16 – Παράρτημα 3- ΠΙΝΑΚΑΣ 2- ΕΠΙΔΟΜΑ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
| Φύση και σκοπός |
1. Το Επίδομα Διακίνησης αφορά μέρος των ακόλουθων δαπανών που καταβάλλει το άτομο με αναπηρία για την οδική διακίνηση του στο εσωτερικό της Κύπρου και που σχετίζεται με τη συμμετοχή του στην απασχόληση ή την κοινωνία ευρύτερα:
(α) δαπάνες για καύσιμα και χρήση ιδιωτικού οχήματος (β) δαπάνες για χρήση οδικών μέσων μαζικής μεταφοράς: Νοείται ότι το Επίδομα Διακίνησης δεν ισχύει για δαπάνες διακίνησης που καλύπτονται από άλλες κρατικές πηγές.
|
| Δικαιούχοι
|
2. Δικαιούχοι Επιδόματος Διακίνησης είναι άτομα με αναπηρίες που, λόγω της αναπηρίας τους, αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες διακίνησης με μέσα οδικής μεταφοράς ή ενθάρρυνσης της διακίνησης τους.
|
| Ύψος επιδόματος | 3. Το ύψος του μηνιαίος επιδόματος καθορίζεται σε €75 (εβδομήντα πέντε ευρώ) ή €150 (εκατόν πενήντα ευρώ) ως ακολούθως:
(α) Άτομα με οπτική αναπηρία που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τον περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως σε Άτομα με Αναπηρίες Νόμο, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται ως τυφλά άτομα, επίδομα ύψους €150 (εκατόν πενήντα ευρώ) αν εργάζονται ή σπουδάζουν ή επίδομα ύψους €75 (εβδομήντα πέντε ευρώ) ανεξαρτήτως εργασίας ή σπουδών ή ηλικίας.
(β) Άτομα με τετραπληγία που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τον περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως σε Άτομα με Αναπηρίες Νόμο, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται με τετραπληγία, επίδομα ύψους €150 (εκατόν πενήντα ευρώ) ανεξαρτήτως εργασίας ή ηλικίας.
(γ) Άτομα με κινητική αναπηρία που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τον περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως σε Άτομα με Αναπηρίες Νόμο, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται με μέτρια ή σοβαρή κινητική αναπηρία, επίδομα ύψους €75 (εβδομήντα πέντε ευρώ) αν εργάζονται ή σπουδάζουν.
(δ) Άτομα με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία, που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες επιδόματος μεταφορικών σύμφωνα με το περί των Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμων (Έκτακτες Ανάγκες και Ανάγκες Φροντίδας) Διάταγμα του 2016, καθώς και νέοι αιτητές, ηλικίας κατά την αίτησης τους μέχρι 65 χρόνων, που θα πιστοποιούνται με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία και που διακινούνται εκτός της κατοικίας τους με μέσα οδικής μεταφοράς, για σκοπούς συμμετοχής τους σε εγκεκριμένα κέντρα ημερήσιας φροντίδας ατόμων με αναπηρίες, επίδομα ύψους €75 (εβδομήντα πέντε ευρώ).
(ε) Αιμοκαθαιρόμενοι νεφροπαθείς ή άτομα με θαλασσαιμία ενταγμένα σε συστηματικό πρόγραμμα διακίνησης προς και από κέντρα υγείας για σκοπούς αντιμετώπισης της αναπηρίας τους που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τα αντίστοιχα δύο Σχέδια, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιηθούν ως αιμοκαθαιρόμενοι νεφροπαθείς ή άτομα με θαλασσαιμία, επίδομα ύψους €75 (εβδομήντα πέντε ευρώ) για όσους διαμένουν σε Δήμους ή €150 (εκατόν πενήντα ευρώ) για όσους διαμένουν σε Κοινότητες
(στ) Νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται με σοβαρή ή μέτρια νοητική αναπηρία ή με σοβαρή ψυχική αναπηρία, επίδομα ύψους €75 (εβδομήντα πέντε) αν εργάζονται ή σπουδάζουν.
