3.2. Διάσταση ενεργειακής απόδοσης

Προγραμματισμένες πολιτικές, μέτρα και προγράμματα για την επίτευξη των ενδεικτικών εθνικών συνεισφορών ενεργειακής απόδοσης για το 2030 καθώς και άλλων στόχων που αναφέρονται στο σημείο 2.2, συμπεριλαμβανομένων των προγραμματισμένων μέτρων και μέσων (μεταξύ άλλων χρηματοδοτικού χαρακτήρα) για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ιδίως όσον αφορά τα παρακάτω:

i. Καθεστώτα επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και εναλλακτικά μέτρα πολιτικής βάσει των άρθρων 7α και 7β και του άρθρου 20 παράγραφος 6 της οδηγίας 2012/27/ΕΕ που θα πρέπει να καταρτιστούν σύμφωνα με το παράρτημα IIΙ του παρόντος κανονισμού

Όπως προαναφέρθηκε ο σωρευτικός στόχος εξοικονόμησης ενέργειας στην Τελική Χρήση για την περίοδο 2021-2030 ανέρχεται σε 349,04 ktoe εκ των οποίων τα 67,36 ktoe θα πρέπει να επιτευχθούν με υλοποίηση μέτρων μεταξύ των ατόμων που πλήττονται από την ενεργειακή φτώχεια, των ευάλωτων πελατών, των ατόμων σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος και των ατόμων που ζουν σε κοινωνικές κατοικίες. Οι εξοικονομήσεις αυτές θα επιτευχθούν με συνδυασμό Καθεστώτος Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης και εναλλακτικών μέτρων.

Το Καθεστώς Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης είναι ένας νομοθετικός μηχανισμός που θέτει απαιτήσεις σε Υπόχρεα Μέρη για επίτευξη στόχων εξοικονόμησης ενέργειας σε και τέθηκε σε εφαρμογή στην Κύπρο για πρώτη φορά το 2023. Σύμφωνα με τις πρόνοιες τις νομοθεσίας ως Υπόχρεα Μέρη για κάθε ενεργειακό προϊόν επιλέγονται οι διανομείς ενέργειας ή εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας, που ταυτόχρονα κατέχουν σωρευτικά κατ΄ ελάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) της πωληθείσας ενέργειας ανά ενεργειακό προϊόν (ηλεκτρισμός ή πετρελαϊκά προϊόντα) με ελάχιστες πωλήσεις ενέργειας ίσης με 15 ktoe. Τα Υπόχρεα Μέρη καθορίζονται σε ετήσια βάση με Υπουργικό Διάταγμα βάσει το οποίου γίνεται κατανομή του ετήσιου συσσωρευτικού στόχου. Το πρώτο σχετικό διάταγμα επιβάλλει για το έτος 2023 σε επτά (7) Υπόχρεα Μέρη, εκ των οποίων μια εταιρεία διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και έξι (6) εταιρείες διανομείς πετρελαϊκών προϊόντων, υποχρέωση σωρευτικής εξοικονόμησης ενέργειας ίση με 22,2 ktoe. Ο Συνολικός Σωρευτικός Στόχος ο οποίος θα πρέπει να επιτευχθεί από Υπόχρεα Μέρη κατά τη χρονική περίοδο 2023 – 2030 είναι 100 ktoe.

Στον Πίνακα 3.7 παρουσιάζονται τα μέτρα που αναμένεται να υλοποιηθούν για την επίτευξη του σωρευτικού υποχρεωτικού στόχου βάσει του προκαταρκτικού εθνικού σχεδιασμού. Προς το παρόν δεν έχει ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση όσον αφορά για τα μέτρα με τα οποία θα επιτευχθεί το μερίδιο του στόχου που αφορά την ενεργειακή φτώχεια. Καθώς κατά την ετοιμασία του παρόντος ΕΣΕΚ δεν είχε ολοκληρωθεί ο εθνικός σχεδιασμός για την επίτευξη όλων υποχρεώσεων (Άρθρα 4, 5 και 6) που σχετίζονται με την ενεργειακή απόδοση και προκύπτουν λόγω της αναθεώρησης της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ, τα στοιχεία του Πίνακα 3.7 ενδέχεται να διαφοροποιηθούν ή και να προστεθούν νέα μέτρα στο τελικό ΕΣΕΚ που θα υποβληθεί στην Ε. Επιτροπή τον Ιούνιο του 2024. Εκ πρώτης όψεως διαφαίνεται ότι εάν τα εν λόγω μέτρα υλοποιηθούν με βάση τον υφιστάμενο προγραμματισμό, θα δύναται οριακά να επιτευχθεί ο υποχρεωτικός σωρευτικό στόχος της περιόδου εντούτοις δεν είναι αρκετά για να επιτευχθεί το μερίδιο του στόχου που αφορά την ενεργειακή φτώχεια. Δεδομένου δεν έχει ολοκληρωθεί ο εθνικός σχεδιασμός για την επίτευξη όλων των στόχων και υποχρεώσεων που προκύπτουν από την αναδιατύπωση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ, η ποσοτικοποίηση και συνεισφορά των μέτρων του Πίνακα 3.7 στην επίτευξη του υποχρεωτικού σωρευτικού στόχου, τα μέτρα για την επίτευξη του μεριδίου του στόχου που αφορά την ενεργειακή φτώχεια καθώς και τα επιπρόσθετα μέτρα που θα ληφθούν για την επίτευξη και των λοιπών υποχρεώσεων θα περιληφθούν στο τελικό ΕΣΕΚ που θα υποβληθεί στην Ε. Επιτροπή τον Ιούνιο του 2024. Τέλος στον Πίνακα 3.8 παρουσιάζονται τα μέτρα ανά τομέα κάλυψης.

 

 

Πίνακας 3.7. Καθεστώς υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης και εναλλακτικά μέτρα δυνάμει των Άρθρων 9 και 10 της αναδιατυπωμένης Οδηγίας 2012/27/ΕΕ

