08 – Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 3-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
| Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχου | 1. Ο Επαγγελματίας Εργασιακής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες παρέχει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες υπηρεσίες και έχει τα ακόλουθα καθήκοντα και υποχρεώσεις, με σκοπό την εργοδότηση του ατόμου με αναπηρία σε μια ανταγωνιστική και συμπεριληπτική θέση εργασίας στην ανοικτή αγορά εργασίας, όπου μέσα από υποστήριξη και καθοδήγηση, θα εκτελεί τα καθήκοντα συγκεκριμένης θέσης εργασίας, διατηρώντας τα δικαιώματα του για εργοδότηση με ίσους όρους και συνθήκες με τους υπόλοιπους εργαζόμενους:
|
| Δικαιούχοι | 2. Δικαιούχοι υπηρεσιών Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης είναι άτομα με αναπηρίες που έχουν ανάγκη υποστήριξης για να εξεύρουν και διατηρήσουν κατάλληλη απασχόληση και εξασφαλίσουν εργασιακή ενσωμάτωση στην ανοικτή αγορά εργασίας:
Νοείται ότι υπηρεσίες Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης δεν παρέχονται σε παιδιά ηλικίας κάτω των 18 (δεκαοκτώ) χρόνων ή σε ενήλικες ηλικίας άνω των 65 (εξήντα πέντε) χρόνων ή της εκάστοτε ηλικίας έναρξης θεσμοθετημένης σύνταξης.
|
| Συχνότητα υπηρεσιών | 3. Οι υπηρεσίες Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης δύνανται να παρέχονται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ατόμου με αναπηρία, όπως θα πιστοποιεί το Τμήμα, ως ακολούθως:
(α) συστηματικά, με αριθμό ωρών ημερησίως ή εβδομαδιαίως ή μηνιαίως, με ανώτατο αριθμό πέντε ωρών εβδομαδιαίως, και (β) έκτακτα, αν χρειάζεται, μέχρι δύο ώρες μηνιαίως:
Νοείται ότι η συχνότητα παροχής των υπηρεσιών δύναται να καθορίζεται με μεγαλύτερη ένταση στην αρχή της εξεύρεσης απασχόλησης και ακολούθως ευέλικτα, ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου, να μειώνεται στην απολύτως απαραίτητη ώστε το άτομο να ενσωματώνεται στην εργασία με τον μέγιστο δυνατό βαθμό αυτονομίας.
|
| Απαιτούμενα προσόντα παρόχου.
|
4. Κάθε φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης θα πρέπει να κατέχει:
(α) Πτυχίο στην Εργοθεραπεία ή την Κοινωνική Εργασία ή την Ψυχολογία ή την Ενιαία Εκπαίδευση ή άλλο θέμα συναφές με την εργασιακή ενσωμάτωση.
(β) Πολύ καλή γνώση της αγοράς εργασίας και ικανότητες ανάλυσης εργασίας, περιγραφής εργασίας, εκπαίδευσης και καθοδήγησης στην εργασία.
(γ) Ικανότητες επικοινωνίας και προσέγγισης προς τα άτομα με αναπηρίες στη βάση των αρχών και αξιών που καθορίζει η Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.
(δ) Άδεια οδήγησης αυτοκινήτου. |
| Άλλοι όροι και προϋποθέσεις
|
5. Για την παροχή υπηρεσιών Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης ισχύουν οι ακόλουθοι όροι και προϋποθέσεις:
α) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, κάθε πάροχος ως φυσικό πρόσωπο θα εργοδοτείται ή απασχολείται από νομικό πρόσωπο – πάροχο με το οποίο η αρμόδια αρχή θα συνάψει ειδική συμφωνία για τον σκοπό αυτό.
(β) Ο πάροχος δεν λαμβάνει οποιαδήποτε μορφή αμοιβής, χρηματική ή άλλη από το άτομο με αναπηρία στο οποίο παρέχει τις υπηρεσίες.
(γ) Ο δικαιούχος υπηρεσιών θα παραλαμβάνει από την αρμόδια αρχή την απόφαση Παροχής Υπηρεσιών και θα έχει πρόσβαση στο Μητρώο Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών για να επιλέξει τον Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης του.
(δ) Η απασχόληση του ατόμου με αναπηρία σε θέση στην ανοικτή αγορά εργασίας θα είναι έμμισθη και με όρους απασχόλησης σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα εργατική νομοθεσία.
