17 – Παράρτημα 3 – ΠΙΝΑΚΑΣ 3-ΕΠΙΔΟΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΑΝΑΛΩΣΙΜΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
Nομοσχέδιο με τίτλο: Ο περί Κοινωνικής Συμμετοχής, Συμπερίληψης και Ανεξάρτητης Διαβίωσης των Ατόμων με Αναπηρίες Νόμος του 2025
| Φύση και σκοπός |
1. Το Επίδομα Υποστηρικτικών Αναλωσίμων καλύπτει τα ακόλουθα για σκοπούς διευκόλυνσης των καθημερινών δραστηριοτήτων, βελτίωση της ποιότητας ζωής και ενίσχυση της κοινωνικής ενσωμάτωσης του ατόμου με αναπηρία.:
(α) δαπάνες για αγορά πάνων (β) άλλα αναλώσιμα που δύναται να καθορίζονται από την αρμόδια αρχή.
Νοείται ότι το επίδομα δεν ισχύει για δαπάνες ιατρικών αναλωσίμων ή αναλωσίμων που καλύπτονται μέσω του Γενικού Συστήματος Υγείας ή από άλλες κρατικές πηγές.
|
| Δικαιούχοι | 2. Δικαιούχοι Επιδόματος Υποστηρικτικών Αναλωσίμων είναι άτομα με αναπηρίες, ηλικίας κατά την αίτηση τους κάτω των 65 χρόνων, που έχουν ανάγκη, λόγω της αναπηρίας τους, συγκεκριμένων αναλωσίμων για διευκόλυνση των καθημερινών δραστηριοτήτων, βελτίωση της ποιότητας ζωής και ενίσχυση της κοινωνικής ενσωμάτωσης τους.
|
| Ύψος επιδόματος | 3. Το Επίδομα Υποστηρικτικών Αναλωσίμων, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ατόμου με αναπηρία, όπως πιστοποιούνται από την αρμόδια αρχή, διαβαθμίζεται σε €30 ή €50 μηνιαίως ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις επαρκώς αιτιολογημένες σε μεγαλύτερο ποσό. |
| Άλλοι όροι και προϋποθέσεις | 4. Η αρμόδια αρχή δύναται να ζητήσει από το άτομο με αναπηρία να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία για τα αναλώσιμα που αγοράζει μέσω του Επιδόματος.
|
Τέλος
Θετικό: καλύπτει τρέχοντα αναλώσιμα.
Κενά: μόνο «πάνες», ηλικιακό όριο <65, χαμηλά/άκαμπτα ποσά, χωρίς συντονισμό με ΓεΣΥ, χωρίς αυτόματη αναπροσαρμογή ή κάλυψη σε εξάρσεις, βαριά τεκμηρίωση.
Μόνο αλλαγές/προσθήκες:
1) Σκοπός (αντικατάσταση 1)
«Το Επίδομα Υποστηρικτικών Αναλωσίμων καλύπτει αναλώσιμα που δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ για τη διευκόλυνση καθημερινών δραστηριοτήτων, τη βελτίωση ποιότητας ζωής και την κοινωνική ενσωμάτωση, περιλαμβανομένων ενδεικτικά: προϊόντων ακράτειας, καθετήρων/ουροσυλλεκτών, υλικών στομίας, δερμοπροστατευτικών/επιθεμάτων, αναλωσίμων αναπνευστικών/αναρρόφησης/CPAP–BiPAP, αποστειρωμένων γαντιών, ταινιών/αισθητήρων γλυκόζης, ειδικών διατροφών και κάθε άλλου συναφούς αναλωσίμου που ορίζει η αρμόδια αρχή.»
2) Δικαιούχοι (αντικατάσταση 2)
«Δικαιούχοι είναι άτομα με αναπηρίες ανεξαρτήτως ηλικίας με τεκμηριωμένη ανάγκη συγκεκριμένων αναλωσίμων, συνεχών ή επεισοδιακών/διακυμαινόμενων.»
3) Ύψος επιδόματος (αντικατάσταση 3)
«Το επίδομα διαβαθμίζεται σε €30 / €50 / €90 / €140 μηνιαίως βάσει τεκμηριωμένης μηνιαίας κατανάλωσης. Ετήσια αναπροσαρμογή με ΑΤΑ και δείκτη τιμών βασικών αναλωσίμων. Κατ’ εξαίρεση δύναται να εγκρίνεται υψηλότερο ποσό με πλήρη αιτιολόγηση.»
4) Έκτακτες αυξήσεις (νέα ρήτρα μετά 3)
«Σε περιόδους επιδείνωσης/μετεγχειρητικά δύναται να χορηγείται προσωρινή ενίσχυση 1–3 μηνών, κατόπιν συνοπτικής ιατρικής τεκμηρίωσης.»