Α/Α	Τίτλος Μέτρου Πολιτικής	Σύντομη περιγραφή του μέτρου πολιτικής	Έναρξη / Λήξη
1	Καθεστώς Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΚΕΥΕΑ).	Στο πλαίσιο εφαρμογής του ΚΕΥΕΑ, οι διανομείς ενέργειας (ηλεκτρισμού και πετρελαϊκών προϊόντων) υποχρεούνται να υλοποιούν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση σε τελικούς πελάτες. Το Καθεστώς Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης είναι ένας νομοθετικός μηχανισμός που θέτει απαιτήσεις σε Υπόχρεα Μέρη για επίτευξη στόχων εξοικονόμησης ενέργειας σε και τέθηκε σε εφαρμογή στην Κύπρο για πρώτη φορά το 2023.	2023 – 2030
2	Επιπρόσθετος συντελεστής δόμησης για νέα κτίρια και κτίρια που ανακαινίζονται.	Στην περίπτωση νέων κτιρίων και κτιρίων που ανακαινίζονται, είναι δυνατόν να αυξηθεί ο συντελεστής δόμησης κατά 5% εάν η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας κτιρίου δεν υπερβαίνει τα 50 (kWh/m2 έτος). Στόχος είναι η παροχή κινήτρων για την κατασκευή ή την ανακαίνιση κτιρίων που υπερβαίνουν τις απαιτήσεις ΚΣΜΕΚ. Το κίνητρο αναθεωρήθηκε την 1η Ιουλίου 2020 και λήγει στις 31 Μαρτίου 2024. Το κίνητρο εφαρμόζεται κατόπιν έκδοσης σχετικής Εντολής του Υπουργού Εσωτερικών και εφαρμόζεται από τις Χωροταξικές Αρχές σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και της βιομηχανίας. Συζητήσεις με το Τμήμα Χωροταξίας και Πολεοδομίας για την αναθεώρηση της Εντολής προγραμματίζεται να γίνουν το δεύτερο εξάμηνο του 2023.	2014 – 2024
3	Μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές αναβαθμίσεις σε επιλεγμένα κρατικά κτίρια.	Το Άρθρο 5 της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ προβλέπει ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να ανακαινίζουν ετησίως το 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από κεντρικές κυβερνητικές αρχές ή να επιλέγουν εναλλακτική προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων άλλων οικονομικώς αποδοτικών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε επιλεγμένα ιδιόκτητα δημόσια κτίρια (συμπεριλαμβανομένων, αλλά δεν περιορίζεται, των ανακαινίσεων μεγάλης κλίμακας και των μέτρων για την αλλαγή της συμπεριφοράς των χρηστών) προκειμένου να επιτευχθεί έως το 2030, ισοδύναμη εξοικονόμηση ενέργειας. Με την αναθεώρηση της Οδηγίας η εν λόγω υποχρέωση (Άρθρο 6 της αναθεωρημένης Οδηγίας) από το 2026 διαφοροποιείται και πλέον θα πρέπει να ανακαινίζεται το 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων που ανήκουν σε Δημόσιους Φορείς και θα πρέπει να μετατρέπονται σε κτίρια με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας.	2021 – 2030
4	Εφαρμογή ήπιων μέτρων (ενημερωτικές εκστρατείες, εκπαιδεύσεις, εργαστήρια κ.λπ.).	Η Υπηρεσία Ενέργειας δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διάδοση πληροφοριών για ενεργειακά θέματα, με σκοπό την αύξηση της ευαισθητοποίησης μεταξύ των πολιτών και μεταξύ των διαφόρων επαγγελματιών. Για το σκοπό αυτό, Η Υπηρεσία Ενέργειας σε συνεργασία με άλλους φορείς θα συνεχίσει να διοργανώνει εργαστήρια που σχετίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας, σεμινάρια κατάρτισης, εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την ενεργειακή απόδοση, ανάπτυξη εργαλείων εξοικονόμησης ενέργειας για τους πολίτες, διαλέξεις σε σχολεία, διανομή φυλλαδίων για ενεργειακή απόδοση, ευαισθητοποίηση για τη λήψη μέτρων αλλαγής συμπεριφοράς στον δημόσιο τομέα κ.λπ. Επιπλέον, Η Υπηρεσία Ενέργειας συμμετάσχει στην ετήσια έκθεση “Save Energy” που διοργανώνεται από την Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων. Διάφορα μέσα, όπως Facebook, Twitter και YouTube, θα χρησιμοποιηθούν για την προώθηση, μεταξύ άλλων, της εξοικονόμησης ενέργειας και των ΑΠΕ.	2021 – 2030
5	Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Περιφερειακής Συνεργασίας INTERREG V-A Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020.	To Υπουργείο Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας συμμετέχει στο συγχρηματοδοτούμενο έργο με ακρώνυμο «STRATENERGY» που υλοποιείται στα πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Περιφερειακής Συνεργασίας INTERREG V-A Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020. Στόχος του έργου για την Κύπρο είναι η ενεργειακή αναβάθμιση πέντε κτιρίων του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ορισμένα από τα βασικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης που θα εφαρμοστούν στα κτίρια είναι η θερμομόνωση οροφών και των τοίχων, η αντικατάσταση των παραθύρων, η αντικατάσταση του φωτισμού, η αντικατάσταση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, και η εγκατάσταση συστημάτων φωτοβολταϊκών. Οι επεμβάσεις στα κτίρια της Κύπρου αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί εντός του 2023. Το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης όλων των κτιρίων μετά την ενεργειακή αναβάθμιση θα πρέπει να είναι τουλάχιστον Β.	2018 -2023
6	Σχέδιο Χορηγιών “Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες”	Το Σχέδιο αποσκοπεί στην εκτεταμένη ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών. Η 1η προκήρυξη του σχεδίου πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2021. Στα πλαίσια του σχεδίου υπάρχουν 3 τύποι επενδύσεων που δύναται να υλοποιηθούν: Α. Ενεργειακή Αναβάθμιση κατοικίας σε Κτίριο με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ) και συμμόρφωση με τα κριτήρια που καθορίζονται στη σχετική εθνική νομοθεσία. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 32.000 ευρώ. Β. Ενεργειακή Αναβάθμιση κατοικίας που θα εγκαταστήσει ταυτόχρονα και φωτοβολταϊκου σύστημα που θα λειτουργεί με την μέθοδο Net-Billing, έτσι ώστε να επιτευχθούν τα ακόλουθα υποχρεωτικά κριτήρια: Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 60% βάσει του τελικού ΠΕΑ της κατοικίας συγκρινόμενο με το αρχικό, αναβάθμιση της κατοικίας σε Ενεργειακή Κατηγορία Α, η κατοικία μετά την Ενεργειακή Αναβάθμιση να επιτυγχάνει υποχρεωτικά τουλάχιστον δύο από τους τρεις μέσους συντελεστές θερμοπερατότητας των στοιχείων του κελύφους και στην κατοικία να εγκατασταθεί φωτοβολταϊκό σύστημα που θα λειτουργεί με την μέθοδο Net-Billing. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 27.000 ευρώ. Γ. Ενεργειακή Αναβάθμιση κατοικίας, έτσι ώστε να επιτευχθούν τα ακόλουθα υποχρεωτικά κριτήρια: Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 60% βάσει του τελικού ΠΕΑ της κατοικίας συγκρινόμενο με το αρχικό, η κατοικία μετά την Ενεργειακή Αναβάθμιση να επιτυγχάνει υποχρεωτικά τουλάχιστον δύο από τους τρεις μέσους συντελεστές θερμοπερατότητας των στοιχείων του κελύφους. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 22.000 ευρώ. Το ποσοστό χορηγίας για όλους του τύπου επενδύσεων ανέρχεται στο 80% επί του συνολικού επιλέξιμου ποσού για τις κατοικίες ευάλωτων καταναλωτών και 60% επί του συνολικού επιλέξιμου ποσού για τις υπόλοιπες κατοικίες. Η 2η Προκήρυξη του Σχεδίου πραγματοποιήθηκε τον Μάιο 2023.	2021 – 2027
7	Σχέδιο Χορηγιών “Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Επιχειρήσεις και άλλους Φορείς”	Το Σχέδιο αποσκοπεί στην προώθηση επενδύσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις, που ανήκουν ή/και χρησιμοποιούνται από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Παρέχεται στήριξη για την ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων / υποδομών καθώς και για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των διαδικασιών παραγωγής. Η προκήρυξη του σχεδίου πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2022. Στα πλαίσια του σχεδίου υπάρχουν 4 τύποι επενδύσεων που δύναται να υλοποιηθούν: Α. Δύναται να υλοποιηθούν επενδύσεις σε κτίρια και επενδύσεις που σχετίζονται με τις διαδικασίες παραγωγής και λειτουργίας ΜΜΕ ή συνδυασμός των δύο χωρίς όμως εγκατάσταση ΦΒ συστήματος. Για τα κτίρια θα πρέπει να επιτευχθεί Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 35% και να υλοποιηθεί τουλάχιστον μια επένδυση που να αφορά το κέλυφος του κτιρίου. Για τις διαδικασίες παραγωγής και λειτουργίας ΜΜΕ θα πρέπει να επιτευχθεί Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 30%. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 100.000 ευρώ και ποσοστό χορηγίας 40% επί του κόστους κάθε επιλέξιμης κατηγορίας δαπάνης. Β. Δύναται να υλοποιηθούν επενδύσεις σε κτίρια και επενδύσεις που σχετίζονται με τις διαδικασίες παραγωγής και λειτουργίας ΜΜΕ ή συνδυασμός των δύο και με την δυνατότητα εγκατάστασης ΦΒ συστήματος. Για τα κτίρια θα πρέπει να επιτευχθεί Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 50% και να υλοποιηθεί τουλάχιστον μια επένδυση που να αφορά το κέλυφος του κτιρίου. Για τις διαδικασίες παραγωγής και λειτουργίας ΜΜΕ θα πρέπει να επιτευχθεί Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 50%. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 150.000 ευρώ και ποσοστό χορηγίας 40% επί του κόστους κάθε επιλέξιμης κατηγορίας δαπάνης. Γ. Είναι υποχρεωτική η υλοποίηση επενδύσεων σε κτίρια. Ενεργειακή Αναβάθμιση κτιρίου σε Κτίριο με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ), εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 30% και συμμόρφωση με τα κριτήρια που καθορίζονται στη σχετική εθνική νομοθεσία των ΚΣΜΚΕ. Για τις διαδικασίες παραγωγής και λειτουργίας ΜΜΕ θα πρέπει να επιτευχθεί Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 30%. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 300.000 ευρώ και ποσοστό χορηγίας 40% επί του κόστους κάθε επιλέξιμης κατηγορίας δαπάνης. Για του Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς το ποσοστό χορηγίας ανέρχεται στο 60%. Δ. Αφορά μόνο επενδύσεις σε κτίρια που χρησιμοποιούνται από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Θα πρέπει να επιτευχθεί εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 30%. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 150.000 ευρώ. Μέγιστο ύψος Χορηγίας μέχρι 100.000 ευρώ και ποσοστό χορηγίας 60% επί του κόστους κάθε επιλέξιμης κατηγορίας δαπάνης.	2023 – 2026
8	Ενεργειακή αναβάθμιση νοσοκομείων ή/και νοσοκομειακών μονάδων και κατασκευή νέων ενεργειακά αποδοτικών νοσοκομείων ή/και νοσοκομειακών μονάδων	Το μέτρο αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση νοσοκομειακών τμημάτων ή/και νοσοκομειακών μονάδων με επίτευξη τουλάχιστον 30% μείωσης της ζήτησης πρωτογενούς ενέργειας και κατασκευή νέων ενεργειακά αποδοτικών νοσοκομειακών τμημάτων ή/και νοσοκομειακών μονάδων με τη ζήτηση Πρωτογενούς Ενέργειας να είναι τουλάχιστον 20% χαμηλότερη από την απαίτηση που καθορίζεται στην εθνική νομοθεσία για το Κτίριο με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας (ΚΣΜΚΕ). Έχει εγκριθεί προς υλοποίηση μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021 – 2026, η ενεργειακή αναβάθμιση 8 νοσοκομειακών τμημάτων ή/και νοσοκομειακών μονάδων και η κατασκευή 3 νέων ενεργειακά αποδοτικών νοσοκομειακών τμημάτων ή/και νοσοκομειακών μονάδων. Επιπρόσθετά θα πραγματοποιηθεί ενεργειακή αναβάθμιση 4 νοσοκομειακών τμημάτων ή/και νοσοκομειακών μονάδων μέσω εθνικών πόρων και εφαρμόζοντας τις πιο πάνω απαιτήσεις.	2021 – 2026
