2.4.Διάσταση εσωτερικής αγοράς ενέργειας

2.4.1. Διασυνδεσιμότητα ηλεκτρικής ενέργειας

i. Ο βαθμός της διασυνδεσιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας στην οποία αποσκοπεί το κράτος μέλος για το 2030, λαμβάνοντας υπόψη την επιδίωξη διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσοστό τουλάχιστον 15 % για το 2030, με μια στρατηγική σύμφωνα με την οποία το επίπεδο από το 2021 και εφεξής ορίζεται σε στενή συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη την επιδίωξη διασύνδεσης τού 10 % για το 2020 και τους ακόλουθους δείκτες του επείγοντος χαρακτήρα της δράσης:

1) διαφορά τιμής στην αγορά χονδρικής που υπερβαίνει ένα ενδεικτικό κατώτατο όριο των 2 EUR/MWh μεταξύ κρατών μελών, περιφερειών ή ζωνών προσφοράς,

2) ονομαστική δυναμικότητα μεταφοράς των γραμμών διασύνδεσης κάτω του 30 % του φορτίου αιχμής,

3) ονομαστική δυναμικότητα μεταφοράς των γραμμών διασύνδεσης κάτω του 30 % της εγκατεστημένης παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Κάθε νέα γραμμή διασύνδεσης υπόκειται σε κοινωνικοοικονομική και περιβαλλοντική ανάλυση κόστους-οφέλους και εφαρμόζεται μόνον εάν τα δυνητικά οφέλη υπερτερούν του κόστους.

Στο παρόν στάδιο, το ενεργειακό σύστημα της Κύπρου είναι απομονωμένο με 0% ποσοστό ηλεκτρικής διασύνδεσης με άλλες χώρες. Ο στόχος ηλεκτρικής διασύνδεσης ανέρχεται σε ποσοστό 15% τουλάχιστο για το 2030. Το ποσοστό της διασύνδεσης για την Κύπρο ανέρχεται στο 35,1% και υπολογίζεται ως το πηλίκο της ονομαστικής δυναμικότητας της διασύνδεσης προς την εγκαταστημένη παραγωγή και ΑΠΕ: 1000/2851=35,1. Όσον αφορά τους τρεις δείκτες του επείγοντος χαρακτήρα της δράσης, η Κύπρος στοχεύει, με τη λειτουργία του ΕΚΕ EuroAsia Interconnector, στα ακόλουθα ποσοστά, για το 2030.

Πίνακας 2.10. Δείκτες του επείγοντος χαρακτήρα της δράσης

Στόχος	Δείκτες επείγοντος χαρακτήρα της δράσης	Ποσοστό στο παρόν στάδιο	Ποσοστό με υλοποίηση EuroAsia Interconnector
Ονομαστική δυναμικότητα μεταφοράς των γραμμών διασύνδεσης προς το φορτίου αιχμής, το 2030	Κάτω από 30 %	0%	66,9 %
Ονομαστική δυναμικότητα μεταφοράς των γραμμών διασύνδεσης της εγκατεστημένης παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το 2030	Κάτω από 30 %	0%	82,7%

Όσον αφορά τον δείκτη επείγοντος χαρακτήρα της δράσης που αφορά τη διαφορά τιμής στην αγορά χονδρικής που υπερβαίνει ένα ενδεικτικό κατώτατο όριο των 2 EUR/MWh μεταξύ κρατών μελών, περιφερειών ή ζωνών προσφοράς, ισχύουν τα ακόλουθα, λαμβανομένων υπόψη των εικαζόμενων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας:

Η διαφορά τιμής μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ και μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας υπερβαίνει το όριο των 2€/MWh.

Εικαζόμενες μέσες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και το Ισραήλ και υπολογιζόμενες τιμές στην Κύπρο στο ΣΠΜ (EUR2016/MWh) φαίνονται στον πιο κάτω Πίνακα (θα τύχουν αναθεώρησης στο τελικό ΕΣΕΚ).

Πίνακας 2.11. Εικαζόμενες μέσες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και το Ισραήλ και υπολογιζόμενες τιμές στην Κύπρο

Χώρα	2025	2030
Ελλάδα	73,5	74,2
Ισραήλ	63,0	75,9
Κύπρος	85,6	92,2

2.4.2. Υποδομές μεταφοράς ενέργειας

i. Βασικοί έργα υποδομών για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου, και, κατά περίπτωση, έργα εκσυγχρονισμού, τα οποία απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων και επιδιώξεων βάσει των πέντε διαστάσεων της στρατηγικής της Ενεργειακής Ένωσης

Βασικά έργα υποδομής μεταφοράς ηλεκτρισμού

Συνολικά, για την περίοδο 2023-2032 έχουν προγραμματιστεί 61 έργα μεταφοράς ηλεκτρισμού για την κατασκευή νέων και την αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών. Ο κατάλογος των έργων περιλαμβάνεται στο δεκαετές σχέδιο ανάπτυξης του δικτύου μεταφοράς για την περίοδο 2023-2032.

Η ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ των δικτύων ηλεκτρισμού Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ «EuroAsia Interconnector» που είναι επίσης και Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος, με ονομαστική ισχύ 1000 MW, βρίσκεται στο στάδιο αδειοδότησης. Το συνολικό κόστος του ανέρχεται στα €2,6 δις. Πιο συγκεκριμένα, το κόστος της διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας (Κρήτης) ανέρχεται στα €1.575 δις, και το κόστος της διασύνδεσης Κύπρου-Ισραήλ στο €1 δις. Η διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας αναμένεται να λειτουργήσει το αργότερο μέχρι το 2029.