|
| Άλλοι όροι και προϋποθέσεις | 4. Η αρμόδια αρχή δύναται να ζητήσει από το άτομο με αναπηρία να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία για τη διακίνηση που πραγματοποιεί μέσω του Επιδόματος .
|
Τέλος
Υπάρχει σαφής διάκριση στην παροχή αυτού του επιδόματος για την διακίνηση και δεν καλύπτει όλες τις ομάδες αναπήρων που το χρειάζονται. Τα άτομα με αυτισμό έχουν εξαιρετικά αυξημένες ανάγκες για μετακινήσεις για θεραπείες όταν είναι παιδιά και για να προκαλείται ηρεμία στην διάθεση τους καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής τους. Όλα τα άτομα με σοβαρού επιπέδου αυτισμό δεν εργάζονται, δεν μπορούν να οδηγούν αλλά η διακίνηση τους με αυτοκίνητο είναι καθημερινή ανάγκη και ρουτίνα. Υπενθυμίζεται ότι κατά την περίοδο των περιοριστικών μέτρων του κορονοϊού στις μετακινήσεις, τα άτομα με αυτισμό ήταν η μοναδική ομάδα που πληθυσμού που είχε εξαίρεση από τους ελέγχους της αστυνομίας και μπορούσαν να ακολουθούν ρουτίνες στην μετακίνηση τους. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις γονέων που καλύπτουν εξωπραγματικά χιλιόμετρα χάριν της ηρεμίας των παιδιών τους, μέχρι και 25000 σε ένα μήνα. Το κράτος δεν μπορεί να μένει αδιάφορο σε αυτό το δυσβάστακτο έξοδο.
Γίνεται εισήγηση όπως:
“Δικαιούχοι Επιδόματος Διακίνησης είναι άτομα με αναπηρίες που, λόγω της αναπηρίας τους, αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες διακίνησης με μέσα οδικής μεταφοράς ή ενθάρρυνσης της διακίνησης τους. Δικαιούχοι του Επιδόματος Διακίνησης είναι άτομα με αναπηρίες ανεξαρτήτως εισοδήματος, φύλου ή ηλικίας, τα οποία, λόγω της φύσης ή της σοβαρότητας της αναπηρίας τους, αντιμετωπίζουν πρόσθετο κόστος ή εμπόδια στη μετακίνηση τους. Η αξιολόγηση γίνεται βάσει εξατομικευμένου πλάνου στήριξης, σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6 του Νόμου.
Ειδική πρόνοια λαμβάνεται για γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένα άτομα με αναπηρίες, σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 7 της Σύμβασης RPD. Κατάργηση παρωχημένου ορισμού και ενοποίηση σε καθολικό κριτήριο αναγκών, χωρίς ηλικιακούς/εισοδηματικούς περιορισμούς. Εναρμόνιση με άρθρα 5 και 6 του Νόμου.
Το επίδομα διακίνησης θα πρέπει να δίνεται και σε άτομα με αυτισμό διότι και αυτά τα άτομα χρειάζεται να διακινούνται για να λαμβάνουν τις θεραπείες τους, όπου οι γονείς τους μεταφέρουν για εκπαίδευση τα έξοδα της οποίας επωμίζονται οι γονείς επι πλέον των εξόδων διακίνησης. Επίσης πολλά άτομα με αυτισμό χρειάζονται να βγαίνουν από το σπίτι τους συχνά για να αποσυμφορίζονται και οι γονείς αναγκάζονται πολλές φορές να πληρώνουν αρκετά για να διακινούν τα παιδιά τους διότι προσπαθούν να εξυπηρετήσουν μία σημαντική ανάγκη των παιδιών τους.
εισηγήσεις:
Για τετραπληγικά άτομα το επίδομα χρειάζεται να αυξηθεί στα 250€
Για παραπληγικά άτομα το επίδομα χρειάζεται να επεκταθεί και σε όσα άτομα δεν εργάζονται ή δεν σπουδάζουν, να δίνεται ανεξαρτήτως ηλικίας και να αυξηθεί στα 150€.