(ε) Ο πάροχος της υπηρεσίας υποβάλλει στην αρμόδια αρχή ανά τρίμηνο ή ανά τακτά ή έκτακτα χρονικά διαστήματα όπως δύναται να ζητήσει η αρμόδια αρχή έκθεση προόδου της πορείας επαγγελματικής αποκατάστασης του ατόμου.
(στ) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, η αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες θα καταβάλλεται από την αρμόδια αρχή στο νομικό πρόσωπο – πάροχο με βάση τα πιστοποιητικά και άλλα αποδεικτικά στοιχεία που η αρμόδια αρχή δύναται να ζητά.
|
Τέλος
Δικαιούχοι υπηρεσιών να παρέχονται σε ανηλίκους άνω των 16 ετών. Αννγια οποιοδήποτε λόγο ο ανήλικος στην ηλικία των 15 σταματήσει το σχολείο, θα πρέπει να αναμένει 3 χρόνια να γίνει δικαιούχος στην συγκεκριμένη υπηρεσία, σύμφωνα με το προσχεδιο.
Ενώ να επισυμάνω ότι Ο περι Δημοτικής και Μέσης Εκπαιδευσης (Υποχρεωτικής φοιτησης και παροχής δωρεάν παιδείας) Νόμος του 1993 (24) (ι) /1993 ) μέχρι το 15ο έτος της ηλικίας τους ή μέχρι συμπληρώσει το γυμνασιακό κύκλο είναι η υποχρεωτική φοίτηση.
Και στο Υπουργείο Εργασίας υπάρχει ο περι προστασίας νεων και την απασχόληση Νόμος 2001 και 2012 Κανονισμοι του 2012. Απασχόληση σε συγκεκριμένους τομούς. (Έφηβος που έχει συμπληρώσει το 15ο έτος αλλά είναι κάτω των 18 ετών )
Προσόντα παρόχου
Το πτύχιο της Ειδικής Εκπαίδευσης αφορά ολα τα επίπεδα /βαθμίδες εκπαίδευσης που το συγκεκριμένο πτύχιο δεν εξυπηρετεί το σκοπό της υπηρεσίας.
Ίσως ο πάροχος να εχει πτύχιο HR ή σε Σύμβουλο Καριέρας που συνάδει περισσότερο με τον σκοπό της υπηρεσίας, νοουμένο ότι το τμήμα κοινωνικής ενσωμάτωσης να προσφέρει μια σχετική εκπαίδευση όσο αφορα την αναπηρία, τις εύλογες προσαρμογές, την προσβασιμότητα και ότι αφορά γενικώς την αναπηρία.
Μόνο αλλαγές/προσθήκες:
1 – Φύση/σκοπός & καθήκοντα (ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ)
• «Περιλαμβάνονται job carving, δοκιμαστικές περίοδοι στην εργασία (work trials), και τεχνική υποστήριξη εφαρμογής εύλογων προσαρμογών (εργονομία, αισθητηριακές ρυθμίσεις, εναλλακτική επικοινωνία, ευέλικτα ωράρια/τηλεργασία).»
• «Επιμόρφωση εργοδότη/ομάδας (disability awareness) και ορισμός mentors στον χώρο εργασίας.»
• «Υποστήριξη αυτοαπασχόλησης/κοινωνικής επιχειρηματικότητας (σχέδιο, συμμόρφωση, σύνδεση με σχήματα χρηματοδότησης).»
• «Μετά την τοποθέτηση παρέχεται υποστήριξη για όσο απαιτείται, με σταδιακή μείωση (tapering) βάσει προόδου.»
2 – Δικαιούχοι (ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ)
• Αντικατάσταση της εξαίρεσης ηλικίας:
«Κατ’ εξαίρεση παρέχονται υπηρεσίες σε εφήβους 16–17 στο πλαίσιο μετάβασης εκπαίδευσης–εργασίας, καθώς και σε άτομα άνω των 65 που επιθυμούν να παραμείνουν/επανέλθουν στην απασχόληση ή να αυτοαπασχοληθούν.»
3 – Συχνότητα (ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ)
• «Η ένταση/διάρκεια καθορίζονται βάσει τεκμηριωμένων αναγκών στο Εξατομικευμένο Πλάνο Εργασιακής Ενσωμάτωσης (ΕΠΕΕ), με ετήσιο προσωπικό προϋπολογισμό και τριμηνιαία αναθεώρηση.