Βασικά έργα υποδομής μεταφοράς αερίου

Ο αγωγός αερίου “EastMed Pipeline” χωρητικότητας 20 bcm/y και επίσης Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος, αναμένεται να συνδέσει την ευρωπαϊκή αγορά με τις νέες ανακαλύψεις στη λεκάνη της Λεβαντίνης και να συνδέσει τις αγορές αερίου Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας. Το έργο βρίσκεται στο στάδιο της αδειοδότησης ενώ η λειτουργία του έργου τοποθετείται εντός του 2027. Το συνολικό κόστος του ανέρχεται περίπου στα €6 δις. Είναι το μόνο Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος της Κύπρου, στον τομέα του φυσικού αερίου, που μπορεί να διατηρήσει αυτό το καθεστώς έως ότου διασυνδεθεί η Κύπρος με το δίκτυο φυσικού αερίου της ΕΕ, βάσει της παρέκκλισης (Κύπρου και Μάλτας) στον νέο Κανονισμό (ΕΕ) 2022/869 για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Ενέργειας (ΤΕΝ-Ε). Το έργο αναμένεται ότι θα είναι ώριμο για τη μεταφορά υδρογόνου και άλλων αερίων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και για τη μετατροπή του σε αγωγό υδρογόνου μέχρι το 2036 ή όταν οι συνθήκες της αγοράς το επιτρέψουν.

Έργα εκσυγχρονισμού που σχετίζονται με την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας

Πέραν των έργων που περιλαμβάνονται στο ΔΠΑΣΜ 2023-2032, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027» εγκρίθηκαν για χρηματοδότηση από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης έργα εκσυγχρονισμού στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την επιτάχυνση της μετάβασης στην πράσινη οικονομία. Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα ακόλουθα έργα:

1. Εγκατάσταση έξυπνης αντιστάθμισης (SSSC – Static Synchronous Series Compensators) σε αριθμό Υποσταθμών Μεταφοράς: Η εγκατάσταση έξυπνης αντιστάθμισης θα βοηθήσει στη διοχέτευση της παραγωγής στο σύστημα μεταφοράς χωρίς να υπερφορτώνονται γραμμές λόγω αλλαγής της παραγωγής από ΑΠΕ. Θα διευκολύνει επενδύσεις σε ΑΠΕ, πλήρη εκμετάλλευση υφιστάμενων υποδομών στο Σύστημα Μεταφοράς και αποφυγή κατασκευής νέων συνδέσεων οι οποίες πέραν του κόστους απαιτούν και χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης / σχεδιασμού.
2. Αναβάθμιση Γραμμών Μεταφοράς με την μέθοδο αλλαγής του αγωγού (reconductoring): Οι αγωγοί αυτοί, λόγω των υλικών που είναι κατασκευασμένοι, έχουν την ικανότητα να λειτουργούν σε υψηλές θερμοκρασίες (μέχρι 200 °C) σε σύγκριση με τους συμβατικούς (70 °C). Με την αντικατάσταση αυτή, οι γραμμές Μεταφοράς θα διπλασιάσουν περίπου την ικανότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και θα υπάρχει έτσι η δυνατότητα μεγαλύτερης διείσδυσης ΑΠΕ στο Σύστημα Μεταφοράς χωρίς την εγκατάσταση νέων γραμμών Μεταφοράς. Προκύπτουν οφέλη πολύ πέραν του 2030.

ii. Κατά περίπτωση, κύρια προβλεπόμενα έργα υποδομών πέρα από τα έργα κοινού ενδιαφέροντος (EKE)

Έργα υποδομής ηλεκτρικής ενέργειας

Προωθείται η υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης του συστήματος της Κύπρου με αυτό της Αιγύπτου. Η εν λόγω ηλεκτρική διασύνδεση ενισχύει την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, όχι μόνο των εμπλεκόμενων χωρών, αλλά και της Ευρώπης, καθώς θα δημιουργήσει δίαυλο μεταφοράς σημαντικών ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από και προς την Ανατολική Μεσόγειο. Το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης, αποτελεί σημαντικό συστατικό της στρατηγικής για επιτάχυνση της ανάπτυξης του Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου, παρέχοντας μια εναλλακτική πηγή ενεργειακού εφοδιασμού από την περιοχή προς την Ευρωπαϊκή Ήπειρο και αντίστροφα. Επίσης μπορεί να συμβάλει στην ενσωμάτωση υψηλότερου ποσοστού ΑΠΕ στα συστήματα των εμπλεκόμενων χωρών. Η διενέργεια τεχνικών μελετών και ακολούθως η έναρξη διαδικασίας προσφορών για υποψήφιους Φορείς Υλοποίησης της διασύνδεσης Κύπρου-Αιγύπτου αναμένεται ότι θα είναι τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσουν.

Έργα υποδομής φυσικού αερίου

1. Με βάση την Απόφαση της ΡΑΕΚ, αρχικά το εσωτερικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου θα σχεδιαστεί και θα αναπτυχθεί σε ακτίνα πέντε (5) χιλιομέτρων από το σημείο τερματισμού των εγκαταστάσεων επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (έργο CyprusGas2EU) το οποίο βρίσκεται στην περιοχή του Βασιλικού, προς τους ηλεκτροπαραγωγούς σταθμούς οι οποίοι επιθυμούν να προμηθεύονται φυσικό αέριο. Το δίκτυο αναμένεται να επεκταθεί και σε ακτίνα πέραν των 5 χιλιομέτρων σε κατοπινό στάδιο.
2. Ο αγωγός Αφροδίτης-Αιγύπτου έχει σχεδιαστεί για την εξαγωγή αερίου που παράγεται από το πεδίο Αφροδίτη σε αγοραστές αερίου στην Αίγυπτο. Ο αγωγός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το πεδίο Αφροδίτη στον τερματικό σταθμό ΥΦΑ στο Idku. Το 2018 υπεγράφη διακυβερνητική συμφωνία μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου για τη διευκόλυνση του έργου.