9	Σχέδιο Χορηγιών «Ενθάρρυνση της μείωσης εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στις επιχειρήσεις»	Το Σχέδιο αναμένεται να λειτουργήσει πριν το τέλος του 2023 και αποσκοπεί στην παροχή οικονομικών κινήτρων υπό μορφή δημόσιας χορηγίας για ενθάρρυνση της μείωσης της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου από υφιστάμενες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και υφιστάμενες Μεγάλες Επιχειρήσεις. Το ύψος της οικονομική ενίσχυσης που θα παρέχεται θα εξαρτάται από τον τύπο της επιχείρησης (Μικρή, Μεσαία, Μεγάλη) και τον τύπο της επένδυσης. Στα πλαίσια λειτουργία του Σχεδίου αναμένεται ότι κάποιες από τις επιλέξιμες κατηγορίες δαπανών να είναι η εκπόνηση περιβαλλοντικών μελετών, αντικατάσταση υφιστάμενου στόλου οχημάτων ή μέρος αυτού με ηλεκτρικά οχήματα, εγκατάσταση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, ηλεκτρικά ποδήλατα, διαχείριση οργανικών αποβλήτων, συσκευές παρακολούθησης σπατάλης τροφίμων, αντικατάσταση παλαιών κινητών ή σταθερών συστημάτων κλιματισμού με νέα φιλικά προς το περιβάλλον, αντικατάσταση παλαιού εξοπλισμού (π.χ. ψυγεία, καταψύκτες, συστήματα πυρόσβεσης) που περιέχει φθοριούχα αέρια με εξοπλισμό ιδίας χρήσης που περιέχει αέρια φιλικά προς το περιβάλλον, εγκατάσταση συσκευών καταγραφής του ανθρακικού αποτυπώματος, αντικατάσταση λαμπτήρων με λαμπτήρες LED, εγκατάσταση αισθητήρων φωτός, κίνησης και χρονοδιακόπτες, σύστημα διαχείρισης κτιρίων/ενέργειας (BMS/EMS), έξυπνοι μετρητές, θερμομόνωση του κελύφους του κτιρίου, παράθυρα ενεργειακής απόδοσης και διπλά τζάμια, ενεργειακά αποδοτικές ηλεκτρικές συσκευές, Εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων για αυτοπαραγωγή, Εγκατάσταση ηλιακών θερμικών συστημάτων, κτλ.	2023 – 2030
10	Μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές αναβαθμίσεις σε κτίρια του ευρύτερου δημοσίου τομέα.	Το μέτρο αφορά την υλοποίηση μεμονωμένων επεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές αναβαθμίσεις σε κτίρια του δημόσιου και ευρύτερου δημοσίου τομέα. Οι επενδύσεις στον δημόσιο τομέα θα είναι διαφορετικές από αυτές που θα υλοποιούν στα πλαίσια του Μέτρου 3 που περιγράφεται πιο πάνω. Μερικές από τις επενδύσεις που θα υλοποιηθούν αφορούν ολοκληρωμένη ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων σχολικών κτιρίων, Ενεργειακή αναβάθμιση εγκαταστάσεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, κτλ.	2021 – 2026
11	Σχέδια Χορηγιών του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε για την προώθηση των επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης στον οικιακό, τριτογενή και δημόσιο τομέα.	Το μέτρο αφορά τα διάφορα σχέδια χορηγιών που θα λειτουργήσουν τα επόμενα έτη από το Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ. Από το 2021 λειτουργούν σε ετήσια βάση και αναμένεται να λειτουργούν τουλάχιστον μέχρι και το 2025 τα εξής Σχέδια Χορηγιών που σχετίζονται με την εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση: Σχέδιο θερμομόνωσης οροφής σε κατοικίες, Σχέδιο Θερμομόνωσης Οροφής σε συνδυασμό με εγκατάσταση ΦΒ σε κατοικίες, Σχέδιο Χορηγιών για εγκατάσταση/αντικατάσταση ηλιακών συστημάτων παραγωγής ζεστού νερού χρήσης σε κατοικίες. Επιπρόσθετα το 2021/2022 λειτούργησε Σχέδιο Χορηγιών για αντικατάσταση ηλεκτρικών συσκευών (κλιματιστικά, ψυγεία, ψυγειοκαταψύκτες και πλυντήρια ρούχων) σε κατοικίες ευάλωτων καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο αναμένεται να ξαναλειτουργήσει στο τέλος του 2023 ή στις αρχές του 2024. Τέλος τον Φεβρουάριο του 2023 πραγματοποιήθηκε η 1η προκήρυξη του Σχεδίου Χορηγιών για Ενθάρρυνση της Ενεργειακής Αναβάθμισης από Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τος Φορείς Ευρύτερου Δημοσίου Τομέα. Στα πλαίσια λειτουργίας του εν λόγω σχεδίου οι δικαιούχοι δύναται να υποβάλλουν μια πρόταση η οποία θα περιλαμβάνει επενδύσεις σε ένα ή περισσότερα κτήρια ή/και σε άλλες υποδομές. Σε όλα τα κτήρια στα οποία θα υλοποιηθούν επενδύσεις θα πρέπει να επιτευχθεί η μετατροπή τους σε Κτήρια με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας και να συμμορφώνονται με τα κριτήρια που καθορίζονται στη σχετική εθνική νομοθεσία. Για κάθε Επιμέρους Επένδυση που υλοποιείται σε άλλη υποδομή, θα πρέπει να επιτευχθεί εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 30% σε σχέση με την προηγούμενη κατανάλωση του συγκεκριμένου εξοπλισμού επί του οποίου γίνεται η επέμβαση. Το ποσοστό χρηματοδότησης καθορίζεται σε 100% επί των πραγματικών επιλέξιμων δαπανών (χωρίς ΦΠΑ), ενώ το συνολικό μέγιστο Ποσό Χορηγίας ανέρχεται €700.000 ανά αίτηση/δικαιούχο. Οι κυριότερες από τις επιλέξιμες κατηγορίες επενδύσεων είναι: η διενέργεια ενεργειακών ελέγχων, θερμομόνωση οριζοντίων δομικών στοιχείων, θερμομόνωση τοίχων και στοιχείων της φέρουσας κατασκευής, αντικατάσταση κουφωμάτων, εγκατάσταση ή αντικατάσταση αυτόνομων κλιματιστικών μονάδων, εγκατάσταση συστήματος αυτοματισμού και ελέγχου κτηρίου, εγκατάσταση συστήματος συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης, εγκατάσταση ή αντικατάσταση ηλιακού συστήματος παραγωγής ζεστού νερού, εγκατάσταση ΦΒ συστήματος και μπαταριών, αντικατάσταση λαμπτήρων δημοσίου φωτισμού και φωτισμού κτηρίων με λαμπτήρες led, αντικατάσταση προβολέων σε αθλητικά στάδια/εγκαταστάσεις, αντικατάσταση αντλιών νερού σε δίκτυα ύδρευσης, άρδευσης ή/και αποχέτευσης, αντικατάσταση αντλιών άρδευσης γηπέδων ή αντλιών σε πισίνες αθλητικών εγκαταστάσεων.	2021 – 2026
12	Ενεργειακά αποδοτικός οδικός φωτισμός.	Το μέτρο αφορά την αντικατάσταση υφιστάμενων λαμπτήρων οδικού φωτισμού με πιο αποδοτικούς στους εθνικούς αυτοκινητόδρομους καθώς και σε τοπικούς δρόμους των δήμων και των κοινοτήτων.  Κοινότητες: Το μέτρο αφορά τη σταδιακή αντικατάσταση του οδικού φωτισμού (περίπου 100.000 λαμπτήρες) σε όλες τις κοινότητες της Κύπρου. Η αντικατάσταση σε όλες τις Κοινότητες έχει ολοκληρωθεί εντός του 2022. Δήμοι: Το 2018 δημιουργήθηκε ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για τους δήμους και τις Κοινότητες μέσω του οποίου μπορούν να υποβάλουν αίτηση για δάνειο στο Υπουργείο Εσωτερικών για την αντικατάσταση του οδικού φωτισμού. Μέχρι και το τέλος του 2022 εγκρίθηκε και παραχωρήθηκε χρηματοδότηση σε 11 Δήμους. Το χρηματοδοτικό εργαλείο παραμένει ανοικτό για χρήση από τους Δήμους.	2018 -2024
13	Σχέδιο προηγμένης υποδομής μετρήσεων.	Το μέτρο αφορά τη σταδιακή εγκατάσταση 400.000 έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας στο κτιριακό απόθεμα της χώρας κατά την περίοδο 2023 -2026. Η εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών θα πραγματοποιηθεί μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι έξυπνοι μετρητές διευκολύνουν τη βελτιστοποίηση και τον έλεγχο του συστήματος διανομής, αυξάνουν τη διείσδυση των κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σύστημα, και καθιστούν δυνατή τη συγκέντρωση των ΑΠΕ και αύξηση της άμεσης συμμετοχής του τελικού πελάτη σε όλα τα στάδια της αγοράς. Επιπλέον, η χρήση έξυπνων μετρητών θα επιτρέψει τη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για την ενίσχυση του ρόλου των πολιτών ως καταναλωτών. Με βάση το χρονοδιάγραμμα του έργου θα πρέπει μέχρι τις 30/09/2024 να έχουν παραδοθεί εγκατασταθεί 200.000 έξυπνοι μετρητές ενώ μέχρι τις 30/06/2026 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η προμήθεια και η εγκατάσταση όλων των 400.000 μετρητών.	2021 – 2030
14	Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στον τομέα των οδικών μεταφορών.	Μερικά από τα μέτρα που θα υλοποιηθούν κατά την για την περίοδο 2021-:2030 είναι η υλοποίηση των μέτρων (π.χ. δημιουργία ποδηλατοδρόμων και λεωφορειο-λωρίδων) των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) σε όλες τις πόλης της Κύπρου (π.χ. δημιουργία ποδηλατοδρόμων και λεωφορειο-λωρίδων, συγκεκριμένων πόλεων της χώρας, υλοποίηση μέτρων ενίσχυσης της προσβασιμότητας και διακίνησης των ποδηλατιστών, πεζών και ατόμων με κινητικές δυσκολίες στα αστικά κέντρα) στα πλαίσια υλοποίησης των ΣΒΑΚ, προώθηση της ηλεκτροκίνησης με την εγκατάσταση σταθμών ταχείας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε δημόσια προσβάσιμους χώρους, Σχέδιο Χορηγιών για εγκατάσταση σημείων φόρτισης, Σχέδιο Χορηγιών για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, και παροχής χορηγιών για την Σχέδιο Χορηγιών για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, αντικατάσταση του κυβερνητικού στόλου οχημάτων με την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, κλπ.	2021 -2030
15	Ενεργειακή απόδοση στον τομέα των υδάτων.	Το Τμήμα Υδάτων του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έχει σκοπό να εφαρμόσει τα ακόλουθα μέτρα ενεργειακής απόδοσης έως το 2030:Ενεργειακά αποδοτική σχεδίαση των δικτύων ύδρευσης. Προμήθεια με βάση την ενεργειακή απόδοση. Προληπτική συντήρηση του εξοπλισμού άντλησης. Ανίχνευση διαρροών. Ενεργειακά αποδοτική διαχείριση των υδάτων. Εισαγωγή της διαχείρισης ενέργειας. Ο προγραμματισμός βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και οι διαθέσιμες πληροφορίες είναι περιορισμένες. Επιπρόσθετα έχουν εγκριθεί προς υλοποίηση μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και ανθεκτικότητας επενδύσεις που αφορούν την προμήθεια και Εγκατάσταση Έξυπνων Υδρο-Μετρητών σε συγκεκριμένους Δήμους της Κύπρου.	2021 -2030
16	Τέλος κατανάλωσης ενέργειας που εφαρμόζεται στην ηλεκτρική ενέργεια.	Σε σύγκριση με το ελάχιστο επίπεδο φόρου ηλεκτρικής ενέργειας 0,1 Ευρώ/κιλοβατώρα που προβλέπεται στην Οδηγία 2003/96/ΕΚ, το τέλος κατανάλωσης οδηγεί σε υψηλότερες τιμές λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας. Λαμβάνεται υπόψη η εξοικονόμηση ενέργειας λόγω της φορολογίας αυτής που υπερβαίνει τα ελάχιστα επίπεδα της ΕΕ, καθώς το τέλος κατανάλωσης επιβάλλεται για την ενεργειακή απόδοση. Στις 20/12/2019 δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας οι Περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Καθορισμός Ύψους Τέλους Κατανάλωσης) Κανονισμοί του 2019 (Κ.Δ.Π. 417/2019) οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2020. Από 01/01/2020 το τέλος κατανάλωσης που επιβάλλεται σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας ανέρχεται σε 0,5 σεντ του ευρώ ανά κιλοβατώρα εξαιρουμένων των ευάλωτων όπου εφαρμόζεται η μισή χρέωση. Το εκάστοτε ύψος του Τέλους Κατανάλωσης προβλέπεται από μεθοδολογία (άρθρο 11(2) του Νόμου 108(Ι)/2022) σύμφωνα με την οποία, το ύψος του τέλους κατανάλωσης, που επιβάλλεται από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους, υπολογίζεται σε ευρώ ανά κιλοβατώρα, με στρογγυλοποίηση στο τέταρτο δεκαδικό, ως το πηλίκο των ετήσιων χρηματικών αναγκών του Ταμείου διά της αναμενόμενης συνολικής ετήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Περαιτέρω προβλέπεται ότι, το ύψος του τέλους κατανάλωσης δεν δύναται να είναι μικρότερο από 0,12 του ευρωσέντ ανά kWh.	2021 -2030
17	Ειδικός φόρος κατανάλωσης για καύσιμα οδικών μεταφορών που υπερβαίνουν τα ελάχιστα επίπεδα που απαιτούνται στην οδηγία 2003/96/ΕΚ.	Λαμβάνεται υπόψη η εξοικονόμηση ενέργειας που προκύπτει από φορολογικά μέτρα που υπερβαίνουν τα ελάχιστα επίπεδα φορολογίας που ισχύουν για τα καύσιμα κίνησης, όπως καθορίζεται στην Οδηγία 2003/96/ΕΚ,καθώς οι φόροι ενέργειας επιβάλλονται για την ενεργειακή απόδοση. Μέχρι το 2012, οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης για τα καύσιμα κίνησης στην Κύπρο ήταν στο ελάχιστο επίπεδο που καθορίζει η Οδηγία 2003/96/ΕΚ. Στη συνέχεια οι φόροι στο πετρέλαιο κίνησης αυξήθηκαν σε δύο στάδια (2013 και 2014) και έφτασαν τα 0,479 ευρώ/λίτρο, ενώ η βενζίνη τα 0,450 ευρώ/λίτρο. Αυτά τα επίπεδα φορολογίας άλλαξαν τον Δεκέμβριο του 2018, όταν η Βουλή της Κύπρου αποφάσισε να μειώσει τα επίπεδα ειδικού φόρου κατανάλωσης κατά 0,05 ευρώ/λίτρο σε όλα τα υγρά καύσιμα που φορολογούνται πάνω από το ελάχιστο επίπεδο της ΕΕ. Στις 8 Μαρτίου 2022 μειώθηκαν στα ελάχιστα επίπεδα ΕΕ της Οδηγίας 2003/96/ΕΚ και προς το παρόν παραμένουν εκεί.	2014 – 2030

