07 – Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 2-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
| Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχων | 1. Ο Εκπαιδευτής Ατόμων με Αναπηρίες έχει καθήκον και υποχρέωση να παρέχει μία ή περισσότερες από τις πιο κάτω υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρίες, με σκοπό τη διεύρυνση των ευκαιριών προσωπικής ανάπτυξης ή και επαγγελματικής αποκατάστασης του ατόμου με αναπηρία:
|
| Δικαιούχοι
|
2. Δικαιούχοι υπηρεσιών Εκπαιδευτή είναι άτομα με αναπηρίες με ανάγκες βελτίωσης των κοινωνικών δεξιοτήτων τους ή και ανάγκες διεύρυνσης των δεξιοτήτων επαγγελματικής αποκατάστασης ή και προσωπικής ανάπτυξης τους:
Νοείται ότι υπηρεσίες Εκπαιδευτή δεν παρέχονται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 (δεκαοκτώ) χρόνων.
|
| Διάρκεια και συχνότητα υπηρεσιών | 3. Οι υπηρεσίες Εκπαιδευτή δύνανται να παρέχονται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ατόμου με αναπηρία, όπως θα πιστοποιεί η αρμόδια αρχή, ως ακολούθως:
(α) μέχρι 5 (πέντε) ώρες για τη διάγνωση αναγκών κατάρτισης και τον σχεδιασμό ή εξεύρεση κατάλληλου προγράμματος κατάρτισης, και (β) μέχρι μέγιστη χρονική διάρκεια 120 (εκατόν είκοσι) διδακτικών ωρών υλοποίησης του ατομικού ή ομαδικού προγράμματος κατάρτισης:
Νοείται ότι δικαιούχος δύναται να αιτηθεί υπηρεσιών Εκπαιδευτή ανά τριετία.
|
| Απαιτούμενα προσόντα παρόχου
|
4. Κάθε φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες Εκπαιδευτή θα πρέπει να κατέχει:
(α) Πιστοποίηση Εκπαιδευτή Επαγγελματικής Κατάρτισης / Κατάρτισης Ενηλίκων από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού ή άλλο αναγνωρισμένο φορέα πιστοποίησης εκπαιδευτών ενηλίκων. ή (β) Εκπαιδευτική ή διδακτική εμπειρία σε εκπαιδευτικά ή άλλα ιδρύματα ή οργανισμούς που αναγνωρίζεται από την Επιτροπή Εκπαιδευτική Υπηρεσίας ή το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, διάρκειας τουλάχιστον εκατόν (100) διδακτικών ωρών.
(γ) Ικανότητες επικοινωνίας και προσέγγισης προς τα άτομα με αναπηρίες στη βάση των αρχών και αξιών που καθορίζει η Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.
|
| Άλλοι όροι και προϋποθέσεις | 5. Για την παροχή υπηρεσιών Εκπαιδευτή ισχύουν οι ακόλουθοι όροι και προϋποθέσεις:
(α) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, κάθε πάροχος ως φυσικό πρόσωπο θα εργοδοτείται ή απασχολείται από νομικό πρόσωπο – πάροχο με το οποίο η αρμόδια αρχή θα συνάψει ειδική συμφωνία για τον σκοπό αυτό.
(β) Ο πάροχος δεν λαμβάνει οποιαδήποτε μορφή αμοιβής, χρηματική ή άλλη από το άτομο με αναπηρία στο οποίο παρέχει τις υπηρεσίες του.
(γ) Ο δικαιούχος υπηρεσιών θα παραλαμβάνει από την αρμόδια αρχή την απόφαση Παροχής Υπηρεσιών και θα έχει πρόσβαση στο Μητρώο Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών για να επιλέξει τον Εκπαιδευτή του.
(δ) Ανεξαρτήτως αν έχει προηγηθεί ή όχι διάγνωση αναγκών κατάρτισης του, ο δικαιούχος υπηρεσιών δύναται να προτείνει ο ίδιος, προς την αρμόδια αρχή ή προς νομικό πρόσωπο – πάροχο, συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης που επιθυμεί να παρακολουθήσει νοουμένου ότι ικανοποιούνται ο σκοπός και όλοι οι όροι και προϋποθέσεις των υπηρεσιών κατάρτισης.
(ε) Το πρόγραμμα κατάρτισης θα πρέπει να περιγράφεται και τεκμηριώνεται με επαρκή στοιχεία και να περιλαμβάνει μετρήσιμα στοιχεία και δείκτες επίτευξης των σκοπών του.
(στ) Το νομικό πρόσωπο – πάροχος θα συντονίσει την υλοποίηση της κατάρτισης στη βάση των αναγκών του δικαιούχου υπηρεσιών και της διαθεσιμότητας του Εκπαιδευτή.
(ζ) Με την ολοκλήρωση του προγράμματος κατάρτισης θα πιστοποιείται από τον πάροχο η παρακολούθηση από τον δικαιούχο του προγράμματος και η υλοποίηση των σκοπών του προγράμματος. Παράλληλα θα υποβάλλεται από τον δικαιούχο αξιολόγηση του προγράμματος κατάρτισης και του Εκπαιδευτή.
(η) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, η αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες θα καταβάλλεται από την αρμόδια αρχή στο νομικό πρόσωπο – πάροχο, αφού ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, με βάση τα πιστοποιητικά και άλλα αποδεικτικά στοιχεία που το Τμήμα δύναται να ζητά..
|
Τέλος
2. Δικαιούχοι υπηρεσιών Εκπαιδευτή είναι άτομα με αναπηρίες με ανάγκες βελτίωσης των κοινωνικών δεξιοτήτων τους ή και ανάγκες διεύρυνσης των δεξιοτήτων επαγγελματικής αποκατάστασης ή και προσωπικής ανάπτυξης τους:
Νοείται ότι υπηρεσίες Εκπαιδευτή δεν παρέχονται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 (δεκαοκτώ) χρόνων.
Δικαιούχοι υπηρεσιών να παρέχονται σε ανηλίκους άνω των 16 ετών. Ανν για οποιοδήποτε λόγο ο ανήλικος στην ηλικία των 15 σταματήσει το σχολείο, θα πρέπει να αναμένει 3 χρόνια να γίνει δικαιούχος στην συγκεκριμένη υπηρεσία, σύμφωνα με το προσχεδιο.