Για άτομα με που ανήκουν στις πιο πάνω ομάδες πολιτών οι οποίοι δεν έχουν ιδιωτικό αυτοκίνητο και χρησιμοποιούν ταξί, λόγω του αυξημένου κόστους εισηγούμαστε να δικαιούνται να υποβάλλουν αίτημα με τα αποδεικτικά στοιχεία για παραχώρηση επιπλέον ποσού από τα 250€ ή 150€.
Πρέπει να αναγνωριστεί το αυξημένο κόστος για όσους κατοικούν μακρυά από την εργασία τους και να γίνονται ανάλογες ρυθμίσεις.
Στους δικαιούχους πρέπει να ενταχθούν και οι γονείς που διακινουν τα παιδιά τους με αναπηρίες αυξημένα λόγω της αναπηρίας για διάφορους λόγους.
Σημειώνω ότι πέραν του 50% του κόστους καυσίμων είναι φόροι με αποτέλεσμα όσα άτομα με αναπηρίες ή οι γονείς τους χρειάζεται να ‘οδηγούν’ περισσότερο, πληρώνουν περισσότερους φόρους λόγω της αναπηρίας που δημιουργεί αυτή την ανάγκη.
Πρόσθετα σχόλια που δεν καλύπτονται από τα προηγούμενα σχόλια:
1. Ρητή κάλυψη όλων των μέσων (νέα φράση στο Άρθρο 1):
«Το επίδομα καλύπτει τεκμηριωμένο κόστος μετακίνησης ανεξαρτήτως μέσου, περιλαμβανομένων ride-hailing, car-sharing και μικροκινητικότητας (π.χ. ενοικίαση προσβάσιμων συσκευών), όπου είναι διαθέσιμες.»
2. Στάθμευση/διόδια ως επιλέξιμες δαπάνες (προσθήκη στο Άρθρο 1):
«Επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνουν στάθμευση και διόδια όπου ισχύουν.»
3. Συνοδός με σαφή προσαύξηση (προσθήκη στο Άρθρο 3):
«Όταν τεκμηριώνεται ανάγκη συνοδού, προστίθεται προσαύξηση 30% ή/και καλύπτεται το δεύτερο εισιτήριο.»
4. Αγροτικός συντελεστής συγκεκριμένος (προσθήκη στο Άρθρο 3):
«Για Κοινότητες με ανεπαρκή προσβάσιμη δημόσια συγκοινωνία εφαρμόζεται αγροτικός συντελεστής +25%.»
5. Επεισοδιακές/προσωρινές αυξήσεις με σαφές παράθυρο (νέα ρήτρα):
«Σε περιόδους εντατικών θεραπειών ή συχνών ραντεβού χορηγείται έκτακτη ενίσχυση διάρκειας 1–3 μηνών, με συνοπτική τεκμηρίωση.»
6. Μη μείωση άλλων ωφελημάτων κινητικότητας (νέα ρήτρα συντονισμού):
«Η λήψη του επιδόματος δεν μειώνει ούτε ακυρώνει άλλα δικαιώματα/ωφελήματα μετακίνησης· επιτρέπεται σωρευτική χρήση όταν καλύπτονται διακριτές ανάγκες.»
7. Ρητή πρόβλεψη για μη προσβάσιμα ΜΜΕ (προσθήκη στο Άρθρο 3):
«Σε διαδρομές χωρίς πρακτικά προσβάσιμη δημόσια συγκοινωνία, επιτρέπεται κάλυψη προσβάσιμων ταξί/door-to-door με αντίστοιχο top-up.»
