3.3. Διάσταση ενεργειακής ασφάλειας

i. Πολιτικές και μέτρα που σχετίζονται με τα στοιχεία τα οποία παρατίθενται στο σημείο 2.3

Εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ)

Μετά την ολοκλήρωση σχετικής μελέτης σκοπιμότητας το 2016, η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας αποφάσισε να προχωρήσει στην εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στην κυπριακή αγορά. Η εισαγωγή ΥΦΑ θα λειτουργεί ως o αρχικός τρόπος εφοδιασμού με φυσικό αέριο έως ότου καταστούν διαθέσιμες οι εγχώριες πηγές φυσικού αερίου στην αγορά της Κύπρου και θα χρησιμεύσει ως εναλλακτική μορφή εφοδιασμού για τη διασφάλιση φυσικού αερίου.

Στην βάση των πιο πάνω, η ΕΤΥΦΑ (Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου) ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2018 διαγωνισμό για την υποδομή εισαγωγής ΥΦΑ στον κόλπο του Βασιλικού. Στις 23.08.2019 η ΕΤΥΦΑ ολοκλήρωσε τη διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών που υποβλήθηκαν για το έργο και στις 13.12.2019 πραγματοποιήθηκε η υπογραφή του συμβολαίου μεταξύ της ΕΤΥΦΑ και της κοινοπραξίας Κινεζικών, Ελληνικών και Νορβηγικών συμφερόντων, China Petroleum Pipeline Engineering CO Ltd – CPP, METRON S.A με τις Hudong-Zhonghua Shipbuilding Co. Ltd και Wilhelmsen Ship Management Limited. Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, η Κοινοπραξία πρέπει να ολοκληρώσει όλες τις υποδομές 24 μήνες από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών του έργου.

Στις 28.09.2020 ξεκίνησαν οι εργασίες για το έργο υποδομών έλευσης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Κύπρο. Η υλοποίηση του Έργου επηρεάστηκε από τις επιπτώσεις της πανδημίας και των διαφόρων μέτρων αντιμετώπισής της με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν καθυστερήσεις στο έργο. Οι εργασίες είναι σε εξέλιξη και γίνονται όλες οι απαραίτητες ενέργειες από την ΕΤΥΦΑ και το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για να υλοποιηθεί το έργο εντός των αναθεωρημένων χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί από τον εργολάβο, με στόχο την ολοκλήρωση του έργου έως τις αρχές του 2024. Η υποδομή αυτή αποσκοπεί στον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου και έχει πολλά διασυνοριακά οφέλη για την Κύπρο και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Το έργο υποδομών έλευσης φυσικού αερίου περιλαμβάνει την προμήθεια πλωτής μονάδας εισαγωγής, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU), προβλήτα (jetty) πάνω στην οποία θα είναι μόνιμα προσδεμένη η πλωτή μονάδα, καθώς και συναφείς υποδομές.

Διερεύνηση δυνατότητας εισαγωγής φυσικού αερίου/υδρογόνου μέσω αγωγού

Κύπρος και Ισραήλ έχουν συμφωνήσει πρόσφατα όπως συσταθεί Τεχνική Επιτροπή για εξέταση της κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου/υδρογόνου από το Ισραήλ προς την Κύπρο.

Σχέδιο δράσης για αποκατάσταση του ηλεκτρικού συστήματος μετά από διακοπή ρεύματος

Σε περίπτωση περιορισμένης ή διακοπής της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, ο ΔΣΜΚ εφαρμόζει το σχέδιο δράσης για την αποκατάσταση του ηλεκτρικού συστήματος μετά από διακοπή ρεύματος. Ο ΔΣΜΚ υποβάλλει στην ΡΑΕΚ, όποτε κρίνεται αναγκαίο, επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης για την αποκατάσταση του ηλεκτρικού συστήματος μετά από διακοπή ρεύματος. Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα μέτρα/ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν από το ΔΣΜΚ και τους ίδιους τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, το κρίσιμο προσωπικό υποστήριξης, τους μηχανισμούς προειδοποίησης, τα μέσα επικοινωνίας και κάθε άλλη πιθανή ενέργεια για την εφαρμογή του σχεδίου. Το σχέδιο δράσης ισχύει από το 2014 και από τότε έχουν γίνει αρκετές αναθεωρήσεις. Στο τελικό ΕΣΕΚ θα αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα και το τυχόν επιπλέον κόστος που έχει το πιο πάνω Σχέδιο και οι αναθεωρήσεις του στις τιμές ηλεκτρικής Ενέργειας.