Ενώ να επισυμάνω ότι Ο περι Δημοτικής και Μέσης Εκπαιδευσης (Υποχρεωτικής φοιτησης και παροχής δωρεάν παιδείας) Νόμος του 1993 (24) (ι) /1993 ) μέχρι το 15ο έτος της ηλικίας τους ή μέχρι συμπληρώσει το γυμνασιακό κύκλο είναι η υποχρεωτική φοίτηση.
Και στο Υπουργείο Εργασίας υπάρχει ο περι προστασίας νεων και την απασχόληση Νόμος 2001 και 2012 Κανονισμοι του 2012. Απασχόληση σε συγκεκριμένους τομούς. (Έφηβος που έχει συμπληρώσει το 15ο έτος αλλά είναι κάτω των 18 ετών )
Μόνο αλλαγές/προσθήκες:
1 – Φύση/σκοπός & καθήκοντα (ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ)
• Περιεχόμενο προγραμμάτων: «Το πρόγραμμα δύναται να περιλαμβάνει ψηφιακές δεξιότητες και προσβασιμότητα, εκτελεστικές λειτουργίες/οργάνωση (ADHD), κοινωνική επικοινωνία και αισθητηριακές στρατηγικές (αυτισμός), αυτορρύθμιση/ανθεκτικότητα, δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης, υποστηριζόμενη απασχόληση (job carving, job coaching) και χρήση υποστηρικτικών τεχνολογιών.»
• Ατομικό Σχέδιο Κατάρτισης (ΑΣΚ): «Καταρτίζεται και συνυπογράφεται ΑΣΚ με στόχους, μετρήσιμους δείκτες και χρονοδιάγραμμα, με αναθεώρηση ανά 40 ώρες ή νωρίτερα αν αλλάξουν οι ανάγκες.»
• Προσβάσιμη επικοινωνία/εύλογες προσαρμογές: «Ο πάροχος εξασφαλίζει προσβάσιμα υλικά/μεθόδους (Εύκολη στην Ανάγνωση, ΕΝΓ, Braille, AAC).»
• Ασφάλεια/αναφορές: «Υποχρεωτική άμεση αναφορά ενδείξεων κακοποίησης/σοβαρού κινδύνου στην αρμόδια αρχή· προστασία καταγγέλλοντος.»
2 – Δικαιούχοι (ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ)
• «Κατ’ εξαίρεση παρέχονται υπηρεσίες σε εφήβους 16–17 ετών για μετάβαση στην ενήλικη ζωή/απασχόληση, με συναίνεση γονέα/κηδεμόνα και του ίδιου.»
• «Περιλαμβάνονται άτομα με νευροαναπτυξιακές/ψυχοκοινωνικές αναπηρίες και κυμαινόμενη ικανότητα.»
3 – Διάρκεια/συχνότητα (ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ)
«Οι ώρες διάγνωσης/σχεδιασμού και η διάρκεια κατάρτισης καθορίζονται βάσει τεκμηριωμένων αναγκών και εντάσσονται σε ετήσιο προσωπικό προϋπολογισμό που ανανεώνεται κατ’ έτος· επιτρέπεται έκτακτη ενίσχυση σε κρίση με σύντομη γνωστοποίηση και μεταγενέστερη επικύρωση. Καταργείται το σταθερό όριο 5 ωρών + 120 ωρών ανά τριετία.»
4 – Προσόντα παρόχου (ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ/ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ)
• «Πέραν της πιστοποίησης εκπαιδευτή ενηλίκων ή 100 ωρών διδακτικής εμπειρίας, αναγνωρίζονται ως εναλλακτικά/συμπληρωματικά: πτυχίο/άδεια εργοθεραπείας, λογοθεραπείας, ειδικής αγωγής, πιστοποιήσεις autism practitioner/ADHD coach, ή τεκμηριωμένη εμπειρία σε υποστηριζόμενη απασχόληση.»
• «Υποχρεωτική ετήσια επιμόρφωση σε CRPD, προσβασιμότητα, νευροποικιλότητα, προστασία δεδομένων, job coaching.»
5 – Όροι/προϋποθέσεις (ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ)
• Μορφή παρόχου/πληρωμές: «Επιτρέπεται παροχή ως αυτοτελής αδειούχος ή μέσω νομικού προσώπου· δυνατότητα άμεσων πληρωμών/προσωπικού προϋπολογισμού με απλή τεκμηρίωση δαπανών.»
• Εκτός μητρώου κατ’ εξαίρεση: «Δύναται επιλογή παρόχου εκτός μητρώου όταν απαιτείται ειδικευμένη κατάρτιση μη διαθέσιμη στο μητρώο.»
• Συνεργασία με εργοδότες/πρακτική: «Ο πάροχος μεριμνά για συνεργασίες εργοδοτών, πρακτικές με υποστήριξη (job trials) και ενδιάμεση αξιολόγηση ανά 40 ώρες.»
• Αξιολόγηση & πληρωμή: «Πληρωμή σε ορόσημα (π.χ. 30% έναρξη, 40% μέση διαδρομή, 30% ολοκλήρωση) βάσει παρουσιολογίων/δεικτών· υποχρεωτική αξιολόγηση δικαιούχου και πιστοποίηση επίτευξης στόχων.»
• GDPR/Προσβασιμότητα/Παράπονα: «Υποχρεωτική συμμόρφωση με ΓΚΠΔ, προσβάσιμα εκπαιδευτικά υλικά και προσβάσιμος μηχανισμός παραπόνων με απαγόρευση αντιποίνων.»
• Με τα παραπάνω καλύπτονται: μετάβαση 16–17, needs-based διάρκεια, σύγχρονο περιεχόμενο, ενισχυμένα προσόντα, δεσμοί με αγορά εργασίας, ευελιξία πληρωμών/παρόχων, τεκμηρίωση, προσβασιμότητα και ασφάλεια.
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΣΧΟΛΙΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ
Κατηγορία Υπηρεσίας: Εκπαιδευτής Ατόμων με Αναπηρίες
Προτεινόμενες Τροποποιήσεις
1. Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχου
1.1. Αντικατάσταση του όρου «Διάγνωση των αναγκών» με τον όρο «Αναγνώριση των αναγκών» κατάρτισης σε κοινωνικές και επαγγελματικές δεξιότητες, σε συνεργασία με τους αρμόδιους επαγγελματίες υγείας ή αποκατάστασης, όπου αυτό απαιτείται.
