Ο νέος υπολογισμός των βέλτιστων από πλευράς κόστους επιπέδων των απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης βρίσκεται σε εξέλιξη στο πλαίσιο σύμβασης που ανατέθηκε από την Υπηρεσία Ενέργειας και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2023.
78 Περιεκτική αξιολόγηση της δυνατότητας εφαρμογής συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης και αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης
[1] Για να είναι επιτρεπτό να υπερκαλυφθούν οι μέγιστοι συντελεστές θερμοπερατότητας των τοίχων και στοιχειών της φέρουσας κατασκευής, οριζόντιων δομικών στοιχειών και οροφών και κουφωμάτων, ο μέγιστος μέσος συντελεστής του συνόλου των στοιχειών του κελύφους του κτιρίου δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 0,65 W/m² K
Τέλος