Προτείνω το Επίδομα Διακίνησης να δίνεται με βάση τις πραγματικές ανάγκες μετακίνησης του κάθε ατόμου με αναπηρία και όχι μόνο αν εργάζεται ή σπουδάζει. Πολλοί άνθρωποι χρειάζονται να μετακινούνται για να πάνε σε γιατρούς, σε προγράμματα αποκατάστασης, σε εθελοντικές δραστηριότητες, για να ψάξουν δουλειά ή απλώς για να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή και αυτό πρέπει να αναγνωρίζεται. Το ποσό του επιδόματος πρέπει να ανταποκρίνεται στο πραγματικό κόστος μετακίνησης, να λαμβάνει υπόψη αν κάποιος μένει σε κοινότητα ή πόλη, τις αποστάσεις που διανύει και τις αυξήσεις στα καύσιμα ή στη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων. Πρέπει επίσης να καλύπτει και όσους δεν οδηγούν και χρησιμοποιούν ταξί ή υπηρεσίες μεταφοράς πόρτα-πόρτα, καθώς και το επιπλέον κόστος όταν χρειάζεται να τους συνοδεύει φροντιστής. Να δοθεί η δυνατότητα για εύκολη και προσβάσιμη διαδικασία αίτησης, με απλές ηλεκτρονικές φόρμες και χωρίς υπερβολική γραφειοκρατία. Τέλος, θεωρώ σημαντικό το επίδομα να μπορεί να συνδυάζεται με άλλα μέτρα κινητικότητας, όπως δωρεάν ή μειωμένα εισιτήρια στα μέσα μαζικής μεταφοράς, έτσι ώστε να στηρίζεται πραγματικά το δικαίωμα όλων των ατόμων με αναπηρία να κινούνται ελεύθερα και να συμμετέχουν ισότιμα στην κοινωνία.
(άρθρο 6)
Ύψος επιδόματος
Το άρθρο αυτό ορίζει ότι α) Άτομα με οπτική αναπηρία που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τον περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως σε Άτομα με Αναπηρίες Νόμο, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται ως τυφλά άτομα δικαιούνται επίδομα διακίνησης ύψους €150 (εκατόν πενήντα ευρώ) αν εργάζονται ή σπουδάζουν ή επίδομα ύψους €75 (εβδομήντα πέντε ευρώ) ανεξαρτήτως εργασίας ή σπουδών ή ηλικίας.
Γίνεται εισήγηση όπως διατηρηθεί ο ακόλουθος ορισμός που ισχύει για χρόνια και περιλαμβάνεται στη σχετική περί Διακίνησης Νομοθεσία.
«Τυφλά άτομα για σκοπούς επιδόματος διακίνησης είναι άτομα με περιορισμό της οξύτητας της όρασης και των δύο οφθαλμών, ώστε αυτή στον καλύτερο οφθαλμό να μην υπερβαίνει, έστω και με διορθωτικούς φακούς, τα 6/36 .Ν. 6/1980».
Το προτεινόμενο Άρθρο 4β να διαγραφεί.
Ορίζει ότι η αρμόδια αρχή δύναται να ζητήσει από το άτομο με αναπηρία να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία για τη διακίνηση που πραγματοποιεί μέσω του Επιδόματος.
Εισηγούμαστε την κατάργηση της πρόνοιας αυτής, η οποία είναι άκρως εξευτελιστική και αναχρονιστική και ίσχυε την περίοδο του 1980 και 1990. Υλοποιούνταν λόγω αυτής, διαδικασίες και πρακτικές εξευτελισμού της αξιοπρέπειας των ατόμων με αναπηρίες, εναπόκειτο στην κρίση του εκάστοτε λειτουργού που ασχολείτο με το θέμα, γι’ αυτό και καταργήθηκε.
16 – Παράρτημα 3- ΠΙΝΑΚΑΣ 2- ΕΠΙΔΟΜΑ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
Άρθρο 3 «Ύψος επιδόματος» τροποποιείται ως ακολούθως
«3. Το ύψος του μηνιαίος επιδόματος καθορίζεται σε €150 (εκατό πενήντα ευρώ) ή €250 (διακόσια πενήντα ευρώ) ως ακολούθως:
(α) Άτομα με οπτική αναπηρία που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τον περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως σε Άτομα με Αναπηρίες Νόμο, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται ως τυφλά άτομα, επίδομα ύψους €250 (διακόσια πενήντα ευρώ) αν εργάζονται ή σπουδάζουν ή επίδομα ύψους €150 (εκατό πενήντα ευρώ) ανεξαρτήτως εργασίας ή σπουδών ή ηλικίας.