1.2. Αναδιατύπωση του «Σχεδιασμού και διαμόρφωσης» προγραμμάτων κατάρτισης σε «Οργάνωση και προσαρμογή εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων», ώστε να αποδίδεται ο εκπαιδευτικός και όχι θεραπευτικός χαρακτήρας της υπηρεσίας.
1.3. Παροχή του προγράμματος κατάρτισης προς το άτομο, εφόσον είναι εφικτό, ή/και στήριξή του για συμμετοχή σε ατομικό ή ομαδικό πρόγραμμα κατάρτισης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανονισμούς που διέπουν τα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα υγείας και αποκατάστασης.
Επεξήγηση Λόγων που Επιβάλλουν την Τροποποίηση
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις κρίνονται αναγκαίες για τη σαφή οριοθέτηση των επαγγελματικών αρμοδιοτήτων και την αποτροπή οποιασδήποτε ερμηνευτικής διεύρυνσης του ρόλου του Εκπαιδευτή Ατόμων με Αναπηρίες πέραν του καθαρά εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού του σκοπού.
Η αρχική διατύπωση περιλαμβάνει όρους όπως «διάγνωση» και «σχεδιασμός προγραμμάτων», οι οποίοι ενδέχεται να εκληφθούν ως πράξεις αξιολόγησης ή θεραπευτικού σχεδιασμού — αρμοδιότητες που, σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, αποτελούν αποκλειστική ευθύνη ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων υγείας και αποκατάστασης.
Η παρούσα αναδιατύπωση διασφαλίζει τη συμβατότητα με τα άρθρα 24 και 26 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD), ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική WHO Rehabilitation 2030 και συνάδει με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (2021–2030). Παράλληλα, προστατεύει τη νομιμότητα και την επαγγελματική ευθύνη των ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων υγείας, διασφαλίζει τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του ρόλου του Εκπαιδευτή και ενισχύει τη συνέργεια μεταξύ υποστηρικτικών και θεραπευτικών υπηρεσιών προς όφελος του ατόμου με αναπηρία.
5. Άλλοι όροι και προϋποθέσεις
5(δ) Ανεξαρτήτως αν έχει προηγηθεί ή όχι αναγνώριση ή καταγραφή αναγκών κατάρτισης, ο δικαιούχος δύναται να προτείνει ο ίδιος, προς την αρμόδια αρχή ή προς νομικό πρόσωπο – πάροχο, συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης που επιθυμεί να παρακολουθήσει, νοουμένου ότι ικανοποιούνται ο σκοπός και οι όροι των υπηρεσιών κατάρτισης.
5(θ) Νοείται ότι η παροχή υπηρεσιών Εκπαιδευτή Ατόμων με Αναπηρίες δεν περιλαμβάνει αξιολόγηση ή θεραπευτική παρέμβαση. Όπου απαιτείται εξειδικευμένη εκτίμηση ή σχεδιασμός αποκατάστασης, αυτά πραγματοποιούνται από τους αρμόδιους επαγγελματίες υγείας ή αποκατάστασης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Επεξήγηση Λόγων που Επιβάλλουν την Τροποποίηση
Η αντικατάσταση του όρου «διάγνωση» με «αναγνώριση» και η νέα διάταξη (θ) διασφαλίζουν ότι ο ρόλος του Εκπαιδευτή παραμένει εκπαιδευτικός και υποστηρικτικός, χωρίς να επεκτείνεται σε πράξεις αξιολόγησης ή θεραπείας, που αποτελούν ευθύνη των ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων υγείας. Η πρόταση ευθυγραμμίζεται με τα άρθρα 24 και 26 της CRPD, τη WHO Rehabilitation 2030 και την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (2021–2030).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 – ΠΙΝΑΚΕΣ
Προτεινόμενη Τροποποίηση
Προσθήκη αναγκαίας επιφύλαξης ώστε οι Υπηρεσίες Ανεξάρτητης Διαβίωσης που θα παρέχονται βάσει του Νόμου να συνάδουν και να αποτελούν απόρροια της αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης όπως αυτή διαμορφώνεται από τους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το άτομο με αναπηρία.
Προτεινόμενη επιφύλαξη προς συμπερίληψη στους Πίνακες του Παραρτήματος 1:
«Νοείται ότι η παροχή υπηρεσιών Εκπαιδευτή Ατόμων με Αναπηρίες δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε διάγνωση, αξιολόγηση ή θεραπευτική παρέμβαση και αποκατάσταση που παρέχουν εγγεγραμμένοι επαγγελματίες υγείας όπως ιατροί, νοσηλευτές, εργοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές και λογοπαθολόγοι. Η παροχή υπηρεσιών Εκπαιδευτή Ατόμων με Αναπηρίες θα πρέπει να συνάδει και να αποτελεί απόρροια της αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης όπως αυτή διαμορφώνεται από τους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το άτομο με αναπηρία. Όπου απαιτείται εξειδικευμένη εκτίμηση λειτουργικότητας ή σχεδιασμός αποκατάστασης το άτομο με αναπηρία λαμβάνει υπηρεσίες από αρμόδιους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που κατέχουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για παροχή τέτοιων υπηρεσιών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.»
Επεξήγηση Λόγων που Επιβάλλουν την Τροποποίηση
Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες προβλέπονται στο νομοσχέδιο θα συνάδουν με την αξιολόγηση και θεραπεία που παρέχεται στα άτομα με αναπηρία από τους αδειοδοτημένους και εγγεγραμμένους επαγγελματίες υγείας που παρέχουν θεραπεία στο άτομο με αναπηρία. Η προτεινόμενη τροποποίηση διασφαλίζει τη συνέχεια της φροντίδας και της ολιστικής υποστήριξης του ατόμου ενώ παράλληλα ενισχύει την ποιότητα και ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών ανεξάρτητης διαβίωσης σύμφωνα πάντοτε με τις επιθυμίες του ατόμου με αναπηρία.
Σχόλιο επί του Παραρτήματος 1 (άρθρο 4) – Πίνακας 2
Κατηγορία Υπηρεσίας: Εκπαιδευτής Ατόμων με Αναπηρίες
Προτεινόμενες τροποποιήσεις
1. Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχου.