 

Πίνακας 3.8. Πολιτικές και Μέτρα και τομεακή κάλυψη

Α/Α	Τίτλος Μέτρου Πολιτικής	Τομέας Κάλυψης	Κατηγορία
1	Καθεστώς Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΚΕΥΕΑ).	Όλοι οι τομείς	Όλες
2	Επιπρόσθετος συντελεστής δόμησης για νέα κτίρια και κτίρια που ανακαινίζονται.	Όλοι οι τομείς εκτός τον Τομέα των Μεταφορών	Κτίρια
3	Μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές αναβαθμίσεις σε επιλεγμένα κρατικά κτίρια.	Τριτογενής Τομέας	Κτίρια του Δημοσίου και ευρύτερου Δημοσίου Τομέα
4	Εφαρμογή ήπιων μέτρων (ενημερωτικές εκστρατείες, εκπαιδεύσεις, εργαστήρια κ.λπ.).	Όλοι οι τομείς	Όλες
5	Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Περιφερειακής Συνεργασίας INTERREG V-A Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020.	Τριτογενής Τομέας	Κτίρια του ευρύτερου Δημοσίου Τομέα
6	Σχέδιο Χορηγιών “Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες”	Οικιακός Τομέας	Κτίρια
7	Σχέδιο Χορηγιών “Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Επιχειρήσεις και άλλους Φορείς”	Τριτογενής και Βιομηχανικός Τομέας	Κτίρια, διεργασίες
8	Ενεργειακή αναβάθμιση νοσοκομείων ή/και νοσοκομειακών μονάδων και κατασκευή νέων ενεργειακά αποδοτικών νοσοκομείων ή/και νοσοκομειακών μονάδων	Τριτογενής Τομέας	Κτίρια νοσοκομείων
9	Σχέδιο Χορηγιών «Ενθάρρυνση της μείωσης εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στις επιχειρήσεις»	Τριτογενής Τομέας, Βιομηχανικός Τομέας και Τομέας Μεταφορών	Κτίρια, συσκευές, μεταφορές, διεργασίες
10	Μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές αναβαθμίσεις σε κτίρια του ευρύτερου δημοσίου τομέα.	Τριτογενής Τομέας	Κτίρια του Δημοσίου και ευρύτερου Δημοσίου Τομέα
11	Σχέδια Χορηγιών του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε για την προώθηση των επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης στον οικιακό, τριτογενή και δημόσιο τομέα.	Οικιακός Τομέας, Τριτογενής Τομέας	Κτίρια, συσκευές, διεργασίες
12	Ενεργειακά αποδοτικός οδικός φωτισμός.	Τριτογενής Τομέας	Οδικός Φωτισμός στον Δημόσιο και ευρύτερο Δημόσιος Τομέα
13	Σχέδιο προηγμένης υποδομής μετρήσεων.	Όλοι εκτός από τις μεταφορές	Κτίρια, διεργασίες
14	Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στον τομέα των οδικών μεταφορών.	Όλοι οι τομείς	Μεταφορές
15	Ενεργειακή απόδοση στον τομέα των υδάτων.	Τριτογενής Τομέας, Οικιακός Τομέας	Κτίρια, διεργασίες
16	Τέλος κατανάλωσης ενέργειας που εφαρμόζεται στην ηλεκτρική ενέργεια.	Όλοι οι τομείς	Συσκευές, κτίρια, διεργασίες
17	Ειδικός φόρος κατανάλωσης για καύσιμα οδικών μεταφορών που υπερβαίνουν τα ελάχιστα επίπεδα που απαιτούνται στην οδηγία 2003/96/ΕΚ.	Όλοι οι τομείς	Μεταφορές

ii. Μακροπρόθεσμη στρατηγική ανακαίνισης για τη στήριξη της ανακαίνισης του εθνικού αποθέματος οικιστικών και μη οικιστικών κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών, μέτρων και δράσεων για την προώθηση οικονομικά συμφέρουσας ριζικής ανακαίνισης και πολιτικών και δράσεων που θα εστιάζονται στα τμήματα του εθνικού αποθέματος κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις, σύμφωνα με το άρθρο 2α της οδηγίας 2010/31/ΕΕ

Επισυνάπτεται στο Παράρτημα 3 προσχέδιο της Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής Ανακαίνισης Κτιρίων. Το τελικό έγγραφο της Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής Ανακαίνισης Κτιρίων θα κατατεθεί μαζί με το τελικό ΕΣΕΚ το 2024.

iii. Περιγραφή της πολιτικής και των μέτρων για την προώθηση των ενεργειακών υπηρεσιών στον δημόσιο τομέα και των μέτρων για την εξάλειψη των ρυθμιστικών και μη φραγμών που παρακωλύουν τις συμβάσεις ενεργειακών επιδόσεων και άλλων μοντέλων υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης

Η κυπριακή αγορά ενεργειακών υπηρεσιών χαρακτηρίζεται από έλλειψη εμπιστοσύνης από την πλευρά των πελατών, καθώς και από έλλειψη τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης, ιδίως όσον αφορά την προετοιμασία και τη διαχείριση των κατάλληλων δημόσιων διαγωνισμών. Υπάρχει ενδιαφέρον από την πλευρά της προσφοράς (στο παρόν στάδιο είναι εγγεγραμμένα 10 νομικά πρόσωπα στο μητρώο ΠΕΥ που τηρείται βάση νομοθεσίας από την Υπ. Ενέργειας) και έχει δημιουργηθεί το νομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων υποβοηθητικών εγγράφων. Η ευαισθητοποίηση βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα ένας αριθμός έργων.

Για την περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών στην Κύπρο, η Υπηρεσία Ενέργειας, με τεχνική βοήθεια από το SRSS, ολοκλήρωσε δύο μελέτες, μία εκ των οποίων εκπονήθηκε από το JRC με τίτλο «Μακροπρόθεσμη στρατηγική για την κινητοποίηση επενδύσεων για την ανακαίνιση των εθνικών κτηρίων της Κύπρου»⁵⁸ και μία από το GIZ με τίτλο «Στρατηγική ενεργειακής απόδοσης για την Κύπρο έως το 2020, 2030 και 2050»⁵⁹, οι οποίες εξέτασαν τα εμπόδια ανάπτυξης αγοράς υπηρεσιών ενεργειακής απόδοσης στην Κύπρο. Οι μελέτες αυτές παρέχουν έναν κατάλογο λύσεων, μέτρων και δράσεων που μπορούν να αναληφθούν από την Υπηρεσία Ενέργειας προκειμένου να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια. Μεταξύ των διαπιστώσεων είναι η έλλειψη κατάλληλων μορφών χρηματοδότησης, η έλλειψη τυποποίησης, η απειρία των παραγόντων, η δυσπιστία των (δυνητικών) πελατών, ο αντιληπτός επιχειρηματικός και τεχνικός κίνδυνος, το μικρό μέγεθος των έργων και το υψηλό κόστος συναλλαγών, καθώς και η ανάγκη άρσης των εμποδίων στις προμήθειες για τις υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης στον δημόσιο τομέα. Μερικές από αυτές τις λύσεις θα προωθηθούν εντός της περιόδου 2023-2030. Οι ειδικές δράσεις θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, στοχοθετημένες εκπαιδεύσεις και ανάπτυξη ικανοτήτων των εμπλεκόμενων φορέων, διάδοση πληροφοριών σχετικά με τα οφέλη των συμβάσεων ενεργειακών υπηρεσιών και ευκαιρίες για τους ΠΕΥ να υλοποιήσουν τα αποτελέσματα των υποχρεωτικών ενεργειακών ελέγχων που διενεργούνται από μη ΜΜΕ. Θα υπάρξει επίσης η ευκαιρία για τους ΠΕΥ να συμμετάσχουν στο καθεστώς υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα προσφέρει σύστημα εμπορίας για εξοικονόμηση ενέργειας.

Η Υπηρεσία Ενέργειας ετοιμάζει επί του παρόντος τα σχετικά έγγραφα για την διενέργεια διαγωνισμού για αγορά υπηρεσιών εξωτερικού εμπειρογνώμονα ο οποίος θα υποστηρίξει την Αρμόδια Αρχή (Υπηρεσία Ενέργειας) στην ετοιμασία/καθορισμό πρότυπων διαδικασιών και πρότυπων εγγράφων διαγωνισμού για διενέργεια ενεργειακών ελέγχων στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και ακολούθως για υλοποίηση των συστάσεων των ενεργειακών ελέγχων μέσω των αδειοδοτημένων Πάροχων Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΠΕΥ). Θα περιλαμβάνει και τη δημιουργία πρότυπου έγγραφου Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ) η οποία θα συνάπτεται μεταξύ ΠΕΥ και των αναθέτουσων αρχών του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα. Η διαθεσιμότητα αυτών των εγγράφων θα αποτελέσει θετικό βήμα για την προώθηση των ενεργειακών υπηρεσιών και των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης στο δημόσιο τομέα. Τα έγγραφα αυτά θα συνοδεύονται από οδηγό και θα κοινοποιηθούν στις δημόσιες αρχές προκειμένου να τις διευκολύνουν.

iv. Άλλες προγραμματισμένες πολιτικές, μέτρα και προγράμματα για την επίτευξη των ενδεικτικών εθνικών συνεισφορών ενεργειακής απόδοσης για το 2030 καθώς και άλλων στόχων που αναφέρονται στο σημείο 2.2 (για παράδειγμα, μέτρα για την προώθηση του υποδειγματικού ρόλου των δημόσιων κτιρίων και των ενεργειακά αποδοτικών δημόσιων συμβάσεων, μέτρα για την προώθηση των ενεργειακών ελέγχων και των συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης, μέτρα σχετικά με την πληροφόρηση και κατάρτιση των καταναλωτών, και άλλα μέτρα για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης)

Σχετικά με τον υποδειγματικό ρόλο των δημόσιων κτιρίων αναφερθείτε στο κεφάλαιο 6 της Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής Ανακαίνισης Κτιρίων όπου περιγράφονται αναλυτικά πολιτικές και δράσεις που αφορούν όλα τα δημόσια κτίρια όπως οι λειτουργοί εξοικονόμησης ενέργειας, ενεργειακές αναβαθμίσεις δημόσιων σχολείων, νοσηλευτηρίων και κτιρίων που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από την κεντρική κυβέρνηση και το σχέδιο χορηγιών ενεργειακής αναβάθμισης από Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και φορείς ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση στις δημόσιες συμβάσεις, η Υπηρεσία Ενέργειας θα ενισχύσει την παρακολούθηση σχετικά με την αγορά προϊόντων και δημοσίων κτιρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Η παρακολούθηση θα πραγματοποιείται ζητώντας από όλες τις κεντρικές κυβερνητικές αρχές να ενημερώνουν την Υπηρεσία Ενέργειας για τις συμβάσεις που υπογράφονται σε κάθε ημερολογιακό έτος που περιλαμβάνουν διατάξεις για προϊόντα, υπηρεσίες ή κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης.

Τα κύρια εμπόδια που εντοπίστηκαν και εμποδίζουν την ευρύτερη υιοθέτηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης (όπως η περιορισμένη χρηματοδότηση, το περιορισμένο ενδιαφέρον των τελικών καταναλωτών για επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, η έλλειψη κινήτρων μεταξύ ενοικιαστών και ιδιοκτητών κτιρίων, η μη πλήρως λειτουργική αγορά για ενεργειακές υπηρεσίες) θα αντιμετωπιστούν επαρκώς κατά την περίοδο μετά το 2023. Τα μέτρα θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αλλαγές στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ανάπτυξη καθοδηγητικών εγγράφων, στοχευμένες δράσεις για την αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τα οφέλη των παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, όπως ενημερωτικές εκστρατείες και παροχή κατάρτισης σε επιλεγμένες ομάδες, κ.λπ. Έχει δοθεί έμφαση στην τυποποίηση των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων για ενεργειακές υπηρεσίες στο δημόσιο τομέα.