5) Συντονισμός με ΓεΣΥ (νέα ρήτρα στο τέλος 1)
«Η αρμόδια αρχή δημοσιεύει και επικαιροποιεί θετικό κατάλογο αναλωσίμων εκτός κάλυψης ΓεΣΥ· προβλέπεται μηχανισμός συντονισμού για αποφυγή διπλής χρηματοδότησης και γεφύρωση μέχρι την έναρξη κάλυψης από ΓεΣΥ.»
6) Αποδεικτικά (αντικατάσταση 4)
«Υποβάλλεται τριμηνιαία υπεύθυνη δήλωση αγορών· η αρμόδια αρχή διενεργεί δειγματοληπτικούς ελέγχους παραστατικών. Δεν απαιτείται μηνιαία προσκόμιση όλων των αποδείξεων.»
Η ΚΥ.Σ.Ο.Α. θεωρεί ότι αποτελεί διάκριση τα άτομα άνω των 65 ετών να μένουν εκτός των αναπηρικών παροχών. Το Κράτος οφείλει να προνοήσει και για τους πολίτες του, άνω των 65 ετών που έρχονται αντιμέτωποι με κά8ε είδους αναπηρία.
Τα άτομα άνω των 65, πού καταλήγουν παρακαλώ;; ποιο είναι το μέλλον και ο σκοπός της ζωής τους;
Προτείνω το Επίδομα Υποστηρικτικών Αναλωσίμων να δίνεται χωρίς περιορισμό ηλικίας, γιατί οι ανάγκες σε αναλώσιμα όχι μόνο δεν μειώνονται μετά τα 65, αλλά συχνά αυξάνονται. Ο αποκλεισμός των ατόμων άνω των 65 ετών αποτελεί μορφή διάκρισης, αφού όλοι έχουν δικαίωμα στην αξιοπρέπεια και στην ανεξάρτητη διαβίωση, ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Επίσης, θεωρώ ότι το ποσό των 30 ή 50 ευρώ είναι ανεπαρκές, ειδικά με τις σημερινές τιμές. Προτείνω να αυξηθεί τουλάχιστον στα 100 ευρώ τον μήνα, με δυνατότητα να εγκρίνονται μεγαλύτερα ποσά εφόσον υπάρχουν αποδεδειγμένες αυξημένες ανάγκες. Είναι σημαντικό να καλύπτονται όλα τα είδη αναλωσίμων που συμβάλλουν στη διευκόλυνση της καθημερινότητας και στην ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία, όχι μόνο οι πάνες, αλλά και άλλα βοηθητικά είδη που δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ ή άλλες κρατικές πηγές. Το μέτρο αυτό θα ανακουφίσει πολλές οικογένειες και θα στηρίξει ουσιαστικά το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να ζουν με αξιοπρέπεια και αυτονομία.
Στο πιο πάνω προτεινόμενο άρθρο μειώνονται τα μηνιαία επιδόματα για αναλώσιμα από τα 80 Ευρώ στα 50 Ευρώ και 30 Ευρώ, που είναι χαμηλότερα ακόμα και από αυτά που παρέχονται από τη νομοθεσία του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Ο αποκλεισμός άνω των 65 ετών συνιστά διάκριση, ενώ οι ανάγκες σε αναλώσιμα συχνά αυξάνονται με την ηλικία. CRPD: αρ. 5 (μη διάκριση), 28 (κοινωνική προστασία), 19 (ανεξάρτητη διαβίωση)
Έχουν μειωθεί τα αναλώσιμα στη νομοθεσία ενώ το κόστος των προϊόντων έχει αυξηθεί. Εισήγηση αύξησης στα 100 ευρώ με δικαίωμα και διαδικασίας υποβολής αίτησης για περαιτέρω αυξήσεις βάσει αποδεδειγμένων αυξημένων αναγκών.
17 – Παράρτημα 3 – ΠΙΝΑΚΑΣ 3- ΕΠΙΔΟΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΑΝΑΛΩΣΙΜΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
Εισήγηση όπως στο άρθρο 3 «Ύψος επιδόματος» το επίδομα αναβαθμιστεί από €60 ή €100 μηνιαίως ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις επαρκώς αιτιολογημένες σε μεγαλύτερο ποσό.
17 – Παράρτημα 3 – ΠΙΝΑΚΑΣ 3- ΕΠΙΔΟΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΩΝ ΑΝΑΛΩΣΙΜΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
Εισήγηση όπως το άρθρο 2 «Δικαιούχοι» τροποποιηθεί ως ακολούθως
“Δικαιούχοι Επιδόματος Υποστηρικτικών Αναλωσίμων είναι άτομα με αναπηρίες, που έχουν ανάγκη, λόγω της αναπηρίας τους, συγκεκριμένων αναλωσίμων για διευκόλυνση των καθημερινών δραστηριοτήτων, βελτίωση της ποιότητας ζωής και ενίσχυση της κοινωνικής ενσωμάτωσης τους.”