1.1. Αντικατάσταση του όρου «Διάγνωση των αναγκών» με τον όρο «Αναγνώριση των αναγκών» κατάρτισης σε κοινωνικές και επαγγελματικές δεξιότητες, σε συνεργασία με τους αρμόδιους επαγγελματίες υγείας ή αποκατάστασης, όπου αυτό απαιτείται.
1.2. Αναδιατύπωση του «Σχεδιασμού και διαμόρφωσης» προγραμμάτων κατάρτισης σε «Οργάνωση και προσαρμογή εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων», ώστε να αποδίδεται ο εκπαιδευτικός και όχι θεραπευτικός χαρακτήρας της υπηρεσίας.
1.3. Παροχή του προγράμματος κατάρτισης προς το άτομο, εφόσον είναι εφικτό, ή/και στήριξή του για συμμετοχή σε ατομικό ή ομαδικό πρόγραμμα κατάρτισης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανονισμούς που διέπουν τα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα υγείας και αποκατάστασης.
Επεξήγηση Λόγων που επιβάλλουν την τροποποίηση
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις κρίνονται αναγκαίες για τη σαφή οριοθέτηση των επαγγελματικών αρμοδιοτήτων και την αποτροπή οποιασδήποτε ερμηνευτικής διεύρυνσης του ρόλου του Εκπαιδευτή Ατόμων με Αναπηρίες πέραν του καθαρά εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού του σκοπού. Η αρχική διατύπωση περιλαμβάνει όρους όπως «διάγνωση» και «σχεδιασμός προγραμμάτων», οι οποίοι ενδέχεται να εκληφθούν ως πράξεις αξιολόγησης ή θεραπευτικού σχεδιασμού — αρμοδιότητες που, σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, αποτελούν αποκλειστική ευθύνη ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων υγείας και αποκατάστασης.
Η παρούσα αναδιατύπωση διασφαλίζει τη συμβατότητα με τα άρθρα 24 και 26 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD), ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική WHO Rehabilitation 2030 και συνάδει με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (2021–2030). Παράλληλα, προστατεύει τη νομιμότητα και την επαγγελματική ευθύνη των ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων υγείας, διασφαλίζει τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του ρόλου του Εκπαιδευτή και ενισχύει τη συνέργεια μεταξύ υποστηρικτικών και θεραπευτικών υπηρεσιών προς όφελος του ατόμου με αναπηρία.
5. (Άλλοι όροι και προϋποθέσεις)
5.(δ) Ανεξαρτήτως αν έχει προηγηθεί ή όχι αναγνώριση ή καταγραφή αναγκών κατάρτισης του, ο δικαιούχος δύναται να προτείνει ο ίδιος, προς την αρμόδια αρχή ή προς νομικό πρόσωπο – πάροχο, συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης που επιθυμεί να παρακολουθήσει, νοουμένου ότι ικανοποιούνται ο σκοπός και οι όροι των υπηρεσιών κατάρτισης.
5. (θ) Νοείται ότι η παροχή υπηρεσιών Εκπαιδευτή Ατόμων με Αναπηρίες δεν περιλαμβάνει αξιολόγηση ή θεραπευτική παρέμβαση. Όπου απαιτείται εξειδικευμένη εκτίμηση ή σχεδιασμός αποκατάστασης, αυτά πραγματοποιούνται από τους αρμόδιους επαγγελματίες υγείας ή αποκατάστασης, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Επεξήγηση Λόγων που επιβάλλουν την τροποποίηση
Η αντικατάσταση του όρου «διάγνωση» με «αναγνώριση» και η νέα διάταξη (θ) διασφαλίζουν ότι ο ρόλος του Εκπαιδευτή παραμένει εκπαιδευτικός και υποστηρικτικός, χωρίς να επεκτείνεται σε πράξεις αξιολόγησης ή θεραπείας, που αποτελούν ευθύνη των ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων υγείας.
Η πρόταση ευθυγραμμίζεται με τα άρθρα 24 και 26 της CRPD, τη WHO Rehabilitation 2030 και την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (2021–2030).
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 – ΠΙΝΑΚΕΣ
Προτεινόμενη Τροποποίηση
(α) απάλειψη από τους Πίνακες του Παραρτήματος 1 όλων των αναφορών που
συνιστούν άσκηση εργοθεραπείας
(β) προσθήκη αναγκαίας επιφύλαξης ώστε οι Υπηρεσίες Ανεξάρτητης Διαβίωσης
που θα παρέχονται βάσει του Νόμου να συνάδουν και να αποτελούν απόρροια της
αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης όπως αυτή διαμορφώνεται από τους
επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το άτομο
με αναπηρία.
Παρατίθεται η προτεινόμενη επιφύλαξη προς συμπερίληψη στους Πίνακες του
Παραρτήματος 1:
«Νοείται ότι η παροχή υπηρεσιών Εκπαιδευτής Ατόμων με Αναπηρίες
Δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε διάγνωση, αξιολόγηση ή θεραπευτική παρέμβαση και
αποκατάσταση που παρέχουν εγγεγραμμένοι επαγγελματίες υγείας όπως ιατροί,
νοσηλευτές, εργοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές και λογοπαθολόγοι. Η παροχή
υπηρεσιών Εκπαιδευτής Ατόμων με Αναπηρίες θα πρέπει να συνάδει και να αποτελεί
απόρροια της αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης όπως αυτή διαμορφώνεται
από τους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το
άτομο με αναπηρία. Όπου απαιτείται εξειδικευμένη εκτίμηση λειτουργικότητας ή
σχεδιασμός αποκατάστασης το άτομο με αναπηρία λαμβάνει υπηρεσίες από
αρμόδιους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που κατέχουν άδεια ασκήσεως
επαγγέλματος για παροχή τέτοιων υπηρεσιών σύμφωνα με την ισχύουσα
νομοθεσία.»