Το μήκος του αγωγού θα είναι περίπου 240-340 χιλ., ανάλογα με το σημείο προσαιγιάλωσης. Η διάμετρος του αγωγού αναμένεται να είναι μεταξύ 24 και 28 ίντσες. Η χωρητικότητα του αγωγού θα είναι 800 mmscfd. Το σημείο προσαιγιάλωσης και οι αγοραστές του αερίου δεν έχουν οριστικοποιηθεί, ωστόσο οι πιθανοί αγοραστές του αερίου θα είναι οι ιδιοκτήτες εγκαταστάσεων ΥΦΑ της Αιγύπτου στο Idku, καθώς επίσης και οι εγχώριοι καταναλωτές.

2.4.3. Ενοποίηση της αγοράς

i. Εθνικοί στόχοι που σχετίζονται με άλλες πτυχές της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, όπως η αύξηση της ευελιξίας του συστήματος, ιδίως σε σχέση με την προώθηση ανταγωνιστικά καθοριζόμενων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με το σχετικό τομεακό δίκαιο, η ενοποίηση και σύζευξη της αγοράς, με σκοπό την αύξηση της εμπορεύσιμης δυναμικότητας των γραμμών διασύνδεσης, τα ευφυή δίκτυα, η συγκέντρωση, η ανταπόκριση στη ζήτηση, η αποθήκευση, η κατανεμημένη παραγωγή, οι μηχανισμοί διανομής, αναδιανομής και περιορισμού και οι ενδείξεις σχετικά με τις τιμές σε πραγματικό χρόνο, συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των στόχων

Εισαγωγή ευελιξίας συστήματος

Επί του παρόντος, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο δεν μπορεί να υποστηρίξει ούτε τις υπηρεσίες ευελιξίας ούτε τη σωρευτική εκπροσώπηση και την απόκριση στη ζήτηση. Οι υπηρεσίες ευελιξίας, οι φορείς συγκέντρωσης σωρευτικής εκπροσώπησης και η απόκριση στη ζήτηση θα είναι σε θέση να συμμετάσχουν μέσω μιας πλήρως λειτουργούσας ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού (ΑΑΗ). Συγκεκριμένα η ΡΑΕΚ με την Απόφασή της αρ. 72/2022, ημερομηνίας 18/3/2022, θέτει σε εφαρμογή τις σχετικές πρόνοιες των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού και των Κανόνων Μεταφοράς και Κανόνων Διανομής την 30^η Σεπτεμβρίου του 2024. Σε ό,τι αφορά την εισαγωγή ευελιξίας στο σύστημα από εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, η ΡΑΕΚ, έδωσε οδηγίες προς τον ΔΣΜΚ όπως τροποποιήσει του Κανόνες Μεταβατικής Ρύθμισης, ώστε να μπορέσουν να δραστηριοποιηθούν οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας ανάντη του μετρητή μετά την 31^η Μαΐου 2023. Ενόψει των πιο πάνω δύναται να γίνουν και να μελετηθούν ειδικά σχέδια στήριξης ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί για ευελιξία τους συστήματος μέσα από το προηγούμενο ΕΣΕΚ (μελέτη JRC)

Ανάπτυξη της σωρευτικής εκπροσώπησης

Οι Κανόνες Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΚΑΗ) επιτρέπουν τη συγκέντρωση της παραγωγής από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με συνολικό σωρευτικό μέγεθος μεταξύ 1 MW έως 20 MW, από εγκαταστάσεις αποθήκευσης ηλεκτρισμού με συνολικό σωρευτικό (Μέγιστη Ικανότητα Αποφόρτισης / Φόρτισης Εγκατάστασης Αποθήκευσης Ηλεκτρισμού) μεγαλύτερης ή ίσης των 1 MW / 1 MW και μικρότερης των 20 MW / 20 MW αντίστοιχα και Απόκριση της Ζήτησης με Μέγιστη Ικανότητα Απορρόφησης ίσης ή μεγαλύτερης των 1000KVA έκαστο. Οι περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμοι του 2021 και 2022, επεκτείνουν το πεδίο της σωρευτικής εκπροσώπησης ώστε να μπορούν να συνδυάζονται φορτία ή παραγόμενη ενέργεια από περισσότερους του ενός πελάτες προς πώληση, αγορά ή δημοπρασία σε οποιαδήποτε αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ΚΑΗ θα πρέπει να αναθεωρηθούν και να τροποποιηθούν ώστε να εφαρμόζεται το άρθρο 122 που αφορά την άσκηση της δραστηριότητας των ενεργών πελατών μέσω σωρευτικής εκπροσώπησης, μεταξύ άλλων μέσω της αναθεώρησης των κατώτατων ορίων δυναμικότητας για εγκαταστάσεις παραγωγής, αποθήκευσης και ικανότητας απορρόφησης σε σχέση με τη συμμετοχή τους σε σχήματα απόκρισης της ζήτησης.