Καταργείται το ανώτατο όριο 5 ωρών/εβδομάδα. Επιτρέπεται εντατική φάση ένταξης και μειούμενη φάση διατήρησης. Σε κρίση παρέχεται έκτακτη ενίσχυση με σύντομη γνωστοποίηση και μεταγενέστερη επικύρωση.»
4 – Προσόντα παρόχου (ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ/ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ)
• «Απαιτείται τεκμηριωμένη κατάρτιση σε Supported Employment/IPS και ετήσια επιμόρφωση σε CRPD/άρθρο 27, νευροποικιλότητα (αυτισμός/ΔΕΠΥ), ψυχοκοινωνικές αναπηρίες, καθολικό σχεδιασμό/προσβασιμότητα και εργονομία.»
• «Η απαίτηση άδειας οδήγησης αντικαθίσταται από “αξιόπιστη μετακίνηση ή/και εξ αποστάσεως παροχή”.»
5 – Όροι/προϋποθέσεις (ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ)
• «Ο πάροχος δύναται να παρέχει υπηρεσίες ως αυτοτελής αδειούχος ή μέσω νομικού προσώπου· επιτρέπονται άμεσες πληρωμές/προσωπικοί προϋπολογισμοί με απλή τεκμηρίωση.»
• «Θεσπίζεται Μνημόνιο Συνεργασίας με τον εργοδότη (ρόλοι, προσαρμογές, mentor, επικοινωνία κρίσεων). Εφαρμόζεται η αρχή ίσης αμοιβής/όρων.»
• «Δείκτες ποιότητας (KPI): τοποθετήσεις, διατήρηση 6/12 μηνών, ώρες/μισθός, ικανοποίηση ατόμου & εργοδότη, υλοποιηθείσες προσαρμογές. Τριμηνιαία αναφορά, ανωνυμοποιημένα, με δυνατότητα δημοσίευσης συγκεντρωτικών στοιχείων.»
• «GDPR: ελαχιστοποίηση/ασφαλής τήρηση δεδομένων· προσβάσιμα υλικά/διαδικασίες· μηχανισμός παραπόνων και απαγόρευση αντιποίνων.»
• «Πληρωμές βάσει οροσήμων/αποτελέσματος (π.χ. έναρξη–μέση–ολοκλήρωση, bonus διατήρησης 6/12 μην.).»
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΣΧΟΛΙΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ
Σχόλιο επί του Παραρτήματος 1 (άρθρο 4) – Πίνακας 3
Επαγγελματίας Εργασιακής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες
Προτεινόμενη Τροποποίηση
Προσθήκη αναγκαίας επιφύλαξης, ώστε οι Υπηρεσίες Ανεξάρτητης Διαβίωσης που θα παρέχονται βάσει του παρόντος Νόμου να συνάδουν και να αποτελούν απόρροια της αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης, όπως αυτή διαμορφώνεται από τους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το άτομο με αναπηρία.
• Προτεινόμενη επιφύλαξη προς συμπερίληψη στους Πίνακες του Παραρτήματος 1:
«Νοείται ότι η παροχή υπηρεσιών Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε διάγνωση, αξιολόγηση ή θεραπευτική παρέμβαση και αποκατάσταση που παρέχουν εγγεγραμμένοι επαγγελματίες υγείας, όπως ιατροί, νοσηλευτές, εργοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές και λογοπαθολόγοι.
Η παροχή υπηρεσιών Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες θα πρέπει να συνάδει και να αποτελεί απόρροια της αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης, όπως αυτή διαμορφώνεται από τους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το άτομο με αναπηρία.
Όπου απαιτείται εξειδικευμένη εκτίμηση λειτουργικότητας ή σχεδιασμός αποκατάστασης, το άτομο με αναπηρία λαμβάνει υπηρεσίες από αρμόδιους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που κατέχουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για παροχή τέτοιων υπηρεσιών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.»
Επεξήγηση Λόγων που Επιβάλλουν την Τροποποίηση
Παράλληλα, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες που προβλέπονται στο νομοσχέδιο συνάδουν με την αξιολόγηση και θεραπεία που παρέχεται στα άτομα με αναπηρία από τους αδειοδοτημένους και εγγεγραμμένους επαγγελματίες υγείας.