Επεξήγηση Λόγων που επιβάλλουν την τροποποίηση
Με δεδομένες τις ισχύουσες νομοθετικές επιταγές / απαγορεύσεις που
περιλαμβάνονται στους περί Εγγραφής Επαγγελματιών Εργοθεραπευτών Νόμους
του 2006 και 2014 (ο Ν. 34(Ι)/2006) βάσει του οποίου απαγορεύεται ρητώς η άσκηση
εργοθεραπείας από οποιοδήποτε πρόσωπο που δεν είναι εγγεγραμμένος
επαγγελματίας εργοθεραπευτής και κατέχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος,
επιβάλλεται η απάλειψη όλων των δραστηριοτήτων που συνιστούν άσκηση
εργοθεραπείας και για την άσκηση των οποίων απαιτείται ειδική αδειοδότηση βάσει
Νόμου.
Παράλληλα θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες προβλέπονται στο
νομοσχέδιο θα συνάδουν με την αξιολόγηση και θεραπεία που παρέχεται στα άτομα
με αναπηρία από τους αδειοδοτημένους και εγγεγραμμένους επαγγελματίες υγείας
που παρέχουν θεραπεία στο άτομο με αναπηρία. Η προτεινόμενη τροποποίηση
διασφαλίζει τη συνέχεια της φροντίδας και της ολιστικής υποστήριξης του ατόμου
ενώ παράλληλα ενισχύει την ποιότητα και ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών
ανεξάρτητης διαβίωσης σύμφωνα πάντοτε με τις επιθυμίες του ατόμου με αναπηρία.
Πίνακας 2 – Εκπαιδευτής Ατόμων με Αναπηρίες
Σημεία μερικής/οριακής συμβατότητας ή κινδύνου:
Άρθρα 9 & 21: δεν εξειδικεύονται καθολικά προσβάσιμα υλικά/μέσα (ΚΝΓ, λεζάντες, απλή γλώσσα).
Άρθρο 5: αποκλεισμός κάτω των 18 χωρίς πρόβλεψη μεταβατικών προγραμμάτων.
Κενά/Μη συμβατά σημεία (ελλείψεις άρθρων):
Άρθρο 4(3): δεν προβλέπεται συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ στον σχεδιασμό.
Στοχευμένες προτάσεις βελτίωσης/τροπολογίες:
1. Υποχρεωτική προσβασιμότητα υλικών (ΚΝΓ, υποτιτλισμός, Braille/ηχητικά, easy-to-read).
2. Δυνατότητα συμμετοχής κάτω των 18 για μεταβατικά προγράμματα.
3. Συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ στη συν-διαμόρφωση και αξιολόγηση.
Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχων
1. Ο Εκπαιδευτής Ατόμων με Αναπηρίες έχει καθήκον και υποχρέωση, με σκοπό την προαγωγή της ανεξάρτητης διαβίωσης, της κοινωνικής συμμετοχής και της επαγγελματικής ενσωμάτωσης, να παρέχει μία ή περισσότερες από τις πιο κάτω υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρίες. Ενσωμάτωση όρων από το άρθρο 3 και 4 του νόμου («ανεξάρτητη διαβίωση», «κοινωνική συμμετοχή»). Προστέθηκαν υποχρεώσεις για τεκμηρίωση και συνεργασία ώστε να συνάδει με το πνεύμα της CRPD και των άρθρων 4(1)(β), 5(23).
Ενίσχυση μηχανισμού διαφάνειας και εσωτερικής παρακολούθησης· συμμόρφωση με άρθρο 33(2) CRPD και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060 περί αξιολόγησης προγραμμάτων.
Απαιτούμενα προσόντα: Εκτός από τα πιο πάνω να προστεθεί το λευκό ποινικό μητρώο
Ο εκπαιδευτής ατόμων με αναπηρίας, ο σύμβουλος υποστήριξης λήψης αποφάσεων ατόμων με αναπηρίες και ο επαγγελματίας εργασιακής ενσωμάτωσης ατόμων με αναπηρίες χρειάζεται να συνεργάζονται στενά. Η συνεργασία αυτή θα μπορεί να συμβάλει θετικά στην εργοδότηση ατόμων. Ο σύμβουλος λήψης αποφάσεων θα υποστηρίζει το άτομο να λαμβάνει σοβαρές αποφάσεις για την εκπαίδευση και θα υποστηρίζει το άτομο να λαμβάνει αποφάσεις και να επιλύει δυσκολίες που σχετίζονται με εκπαίδευση και εργοδότηση. Ο εκπαιδευτής εργασίας θα συνεργάζεται με τους άλλους δυο επαγγελματίες και ιδιαίτερα με τον επαγγελματία εργοδότησης καθώς το άτομο χρειάζεται να εφαρμόσει στην πράξη τις γνώσεις που απέκτησε στην εκπαίδευση και αυτό θα καταστεί εφικτό μόνο αν το άτομο εργοδοτηθεί.
Επίσης, οι 3 αυτοί επαγγελματίες μπορούν να συμμετέχουν σε μια επιτροπή που μπορεί να συσταθεί στο ΤΚΕΑΑ και ο στόχος θα είναι η εκπαίδευση και η εργοδότηση ατόμων με αναπηρίες. Η επιτροπή αυτή χρειάζεται να συνεργάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες εργοδότησης του κράτους. Χρειάζεται να αναπτυχθεί συνεργασία με το Γραφείο Εργασίας με κύριους στόχους:
1. Ενημέρωση του Γραφείου Εργασίας για τις πραγματικές ανάγκες εργοδότησης με αριθμούς και δεδομένα για εξεύρεση συγκεκριμένου αριθμού εργασιών
2. Εντοπισμός εργοδοτών που είναι διατεθειμένοι να απορροφήσουν τα άτομα στις εργασίες τους
3. Συνεργασία με τους εργοδότες για ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση με στόχο την πρόσληψη ατόμων με αναπηρίες-
4. Συστηματική εποπτεία και επίβλεψη ατόμων και εργοδοτών στα αρχικά στάδια της εργοδότησης με στόχους: την ενίσχυση των ατόμων που θα εργοδοτηθούν, την καταγραφή και επίλυση των δυσκολίων τους καθώς και την συνεργασία με εργοδότες για υπέρβαση εμποδίων-δυσκολίων και υποστήριξη στην ομαλή ενσωμάτωση των ατόμων στην εργασία
(άρθρο 4)
Το άρθρο αυτό όπως είναι διατυπωμένο αποκλείει εκ προοιμίου τους τυφλούς και τους στερεί το δικαίωμα εκπαίδευσης/κατάρτισης.