Χρήση ευελιξίας από τον ΔΣΔ και τον ΔΣΜΚ

Σύμφωνα με το άρθρο 50 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022, η ΡΑΕΚ καθορίζει το ρυθμιστικό πλαίσιο το οποίο επιτρέπει και παρέχει κίνητρα στον ΔΣΔ να προμηθεύεται υπηρεσίες ευελιξίας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της συμφόρησης, με σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας όσον αφορά τη λειτουργία και την ανάπτυξη του συστήματος διανομής. Ο ΔΣΔ δύναται να προμηθεύεται υπηρεσίες από πηγές, όπως η κατανεμημένη παραγωγή, η απόκριση ζήτησης ή η αποθήκευση ενέργειας, και να εξετάζει τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης, σε περίπτωση που οι εν λόγω υπηρεσίες μειώνουν με οικονομικά αποδοτικό τρόπο την ανάγκη αναβάθμισης ή αντικατάστασης της δυναμικότητας ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό την ενίσχυση της αποτελεσματικής και ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος διανομής. Ο ΔΣΔ ετοιμάζει μέσα σε πλαίσιο διαφανούς και συμμετοχικής διαδικασίας, η οποία περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς χρήστες του συστήματος και τον ΔΣΜΚ, και υποβάλλει για έγκριση στη ΡΑΕΚ τις προδιαγραφές για τις παρεχόμενες υπηρεσίες ευελιξίας και, κατά περίπτωση, τυποποιημένα προϊόντα της αγοράς για τις εν λόγω υπηρεσίες τουλάχιστον σε εθνικό επίπεδο.

Επιδίωξη είναι όπως, μέχρι το τέλος του 2030, συμμετέχουν στην παροχή ευελιξίας, μέσω αποθήκευσης, ηλεκτρικά οχήματα, συνολικής ισχύος/χωρητικότητας τουλάχιστον μέχρι 10MW/20MWh νοούμενου ότι αυτό είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό.

Αμερόληπτη συμμετοχή «απόκρισης στη ζήτηση» στην προβλεπόμενη Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού

Η εγκεκριμένη ενοποιημένη έκδοση των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού (έκδοση 2.2.0), Δεκέμβριος 2021, επιτρέπει τη δραστηριοποίηση Εκπροσώπου Απόκρισης Ζήτησης, ο οποίος δύναται να εκπροσωπεί οποιονδήποτε αριθμό Φορτίων Απόκρισης της Ζήτησης, ως χαρτοφυλάκια, χωρίς οιονδήποτε περιορισμό ως προς τη Μέγιστη Ικανότητα Απορρόφησης ή/και το ιστορικό κατανάλωσης ενός εκάστου Φορτίου Απόκρισης της Ζήτησης. Ένας Εκπρόσωπος Απόκρισης Ζήτησης δικαιούται να συμμετάσχει στις επιμέρους αγορές της χονδρεμπορικής αγοράς, εκπροσωπώντας χαρτοφυλάκια Φορτίων Απόκρισης της Ζήτησης σωρευτικής Μέγιστης Ικανότητας Απορρόφησης μεγαλύτερης ή ίσης των 1000 kVA έκαστο.

Επιδίωξη είναι όπως πριν το τέλος του 2030 συμμετέχει, μέσω της απόκρισης της ζήτησης, συνολικό δυναμικό τουλάχιστον 50MW προερχόμενο από βιομηχανικούς τελικούς πελάτες, μέσω της απευθείας συμμετοχής τους στην προ-ημερήσια και ενδο-ημερήσια αγορά ή και νωρίτερα με την ετοιμασία ειδικών σχεδίων στήριξης και πλαίσιο υλοποίησης.

Συμμετοχή της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στο Ηλεκτρικό Σύστημα

Η ΡΑΕΚ στις 5/7/2019 δημοσίευσε τη Ρυθμιστική Απόφασή της με αριθ. 03/2019 και τίτλο «Περί Θέσπισης Βασικών Αρχών Ρυθμιστικού πλαισίου Λειτουργίας εγκαταστάσεων Αποθήκευσης Ηλεκτρισμού Ανάντη του Μετρητή στη Χονδρική Αγορά Ηλεκτρισμού» (ΚΔΠ 224/2019) στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, στη βάση της οποίας διασφαλίζεται η χωρίς διακρίσεις συμμετοχή των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρισμού ανάντη του μετρητή στη λειτουργία της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού. Η εγκεκριμένη ενοποιημένη έκδοση των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού (έκδοση 2.2.2), Δεκέμβριος 2021, η οποία εγκρίθηκε με την Απόφαση της ΡΑΕΚ με αρ. 4/2022 και ημερομηνία 5/1/2022, πληροί τις πρόνοιες της προαναφερόμενης Ρυθμιστικής Απόφασης, εκτός δύο σημείων: (α) σχετικά με υποβολή προσφορών τύπου μπλοκ στην Προ-Ημερήσια στην Αγορά και (β) τον συνδυασμό Αποθηκευτικών Σταθμών με σταθμούς ΑΠΕ.

Οι στόχοι για εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης έχουν αναφερθεί πιο πάνω (Πίνακας 2.11).

Εισαγωγή ενδο-ημερήσιας αγοράς

Επί του παρόντος, η μεταβατική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι ανοικτή σε ανεξάρτητους προμηθευτές και παραγωγούς που μπορούν να συνάπτουν διμερείς συμβάσεις μόνο για την ενέργεια, οι οποίες εκκαθαρίζονται σε μηνιαία βάση (αντί σε μισάωρα όπως προβλέπει το μοντέλο στόχος). Όλες οι υπηρεσίες εξισορρόπησης και οι συναφείς υπηρεσίες παρέχονται από την ΑΗΚ Παραγωγή (μέσω της ΑΗΚ Προμήθειας).