Όσον αφορά τις επιχειρήσεις που είναι υποχρεωμένες να διενεργούν ενεργειακούς ελέγχους, η Υπηρεσία Ενέργειας έχει ενισχύσει τους ελέγχους συμμόρφωσης.

Η Υπηρεσία Ενέργειας θα εξετάσει επίσης πρόσθετα μέτρα για την εφαρμογή των συστάσεων των εκθέσεων του ενεργειακού ελέγχου. Προς αυτή την κατεύθυνση, το Υπ. Οικονομικών σε συνεργασία με την εταιρεία Εrnst & Young και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζουν τη δημιουργία Εθνικού Οργανισμού Αναπτύξεως στην Κύπρο για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση. Από τη συγκεκριμένη μελέτη έχει αναμένεται να προκύψει συγκεκριμένη πρακτική (On bill Scheme), η οποία θα μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός χρηματοδότης των Πάροχων Ενεργειακών Υπηρεσιών. Η εφαρμογή της πρακτικής αναμένεται να γίνει με την καθιέρωση του Εθνικού Οργανισμού Αναπτύξεως το έτος 2026. Αν και η διάρθρωση της μικρής εγχώριας αγοράς ενέργειας δεν αφήνει επί του παρόντος μεγάλα περιθώρια ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών ενέργειας, η εισαγωγή του καθεστώτος υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης αναμένεται να προωθήσει και να επιταχύνει τη δημιουργία μιας λειτουργικής εθνικής αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών.

Οι υφιστάμενες κανονιστικές διατάξεις όσον αφορά τους κώδικες κτιρίων, τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, θα ενισχυθούν περαιτέρω όσον αφορά την αύξηση της παρακολούθησης και της εφαρμογής.

Η ανάπτυξη ικανοτήτων για διάφορες ομάδες ενδιαφερομένων (π.χ. εγκαταστάτες, διαχειριστές ενέργειας, δικηγόροι, τραπεζίτες) θα σχεδιαστούν για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη και την ενίσχυση των ικανοτήτων των ατόμων και των θεσμικών οργάνων για την ευρύτερη υιοθέτηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης. Επιπλέον, η εισαγωγή τυποποιημένων εργαλείων και διαδικασιών, καθώς και ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων, ηλεκτρονικών μητρώων και πλατφορμών επικοινωνίας για επαγγελματίες στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης ως επίσης και σύσταση μεθοδολογίας και ηλεκτρονικής διαχείρισης της ποιοτικής αξιολόγησης των ενεργειακών ελέγχων, θεωρούνται σημαντικές. Αυτά τα μέσα θα τεθούν σε λειτουργία την περίοδο μετά το2023 και θα συμβάλουν στην καλύτερη παρακολούθηση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται από τους επαγγελματίες στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης.

Ωστόσο, το σημαντικότερο εμπόδιο για την επίτευξη των προβλεπόμενων εξοικονομήσεων είναι ο περιορισμένος διαθέσιμος προϋπολογισμός. Ο ιδιωτικός τομέας έχει συνηθίσει να ανταποκρίνεται μόνο όταν υπάρχει σημαντική δημόσια επιχορήγηση, ενώ ο δημόσιος τομέας τείνει να ζητά πλήρη κάλυψη κεφαλαίου εκ των προτέρων. Για τον λόγο αυτό, η μετάβαση σε ένα περισσότερο προσανατολισμένο στην αγορά σύστημα οικονομικής στήριξης θα αποτελέσει σίγουρα πρόκληση και για το σκοπό αυτό θα απαιτηθεί προσεκτικός προγραμματισμός σε συνδυασμό με την κινητοποίηση των κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων και μέσων της αγοράς. Ο στόχος από την πλευρά του κράτους δεν είναι να μειώσει το συνολικό του μερίδιο στην υποστήριξη των παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, αλλά κυρίως να ωθήσει τους δημόσιους οικονομικούς πόρους σε πιο οικονομικά αποδοτικά μέσα στήριξης και τύπους παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης με μεγαλύτερη μόχλευση.

Όλα τα χρηματοδοτικά μέσα θα πρέπει να σχεδιαστούν ώστε να είναι ελκυστικά ως προς το κόστος, καθώς και εφαρμόσιμα από την άποψη της αγοράς. Θα δοθεί προτεραιότητα σε προγράμματα με ταχεία απορρόφηση στην αγορά (π.χ. συνολικές ενεργειακές αναβαθμίσεις, θερμομόνωση οροφής, αντλίες θερμότητας, ηλιακά θερμικά,φωτοβολταϊκά) που θα επιτρέπουν τόσο ολοκληρωμένες όσο και αυτόνομες παρεμβάσεις. Το καθεστώς υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης θα γεφυρώσουν τα ρυθμιστικά και οικονομικά κενά ώστε να καταστεί δυνατή η αύξηση των δυνητικά επωφελουμένων.

Η αύξηση των επενδύσεων μετά το 2023 θα απαιτήσει περισσότερη ιδιωτική χρηματοδότηση και περισσότερες λύσεις που θα βασίζονται στην αγορά.

Τα ζητήματα χρηματοδότησης των για διευκόλυνση και άρση των εμποδίων για επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης σε ιδιωτικά κτίρια και επιχειρήσεις θα συζητηθούν και κατά τη διοργάνωση της συζήτησης στρογγυλής τραπέζης στην Κύπρο (Sustainable Energy Investment Forum) εντός του 2023.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με συγκεκριμένα μέτρα θα περιληφθούν στην τελική αναθεώρηση του ΕΣΕΚ το 2024.

Έμφαση δίνεται και στην πληροφόρηση και κατάρτιση των καταναλωτών μέσω ενημερωτικών εκστρατειών. Το 2022 η Υπηρεσία Ενέργειας προχώρησε στην υλοποίηση εκστρατείας ενημέρωσης των πολιτών σε θέματα ενεργειακής απόδοσης, η οποία πραγματοποιήθηκε την περίοδο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2022 με εθνικούς πόρους. Στόχος της εκστρατείας ήταν η ενίσχυση της προσπάθειας για εξοικονόμηση ενέργειας παροτρύνοντας τους πολίτες να εφαρμόζουν απλά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και να επενδύουν σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης σε συνδυασμό με ΑΠΕ σε κατοικίες και επιχειρήσεις μέσω των Σχεδίων Χορηγιών του ΥΕΕΒ. Στα πλαίσια της εκστρατείας υλοποιήθηκαν 4 ξεχωριστά πλάνα ενημέρωσης που αφορούσαν δημιουργία κουλτούρας και προτροπή πολιτών στην εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας μηδενικού κόστους, χαμηλού κόστους, υψηλού κόστους καθώς και παρότρυνση για αξιοποίηση των Σχεδίων Χορηγιών του Υπουργείου.

Οι κύριες δράσεις της εκστρατείας επικεντρώθηκαν στην προώθηση ενημερωτικού και πληροφοριακού υλικού μέσω της ιστοσελίδας της Υπηρεσίας Ενέργειας και του ΥΕΕΒ, δημιουργία και μετάδοση ραδιοφωνικών σποτ, δημιουργία και μετάδοση τηλεοπτικών σποτ, προώθηση ενημερωτικού και πληροφοριακού υλικού μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (Facebook και Twitter) της Υπηρεσίας Ενέργειας και του ΥΕΕΒ, διαδικτυακές διαφημίσεις μέσω Google Ads, και τέλος διαφημίσεις σε ενημερωτικές διαδικτυακές πλατφόρμες.

Επιπρόσθετα, εντός του 2022 δημοσιεύθηκαν και προωθήθηκαν σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης συμβουλές για σειρά απλών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στο σπίτι και στον χώρο εργασίας. Η εκστρατεία θα επαναληφθεί για το έτος 2023.

Μεταφορές

Σύμφωνα με το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Χερσαίων Μεταφορών Κύπρου (National Transport Strategy), η επίτευξη των στόχων των μεταφορών για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, βασίζεται κυρίως στις πολιτικές και τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί από την προηγούμενη έκδοση του ΕΣΕΚ. Επιπλέον, προτείνονται κάποια πρόσθετα μέτρα και πολιτικές που ενισχύουν τα υφιστάμενα και τα οποία επικεντρώνονται στην επίτευξη αύξησης της κατανομής των μετακινήσεων με δημόσιες μεταφορές, ενεργή μετακίνηση και μικροκινητικότητα και μείωση των μετακινήσεων που γίνονται με ιδιωτικό όχημα.

Υφιστάμενες Πολιτικές και Μέτρα (Σενάριο με Υφιστάμενα Μέτρα – WEM)

• Σχεδιασμός και υλοποίηση των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) σε όλες τις πόλεις. Τα ΣΒΑΚ περιλαμβάνουν κοστολογημένες πολιτικές και μέτρα που αποδεικνύουν επιστημονικά ότι μπορεί να επιτευχθεί συγκεκριμένη στροφή από τα ταξίδια με αυτοκίνητο σε βιώσιμους τρόπους μεταφοράς. Οι συνολικές επενδύσεις για την υλοποίηση των μέτρων βιώσιμης κινητικότητας ανέρχονται στα 882 εκατ. ευρώ, για την υλοποίηση του ΣΠΜ, εκ των οποίων, το μεγαλύτερο μέρος αφορά υλοποίηση μέτρων που περιλαμβάνονται στα ΣΒΑΚ των πόλεων. Αυτή η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει σημαντικά βελτιωμένες υπηρεσίες λεωφορείων (διαδρομές, συχνότητες, ώρες λειτουργίας), αναβάθμιση της υποδομής για πεζούς/ ποδηλάτες / δημόσιες συγκοινωνίες, ανάπτυξη, εφαρμογή μιας ολιστικής πολιτικής στάθμευσης, εφαρμογή διαδρόμων δημόσιων συγκοινωνιών υψηλής ποιότητας και ουσιαστικά μια ομάδα στοχευμένων μέτρων που προωθούν τη χρήση βιώσιμων τρόπων μεταφοράς και αποθαρρύνουν τη χρήση ταξιδιών με αυτοκίνητο.

 

Προς το παρόν, έχουν ολοκληρωθεί τα ΣΒΑΚ για τις πόλεις της Λεμεσού και Λάρνακας, βρίσκεται σε εξέλιξη η εκπόνηση αναθεώρησης του ΣΒΑΚ για την πόλη της Λευκωσίας και η εκπόνηση των ΣΒΑΚ για την Επαρχία Αμμοχώστου και της Πάφου. Μέσα στο ΣΒΑΚ της Λευκωσίας υπάρχει μελέτη μετασχηματισμού, η οποία περιλαμβάνει την υλοποίηση του τραμ, το οποίο θα υλοποιηθεί σταδιακά, μετά το 2030. Στην παρούσα φάση λειτουργούν λεωφορειολωρίδες, οι οποίες αργότερα, μετά το 2030, θα μετατραπούν σε άξονες για σύστημα ταχείας διέλευσης λεωφορείων (Bus rapid transit (BRT)) ή τραμ.