1.Διάγνωση των αναγκών κατάρτισης.
Εισηγούμαστε να προστεθούν στα απαιτούμενα προσόντα και κάτω από το σημείο (γ): Δίπλωμα στην εργοθεραπεία,
Δίπλωμα σε θέματα αποκατάστασης, επαγγελματικής κατάρτισης κλπ.,
Δίπλωμα σε θέματα εκπαίδευσης στην διακίνηση, στον προσανατολισμό και στις καθημερινές δεξιότητες,
Πτυχίο ή Δίπλωμα ή τίτλος σπουδών σε θέματα που σχετίζονται με την κατάρτιση στην υποστηρικτική τεχνολογία.
Τίτλος σπουδών που να αφορά την εκπαίδευση τυφλών σε διάφορους επαγγελματικούς τομείς και επαγγελματικής κατάρτισης.
Θα πρέπει, επίσης να προστεθούν οι ακόλουθες δυο κατηγορίες όπως:
07 – Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 3- Πάροχος Υπηρεσιών Υποστηρικτικής Τεχνολογίας και Ψηφιακής Προσβασιμότητας.
Πρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι ηλικίες των ατόμων, εκπαιδευτής να υπάρχει και σε ανήλικους και ενήλικους ανάλογα με τις προσωπικές ανάγκες και δεξιότητες του κάθε ατόμου, όπως για παράδειγμα για τους ανήλικους να υπάρχει δάσκαλος/α ειδικής εκπαίδευσης.
07 – Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 2-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
Στο άρθρο 2. «Δικαιούχοι» προτείνουμε να διαμορφωθεί ως εξής:
«Νοείται ότι υπηρεσίες Εκπαιδευτή/τριας δεν παρέχονται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 (δεκαοκτώ) χρόνων, εκτός αν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική δια νόμου φοίτησή τους.»
Στο άρθρο 4 «Απαιτούμενα προσόντα παρόχου» παράγραφος (α) να γίνει ως εξής
«(α) Πιστοποίηση Εκπαιδευτή/τριας Επαγγελματικής Κατάρτισης / Κατάρτισης Ενηλίκων από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού ή άλλο αναγνωρισμένο φορέα πιστοποίησης εκπαιδευτών/τριων ενηλίκων και να έχει τα προσόντα που αφορούν τις εξατομικευμένες ανάγκες που προκύπτουν λόγω της αναπηρίας.»
Να προστεθούν επίσης τα ακόλουθα προσόντα.
«(δ) πτυχίο στην εργοθεραπεία, πτυχίο σε θέματα αποκατάστασης επαγγελματικής κλπ. πτυχίο σε θέματα εκπαίδευσης στις καθημερινές δεξιότητες και στον προσανατολισμό, πτυχίο συναφές με θέματα εκπαίδευσης ατόμων με αναπηρία στην υποστηρικτική τεχνολογία.»
Στο άρθρο 5 «Άλλοι όροι και προϋποθέσεις»
«(α) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, κάθε πάροχος ως φυσικό πρόσωπο θα εργοδοτείται ή απασχολείται από νομικό πρόσωπο – πάροχο με το οποίο η αρμόδια αρχή θα συνάψει ειδική συμφωνία για τον σκοπό αυτό.
(δ) Ανεξαρτήτως αν έχει προηγηθεί ή όχι διάγνωση αναγκών κατάρτισης του, ο δικαιούχος υπηρεσιών δύναται να προτείνει ο ίδιος, προς την αρμόδια αρχή ή προς νομικό πρόσωπο – πάροχο, συγκεκριμένο πρόγραμμα κατάρτισης που επιθυμεί να παρακολουθήσει νοουμένου ότι ικανοποιούνται ο σκοπός και όλοι οι όροι και προϋποθέσεις των υπηρεσιών κατάρτισης.»
«(στ) Το νομικό- πάροχος θα συντονίσει την υλοποίηση της κατάρτισης στη βάση των αναγκών του δικαιούχου υπηρεσιών και της διαθεσιμότητας τους Εκπαιδευτή/τριας.»
«(η) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, η αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες θα καταβάλλεται από την αρμόδια αρχή στο νομικό – πάροχο, σε μηνιαία βάση αφού ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, με βάση τα πιστοποιητικά και άλλα αποδεικτικά στοιχεία που το Τμήμα δύναται να ζητά.»
Ο ρόλος του Εκπαιδευτή πρέπει να επεκταθεί ώστε να καλύπτει και τη στήριξη φοιτητών ή υποψηφίων φοιτητών με αναπηρίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με εύλογες προσαρμογές και συνεργασία με τα πανεπιστήμια. Να επιτρέπεται η συμμετοχή από τα 16 έτη για ομαλή μετάβαση από το σχολείο στις σπουδές ή την εργασία. Οι ώρες και το είδος της κατάρτισης να καθορίζονται εξατομικευμένα, χωρίς αυστηρά όρια, και να δίνεται δυνατότητα επιλογής ανεξάρτητου εκπαιδευτή με άμεση πληρωμή στον δικαιούχο. Τέλος, όλα τα προγράμματα να είναι πλήρως προσβάσιμα και οι εκπαιδευτές να έχουν πιστοποιημένη γνώση σε θέματα αναπηρίας, επικοινωνίας και εύλογων προσαρμογών.
Προτεινόμενες αλλαγές για να διασφαλιστεί ότι ο ρόλος του Εκπαιδευτή συμβάλλει ουσιαστικά στην ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση και στην εργασία, ενισχύοντας την αυτοδιάθεση, την ανεξάρτητη διαβίωση και την ένταξη στην κοινότητα, σύμφωνα με τα Άρθρα 7, 9, 19, 24, 26 και 27 της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD):
Προσθήκη νέας παραγράφου – Σύνδεση με τριτοβάθμια εκπαίδευση:
Οι υπηρεσίες του Εκπαιδευτή επεκτείνονται στη στήριξη συμμετοχής ατόμων με αναπηρίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο Εκπαιδευτής συμβάλλει στην πρόσβαση σε προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό, στη χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας και στη συνεργασία με πανεπιστημιακές υπηρεσίες υποστήριξης φοιτητών με αναπηρίες.