(β) Άτομα με τετραπληγία που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τον περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως σε Άτομα με Αναπηρίες Νόμο, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται με τετραπληγία, επίδομα ύψους €250 (διακόσια πενήντα ευρώ) ανεξαρτήτως εργασίας ή ηλικίας.
(γ) Άτομα με κινητική αναπηρία που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τον περί Παροχής Επιδόματος Διακινήσεως σε Άτομα με Αναπηρίες Νόμο, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται με μέτρια ή σοβαρή κινητική αναπηρία, επίδομα ύψους €150 (εκατό πενήντα ευρώ) αν εργάζονται ή σπουδάζουν.
(δ) Άτομα με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία, που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες επιδόματος μεταφορικών σύμφωνα με το περί των Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμων (Έκτακτες Ανάγκες και Ανάγκες Φροντίδας) Διάταγμα του 2016, καθώς και νέοι αιτητές, ηλικίας κατά την αίτησης τους μέχρι 65 χρόνων, που θα πιστοποιούνται με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία και που διακινούνται εκτός της κατοικίας τους με μέσα οδικής μεταφοράς, για σκοπούς συμμετοχής τους σε εγκεκριμένα κέντρα ημερήσιας φροντίδας ατόμων με αναπηρίες, επίδομα ύψους €150 (εκατό πενήντα ευρώ).
(ε) Αιμοκαθαιρόμενοι νεφροπαθείς ή άτομα με θαλασσαιμία ενταγμένα σε συστηματικό πρόγραμμα διακίνησης προς και από κέντρα υγείας για σκοπούς αντιμετώπισης της αναπηρίας τους που κατά την ψήφιση του παρόντος Νόμου ήταν λήπτες Επιδόματος Διακίνησης σύμφωνα με τα αντίστοιχα δύο Σχέδια, καθώς και νέοι αιτητές που θα πιστοποιηθούν ως αιμοκαθαιρόμενοι νεφροπαθείς ή άτομα με θαλασσαιμία, επίδομα ύψους €150 (εκατό πενήντα ευρώ) για όσους διαμένουν σε Δήμους ή €250 (διακόσια πενήντα ευρώ) για όσους διαμένουν σε Κοινότητες
Εισήγηση για νέες κατηγορίες
Άτομα με μέτρια ή σοβαρή νοητική αναπηρία τα οποία εργάζονται ή σπουδάζουν, επίδομα ύψους €150 (εκατό πενήντα ευρώ),
Νέοι αιτητές που θα πιστοποιούνται με σοβαρή οποιαδήποτε άλλη αναπηρία πέραν των πιο πάνω, επίδομα ύψους €150 (εκατό πενήντα ευρώ) αν εργάζονται ή σπουδάζουν.
ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΟΒΑΡΗ Ή ΜΕΤΡΙΑ ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ Ή ΣΠΟΥΔΑΖΟΥΝ , επίδομα ύψους €150 (εκατό πενήντα ευρώ) μηνιαίως
Άτομα με σοβαρές αναπηρίες, τα οποία δεν εργάζονται και δεν σπουδάζουν, και τα οποία δεν καλύπτονται από καμία από τις πιο πάνω κατηγορίες, επίδομα ύψους €100 (εκατό ευρώ) ανεξαρτήτως ηλικίας
Άρθρο 4. Άλλοι όροι και προϋποθέσεις
εισήγηση όπως διαγραφή
Οικογένειες με ανήλικα παιδιά, επωμίζονται τεράστιο κόστος στις διακινήσεις για θεραπείες καθημερινά, χωρίς καμία οικονομική βοήθεια και πάλι. Για ακόμη μια φορά αποκλείονται. Επίσης, γιατί οι νέοι αιτητές να είναι μέχρι το 65ο έτος της ηλικίας τους; Δηλαδή, ένα άτομο που για οποιοδήποτε λόγο κατέστη ανάπηρο μετά τα 65, δεν δικαιούται να έχει πρόσβαση σε καμία υπηρεσία ή επίδομα; Απαράδεκτο!