Εισήγηση είναι όπως διαγραφή η αναφορά την ηλικία (ηλικίας κατά την αίτηση τους κάτω των 65 χρόνων).
Δεν πρέπει να υπάρχει ηλικιακό όριο, αφού οι ανάγκες αυξάνονται με την ηλικία. Τα ποσά των €30 και €50 είναι χαμηλά και δεν καλύπτουν το πραγματικό κόστος, χρειάζεται εξατομίκευση και ετήσια αναπροσαρμογή βάσει τιμών αγοράς. Να διευκρινιστεί σαφώς ο κατάλογος των αναλώσιμων και να προβλέπεται κάλυψη της διαφοράς όταν το ΓεΣΥ δεν καλύπτει πλήρως τα υλικά. Η διαδικασία τεκμηρίωσης να είναι απλή και διακριτική, με σεβασμό στην ιδιωτικότητα και χωρίς υπερβολική γραφειοκρατία.
Η μείωση επιδομάτων για πάνες, ο αποκλεισμός άνω των 65 ετών
Μειώνεται το επίδομα για Πάνες.
Ρητός σκοπός για διευκόλυνση καθημερινότητας και κοινωνική ενσωμάτωση μέσω αναλωσίμων. (CRPD αρ. 19, 28)
Δυνατότητα να προστεθούν «άλλα αναλώσιμα», που αφήνει χώρο να καλυφθούν εξατομικευμένες ανάγκες. (CRPD αρ. 4(3), 19)
Τι χρειάζεται βελτίωση (με προτάσεις & τεκμηρίωση CRPD)
Ηλικιακό όριο (<65 έτη)
Θέμα: Ο αποκλεισμός άνω των 65 ετών συνιστά διάκριση, ενώ οι ανάγκες σε αναλώσιμα συχνά αυξάνονται με την ηλικία.
CRPD: αρ. 5 (μη διάκριση), 28 (κοινωνική προστασία), 19 (ανεξάρτητη διαβίωση).
Πρόταση: Κατάργηση του ορίου. Επιλεξιμότητα ανεξαρτήτως ηλικίας, μόνο βάσει τεκμηριωμένης ανάγκης.
Εξαιρετικά χαμηλές/ανελαστικές κλίμακες (€30–€50)
Θέμα: Δύο μόνο ποσά δεν αντανακλούν τις πραγματικές ποσότητες/τιμές και τις μεγάλες διαφοροποιήσεις (π.χ. συχνότητα αλλαγών, ειδικοί τύποι προϊόντων, δερματικές προστασίες, καλύμματα, υλικά καθαρισμού).
CRPD: αρ. 19, 28.
Πρόταση: Μετάβαση σε εξατομικευμένο προϋπολογισμό ή, κατ’ ελάχιστο, σε περισσότερες βαθμίδες που προκύπτουν από:
τεκμηριωμένες μηνιαίες ποσότητες × ενδεικτική μοναδιαία τιμή (που θα επικαιροποιείται ετησίως).
Ασαφές πεδίο «άλλα αναλώσιμα» & αποκλεισμός «ιατρικών»
Θέμα: Ο γενικός όρος αφήνει κενά και κίνδυνο απορρίψεων. Παράλληλα, ο οριζόντιος αποκλεισμός «ιατρικών αναλωσίμων»/όσων «καλύπτονται από ΓεΣΥ» αφήνει κενό κάλυψης για συμπληρωματικές ανάγκες (π.χ. αυξημένες ποσότητες, ειδικές μάρκες λόγω αλλεργιών, συμμετοχές/συμπληρωμές).
CRPD: αρ. 25 (υγεία), 28 (κοινωνική προστασία), 19.
Πρόταση:
Δημιουργία διαφανούς, δημοσιευμένου καταλόγου «υποστηρικτικών αναλωσίμων» (π.χ. πάνες, απορροφητικά, μαντηλάκια, προστατευτικές κρέμες/film, υποσέντονες, γάντια, απολυμαντικά, σακούλες αποβλήτων κ.λπ.), με δυνατότητα αιτήματος προσθήκης από δικαιούχους/οργανώσεις και ετήσια αναθεώρηση. (CRPD αρ. 4(3))
Αν ένα αναλώσιμο καλύπτεται μερικώς από ΓεΣΥ ή άλλο φορέα, το παρόν επίδομα να καλύπτει τη διαφορά (gap), ώστε να μην μένει ακάλυπτη η ανάγκη (αρχή συμπληρωματικότητας αντί αποκλεισμού).
Ιδιωτικότητα & απόδειξη δαπανών
Θέμα: Η απαίτηση συστηματικής προσκόμισης αποδείξεων για ευαίσθητα είδη θίγει ιδιωτικότητα/αξιοπρέπεια και προσθέτει γραφειοκρατία.