Αναθεώρηση παραγράφου για την ηλικία δικαιούχων:
Οι υπηρεσίες μπορούν να παρέχονται και σε άτομα από 16 ετών, με συμμετοχή γονέα ή κηδεμόνα όπου απαιτείται, για υποστήριξη στη μετάβαση προς την εκπαίδευση, την κατάρτιση ή την εργασία.
Αναθεώρηση διάρκειας – εξατομίκευση:
Η διάρκεια και η συχνότητα της κατάρτισης καθορίζονται βάσει εξατομικευμένου σχεδίου που αναθεωρείται τουλάχιστον ανά 6–12 μήνες. Δεν τίθενται οριζόντια ανώτατα όρια ωρών.
Επιλογή Εκπαιδευτή και πληρωμές:
Να προβλέπεται δυνατότητα απευθείας σύμβασης με φυσικά πρόσωπα-εκπαιδευτές και καταβολή του ποσού απευθείας στον δικαιούχο, με απλό μηχανισμό ελέγχου και διαφάνειας.
Προσόντα και εκπαίδευση Εκπαιδευτών:
Οι Εκπαιδευτές οφείλουν να έχουν πιστοποιημένη εκπαίδευση στη Σύμβαση CRPD, στις εύλογες προσαρμογές, στην προσβάσιμη επικοινωνία, στην υποστηρικτική τεχνολογία και στην εργονομία χώρου εργασίας.
Ποιότητα και παρακολούθηση:
Θέσπιση ανώτατου αριθμού ατόμων ανά Εκπαιδευτή, δυνατότητα αλλαγής Εκπαιδευτή με απλή διαδικασία, ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων και ετήσιοι έλεγχοι ποιότητας.
Προσβασιμότητα προγραμμάτων:
Όλα τα προγράμματα να είναι πλήρως προσβάσιμα – με προσαρμογές σε χώρους, ωράρια, μορφή υλικού, διερμηνεία νοηματικής και δυνατότητα εξ αποστάσεως συμμετοχής.
Οι υπηρεσίες πρέπει να είναι πιο ευέλικτες και προσαρμοσμένες στις πραγματικές ανάγκες των ατόμων. Η διάρκεια και η συχνότητα των μαθημάτων να καθορίζεται με εξατομικευμένο πλάνο και να αναθεωρείται τακτικά, χωρίς αυστηρά όρια που περιορίζουν την πρόοδο. Ο δικαιούχος να μπορεί να επιλέγει τον εκπαιδευτή του, ακόμα και άμεσα ή από συγγενή αν το επιθυμεί, και να υπάρχει υποχρεωτική εκπαίδευση των εκπαιδευτών σε προσβασιμότητα, υποστηρικτική επικοινωνία και ασφάλεια. Τέλος, να υπάρχουν ανεξάρτητοι μηχανισμοί παραπόνων, δυνατότητα αλλαγής εκπαιδευτή και πλήρης προσβασιμότητα των προγραμμάτων, ώστε όλοι να έχουν ίσες ευκαιρίες μάθησης και εξέλιξης. Τέλος, πιστεύω ότι πρέπει να επιτρέπεται η συμμετοχή και σε άτομα από 16 ετών, με στήριξη από γονέα ή κηδεμόνα όπου χρειάζεται, ώστε να ενισχύεται η μετάβαση στην ενηλικίωση και στην εργασία.
Ο ρόλος του Εκπαιδευτή συνδέεται με προσωπική ανάπτυξη, κοινωνικές δεξιότητες και επαγγελματική αποκατάσταση. Αυτό κινείται στη σωστή κατεύθυνση για ένταξη στην κοινότητα και στην εργασία (Άρθρα 19 και 27 CRPD).
Η δυνατότητα ο δικαιούχος να προτείνει ο ίδιος πρόγραμμα κατάρτισης (παρ. 5δ) ενισχύει την επιλογή και αυτοδιάθεση (Άρθρο 19 CRPD).
Απαιτείται τεκμηρίωση στόχων και δεικτών επίτευξης (παρ. 5ε), κάτι που βοηθά τη διαφάνεια και την αξιολόγηση ποιότητας (Άρθρο 31 CRPD).
Σημεία που χρειάζονται βελτίωση και προτάσεις
Ηλικιακός αποκλεισμός κάτω των 18 ετών (παρ. 2 – εδάφιο “νοείται ότι…”)
Πρόβλημα: Αποκλείει εφήβους (16–17) που βρίσκονται σε κρίσιμη φάση μετάβασης προς την ενήλικη ζωή, την εκπαίδευση/κατάρτιση και την αγορά εργασίας.
CRPD: Άρθρο 7 (Παιδιά με αναπηρίες) και Άρθρο 24–27 (εκπαίδευση, εργασία).
Πρόταση: Να επιτραπεί πρόσβαση από 16 ετών, με κατάλληλη εμπλοκή γονέα/κηδεμόνα όπου απαιτείται και εστίαση στη μεταβατική υποστήριξη προς την ενηλικίωση και την απασχόληση.
Αυστηρά ανώτατα όρια διάρκειας (παρ. 3: έως 5 ώρες διάγνωσης, έως 120 διδακτικές ώρες/τριετία)
Πρόβλημα: Τα οριζόντια «ταβάνια» μπορεί να είναι ανεπαρκή για σύνθετες ανάγκες (πολλαπλές αναπηρίες, αλλαγές στόχων/αγοράς εργασίας).
CRPD: Άρθρο 19 (εξατομικευμένη υποστήριξη), Άρθρο 26 (αποκατάσταση/ικανότητες).
Πρόταση: Να αντικατασταθούν με εξατομικευμένο πλάνο κατάρτισης (ώρες/συχνότητα) που αναθεωρείται τουλάχιστον ανά 6–12 μήνες, ώστε να προσαρμόζεται στις πραγματικές ανάγκες και την πρόοδο.
Κύκλος ανανέωσης “ανά τριετία” (παρ. 3, κατακλείδα)
Πρόβλημα: Η τριετής «αναμονή» για νέα υπηρεσία μπορεί να παγώνει την εξέλιξη δεξιοτήτων, ειδικά σε ραγδαία μεταβαλλόμενους τομείς εργασίας.
CRPD: Άρθρο 27 (εργασία – συνεχιζόμενη κατάρτιση).