Μια πλήρως λειτουργούσα ΑΑΗ έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε εμπορική λειτουργία σε μεταγενέστερο στάδιο που θα καθοριστεί από τη ΡΑΕΚ. Η ΑΑΗ θα αποτελείται από την Προθεσμιακή, και Προ-ημερήσια Αγορά, τη Διαδικασία Ολοκληρωμένου Προγραμματισμού και την Αγορά Εξισορρόπησης. Οι ενδο-ημερήσιες συναλλαγές απαιτούνται προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση των συμμετεχόντων στην αγορά σε ανισορροπίες. Εάν πραγματοποιηθεί η διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα μέσω της διασύνδεσης Euroasia interconnector, θα δημιουργηθεί μια διασυνοριακή ενδο-ημερήσια αγορά με συνεχή διαπραγμάτευση έως και μία ώρα πριν από την παράδοση.

Επιδίωξη είναι όπως σε 24 μήνες μετά τη λειτουργία της ΑΑΗ, να εισαχθεί και το στάδιο της ενδο-ημερήσιας αγοράς, με εκτιμώμενη ημερομηνία λειτουργίας του το έτος 2026.

Εισαγωγή συμβάσεων λιανικής πώλησης δυναμικής τιμολόγησης

Σύμφωνα με το άρθρο 118 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022, όσοι τελικοί πελάτες έχουν εγκατεστημένο έξυπνο μετρητή μπορούν να ζητήσουν τη σύναψη σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης από προμηθευτή που έχει περισσότερους από 200.000 τελικούς πελάτες. Οι προμηθευτές με λιγότερους από 200.000 τελικούς πελάτες δεν είναι υποχρεωμένοι να προσφέρουν συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης.

Στόχος είναι όπως συμβόλαια λιανικής πώλησης δυναμικής τιμολόγησης προσφέρονται από τουλάχιστον έναν προμηθευτή μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2024.

ii. Κατά περίπτωση, εθνικοί στόχοι που σχετίζονται με τη χωρίς διακρίσεις συμμετοχή της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την ανταπόκριση στη ζήτηση και την αποθήκευση, μεταξύ άλλων μέσω συγκέντρωσης, σε όλες τις ενεργειακές αγορές, συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των στόχων

Καταμερισμός των εγκαταστάσεων παραγωγής που χρησιμοποιούν ΑΠΕ και μονάδων Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) κατά προτεραιότητα

Σύμφωνα με το άρθρο 102 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022, o ΔΣΜΚ και ο ΔΣΔ, κατά την κατανομή φορτίου στις προβλεπόμενες στο εδάφιο (1) εγκαταστάσεις, δίδουν προτεραιότητα σε εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής, στον βαθμό που το επιτρέπει η ασφαλής λειτουργία του εθνικού συστήματος ηλεκτρισμού, υπό την προϋπόθεση ότι (α) οι εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης· ή (β) οι εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης και αποτελούν έργα επίδειξης για καινοτόμες τεχνολογίες τα οποία εξασφαλίζουν σχετική έγκριση από τη ΡΑΕΚ.

Στόχος είναι η τροποποίηση των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού έγκαιρα (μέχρι το τέλος του 2024), ώστε να εφαρμοστεί η σχετική πρόνοια των νόμων.

iii. Κατά περίπτωση, εθνικοί στόχοι που σχετίζονται με τη διασφάλιση της συμμετοχής των καταναλωτών στο ενεργειακό σύστημα και αποκόμιση οφελών για τους καταναλωτές από την αυτοπαραγωγή και τις νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των έξυπνων μετρητών

Υποδομή Ευφυών Συστημάτων Μέτρησης (Advanced Metering Infrastructure – AΜΙ)

Η υλοποίησης της υποδομής ευφυών συστημάτων μέτρησης θα επιτρέψει τη βελτιστοποίηση και τον έλεγχο του συστήματος διανομής, θα αυξήσει τη διείσδυση κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών, θα επιτρέψει τη συγκέντρωση των ΑΠΕ, την απόκριση στη ζήτηση και την αποθήκευση και θα αυξήσει την άμεση τελική συμμετοχή των πελατών σε όλα τα στάδια της αγοράς (ενεργοί πελάτες). Επιπλέον, θα συμβάλει στην αύξηση της ακρίβειας των προβλέψεων που αφορούν τη ζήτηση φορτίου και την παραγωγή ηλεκτρισμού, την ακριβή ανάλυση και σχεδιασμό του συστήματος, τη διαχείριση της ζήτησης (αντί της απόρριψης φορτίου μέσω της χρήσης του «Συστήματος Ελέγχου Ροής Ενέργειας μέσω Κυμάτων»), τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του συστήματος διανομής, τον εποπτικό έλεγχο και τη συλλογή πληροφοριών που σχετίζονται με την παραγωγή από φωτοβολταϊκά συστήματα.

Η ύπαρξη ενός έξυπνου μετρητή είναι απαραίτητη για την παροχή υπηρεσιών προς τον καταναλωτή, όπως η παρακολούθηση σε σχεδόν πραγματικό χρόνο σχετικά με την κατανάλωση ή την παραγωγή ενέργειας. Οι λειτουργίες των έξυπνων μετρητών θα καθοριστούν σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 125 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022 όπου, μεταξύ άλλων, προβλέπει την παροχή πληροφοριών στους τελικούς πελάτες σχετικά με τον πραγματικό χρόνο χρήσης.

Ενδιάμεσος στόχος είναι η προμήθεια 50.000 μετρητών και εγκατάσταση 15.000 μετρητών μέχρι το Q3 2024. Συνολικός στόχος είναι η εγκατάσταση σύνολο 400.000 μετρητών μέχρι το τέλος Q2 2026 συνολικού κόστους €50 εκ.