CRPD: αρ. 22 (ιδιωτικότητα), 19 (ανεξάρτητη διαβίωση).
Πρόταση: Υιοθέτηση δηλώσεων τιμής με δειγματοληπτικό έλεγχο (risk-based), δυνατότητα ανωνυμοποιημένων παραστατικών, προστασία δεδομένων και ελάχιστη αναγκαία συλλογή στοιχείων. Δεκτές ηλεκτρονικές αποδείξεις.
Αναπροσαρμογή ποσών
Θέμα: Δεν προβλέπεται τακτική αναπροσαρμογή με βάση το ειδικό κόστος αναλωσίμων (που συχνά αυξάνεται ταχύτερα από τον γενικό ΔΤΚ).
CRPD: αρ. 28.
Πρόταση: Ετήσια επικαιροποίηση βάσει δείκτη κόστους φροντίδας/αναλωσίμων, με ελάχιστο το ποσοστό ΑΤΑ.
Συντονισμός με άλλες παροχές/υπηρεσίες
Θέμα: Να αποφευχθούν «γκρίζες ζώνες» και διπλή χρηματοδότηση, χωρίς όμως να δημιουργούνται κενά.
CRPD: αρ. 19, 28.
Πρόταση: Ρητή αρχή συντονισμού με ΓεΣΥ/άλλες παροχές: όταν δεν επαρκούν ή δεν καλύπτουν ειδικές ανάγκες, το επίδομα συμπληρώνει.
Πρόσβαση/διαδικασίες
Θέμα: Απαιτείται γρήγορη πρόσβαση, ειδικά σε νέες/επείγουσες περιπτώσεις, και αναδρομικότητα από την ημερομηνία αίτησης/πιστοποίησης ανάγκης.
CRPD: αρ. 19, 28.
Πρόταση: Πρόβλεψη προσωρινής έγκρισης με απλή τεκμηρίωση, και καταβολή αναδρομικών σε τυχόν καθυστέρηση αξιολόγησης.
Συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ
Θέμα: Ο ορισμός ειδών/ποσών πρέπει να γίνεται με ουσιαστική συμμετοχή των ίδιων των ατόμων με αναπηρίες και των οργανώσεών τους.
CRPD: αρ. 4(3).
Πρόταση: Μόνιμος μηχανισμός διαβούλευσης για τον κατάλογο αναλωσίμων, τις κλίμακες και τα κριτήρια.
Ενδεικτικές διατυπώσεις προς ένταξη
Κατάργηση ηλικιακού ορίου:
«Δικαιούχοι είναι όλα τα άτομα με αναπηρίες, ανεξαρτήτως ηλικίας, με βάση εξατομικευμένη τεκμηρίωση ανάγκης.» (CRPD 5, 28, 19)
Κλίμακες/μεθοδολογία ποσού:
«Το ποσό καθορίζεται από τεκμηριωμένες μηνιαίες ποσότητες × ενδεικτικές τιμές που επικαιροποιούνται ετησίως· εναλλακτικά καθιερώνονται περισσότερες βαθμίδες που αντανακλούν το πραγματικό κόστος.» (CRPD 19, 28)
Συμπληρωματικότητα με ΓεΣΥ:
«Όπου ΓεΣΥ ή άλλος φορέας καλύπτει μέρος της ανάγκης, το παρόν επίδομα καλύπτει τη διαφορά· αποφυγή διπλής χρηματοδότησης μέσω συντονισμού, όχι αποκλεισμού.» (CRPD 25, 28)
Κατάλογος αναλωσίμων & αναθεώρηση:
«Θεσπίζεται δημοσιευμένος κατάλογος υποστηρικτικών αναλωσίμων με δυνατότητα αιτήματος προσθήκης και ετήσιας αναθεώρησης με συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ.» (CRPD 4(3))
Ιδιωτικότητα & έλεγχοι:
«Υιοθετείται δήλωση τιμής με δειγματοληπτικούς ελέγχους και ελαχιστοποίηση επεξεργασίας ευαίσθητων δεδομένων· αποδέκτες και ηλεκτρονικά παραστατικά.» (CRPD 22)
Αναπροσαρμογή ποσών:
«Ετήσια αναπροσαρμογή βάσει δείκτη κόστους αναλωσίμων/φροντίδας, με ελάχιστο το ποσοστό ΑΤΑ.» (CRPD 28)
Προσωρινή έγκριση & αναδρομικά:
«Σε επείγουσες ανάγκες χορηγείται προσωρινή έγκριση· σε καθυστερήσεις αξιολόγησης, τα ποσά καταβάλλονται αναδρομικά από την ημερομηνία αίτησης/τεκμηρίωσης.» (CRPD 19, 28)