Η προτεινόμενη τροποποίηση διασφαλίζει τη συνέχεια της φροντίδας, την ολιστική υποστήριξη του ατόμου με αναπηρία και ενισχύει την ποιότητα και ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών Ανεξάρτητης Διαβίωσης, σύμφωνα πάντοτε με τις επιθυμίες του ατόμου.
Τα Κέντρα Ημέρας που λειτουργούν προγράμματα Εργότησης με Στήριξη επωμίζονται ένα σοβαρό κόστος για κάθε πρόγραμμα κοντά στις 8.000 ευρώ τον χρόνο, με μισθούς κοντά στα 1.100 ευρώ τον μήνα. Πρέπει το ποσό που δίνετε από το Τμήμα να αυξηθεί ώστε τα Κέντρα Ημέρας να μην επωμίζονται αυτό το ποσό και να δοθούν αυξήσεις στους καθοδηγητές για να μπορούν να μένουν σε αυτή την εργασία.
Παράρτημα 1(άρθρο 4) ΠΙΝΑΚΑΣ 3 – ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
Προτεινόμενη Τροποποίηση
(α) απάλειψη από τους Πίνακες του Παραρτήματος 1 όλων των αναφορών που
συνιστούν άσκηση εργοθεραπείας
(β) προσθήκη αναγκαίας επιφύλαξης ώστε οι Υπηρεσίες Ανεξάρτητης Διαβίωσης
που θα παρέχονται βάσει του Νόμου να συνάδουν και να αποτελούν απόρροια της
αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης όπως αυτή διαμορφώνεται από τους
επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το άτομο
με αναπηρία.
Παρατίθεται η προτεινόμενη επιφύλαξη προς συμπερίληψη στους Πίνακες του
Παραρτήματος 1:
«Νοείται ότι η παροχή υπηρεσιών [καταγραφή κατηγορία υπηρεσίας] δεν
περιλαμβάνει οποιαδήποτε διάγνωση, αξιολόγηση ή θεραπευτική παρέμβαση και
αποκατάσταση που παρέχουν εγγεγραμμένοι επαγγελματίες υγείας όπως ιατροί,
νοσηλευτές, εργοθεραπευτές, φυσιοθεραπευτές και λογοπαθολόγοι. Η παροχή
υπηρεσιών Επαγγελματίες Εργασιακής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες θα πρέπει να συνάδει και να αποτελεί απόρροια της αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης όπως αυτή διαμορφώνεται από τους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες προς το άτομο με αναπηρία. Όπου απαιτείται εξειδικευμένη εκτίμηση λειτουργικότητας ή σχεδιασμός αποκατάστασης το άτομο με αναπηρία λαμβάνει υπηρεσίες από αρμόδιους επαγγελματίες υγείας και αποκατάστασης που κατέχουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για παροχή τέτοιων υπηρεσιών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.»
Επεξήγηση Λόγων που επιβάλλουν την τροποποίηση
Με δεδομένες τις ισχύουσες νομοθετικές επιταγές / απαγορεύσεις που
περιλαμβάνονται στους περί Εγγραφής Επαγγελματιών Εργοθεραπευτών Νόμους
του 2006 και 2014 (ο Ν. 34(Ι)/2006) βάσει του οποίου απαγορεύεται ρητώς η άσκηση
εργοθεραπείας από οποιοδήποτε πρόσωπο που δεν είναι εγγεγραμμένος
επαγγελματίας εργοθεραπευτής και κατέχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος,
επιβάλλεται η απάλειψη όλων των δραστηριοτήτων που συνιστούν άσκηση
εργοθεραπείας και για την άσκηση των οποίων απαιτείται ειδική αδειοδότηση βάσει
Νόμου.
Παράλληλα θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι υπηρεσίες προβλέπονται στο
νομοσχέδιο θα συνάδουν με την αξιολόγηση και θεραπεία που παρέχεται στα άτομα
με αναπηρία από τους αδειοδοτημένους και εγγεγραμμένους επαγγελματίες υγείας
που παρέχουν θεραπεία στο άτομο με αναπηρία. Η προτεινόμενη τροποποίηση
διασφαλίζει τη συνέχεια της φροντίδας και της ολιστικής υποστήριξης του ατόμου
ενώ παράλληλα ενισχύει την ποιότητα και ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών
ανεξάρτητης διαβίωσης σύμφωνα πάντοτε με τις επιθυμίες του ατόμου με αναπηρία.
Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 3-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ – Άρθρο 5 (δ) να προστεθεί στο τέλος “και τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας όπου ισχύουν”.
Πίνακας 3 – Επαγγελματίας Εργασιακής Ενσωμάτωσης
Σημεία μερικής/οριακής συμβατότητας ή κινδύνου:
Άρθρο 27: δεν ορίζεται ρητά μισθός ίσης αξίας και αποφυγή προστατευμένων/μη αμειβόμενων θέσεων.
Κενά/Μη συμβατά σημεία (ελλείψεις άρθρων):
Άρθρο 9/21: έλλειψη ρητής υποχρέωσης για προσβάσιμη επικοινωνία (ΚΝΓ, απλή γλώσσα, υποτιτλισμός).
Στοχευμένες προτάσεις βελτίωσης/τροπολογίες:
1. Ρητή απαγόρευση μη αμειβόμενης ή προστατευμένης απασχόλησης ως τελικής λύσης.
2. Υποχρεωτικά προσβάσιμα μέσα επικοινωνίας σε όλες τις φάσεις.
Στα προσόντα να απαιτείται σχετική κατάρτιση.
Επαγγελματίας εργοδότησης: Να προστεθεί στα προσόντα το Λευκό Ποινικό Μητρώο
επίσης, σε όλα τα επαγγέλματα που αναφέρονται στην νομοθεσία πέραν από την κατοχή πτυχίου χρειάζεται να γίνεται αναφορά και στην εγγραφή των επαγγελματιών στο μητρώο επαγγελματιών π.χ. Κοινωνικός Λειτουργός-άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και εγγραφή στο μητρώο εγγραφής Κοινωνικών Λειτουργών
08. παράρτημα 1 – ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ
Να θεσπιστούν προγράμματα ευαισθητοποίησης των εργοδοτών σχετικά με τα οφέλη της απασχόλησης ατόμων με αναπηρίες, καθώς και οικονομικά και φορολογικά κίνητρα για την πρόσληψή τους. Στόχος είναι η αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης και η καταπολέμηση των διακρίσεων στον χώρο εργασίας.
08 – Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 3-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ
Για το άρθρο 4. «Απαιτούμενα προσόντα παρόχου» στην παράγραφο (δ) Άδεια οδήγησης αυτοκινήτου να προστεθεί
«Εκτός αν συντρέχουν λόγοι για να μην υπάρχει.»
Για το άρθρο 5. «Άλλοι όροι και προϋποθέσεις»
“(γ) Ο δικαιούχος υπηρεσιών θα παραλαμβάνει ενημερώνεται από την αρμόδια αρχή την απόφαση Παροχής Υπηρεσιών και θα έχει πρόσβαση στο Μητρώο Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών για να επιλέξει τον Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης του.”
Ο ρόλος του Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης είναι ουσιαστικός, αλλά απαιτείται μεγαλύτερη ευελιξία και συμμετοχή των ίδιων των ατόμων με αναπηρία. Οι υπηρεσίες πρέπει να προσφέρονται από τα 16 έτη και χωρίς ανώτατο όριο ηλικίας. Τα αυστηρά χρονικά όρια (5 ώρες εβδομαδιαίως) να αντικατασταθούν με εξατομικευμένο πλάνο υποστήριξης που προσαρμόζεται στις ανάγκες κάθε ατόμου. Να δίνεται δυνατότητα επιλογής ανεξάρτητου παρόχου, άμεσης πληρωμής στον δικαιούχο και πρόνοια για αυτοαπασχόληση ή μικρές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Οι επαγγελματίες πρέπει να διαθέτουν εκπαίδευση σε θέματα αναπηρίας, προσβασιμότητας και εύλογων προσαρμογών, ενώ οι υπηρεσίες να είναι πλήρως προσβάσιμες, με δείκτες ποιότητας και μηχανισμό παραπόνων.