Σύστημα Τηλελέγχου και Διαχείρισης Ενέργειας (ΣΤΗΔΕ)/ Προηγμένο Σύστημα Διαχείρισης του Συστήματος Διανομής (ΠΣΔΣΔ) – SCADA/ADMS

Το έργο περιλαμβάνει τον σχεδιασμό, την προμήθεια, την εγκατάσταση, την παραμετροποίηση, τη δοκιμή και τη θέση σε λειτουργία ενός Συστήματος SCADA/ADMS, καθώς και την ενοποίησή του με το σύστημα SCADA/EMS. Το SCADA επικοινωνεί με μονάδες αποστολής και λήψης δεδομένων (RTUs), οι οποίες βρίσκονται εγκατεστημένες σε εξοπλισμό στη μέση τάση. Το ADMS θα παρέχει, μεταξύ άλλων λειτουργικών δυνατοτήτων, εφαρμογές που σχετίζονται με τη ροή ισχύος, τη διαχείριση των εντολών μεταγωγής, την ανάλυση βραχυκυκλωμάτων, τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις φορτίου και παραγωγής, τη διαχείριση και την περικοπή των μονάδων ΑΠΕ, την απόρριψη και την επαναφορά φορτίου σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, τη διαχείριση και την επαναφορά του κυκλικού φορτίου, την αποθήκευση, την αποκατάσταση, τη διαχείριση της διακοπής ρεύματος και την παρακολούθηση της ποιότητας ισχύος.

Χρονοδιάγραμμα: Το SCADA/ADMS αναμένεται να υλοποιηθεί σε δύο φάσεις, η 1^η φάση είναι υπό υλοποίηση και θα ολοκληρωθεί το 2024, ενώ η δεύτερη θα ολοκληρωθεί το 2029 Στόχος είναι η εγκατάσταση συνολικά 1500 μονάδων αποστολής και λήψης δεδομένων (RTUs). Η 1η φάση κοστολογείται στα €38.6 εκ., εκ των οποίων τα €27 εκ. από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

iv. Εθνικοί στόχοι σχετικά με τη διασφάλιση της επάρκειας του ηλεκτρικού συστήματος, καθώς και για την ευελιξία του ενεργειακού συστήματος σχετικά με την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των στόχων

Στρατηγικό Απόθεμα

Εντός των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού, προβλέπεται η «Εφεδρεία Απρόοπτων Καταστάσεων» για κάλυψη των απαιτήσεων ζήτησης του συστήματος και των επικουρικών υπηρεσιών κατά τη διάρκεια ακραίων συνθηκών. Η «Εφεδρεία Απρόοπτων Καταστάσεων» αποτελεί μηχανισμό ισχύος υπό τη μορφή «στρατηγικού αποθέματος». Οι μονάδες που θα συμμετέχουν σε αυτόν τον μηχανισμό θα παραμένουν εκτός της ΑΑΗ (όταν αυτή τεθεί σε εφαρμογή) και θα ενεργοποιούνται μόνο στην περίπτωση που δεν επιτυγχάνεται ικανοποίηση της ζήτησης μέσα από τα στάδια της προ-ημερήσιας και ενδο-ημερήσιας αγοράς και εφόσον ο ΔΣΜΚ έχει εξαντλήσει όλους τους πόρους για εξισορρόπηση του συστήματος. Ο ΔΣΜΚ θα διεξάγει ετήσιες δημοπρασίες για την προμήθεια στρατηγικού αποθεματικού. Το στρατηγικό απόθεμα θα είναι τεχνολογικά ουδέτερο, δηλαδή θα επιτρέπει τη συμμετοχή της απόκρισης της ζήτησης, των συστημάτων αποθήκευσης καθώς και των μονάδων ΑΠΕ που διαθέτουν τις απαραίτητες τεχνικές δυνατότητες. Ο εν λόγω μηχανισμός προ-κοινοποιήθηκε στην ΓΔ Ανταγωνισμού (Υπόθεση αριθ. SA. 53729), από την οποία αναμένεται το πράσινο φως για την κοινοποίησή του.

v. Κατά περίπτωση, εθνικοί στόχοι για την προστασία των καταναλωτών ενέργειας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα λιανικής διάθεσης της ενέργειας

Προστασία των καταναλωτών ενέργειας

Ανεξάρτητα εργαλεία σύγκρισης προσφορών

Σύμφωνα με το άρθρο 121 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022, η ΡΑΕΚ διαχειρίζεται, ή αναθέτει μέσω διαφανούς διαδικασίας, τη διαχείριση εργαλείου σύγκρισης προσφορών, προκειμένου να αξιολογούνται τα πλεονεκτήματα των διαφόρων προσφορών των προμηθευτών ενέργειας που διατίθενται στην αγορά. Το εργαλείο σύγκρισης θα παρέχει σαφείς, συνοπτικές και ολοκληρωμένες πληροφορίες, συμπεριλαμβάνοντας τις διαθέσιμες προσφορές ολόκληρης της αγοράς. Οι πληροφορίες θα είναι αξιόπιστες, αμερόληπτες και διαφανείς. Το εργαλείο σύγκρισης θα τυγχάνει διαχείρισης είτε από εθνική αρχή, είτε από ιδιωτική εταιρεία.

Χρονοδιάγραμμα: Το ανεξάρτητο εργαλείο σύγκρισης αναμένεται να λειτουργήσει μετά την έναρξη της ΑΑΗ, τέλος του 2024 και το εκτιμώμενο κόστος €40.000.