Ο Πίνακας για το Επίδομα Διακίνησης χρειάζεται προσαρμογές ώστε να καλύπτει πραγματικές ανάγκες μετακίνησης χωρίς διακρίσεις. Προτάσεις (1) επιλεξιμότητα βάσει λειτουργικής ανάγκης και όχι μόνο «εργάζομαι/σπουδάζω»∙ να καλύπτονται και ανήλικοι (μετακινήσεις για θεραπείες/εκπαίδευση) και οι γονείς που τους μεταφέρουν· χωρίς όριο ηλικίας. (2) Ποσά πέρα από τα €75/€150: κλιμάκωση ανά απόσταση/αγροτική περιοχή + ετήσια αναπροσαρμογή με δείκτη ΑΤΑ/ενέργειας. (3) Ίση κάλυψη μη οδηγών: επιλεξιμότητα για προσβάσιμα ταξί/door-to-door και προσαύξηση για συνοδό όπου απαιτείται. (4) Να επιτρέπεται ρητά χρήση για εκπαίδευση, υγεία, αναζήτηση εργασίας, κοινωνική συμμετοχή, με συντονισμό για να αποφεύγεται διπλή χρηματοδότηση. (5) «Καύσιμα» να νοείται ενέργεια (και φόρτιση EV) και τεκμηριωμένες υπηρεσίες μετακίνησης. (6) Τεκμηρίωση χωρίς βάρος: απλές/ψηφιακές δηλώσεις με δειγματοληπτικούς ελέγχους και σαφείς προθεσμίες εξέτασης. (7) Ρήτρα μη χειροτέρευσης για υφιστάμενους λήπτες, ώστε κανείς να μη λάβει λιγότερα από σήμερα.
Αποκλείονται για ακόμα μια φορά τα ανήλικα άτομα και κατά συνέπεια οι γονείς τους οι οποίοι επωμίζονται όλες τις μετακινήσεις τους για τις διάφορες θεραπείες τους (λογοθεραπείες, εργοθεραπείες, ειδική εκπαίδευση, φυσιοθεραπείες).
Αποκλείονται και πάλι οι γονείς παιδιών με αναπηρία που μεταφέρουν καθημερινά για θεραπείες το παιδί τους αλλά εντάσσονται νέοι δικαιούχοι όπως άτομα με σοβαρή ή μέτρια νοητική αναπηρία ή με σοβαρή ψυχική αναπηρία νοουμένου εργάζονται.
Ρητή κάλυψη ιδιωτικού οχήματος (καύσιμα) και μέσων μαζικής μεταφοράς· ευρύς σκοπός («απασχόληση ή/και συμμετοχή στην κοινωνία»). (CRPD αρ. 19, 20, 30)
Διατήρηση δικαιωμάτων υφιστάμενων ληπτών και πρόνοιες για νέους αιτητές με συγκεκριμένες κατηγορίες αναπηρίας. (αρ. 5)
Ανώτερο ποσό για τυφλά άτομα που εργάζονται/σπουδάζουν και σταθερό ποσό για τετραπληγία, αναγνωρίζοντας αυξημένες ανάγκες διακίνησης. (αρ. 20)
Πρόβλεψη για μετακίνηση προς Κέντρα Ημέρας και για συστηματικές μετακινήσεις υγείας (αιμοκάθαρση/θαλασσαιμία), με διαφοροποίηση πόλης/κοινότητας. (αρ. 25, 20)
Σημεία που χρειάζονται βελτίωση & προτεινόμενες αλλαγές
Κριτήρια επιλεξιμότητας βάσει λειτουργικών αναγκών (όχι μόνο ιδιότητας «εργάζομαι/σπουδάζω»)
Θέμα: Για αρκετές κατηγορίες η λήψη εξαρτάται από εργασία/σπουδές, αποκλείοντας άτομα με ουσιώδεις ανάγκες διακίνησης (π.χ. ενεργή αναζήτηση εργασίας, εθελοντισμός, γονεϊκές/φροντιστικές υποχρεώσεις, συμμετοχή σε κοινότητα).