Να δοθεί έμφαση στην πραγματική και ισότιμη συμμετοχή στην ανοικτή αγορά εργασίας, χωρίς περιορισμούς ηλικίας ή τύπου απασχόλησης. Η ένταση και η διάρκεια της υποστήριξης να καθορίζεται με εξατομικευμένο πλάνο, ώστε να υπάρχει ευελιξία σε φάσεις αναζήτησης, ένταξης ή αλλαγής θέσης εργασίας. Ο δικαιούχος να μπορεί να επιλέγει τον πάροχο/«job coach», ακόμη και άμεσα ή από συγγενή αν το επιθυμεί, και να υπάρχει υποχρεωτική εκπαίδευση των παρόχων σε προσβασιμότητα, υποστηρικτική επικοινωνία, εργονομία και ασφαλή εργασία. Όλα τα στάδια της υπηρεσίας, αναζήτηση θέσης, συνεντεύξεις, εκπαίδευση, να είναι πλήρως προσβάσιμα και με εύλογες προσαρμογές χωρίς κόστος για τον δικαιούχο. Τέλος, πρέπει να υπάρχει ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων και προστασία σε περίπτωση κακομεταχείρισης ή διακρίσεων, καθώς και στήριξη για αυτοαπασχόληση, επιχειρηματικότητα ή κοινωνική οικονομία. Πιστεύω ότι οι υπηρεσίες πρέπει να είναι διαθέσιμες από τα 16 έτη και χωρίς ανώτατο όριο, με στήριξη για μετάβαση στην εργασία για νέους, αλλά και για όσους επιθυμούν να συνεχίσουν να εργάζονται.
Ως Παγκύπριος Σύνδεσμος Καθοδηγητών Εργασίας με Στήριξη ΑμεΑ, θα θέλαμε να θέσουμε υπόψη σας τρία σημαντικά σημεία που θεωρούμε καθοριστικά για την αποτελεσματική εφαρμογή του νέου πλαισίου για τον Επαγγελματία Εργασιακής Ενσωμάτωσης ΑμεΑ:
1. Αναβάθμιση του θεσμού Επαγγέλματος, τόσο ως προς τη θεσμική του αναγνώριση όσο και ως προς τις απολαβές.
Επίσης επιθυμούμε το όνομα του επαγγέλματος να παραμείνει Καθοδηγητής Εργασίας με Στήριξη για ΑμεΑ. Εδώ και 30 χρόνια ο θεσμός έγινε γνωστός με αυτό το όνομα. Παράλληλα ο Σύνδεσμος μας εκπροσωπεί ήδη Παγκύπρια όλους τους Καθοδηγητές Εργασίας με Στήριξη ΑμεΑ και έχει το προαναφερθέν όνομα.
Οι μισθοί των Καθοδηγητών Εργασίας (Επαγγελματιών Εργασιακής Ενσωμάτωσης) παραμένουν αμετάβλητοι από το 2018, γεγονός που δεν αντανακλά το αυξημένο έργο, τις ευθύνες και τη συμβολή τους στην επαγγελματική ένταξη των ΑμεΑ. Τα τελευταία 30 χρόνια το κονδύλι των προγραμμάτων για το επάγγελμα του Καθοδηγητή Εργασίας για ΑμεΑ έχει αυξηθεί 2 φορές με μηδαμινά ποσά.
Είναι αναγκαίο οι Καθ. Εργασίας να αμείβονται επαρκώς, ώστε να μπορούν να ζουν αξιοπρεπώς.
Επιπρόσθετα, πολλοί καθοδηγητές χρησιμοποιούν τα προσωπικά τους οχήματα για τις ανάγκες της εργασίας τους, επωμιζόμενοι όχι μόνο το κόστος των καυσίμων αλλά και τις φθορές των αυτοκινήτων τους, κάτι που αυξάνει σημαντικά τα προσωπικά τους έξοδα.
Προτείνουμε η χορηγία για τον ετήσιο μισθό να αυξηθεί στις €21500/ Καθ. Εργασίας όπως και το επίδομα των οδοιπορικών να αυξηθεί στα €85/ Καθ. Εργασιας με μέγιστο ποσό τα €340/ Καθ. Εργασίας ανάλογα με τα άτομα που βρίσκονται στο εκάστοτε προγράμμα. Με στόχο να έρθουν νέοι πτυχιούχοι Καθ. Εργασίας σε νέα Προγράμματά και να παραμείνουν.