Πρόταση: Να προβλεφθεί ευέλικτη επαναξιολόγηση σε μικρότερα διαστήματα (π.χ. ετήσια), με δυνατότητα πρόσθετων ωρών όταν τεκμηριώνονται ανάγκες ή εργασιακές ευκαιρίες.
Αποκλειστική εργοδότηση μέσω νομικού προσώπου και πληρωμή μόνο στον φορέα (παρ. 5α, 5η)
Πρόβλημα: Περιορίζει την ελευθερία επιλογής Εκπαιδευτή, ιδίως σε αγροτικές/απομακρυσμένες περιοχές ή σε ειδικές δεξιότητες.
CRPD: Άρθρο 19 (επιλογή υποστήριξης στην κοινότητα).
Πρόταση: Να επιτρέπεται και άμεση σύμβαση με φυσικά πρόσωπα-εκπαιδευτές, καθώς και προσωποκεντρικοί προϋπολογισμοί/άμεσες πληρωμές στον δικαιούχο με απλό έλεγχο αποδεικτικών.
Προσόντα εκπαιδευτών – ουσιαστική επάρκεια στην αναπηρία/προσβασιμότητα (παρ. 4)
Πρόβλημα: Τα τυπικά προσόντα δεν διασφαλίζουν πάντα δεξιότητες σε προσβάσιμη επικοινωνία, υποστηρικτική τεχνολογία, προσαρμογές ή εργονομία θέσεων εργασίας.
CRPD: Άρθρα 9 (προσβασιμότητα), 21 (επικοινωνία), 27 (εργασία – εύλογες προσαρμογές).
Πρόταση: Υποχρεωτική αρχική και συνεχιζόμενη εκπαίδευση σε CRPD, Εύλογες Προσαρμογές, προσβάσιμη/εναλλακτική επικοινωνία (AAC), υποστηρικτική τεχνολογία, εργονομία/ασφάλεια στο χώρο εργασίας. Πιστοποίηση δεξιοτήτων και αξιολόγηση ικανοποίησης από τους δικαιούχους (παρ. 5ζ) να συνδέεται με ανανέωση συνεργασίας.
Συντονισμός και ποιότητα υπηρεσίας (παρ. 5στ–5ζ)
Πρόβλημα: Δεν προβλέπονται όρια caseload, μηχανισμός γρήγορης επίλυσης προβλημάτων (π.χ. αλλαγή εκπαιδευτή), ή ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων.
CRPD: Άρθρο 4(3) (συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ), Άρθρο 31 (παρακολούθηση ποιότητας).
Πρόταση: Θέσπιση ανώτατου caseload ανά εκπαιδευτή, δυνατότητα αλλαγής εκπαιδευτή με απλή διαδικασία, ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων/διαμεσολάβησης και ετήσιοι έλεγχοι ποιότητας με τη συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ.
Προσβασιμότητα και πρακτικά εμπόδια συμμετοχής
Πρόβλημα: Δεν διασφαλίζεται ρητά ότι τα προγράμματα θα είναι πλήρως προσβάσιμα (χώροι, υλικά, ωράρια, εξ αποστάσεως επιλογές, διερμηνεία κ.λπ.).
CRPD: Άρθρα 9, 21, 24, 27.
Πρόταση: Ρητή υποχρέωση ο πάροχος/εκπαιδευτής να προσφέρει εύλογες προσαρμογές και προσβάσιμες μορφές (έντυπα σε απλή γλώσσα, Braille/ηχητικά, διερμηνεία νοηματικής, υποστηρικτική τεχνολογία), καθώς και εναλλακτικά ωράρια ή εξ αποστάσεως παρακολούθηση όπου ενδείκνυται.
Ενδεικτικές προτεινόμενες διατυπώσεις
Ηλικία δικαιούχων (παρ. 2):
«Οι υπηρεσίες διατίθενται και σε άτομα από 16 ετών, με κατάλληλη συμμετοχή γονέα/κηδεμόνα όπου απαιτείται, με έμφαση στη μεταβατική υποστήριξη προς την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση.»
Διάρκεια/συχνότητα (παρ. 3):
«Η διάγνωση αναγκών και η διάρκεια της κατάρτισης καθορίζονται από εξατομικευμένο πλάνο, το οποίο αναθεωρείται κατ’ ελάχιστον ανά 6–12 μήνες. Δεν τίθενται οριζόντια ανώτατα όρια που να παρεμποδίζουν τεκμηριωμένες ανάγκες.»
Κύκλος ανανέωσης (παρ. 3):
«Η δυνατότητα νέων υπηρεσιών δεν περιορίζεται υποχρεωτικά “ανά τριετία”. Η επαναξιολόγηση μπορεί να γίνεται ετησίως ή νωρίτερα όταν τεκμηριώνεται ανάγκη ή ευκαιρία απασχόλησης.»
Εργοδότηση/πληρωμές (παρ. 5α, 5η):
«Κατ’ επιλογή του δικαιούχου, οι υπηρεσίες μπορούν να παρέχονται και από φυσικό πρόσωπο με άμεση σύμβαση. Προβλέπεται δυνατότητα προσωποκεντρικού προϋπολογισμού/άμεσης πληρωμής στον δικαιούχο, με απλό μηχανισμό αποδεικτικών.»
Προσόντα/εκπαίδευση (παρ. 4 – προσθήκη):
«Απαιτείται πιστοποιημένη εκπαίδευση στη CRPD, εύλογες προσαρμογές, προσβάσιμη/εναλλακτική επικοινωνία (AAC), υποστηρικτική τεχνολογία και ασφάλεια/εργονομία. Η διαρκής επιμόρφωση αποτελεί προϋπόθεση συνέχισης συνεργασίας.»
Ποιότητα/παράπονα (παρ. 5 – νέα υποπαράγραφος):
«Καθορίζονται όρια caseload, μηχανισμός αλλαγής εκπαιδευτή, ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων/διαμεσολάβησης, και ετήσιοι έλεγχοι ποιότητας με συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ.»
Προσβασιμότητα (παρ. 5 – νέα υποπαράγραφος):
«Όλα τα προγράμματα κατάρτισης είναι πλήρως προσβάσιμα (χώρος/υλικά/ωράρια/εξ αποστάσεως/διερμηνεία/υποστηρικτική τεχνολογία) με εύλογες προσαρμογές χωρίς επιβάρυνση του δικαιούχου.»