CRPD: αρ. 5, 19, 20, 27, 30.
Πρόταση: Επιλεξιμότητα βάσει τεκμηριωμένης λειτουργικής ανάγκης διακίνησης, με ενδεικτική (όχι εξαντλητική) λίστα σκοπών.
Διατύπωση: «Η επιλεξιμότητα τεκμηριώνεται από τη συχνότητα/απόσταση/αναγκαιότητα μετακινήσεων για εργασία, εκπαίδευση, υγεία, αναζήτηση εργασίας, κοινωνική συμμετοχή ή οικογενειακές υποχρεώσεις.»
Επίπεδα ποσών & ευθυγράμμιση με πραγματικό κόστος
Θέμα: Τα δύο επίπεδα (€75/€150) δεν αντανακλούν επαρκώς διαφοροποίηση κόστους (αποστάσεις, αγροτικές περιοχές, τιμές καυσίμων/ηλεκτρικής φόρτισης, premium προσβάσιμων ταξί).
CRPD: αρ. 20, 28.
Προτάσεις:
Τριβάθμιο ή κλιμακωτό μοντέλο (πόλη/περι-αστικό/αγροτικό) ή «βάση + top-up» για μεγάλες αποστάσεις/συχνότητα.
Ετήσια αυτόματη αναπροσαρμογή με ΑΤΑ/δείκτη καυσίμων-ενέργειας.
Ρητή κάλυψη ΦΠΑ/διοδίων στάθμευσης/ειδικών τελών όπου υφίστανται.
Διατύπωση: «Το ποσό αναπροσαρμόζεται ετησίως με τον δείκτη ΑΤΑ/ενέργειας· προβλέπεται πρόσθετο ποσό για αγροτικές/μεγάλες αποστάσεις.»
Ισότιμη κάλυψη μη οδηγών & ελλείψεων προσβασιμότητας
Θέμα: Όσοι δεν οδηγούν/δεν διαθέτουν ΙΧ ή όπου τα ΜΜΜ δεν είναι προσβάσιμα/διαθέσιμα επιβαρύνονται δυσανάλογα (π.χ. χρήση ταξί προσβάσιμων, door-to-door).
CRPD: αρ. 5, 9, 20.
Προτάσεις:
Ρητή επιλεξιμότητα για δαπάνες προσβάσιμων ταξί/παραμεταφοράς (με απόδειξη).
Πρόσθετο top-up όταν τεκμηριώνεται έλλειψη προσβάσιμης δημόσιας συγκοινωνίας στη διαδρομή.
Διατύπωση: «Καλύπτονται δαπάνες προσβάσιμων ταξί/door-to-door όπου δεν υπάρχει πρακτικά προσβάσιμη δημόσια συγκοινωνία.»
Συνοδός/φροντιστής στη διακίνηση
Θέμα: Για άτομα που απαιτούν συνοδό, το κόστος μετακίνησης διπλασιάζεται.
CRPD: αρ. 19, 20.
Πρόταση: Προσαύξηση ποσού όταν πιστοποιείται ανάγκη συνοδού ή κάλυψη δεύτερου εισιτηρίου.
Διατύπωση: «Όταν απαιτείται συνοδός, προστίθεται προσαύξηση ή καλύπτεται το αντίστοιχο κόστος.»
Ειδικές ρυθμίσεις υγείας πέραν αιμοκάθαρσης/θαλασσαιμίας
Θέμα: Συχνές/τακτικές μετακινήσεις για άλλες χρόνιες θεραπείες (π.χ. ογκολογικά, αναπνευστικά, αποκατάσταση).
CRPD: αρ. 25, 20.
Πρόταση: Επέκταση της ειδικής πρόνοιας με κριτήριο τη συχνότητα θεραπειών (π.χ. ≥2/εβδομάδα), με ίδια κλιμάκωση πόλη/κοινότητα.