 

• Από το 2014 λειτουργεί σύστημα τηλεματικής για βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών των δημόσιων μεταφορών: διαχείριση και καταγραφή δεδομένων για την περαιτέρω βελτιστοποίηση του συστήματος δημόσιων μεταφορών, λειτουργία ιστότοπου, εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, λεπτομερής χάρτης δρομολογίων και χρονοδιαγράμματος σε πραγματικό χρόνο. Το έργο, το οποίο έχει ολοκληρωθεί το 2018 με κόστος περίπου €7 εκατ., αναμένεται να επεκταθεί μέχρι το 2023, προσφέροντας επιπλέον υπηρεσίες για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και σύνδεσης τους με πολυτροπικές μεταφορές (Park&Ride) και συστήματα κοινόχρηστων ποδηλάτων και σκούτερ. Ο προϋπολογισμός της επέκτασης του μέτρου αυτού υπολογίζεται στα €6.5 εκατ.

 

• Οι νέες συμβάσεις λεωφορείων, οι οποίες έχουν τεθεί ήδη σε ισχύ για την περίοδο 2020 – 2030, με προϋπολογισμό €740 εκατ. προβλέπουν την ανάπτυξη διαδρόμων προτεραιότητας στις δημόσιες μεταφορές στις πόλεις της Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας και την ανανέωση του στόλου των περίπου 700 δημόσιων επιβατικών λεωφορείων με οχήματα μηχανών χαμηλών / μηδενικών ρύπων όπως EURO 6, υβριδικά ή ηλεκτρικά. Επίσης, προβλέπεται η μετατροπή των παλιών οχημάτων EURO 5 και EURO 6, σε οχήματα που χρησιμοποιούν συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG), όταν η τεχνολογία αυτή είναι διαθέσιμη και καθορίζεται η μείωση της μέσης ηλικίας του δημόσιου στόλου από τα 17 χρόνια στα 10 χρόνια. Επιπλέον, προνοείται η δημιουργία υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων παγκύπρια, καθώς επίσης και η αναβάθμιση της παρεχόμενης ποιότητας υπηρεσιών των δημόσιων μεταφορών, με τη βελτίωση των διαδρομών από άποψη συχνότητας, ωραρίων και διαδρομών. Πρόσθετες επενδύσεις στις δημόσιες μεταφορές της τάξης των €60 εκατ. θα γίνουν μέχρι το 2028 για την ανάπτυξη και βελτίωση υφιστάμενων και δημιουργία νέων έξυπνων στάσεων και στεγάστρων για τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε όλη την Κύπρο.

 

• Σχετικά με την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στις δημόσιες μεταφορές, εκτιμάται ότι 7% του στόλου των δημόσιων λεωφορείων θα είναι ηλεκτρικά μέχρι το 2030, με την αγορά 60 ηλεκτρικών οχημάτων, τα οποία θα λειτουργούν στους διαδρόμους προτεραιότητας και στα κέντρα πόλεων, όπου προβλέπεται να δημιουργηθούν ζώνες χαμηλών ρύπων. Ήδη, η εταιρεία ΕΜΕΛ έχει προβεί στην αγορά 40 ηλεκτρικών λεωφορείων (μηδενικών ρύπων), τα οποία εντάχθηκαν στο στόλο το Φεβρουάριο του 2023, ενώ θα ενταχθούν ακόμη 5 ηλεκτρικά λεωφορεία στη Λευκωσία και 5 στη Λάρνακα. Παράλληλα το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων εξετάζει το ενδεχόμενο να αγοράσει μέσω Ευρωπαϊκών προγραμμάτων αριθμό ηλεκτρικών λεωφορείων για να δοθούν στους παραχωρησιούχους για αξιοποίηση. Ο συνολικός προϋπολογισμός για το έργο αυτό ανέρχεται στα €14 εκατ.

 

• Τροποποίηση του Νόμου περί μηχανοκίνητων οχημάτων και τροχαίας κίνησης (Ν129(I)/2020) για την αναθεώρηση των φόρων επί των οχημάτων και των ετήσιων φόρων κυκλοφορίας, μέτρο που αφορά τον φόρο που επιβάλλεται στα οχήματα με σκοπό τη μείωση των εκπομπών CO2, ο οποίος ισχύει από το 2014. Η τελευταία τροποποίηση αποφασίστηκε στις 29 Μαρτίου 2019 και αναθεώρησε τη μέθοδο υπολογισμού της ταξινόμησης αυτοκινήτων (Νόμος 47(I)/2019).

Επιπλέον η προώθηση του «Ο περί του Καθορισμού Ειδικών Μέτρων για Μείωση των Ατμοσφαιρικών Ρύπων και Αερίων του Θερμοκηπίου που προέρχονται από τις Οδικές Μεταφορές Νόμος του 2023» νομοσχεδίου του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων αποτελεί μια μεταρρύθμιση που έχει ως στόχο τη δημιουργία της απαραίτητης νομικής βάσης, ώστε να μπορούν να καθορίζονται μέτρα που σχετίζονται με το οδικό δίκτυο και την κυκλοφορία οχημάτων, με κριτήριο τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των οδικών μεταφορών. Πρόκειται για μία μεταρρύθμιση την οποία έχει αναλάβει να υλοποιήσει το Υπουργείο Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων (Τμήμα Οδικών Μεταφορών), στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας , «Κύπρος το αύριο», στο οποίο έχουν εγκριθεί, επίσης, για 100% χρηματοδότηση από το Ταμείο τα δύο σχέδια χορηγιών για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Το νομοσχέδιο αποτελεί επίσης μεταρρύθμιση που προβλέπεται και στο Γενικό Πλαίσιο Πολιτικής για την Προώθηση της Χρήσης Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων που έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου, ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, μετά από διαβούλευση με την οικεία Αρχή Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θα μπορεί να καθορίζει μέτρα, όπως τα ακόλουθα:

• Τον καθορισμό περιοχών ή οδών χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών.
• Την απαγόρευση, σε συγκεκριμένες περιοχές ή οδούς ή σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες, της διακίνησης ρυπογόνων οχημάτων.
• Τον καθορισμό ημερομηνίας πέραν της οποίας δεν θα επιτρέπεται η εγγραφή ρυπογόνων οχημάτων. πχ πετρελαιοκίνητων παλαιών προδιαγραφών.
• Τον καθορισμό λεωφορειολωρίδων.
• Τον καθορισμό μεταφορικών δραστηριοτήτων, οι οποίες θα διενεργούνται αποκλειστικά με ηλεκτρικά οχήματα, π.χ. της υπηρεσίας παράδοσης προϊόντων.
• Τον καθορισμό απαιτήσεων για συμπερίληψη, σε διαφημίσεις ή άλλους τρόπους προώθησης για την αγορά ή χρήση οχημάτων που κινούνται με συμβατικά καύσιμα, μηνυμάτων που προωθούν εναλλακτικούς τρόπους διακίνησης, όπως το περπάτημα, την ποδηλασία και τη χρήση δημόσιων επιβατικών μεταφορών.

Επιπρόσθετα, με βάση τον νόμο, θα εκδοθούν κανονισμοί, με τους οποίους θα καθορίζονται οι παραβάσεις που θα καταγράφονται μέσω συσκευών φωτοεπισήμανσης και η διαδικασία που θα ακολουθείται για σκοπούς εξώδικης ρύθμισης των εν λόγω παραβάσεων.

• Για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, σύμφωνα με το Γενικό Πλαίσιο Πολιτικής για την Προώθηση της Χρήσης Ηλεκτρικών Οχημάτων, αλλά και τις ευρωπαϊκές οδηγίες για καθαρά οχήματα, υλοποιούνται δύο σχέδια, το Σχέδιο Κινήτρων για την Αγορά και Χρήση Οχημάτων Χαμηλών/Μηδενικών Εκπομπών, συμπεριλαμβανομένου του Σχεδίου Απόσυρσης Παλιών Οχημάτων και το Σχέδιο Οικονομικών Κινήτρων για την Αγορά Ηλεκτρικών Οχημάτων. Τα Σχέδια χρηματοδοτούνται από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) της Κύπρου. Τα Σχέδια έχουν ξεκινήσει το 2022 και θα διαρκέσουν μέχρι τα μέσα του 2026, με συνολικό προϋπολογισμό €45 εκατ.

Επιπλέον, προτείνεται η εφαρμογή σχεδίου επιχορήγησης για αγορά οχημάτων χαμηλών / μηδενικών ρύπων σε ετήσια βάση με προϋπολογισμό €3 εκατ. ετησίως, μέτρο το οποίο αναμένεται να είναι πιο αποτελεσματικό μετά το 2025, όταν οι συνθήκες της αγοράς αναμένεται να είναι ευνοϊκότερες για την αγορά και τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων.

• Για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης λειτουργεί επίσης Σχέδιο Κινήτρων «Ηλεκτροκίνηση με 1000» για την Εγκατάσταση Σταθμών Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων. Το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Μεταφορών, έχει προκηρύξει το πιο πάνω σχέδιο χορηγιών το οποίο περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και χρηματοδοτείται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σχέδιο έχει ως βασικό στόχο την προώθηση της ηλεκτροκίνησης μέσω της ανάπτυξης ενός εκτεταμένου δικτύου σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Συγκεκριμένα, το σχέδιο χορηγιών, το οποίο απευθύνεται καθαρά σε ιδιώτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα), Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς (ΜΚΟ), Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (δεν καλύπτει δημόσιες αρχές (Υπουργεία, Τμήματα, Υπηρεσίες, Διευθύνσεις, Ανεξάρτητες Αρχές κ.τ.λ. της Δημόσιας Υπηρεσίας), έχει θέσει ως στόχο την επιχορήγηση της εγκατάστασης 1.000 σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, με συνολικό προϋπολογισμό τα €4 εκατ., ενώ η οριστική ολοκλήρωση του Σχεδίου, το οποίο ξεκίνησε το 2023, έχει καθοριστεί για τα μέσα του 2026.

 

Σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων έχουν τοποθετηθεί και από το Τμήμα Δημοσίων Έργων τον Οκτώβριο του 2021, μέσω του Ευρωπαϊκού Προγράμματος EnernetMob: ένας στο Τμήμα Δημοσίων Έργων, ένας στην Αλάμπρα και ένας στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.

Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν το σχέδιο χρηματοδότησης για την προώθηση των ενεργειακών ελέγχων σε MME, το οποίο προάγει τους ενεργειακούς ελέγχους στον τομέα των μεταφορών, το καθεστώς υποχρέωσης για την επιβολή υποχρεώσεων ενεργειακής απόδοσης στους διανομείς καυσίμων, τη συνέχιση των σημερινών επιπέδων φορολογίας καυσίμων, καθώς και την εκτενή δεντροφύτευση κατά μήκος του αστικού και υπεραστικού οδικού δικτύου.