Αντιμετώπιση περιορισμένου ή διακοπτόμενου εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας

Η ικανότητα να αντιμετωπιστεί ο περιορισμένος ή διακοπτόμενος εφοδιασμός σε ηλεκτρική ενέργειας, καθορίζεται από την τιμή δύο στοχαστικών δεικτών αξιοπιστίας, δηλαδή τον δείκτη LOLE (Loss Of Load Expectation – Αναμενόμενη Διάρκεια Απώλειας Φορτίου) και τον δείκτη EENS (Expected Energy Not Served – Αναμενόμενη Μη Εξυπηρετούμενη Ενέργεια). Ο καθορισμός των μέγιστων τιμών θα πρέπει να γίνει με βάση οικονομικά κριτήρια και λαμβάνοντας υπόψη την απομονομένη φύση τους ηλεκτρικού συστήματος της Κύπρου.

Ο καθορισμός των μέγιστων τιμών των εν λόγω δεικτών θα πρέπει να γίνει στη βάση εμπεριστατωμένων μελετών για το σύστημα της Κύπρου στο τελικό ΕΣΕΚ που θα υποβληθεί το 2024, λαμβάνωντας υπόψη και οικονομικά κριτήρια. .

Διαδικασίες έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση διακοπής της παροχής πετρελαϊκών προϊόντων

Σύμφωνα με τις πρόνοιες της Οδηγίας (ΕΕ) 2009/119 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14^ης Σεπτεμβρίου 2009 σχετικά με υποχρέωση διατήρησης ενός ελαχίστου επιπέδου αποθεμάτων αργού πετρελαίου ή/και προϊόντων πετρελαίου από τα κράτη μέλη, η Κυπριακή Δημοκρατία εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της διατηρώντας αποθέματα πετρελαιοειδών που αντιστοιχούν με 90 ημέρες των μέσων ημερήσιων καθαρών εισαγωγών της. Επιπρόσθετα είναι σε ισχύ σχέδια έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση σοβαρής διαταραχής στα οποία περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η αποδέσμευση των διατηρουμένων αποθεμάτων πετρελαιοειδών.

ii. Περιφερειακή συνεργασία στον εν λόγω τομέα

Δεν εφαρμόζεται λόγω της μη εισαγωγής του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Παρόλα αυτά, η Κύπρος συμμετέχει και παρακολουθεί τις εργασίες της EU Energy Platform και άλλων σχετικών ομάδων εργασίας σε ευρωπαϊκό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.

iii. Κατά περίπτωση, χρηματοδότηση μέτρων στον εν λόγω τομέα σε εθνικό επίπεδο, μεταξύ άλλων με τη στήριξη της Ένωσης και τη χρήση πόρων της Ένωσης

1. Το κεφαλαιουχικό κόστος των υποδομών έλευσης φυσικού αερίου περιλαμβάνει την προμήθεια πλωτής μονάδας εισαγωγής, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU), προβλήτα (jetty) πάνω στην οποία θα είναι μόνιμα προσδεμένη η πλωτή μονάδα, καθώς και συναφείς υποδομές, ανέρχεται σε €315 εκατ. Το κόστος χρηματοδοτείται μέσω συνδυασμού χορηγίας από την CEF της ΕΕ (Συνδέοντας την Ευρώπη) ύψους έως €101 εκατ. (το έργο εγκρίθηκε από την CEF τον Ιανουάριο του 2018), χρηματοδότησης χρέους (π.χ. EIB, κ.λπ.) και επένδυσης από την Αρχή Ηλεκτρισμού της Κύπρου (ΑΗΚ) αξίας €43 εκατ. Το κόστος λειτουργίας και συντήρησης εκτιμάται σε περίπου €200 εκατ. για περίοδο 20 ετών.

Τέλος