Δικαίωμα πελατών να αλλάζουν προμηθευτές εντός προθεσμίας τριών εβδομάδων

Σύμφωνα με το άρθρο 119 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022, σε περίπτωση που οι πελάτες επιθυμούν, εφόσον τηρούν τους όρους των συμβάσεων, μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση εντός του συντομότερου δυνατού χρονικού διαστήματος και κατά μέγιστο από την ημερομηνία της αίτησης, εντός τριών (3) εβδομάδων.

Στόχος είναι όπως από τον Ιανουάριο του έτους 2026, η τεχνική διαδικασία αλλαγής προμηθευτή να διαρκεί έως είκοσι τέσσερις (24) ώρες και είναι δυνατή οποιαδήποτε εργάσιμη ημέρα.

Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών

Σύμφωνα με το άρθρο 123 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022, επιτρέπεται η δραστηριοποίηση των Ενεργειακών Κοινοτήτων Πολιτών, και η συμμετοχή σε αυτές από τους πολίτες οικειοθελώς.

Επιδίωξη είναι όπως οι Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών να μπορούν δραστηριοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2024.

Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του λιανικού τομέα ενέργειας

Ο στόχος αυτός απαιτεί όπως δοθούν περισσότερες επιλογές σε καταναλωτές και επιχειρήσεις όσον αφορά προμηθευτές, προϊόντα και τιμές. Επιδίωξη είναι όπως δημιουργηθεί ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον στο οποίο θα διαμορφώνονται λιανικές τιμές ενέργειας προς όφελος των τελικών πελατών. Στο πλαίσιο αυτό, το νομικό πλαίσιο τροποποιείται ώστε να παρέχει περισσότερη προστασία στους ευάλωτους καταναλωτές.

2.4.4. Ενεργειακή φτώχεια

i. Κατά περίπτωση, εθνικοί στόχοι σχετικά με την ενεργειακή φτώχεια συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των στόχων

Σήμερα, οι κατηγορίες ευάλωτων πελατών καθορίζονται στο περί Καθορισμού της Ενεργειακής Φτώχειας και των Κατηγοριών Ευάλωτων Καταναλωτών και των Μέτρων Αντιμετώπισης της Ενεργειακής Φτώχειας και Προστασίας των Ευάλωτων Καταναλωτών Διάταγμα του 2025 (Κ.Δ.Π. 289/2015) ως εξής:

1. Λήπτες δημοσίου βοηθήματος από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
2. Δικαιούχοι του εγγυημένου ελάχιστου εισοδήματος που παρέχει η Υπηρεσία Διαχείρισης Κοινωνικής Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
3. Πενταμελής οικογένεια ή οικογένεια με 3 ή περισσότερα εξαρτώμενα παιδιά που λαμβάνουν επίδομα τέκνου από την Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας Κοινωνικών Παροχών του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και με ετήσιο ακαθάριστο οικογενειακό εισόδημα έως €51,258. Το κριτήριο εισοδήματος των €51,258 αυξάνεται κατά €5,126 για κάθε επιπλέον τέκνο πέρα των τεσσάρων.
4. Οι δικαιούχοι του επιδόματος σε συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα που παρέχεται από την Υπηρεσία Διαχείρισης Κοινωνικής Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, υπό τον όρο ότι έχουν συμπληρώσει το εβδομηντακοστό (70^ο) έτος της ηλικίας τους και δεν συζούν με άλλο άτομο που δεν έχει συμπληρώσει το εβδομηντακοστό (70^ο) έτος της ηλικίας του.
5. Οι δικαιούχοι του επιδόματος βαριάς αναπηρίας από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
6. Οι δικαιούχοι του επιδόματος φροντίδας των τετραπληγικών ατόμων του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικής Ασφάλισης από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
7. Οι δικαιούχοι του επιδόματος περιθάλψεως για τα άτομα με αναπηρία παραπληγικών ατόμων από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
8. Δικαιούχοι ειδικού επιδόματος για τυφλούς του από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων

Οι κατηγορίες 1 και 2 πιο πάνω, εμπίπτουν στον ορισμό της ενεργειακής φτώχειας σύμφωνα με το προαναφερόμενο Υπουργικό Διάταγμα.

Επιπλέον, το εν λόγω Διάταγμα καθορίζει τα μέτρα για την προστασία των ευάλωτων κατηγοριών πελατών ηλεκτρικής ενέργειας ως εξής:

(α) Μειωμένες τιμές στις διατιμήσεις για τα τιμολόγια ηλεκτρισμού ενέργειας (ειδική διατίμηση ηλεκτρισμού) που βασίζεται σε Υπουργική Απόφαση (Κ.Δ.Π. 286/2016).

(β) Οικονομικά κίνητρα για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος με τη μέθοδο συμψηφισμού μετρήσεων.

(γ) Οικονομικά κίνητρα για την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών τους.

(δ) Διασφάλιση της συνεχούς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, κατά τη διάρκεια κρίσιμων περιόδων στους ευάλωτους καταναλωτές όπου η αδιάλειπτη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας είναι ουσιώδης για λόγους που σχετίζονται με την υγεία τους.