Πρόσθετες Πολιτικές και Μέτρα (Σενάριο με Επιπλέον Μέτρα – WΑM)

Συμπληρωματικά στο μέτρο υλοποίησης των ΣΒΑΚ και ενισχυτικά για την επίτευξη του εθνικού στόχου για μερίδιο μετακινήσεων 82% με ιδιωτικό όχημα, 13% με δημόσιες μεταφορές, 5% μικροκινητικότητα και 3% πεζή μετακίνηση, προτείνονται:

• Η προώθηση των 17 Δράσεων για την προώθηση της μικροκινητικότητας του Συμβουλίου Προώθησης Χρήσης Ποδηλάτου, με ενημερωτικές εκστρατείες και σχέδια κινήτρων. Αυτές οι Δράσεις αναμένεται να βοηθήσουν στο στόχο του 5% μεριδίου μετακινήσεων της μικροκινητικότητας και να έχουν προϋπολογισμό περί τα €450 εκατ. ετησίως.
• Τεχνοοικονομικές μελέτης για την κατασκευή υπεραστικών γραμμών τρένου (light trains). Με προϋπολογισμό €100.000,00 προτείνεται να γίνουν μελέτες σκοπιμότητας για την υλοποίηση γραμμών μεταξύ της πρωτεύουσας και των πόλεων της Λεμεσού και της Λάρνακας. Το μέτρο θα υλοποιηθεί μετά το 2030.
• Κεντρική τιμολογιακής πολιτικής διαχείρισης της στάθμευσης, κατά την οποία θα καθοριστούν υψηλές τιμές στάθμευσης για τα αστικά και ιστορικά κέντρα, ενώ τα έσοδα θα δίνονται στους Δήμους για την υλοποίηση περιβαλλοντικών και κοινωνικών έργων κοινής ωφελείας.
• Ενημερωτικές Εκστρατείες και εκπαίδευση μεγάλων ομάδων (πχ εργαζόμενοι, φοιτητές) για τα βιώσιμα και εναλλακτικά μέσα μεταφοράς. Το έργο αυτό με προϋπολογισμό περίπου €15 εκατ. στοχεύει στην ενεργό συμμετοχή των πολιτών στις προσπάθειες για στροφή προς τις βιώσιμες μεταφορές.
• Θέσπιση πολεοδομικών υποχρεώσεων για βιώσιμη ανάπτυξη κατά την έκδοση πολεοδομικής άδειας, οι οποίες θα αναθέτουν στους αιτητές πολεοδομικής άδειας να αναβαθμίζουν τον περιβάλλοντα χώρο της οικοδομής, κατά τρόπου που να προάγεται η βιώσιμη ανάπτυξη των αστικών περιοχών (πχ ποδηλατοστάσια, σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, δενδροφυτεύσεις κ.ά.)
• Αναβάθμιση των προτύπων σχεδίασης αστικού περιβάλλοντος, ποδηλατοδρόμων και αστικού δικτύου με τρόπο που να συνάδουν με τις αρχές της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Το έργο προβλέπεται να έχει κόστος περίπου €0.5 εκατ. για πληρωμή συμβούλων.

v. Κατά περίπτωση, περιγραφή πολιτικών και μέτρων για την προώθηση του ρόλου των τοπικών κοινοτήτων ενέργειας όσον αφορά τη συμβολή τους στην υλοποίηση των πολιτικών και των μέτρων των σημείων i, ii, iii και iv

Προς το παρόν δεν υπάρχουν πολιτικές και μέτρα για την προώθηση του ρόλου των τοπικών κοινοτήτων ενέργειας . Αυτό θα εξεταστεί περαιτέρω κατά την ετοιμασία της τελικής αναθεώρησης του ΕΣΕΚ το 2024. Στην Κύπρο πραγματοποιήθηκαν διάφορα εργαστήρια61 και διάφορες ιδέες και βέλτιστες πρακτικές έχουν ανταλλαχθεί με άλλα κράτη μέλη. Κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων επισημάνθηκε ότι οι νέες υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις νέες οδηγίες θα πρέπει να αναθεωρήσουν τη νομοθεσία, να αναπτύξουν νέα εργαλεία και να εισαγάγουν νέες ανατρεπτικές τεχνολογίες και νέες έννοιες που θα ενημερώσουν τον τελικό καταναλωτή να συμμετάσχει ενεργά στην ενεργειακή κοινότητα.

vi. Περιγραφή των μέτρων για την αξιοποίηση του δυναμικού ενεργειακής απόδοσης των υποδομών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας

Όσον αφορά την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, εκδόθηκε Ρυθμιστική Απόφαση (ΡΑ) 02/2018 της ΡΑΕΚ – Κ.Δ.Π Διοικητική πράξη 259/2018 με τίτλο «Εφαρμογή δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος για τη μαζική εγκατάσταση και λειτουργία από τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ) της υποδομής έξυπνης μέτρησης (Advanced Metering)». Βάσει του σημείου 5 της παρούσας ρυθμιστικής απόφασης (ΡΑ), ο ΔΣΔ υπέβαλε χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση του έργου, στο οποίο βάσει της τελευταίας ενημέρωσης του από τον ΔΣΔ/ΔΣΜ βρίσκεται στη διαδικασία πρόσληψης συμβούλου για να τον βοηθήσει να εκτελέσει σχετικά καθήκοντα.

Σημειώνεται ότι βάσει του σημείου 4 της προαναφερόμενης Ρυθμιστικής Απόφασης (ΡΑ) και του γεγονότος ότι η οδηγία των προνοιών της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ, η ΡΑΕΚ ζήτησε από τον ΔΣΔ να λάβει τα κατάλληλα μέτρα «ούτως ώστε έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2025 τουλάχιστον το 80% των τελικών πελατών να είναι εξοπλισμένοι με έξυπνα συστήματα μέτρησης, όπως προβλέπει η νέα οδηγία, προκειμένου να αποφευχθεί η επακόλουθη απαίτηση για διορθωτικά μέτρα, η οποία μπορεί να αυξήσει το συνολικό κόστος αγοράς και εγκατάστασης έξυπνων συστημάτων μέτρησης». Σε σχέση με την πρόοδο αυτού του έργου, θα υποβάλλονται εξαμηνιαίες εκθέσεις προόδου στην ΡΑΕΚ.

Όσον αφορά τυχόν άλλα μέτρα και πολιτικές που πρόκειται να εφαρμοστούν κατά την περίοδο 2021-2030 και τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αναβάθμιση της ενεργειακής υποδομής της ηλεκτρικής ενέργειας των υποδομών ηλεκτρισμού, εκπονήθηκε μελέτη από εξωτερικό σύμβουλο (RSE Italy SpA) με τη συμμετοχή του ΥΕΕΒ, του ΔΣΔ και του ΔΣΜΚ, που αξιολόγησε τη δυνητική «ενεργειακή απόδοση των υφιστάμενων υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως όσον αφορά τις μεταφορές, τη διανομή, τη διαχείριση φορτίου και τη διαλειτουργικότητα, καθώς και τη σύνδεση με τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας πρόσβασης σε πολύ μικρές μονάδες παραγωγής ενέργειας». Στα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «το επίπεδο αποδοτικότητας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο βρίσκεται αρκετά εντός του διεθνούς σημείου αναφοράς».

Με βάση τα ανωτέρω, προέκυψε ότι δεν υπάρχει ανάγκη για μέτρα μείωσης των απωλειών και ορισμένα από τα μέτρα που συνέστησε ο σύμβουλος εφαρμόζονται ήδη από τον ΔΣΔ. Ένα από τα μέτρα που έλαβε ο σύμβουλος ήταν αύξηση του επιπέδου της τάσης του δικτύου, πρακτική η οποία έχει ήδη υιοθετηθεί εδώ και πολλά χρόνια από τον ΔΣΔ μέσω της πρακτικής που υιοθετήθηκε να είναι ότι για νέες συνδέσεις χρησιμοποιούνται 22 kV και για υφιστάμενες συνδέσεις, όταν και όπου ο ΔΣΜ κρίνει αναγκαία την αναβάθμιση από 11 kV σε 22 kV. Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, δεν έχει καταρτιστεί χρονοδιάγραμμα για την αναβάθμιση προκαθορισμένων περιοχών από 11 kV σε 22 kV. Ωστόσο, η ΡΑΕΚ προχώρησε σε σειρά δράσεων που ενδέχεται να μην στοχεύουν άμεσα στην ενεργειακή αναβάθμιση των υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά θα επιτρέψουν την αποτελεσματικότερη χρήση του δικτύου από τους καταναλωτές και την καλύτερη διαχείριση από τον ΔΣΔ και τον ΔΣΜ. Οι ενέργειες αυτές αναφέρονται παρακάτω:

• Έκδοση της Ρυθμιστικής Απόφασης 02/2019 – Κ.Δ.Π. 204/2019 «σχετικά με την εκπόνηση εμπεριστατωμένης τεχνικο-οικονομικής μελέτης για τον επανασχεδιασμό του συστήματος μεταφοράς και του συστήματος διανομής 2021-2030», με βάση την οποία θα υποβληθεί μελέτη για την επανασχεδίαση του συστήματος από τον ΔΣΔ και τον ΔΣΜΚ, ώστε, μεταξύ άλλων, να είναι δυνατή η εγκατάσταση περισσότερων ΑΠΕ-Η και να εξαλειφθούν τα προβλήματα έλλειψης απορρόφησης ισχύος των νέων ΑΠΕ-Η.
• Έκδοση της Ρυθμιστικής Απόφασης 03/2019 – Κ.Δ.Π. 224/2019 «περί καθορισμού των βασικών αρχών ενός κανονιστικού πλαισίου για τη λειτουργία εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας ανάντη του μετρητή στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας» στη βάση της οποίας έγιναν οι αναγκαίες τροποποιήσεις των ΚΜΔ[1] και των ΚΑΗ[2], ώστε να επιτραπεί η άνευ διακρίσεων συμμετοχή των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στα ανάντη του μετρητή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας».

Έκδοση προσφοράς και εφαρμογή SCADA από τον ΔΣΔ στο επίπεδο διανομής μέσω του οποίου θα αυξηθεί η παρατηρησιμότητα του συστήματος διανομής και το οποίο θα αποτελέσει τη βάση για έξυπνη και αποτελεσματικότερη διαχείριση του συστήματος διανομής (φορτίο και ΑΠΕ -Η που συνδέονται με το σύστημα διανομής).

vii. Περιφερειακή συνεργασία σε αυτόν τον τομέα, κατά περίπτωση

Το Διασυνοριακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της ΕΕ «Ελλάδα-Κύπρος» ενισχύει την περιφερειακή συνεργασία καθώς αποσκοπεί στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη κατά μήκος των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου. Το όραμα για την περιοχή συνεργασίας είναι να επισημάνει την περιοχή ως πόλο βιώσιμης ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Περιφερειακής Συνεργασίας Interreg V-A ΕΛΛΑΔΑ ΚΥΠΡΟΣ 2013-2020, έχουν εγκριθεί και υλοποιούνται έργα που αποσκοπούν στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Τα έργα χρηματοδοτούνται κατά 85% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και κατά 15% από τους Εθνικούς Πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου. Σημειώνεται ότι στα πλαίσια Προγράμματος Συνεργασίας Interreg VI-Α «Ελλάδα-Κύπρος 2021-2027» δεν έχουν εγκριθεί προς το παρόν νέα έργα προς υλοποίηση.

Έργο “STRATENERGY”

Το έργο αποσκοπεί στην ανάπτυξη και την εφαρμογή μιας σύγχρονης κοινής στρατηγικής στη διασυνοριακή περιοχή για την ενσωμάτωση των κτιρίων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα έως το 2030 και των δράσεων και μέτρων που σχετίζονται με τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Η υλοποίηση ώριμων έργων ενεργειακής απόδοσης σε αντιπροσωπευτικά δημόσια κτίρια στη διασυνοριακή περιοχή και η ολοκλήρωση του κοινού στρατηγικού και επιχειρησιακού πλαισίου σχεδιασμού για την επισήμανση του «υποδειγματικού ρόλου» του δημόσιου τομέα στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης είναι ο γενικός στόχος του έργου.