Τεχνολογική ουδετερότητα & πράσινη κινητικότητα
Θέμα: Αναφορά μόνο σε «καύσιμα» αγνοεί EV/υβριδικά, mobility-as-a-service.
CRPD: αρ. 20.
Πρόταση: Ουδέτερη διατύπωση («ενέργεια/καύσιμα») και επιλεξιμότητα για φόρτιση EV, συνδρομές μετακίνησης, κοινόχρηστα προσβάσιμα οχήματα.
Διατύπωση: «Καλύπτονται δαπάνες ενέργειας (καύσιμα/φόρτιση) και τεκμηριωμένες υπηρεσίες μετακίνησης.»
Διαδικασία – τεκμηρίωση χωρίς υπέρμετρο βάρος
Θέμα: Η απαίτηση αποδεικτικών μπορεί να επιβαρύνει δυσανάλογα.
CRPD: αρ. 5, 9.
Προτάσεις:
Ετήσια δήλωση/σχέδιο μετακινήσεων με δειγματοληπτικούς ελέγχους αντί συνεχούς προσκόμισης.
Ψηφιακή υποβολή (WCAG 2.2 AA), απλές φόρμες, αποδοχή ηλεκτρονικών αποδείξεων.
Προθεσμίες εξέτασης (π.χ. 30 ημέρες· 15 για επείγον).
Συνέργειες με άλλα μέτρα κινητικότητας
Θέμα: Παράλληλη πολιτική free/discount passes στα ΜΜΜ, δικαίωμα σε κάρτα συνοδού στα ΜΜΜ, και συντονισμός με Δελτίο Στάθμευσης.
CRPD: αρ. 9, 20.
Πρόταση: Ρητή διασύνδεση με πάροχους ΜΜΜ (μηδενικό/μειωμένο κόμιστρο), χωρίς απώλεια του επιδόματος όπου τεκμηριώνεται ανάγκη ΙΧ/ταξί.
Ενδεικτικές διατυπώσεις (για άμεση ενσωμάτωση)
«Η επιλεξιμότητα τεκμηριώνεται βάσει λειτουργικών αναγκών μετακίνησης και όχι αποκλειστικά βάσει ιδιότητας απασχόλησης/φοίτησης (CRPD 5, 19, 20).»
«Το ποσό του επιδόματος αναπροσαρμόζεται ετησίως με τον δείκτη ΑΤΑ/ενέργειας και προβλέπεται προσαύξηση για αγροτικές περιοχές ή/και μεγάλες αποστάσεις (CRPD 20, 28).»
«Καλύπτονται δαπάνες προσβάσιμων ταξί/door-to-door όταν δεν υπάρχει πρακτικά προσβάσιμη δημόσια συγκοινωνία· προσαύξηση όταν απαιτείται συνοδός (CRPD 9, 19, 20).»
«Αποδεικτικά ζητούνται κατά τρόπο αναλογικό και προσβάσιμο (ψηφιακά, απλές φόρμες, δειγματοληπτικοί έλεγχοι) με προθεσμίες εξέτασης (CRPD 5, 9).»
«Η έννοια ‘καύσιμα’ περιλαμβάνει δαπάνες ενέργειας για φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και τεκμηριωμένες υπηρεσίες μετακίνησης (CRPD 20).»
Σύμφωνα με την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών Άρθρο 3, σημεία β, ε, στ και Άρθρο 4, σημειο ε και Άρθρο 5, σημεια 1, 2, 3 , τα Κράτη οφείλουν να δίνουν την δυνατότητα ίσον ευκαιριών, της μη διάκρισης και της ίσης οφέλειας στον νόμο. Ο παρόν νόμος θα πρέπει να διασφαλίζει αυτά τα δικαιόματα. Βλέπουμε αρκετές ανισότητες και διακρίσεις. Η διακίνηση για εργασία ή άλλο σκοπό δεν διαφοροποιεί το κόστος ανάλογα με την αναπηρία. Γιατί υπάρχουν διαφορετικά επιδόματα; Υπάρχει εμφανής διάκριση.