Τον Αύγουστο του 2022, στα πλαίσια λήψης έκτακτων μέτρων για αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, με Υπουργική απόφαση, επεκτάθηκαν οι κατηγορίες ευάλωτων καταναλωτών. Συγκεκριμένα, προστέθηκαν οι πιο κάτω κατηγορίες, οι οποίες είναι δικαιούχοι μόνο των αυξημένων χορηγιών του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας είναι:

1. Οικογενειακές μονάδες οι οποίες έχουν εξαρτώμενα τέκνα μέχρι 18 ετών που λαμβάνουν Επίδομα Τέκνου από την Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας με ετήσιο μεικτό οικογενειακό εισόδημα μέχρι €19.500.
2. Λήπτες Επιδόματος διακίνησης αιμοκαθαιρόμενων νεφροπαθών.
3. Παθόντες οι οποίοι είναι δικαιούχοι ειδικής μηνιαίας σύνταξης από το Ταμείο Ανακουφίσεως Παθόντων.
4. Νεφροπαθείς περιτοναϊκής κάθαρσης.
5. Άτομα που πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση (κατά πλάκας σκλήρυνση).
6. Άτομα που πάσχουν από καρκίνο του λάρυγγα και έχουν υποβληθεί σε λαρυγγεκτομή.
7. Άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδίας.
8. Άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο Raynaud.

Βάσει των διατάξεων της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, «κάθε κράτος μέλος ορίζει την έννοια των ευάλωτων πελατών, όπου μπορεί να γίνεται μνεία στην ενεργειακή φτώχεια, καθώς και, μεταξύ άλλων, την απαγόρευση διακοπής σύνδεσης τέτοιων καταναλωτών σε κρίσιμες περιόδους». Η περιγραφή της ενεργειακής φτώχειας που περιλαμβάνεται στους «περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμούς Νόμους του 2021 και 2022» είναι ο εξής:

«Η έννοια των ευάλωτων πελατών καθορίζεται με Διάταγμα του Υπουργού, ύστερα από διαβούλευση με τον Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και τον Υπουργό Υγείας, εντός του οποίου δύναται να γίνεται μνεία στην ενεργειακή φτώχεια, καθώς και, μεταξύ άλλων, στην απαγόρευση διακοπής σύνδεσης τέτοιων καταναλωτών σε κρίσιμες περιόδους και δύναται να περιλαμβάνει τα επίπεδα εισοδήματος, το μερίδιο των ενεργειακών δαπανών του διαθέσιμου εισοδήματος, την ενεργειακή απόδοση των κατοικιών, την κρίσιμη εξάρτηση από ηλεκτρικό εξοπλισμό για λόγους υγείας, την ηλικία, τη γεωγραφική θέση και άλλα κριτήρια».

Με βάση τα πιο πάνω, έχουν ετοιμαστεί 3 νέα Διατάγματα για τον καθορισμό των κριτηρίων της ενεργειακής φτώχειας, τον καθορισμό της έννοιας των ευάλωτων πελατών και των κατηγοριών ευάλωτων πελατών και τον καθορισμό των μέτρων αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας και των μέτρων προστασίας των ευάλωτων πελατών. Επιπρόσθετα, έχει ετοιμαστεί Υπουργική απόφαση για υποχρέωση παροχής Δημόσιας Υπηρεσίας η οποία αναφέρεται στο μέτρο παροχής ειδικής διατίμησης ηλεκτρισμού στους ευάλωτους καταναλωτές. Τα εν λόγω Διατάγματα και Απόφαση είναι υπό νομοτεχνικό έλεγχο.

Περαιτέρω, η νέα πρόταση Οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση (έγγραφο 7446/23), ορίζει την ενεργειακή φτώχεια και κατευθύνει τα ΚΜ να χρησιμοποιήσουν συγκεκριμένους δείκτες για μέτρηση της ενεργειακής φτώχειας, συγκεκριμένα, τον μέσο όρο των πιο κάτω δεικτών:

• Αδυναμία διατήρησης του σπιτιού επαρκώς ζεστό
• Καθυστέρηση εξόφλησης των λογαριασμών κοινής ωφελείας
• Πληθυσμός που ζει σε κατοικία με στέγη με διαρροή, υγρούς τοίχους, δάπεδο ή θεμέλια ή σαπισμένα κουφώματα ή δάπεδο
• Πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας

Με βάση τους πιο πάνω δείκτες, το ποσοστό ενεργειακής φτώχειας το 2019 στην Κύπρο, σύμφωνα με την Eurostat, ανήλθε στο 19,3% του συνολικού πληθυσμού.

Ο εν ισχύ ορισμός της ενεργειακής φτώχειας περιορίζεται μόνο σε κριτήρια εισοδήματος και δεν λαμβάνει υπόψη θέματα ενεργειακής απόδοσης. Για αυτό τον λόγο, ανατέθηκε πρόσφατα σε συμβούλους η εκπόνηση μελέτης για τον καθορισμό της ενεργειακής φτώχειας και των δεικτών μέτρησής της για την Κύπρο, η οποία θα λάβει υπόψη το νέο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ (ορισμός ενεργειακής φτώχειας στην πρόταση οδηγίας για την ενεργειακή απόδοσή, κοινωνικό ταμείο για το κλίμα, συστάσεις της ΕΕ), καθώς και τις ιδιαιτερότητες της Κύπρου. Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί να μετρηθεί η ενεργειακή φτώχεια και να παρακολουθείται η επίδραση των μέτρων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της και η επίτευξη των στόχων μείωσής της.

Εν κατακλείδι, το πιο σημαντικό ορόσημο είναι να αναθεωρηθεί ο ορισμός της ενεργειακής φτώχειας στην Κύπρο και να καθοριστούν οι δείκτες μέτρησής της. Έπειτα, θα μπορεί να υπολογισθεί το ποσοστό Ενεργειακής Φτώχειας και να τεθούν ποσοτικοί στόχοι για μείωση του φαινομένου. Το πρώτο μέρος αναμένεται να υλοποιηθεί μέχρι το τέλος του 2023.

Τέλος