Για το σκοπό αυτό, στην Κύπρο θα υλοποιηθούν ενεργειακές αναβαθμίσεις σε τέσσερα κτίρια που ανήκουν σε οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, βελτιώνοντας δραματικά την ενεργειακή τους απόδοση. Ορισμένα από τα βασικά μέτρα ενεργειακής απόδοσης που θα εφαρμοστούν στα κτίρια είναι η θερμομόνωση οροφών και των τοίχων, η αντικατάσταση των παραθύρων, η αντικατάσταση του φωτισμού, η αντικατάσταση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, και η εγκατάσταση συστημάτων φωτοβολταϊκών. Οι επεμβάσεις στα κτίρια της Κύπρου αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί εντός του 2023. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε €4,32 εκατ. για όλους τους δικαιούχους, ενώ για την Κύπρο ανέρχεται σε €2,48 εκατ. Δικαιούχοι της Κύπρου είναι το Υπουργείο Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας και η Αναπτυξιακή Εταιρεία Λευκωσίας.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο διατίθενται στον δικτυακό χώρο του έργου^[3].

Έργο “ C-IZEBs “

Στόχος του έργου είναι η δημιουργία Ευφυών Σχολικών Κτηρίων Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης, σε συνδυασμό με φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων καθώς και η εκπαίδευση των χρηστών των κτηρίων για χρήση νέων τεχνολογιών Α.Π.Ε. με βασική προστιθέμενη αξία του έργου να προκύπτει από την ενσωμάτωση Ευφυΐας. Στα πλαίσια του έργου θα αναβαθμιστούν ενεργειακά ένα γυμνάσιο στην Κρήτη και ένα γυμνάσιο στην Κύπρο και μετατροπή τους σε ευφυή σχολικά κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας. Η ενεργειακή αναβάθμιση στα δύο κτήρια αποσκοπεί στην δημιουργία δημοσίων κτηρίων με μηδενική κατανάλωση ενέργειας ως εφαλτήριο για την κατασκευή/λειτουργία/συντήρηση ενεργειακά πιο αποδοτικών δημόσιων κτηρίων στην επιλέξιμη περιοχή και στην ΕΕ γενικότερα.

Επιπρόσθετα, η τοποθέτηση τεχνολογικού εξοπλισμού για μέτρηση/παρακολούθηση ενεργειακής κατάστασης των κτηρίων θα ικανοποιήσει την ανάγκη για απομακρυσμένο έλεγχο και θα ενισχύσει την ευφυΐα των κτηρίων. Έτσι, τα δύο δημόσια κτήρια θα λειτουργήσουν ως ενεργειακά/τεχνολογικά υποδείγματα για τα υπόλοιπα δημόσια κτήρια στην επιλέξιμη περιοχή, αναδεικνύοντας την εξοικονόμηση και έξυπνη διαχείριση ενέργειας, την οικολογική ευαισθησία και την τεχνολογική ευφυΐα ως θεμελιώδη χαρακτηριστικά για τα κτήρια του μέλλοντος. Οι επεμβάσεις αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί εντός του 2023. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε € 1.76 εκατ. για όλους τους δικαιούχους. Δικαιούχοι της Κύπρου είναι το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας και το Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο διατίθενται στον δικτυακό χώρο του Προγράμματος Ελλάδα – Κύπρος^[4].

Έργο «ΑΝΑΒΑΘΜΙΖΩ»

Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη βέλτιστων τεχνικών ενεργειακής αναβάθμισης οι οποίες με την εφαρμογή τους μετατρέπουν τα υφιστάμενα ιστορικά κτίρια σε πρότυπα κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Το έργο περιλαμβάνει επίσης και την ενεργειακή αναβάθμιση δύο εμβληματικών κτιρίων της περιοχής στόχου, του Προεδρικού Μεγάρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Λότζιας που στεγάζει το Δημαρχείο Ηρακλείου Κρήτης. Με αυτόν τον τρόπο το έργο υπηρετεί τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς στόχους για τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα.

Τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης που θα εφαρμοστούν στο Προεδρικό Μεγάρου της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η αντικατάσταση των παραθύρων, η αντικατάσταση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, η αντικατάσταση και αναβάθμιση του συστήματος εξαερισμού και η εγκατάσταση συστήματος αυτοματισμών BMS. Οι επεμβάσεις αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί εντός του 2023. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε € 2.2 εκατ. για όλους τους δικαιούχους. Δικαιούχοι της Κύπρου είναι το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών, το Τμήμα Δημοσίων Έργων και η Προεδρία και Προεδρικό Μέγαρο.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο διατίθενται στον δικτυακό χώρο του έργου^[5].

 

 

Πίνακας 3.9. Προκαταρτικά εκτιμώμενο συνολικό κόστος επενδύσεων (συμπεριλαμβανομένων των κεφαλαίων της ΕΕ, της εθνικής χρηματοδότησης και της ιδιωτικής χρηματοδότησης),

Α/Α	Τίτλος Μέτρου Πολιτικής	Δημόσια Δαπάνη (εκ. €)	Χρηματοδότηση	Εκτιμώμενο Συνολικό επενδυτικό κόστος λαμβάνοντας υπόψη την ιδιωτική συνεισφορά (εκ. €)
1	Καθεστώς Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΚΕΥΕΑ).	0	Ιδιωτική Χρηματοδότηση	150
2	Επιπρόσθετος συντελεστής δόμησης για νέα κτίρια και κτίρια που ανακαινίζονται.	0	Ιδιωτική Χρηματοδότηση	Δε δύναται να γίνει εκτίμηση τη δεδομένη στιγμή.
3	Μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές αναβαθμίσεις σε επιλεγμένα κρατικά κτίρια.	50	Από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εθνικούς πόρους.	50
4	Εφαρμογή μέτρων πληροφόρησης (ενημερωτικές εκστρατείες, εκπαιδεύσεις, εργαστήρια κ.λπ.).	1,67	Εθνικούς Πόρους (€0.167 εκατ. ετησίως για εκστρατείες ενεργειακής απόδοσης)	1,67
5	Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Περιφερειακής Συνεργασίας INTERREG V-A Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020.	2,19	Συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης	2,19
6	Σχέδιο Χορηγιών “Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες”	85 (+30 εκ. στο αναθεωρημένο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (κεφάλαιο REPowerEU)	Συγχρηματοδοτούμενο από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία.	200
7	Σχέδιο Χορηγιών “Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Επιχειρήσεις και άλλους Φορείς”	40 (+5-10 εκ. στο αναθεωρημένο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (κεφάλαιο REPowerEU)	Από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εθνικούς πόρους.	105
8	Ενεργειακή αναβάθμιση νοσοκομείων ή/και νοσοκομειακών μονάδων και κατασκευή νέων ενεργειακά αποδοτικών νοσοκομείων ή/και νοσοκομειακών μονάδων	50	Από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εθνικούς πόρους.	50
9	Σχέδιο Χορηγιών «Ενθάρρυνση της μείωσης εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στις επιχειρήσεις»	30	Από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εθνικούς πόρους.	55
10	Μεμονωμένες επεμβάσεις ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές αναβαθμίσεις σε κτίρια του ευρύτερου δημοσίου τομέα.	30	Από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους	30
11	Σχέδια Χορηγιών του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε για την προώθηση των επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης στον οικιακό, τριτογενή και δημόσιο τομέα.	38	Από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εθνικούς πόρους.	56
12	Ενεργειακά αποδοτικός οδικός φωτισμός.	38	Εθνικούς Πόρους	38
13	Σχέδιο προηγμένης υποδομής μετρήσεων.	70	Από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και από τον Προυπολογισμό της Αρχης Ηλεκτρισμού Κύπρου.	70
14	Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στον τομέα των οδικών μεταφορών.	837	Από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και Εθνικούς Πόρους	12300
15	Ενεργειακή απόδοση στον τομέα των υδάτων.	Δε δύναται να γίνει εκτίμηση τη δεδομένη στιγμή.	Από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και Εθνικούς Πόρους	Δε δύναται να γίνει εκτίμηση τη δεδομένη στιγμή.
16	Τέλος κατανάλωσης ενέργειας που εφαρμόζεται στην ηλεκτρική ενέργεια.	∆εν εφαρμόζεται	∆εν εφαρμόζεται	∆εν εφαρμόζεται
17	Ειδικός φόρος κατανάλωσης για καύσιμα οδικών μεταφορών που υπερβαίνουν τα ελάχιστα επίπεδα που απαιτούνται στην οδηγία 2003/96/ΕΚ.	∆εν εφαρμόζεται	∆εν εφαρμόζεται	∆εν εφαρμόζεται
18	Πρόσθετα μέτρα για επίτευξη α) των υποχρεωτικών νέων στόχων για μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στον δημόσιο τομέα β) την υποχρεωτική εφαρμογή μέτρων εν. απόδοσης για καταπολέμηση της εν. φτώχειας και γ) των νέων πιο φιλόδοξων εθνικών ενδεικτικών στόχων PEC, FEC για το 2030, σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις της αναθεώρησης της Οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση			Δε δύναται να γίνει εκτίμηση τη δεδομένη στιγμή
ΣΥΝΟΛΟ				≥20000 εκ. ευρώ

 

viii. Μέτρα χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης της Ένωσης και της χρήσης των πόρων της Ένωσης, στον τομέα σε εθνικό επίπεδο

Στην παράγραφο 3.2.i. παρουσιάζονται τα μέτρα και πολίτικες που απαιτούνται για επίτευξη του στόχου που αφορά το άρθρο 8 της αναδιατυπωμένης οδηγίας 2012/27/ΕΕ, που θα συμβάλουν και στην επίτευξη και των νέων πιο φιλόδοξων εθνικών ενδεικτικών συνεισφορών PEC, FEC που θα συμβάλουν στο νέο στόχο της ΕΕ του 2030. Στον Πίνακα 3.9 συνοψίζονται οι χρηματοδοτικές ανάγκες που προέρχονται από κοινοτικούς και εθνικούς οικονομικούς πόρους και το συνολικό κόστος των επενδύσεων που απαιτούνται, λαμβάνοντας επίσης υπόψη την ανάγκη ενεργοποίησης της ιδιωτικής χρηματοδότησης.

58 «Μακροπρόθεσμη στρατηγική για την κινητοποίηση επενδύσεων για την ανακαίνιση των εθνικών κτηρίων της Κύπρου»

59 Μελέτη για τη «Στρατηγική ενεργειακής απόδοσης για την Κύπρο έως το 2020, 2030 και 2050»

61 Εργαστήριο FOSS, 8 Μαΐου 2019 Ενεργειακές κοινότητες και λειτουργικές ανάγκες

[1] https://tsoc.org.cy/files/transmission_distribution_rules/5.3.0-rules/%CE%95%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7%20%CE%88%CE%BA%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7%20%CE%9A%CE%9C%CE%94%205.3.0.pdf?v1.5

[2] https://www.cera.org.cy/el-gr/apofasis/details/apofasi-4-2022

[3] STRATENERGY

[4] C–IZEBs

[5] ΑΝΑΒΑΘΜΙΖΩ

Τέλος