Αυτές οι αυξήσεις και τα ποσά αντανακλούν τον πραγματικό κόπο, ώρες και ενέργεια που αφιερώνονται στα ΑμεΑ. Επίσης καλύπτουν και τα επιπλέον προσωπικά έξοδα όπως και τη φθορά ΙΧ που υπάρχουν για τη διεκπεραίωση των καθηκόντων τους. Ταυτόχρονα διασφαλίζει τον θεσμό του επαγγέλματος αφού θα μπορεί ο Καθ. Εργασίας να παραμείνει στο επάγγελμα μειώνοντας τον κίνδυνο πιθανότητας αλλαγής επαγγέλματος για βιοποριστικους λόγους. Κάτι το οποίο είναι επιζήμιο για τα ΑμεΑ και τον ιδιο τον θεσμό.
2. Σαφής καθορισμός των όρων εργοδότησης των Καθοδηγητών Εργασίας στους οργανισμούς και στα Κέντρα Ημέρας που λαμβάνουν κρατική χορηγία για τα προγράμματα εργοδότησης με στήριξη ΑμεΑ.
Είναι αναγκαίο οι Επαγγελματίες να απασχολούνται ΜΟΝΟ με τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του ρόλου τους και όχι να τους ανατίθενται καθήκοντα άσχετα με τη στήριξη και την εργοδότηση των ΑμεΑ.
Έχουν καταγραφεί καταγγελίες από Καθοδηγητές εργασίας για Κέντρα Ημέρας τα οποία απαιτούν από τους καθοδηγητές να εκτελούν καθήκοντα που δεν περιλαμβάνονται στους όρους εργοδότησης τους, κάτι που αλλοιώνει τον ρόλο τους και επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα των παρεχόμςνων υπηρεσιών προς τα άτομα.
3. Είναι σημαντικό το ωράριο του Καθ. Εργασίας ΑμεΑ να είναι ευέλικτο αφού αρκετά ΑμεΑ εργάζονται σε καθεστώς βάρδιας ή σε απογευματινά ωράρια. Ως αποτέλεσμα, σε αρκετές περιπτώσεις η στήριξη γίνεται τηλεφωνικός ή και εκτός ωρών εργασίας για διάφορους λόγους ένας εκ τον οποίον είναι η άρνηση των εργοδοτών για είσοδο των Καθ. Εργασίας στους χώρους εργασίας.
Ευελπιστούμε ότι οι πιο πάνω εισηγήσεις θα τύχουν θετικής αξιολόγησης και θα συμβάλουν στη συνολική ενδυνάμωση του θεσμού του Καθοδηγητή Εργασίας και στην επιτυχία των νέων πολιτικών για ΆμεΑ.
Παραμένουμε στην διάθεση σας ως σύνδεσμος για να συμβάλουμε στην βελτίωση του θεσμού.
Adjustments in the workplace is important. A modified, supportive workplace should be the model. Full pay is not an option as EEE is at risk, working long hours is not an option. With the push for social enterprises, these considerations have to be met. The current social enterprise model is not ideal for people with support needs. A social enterprise is a unique business model and has to be acknowledged a such.
Η στόχευση είναι η ανταγωνιστική και συμπεριληπτική εργασία στην ανοικτή αγορά, όχι προστατευμένα σχήματα. Συμβατό με άρθρο 27 CRPD (δικαίωμα στην εργασία χωρίς διακρίσεις) και άρθρο 19 (ένταξη στην κοινότητα).
Η πρόβλεψη για εύλογες προσαρμογές στον χώρο εργασίας, συνεργασία με εργοδότη/συναδέλφους και συνεχή επίλυση προβλημάτων κινείται στη σωστή κατεύθυνση (άρθρα 27, 5 CRPD).
Η ρητή αναφορά ότι η απασχόληση είναι έμμισθη και με όρους εργατικής νομοθεσίας είναι κρίσιμη για ίση μεταχείριση (άρθρο 27 CRPD).
Σημεία που χρειάζονται βελτίωση και προτάσεις
Ηλικιακοί αποκλεισμοί 65
Πρόβλημα: Οριζόντιος αποκλεισμός εφήβων (μετάβαση σχολείο–εργασία) και ατόμων άνω των 65/ηλικία σύνταξης. Αυτό δημιουργεί διακρίσεις και στερεί δικαίωμα πρόσβασης σε στήριξη εργασίας.
CRPD: άρθρο 5 (ισότητα/μη διάκριση), άρθρο 27 (εργασία), άρθρο 7 (παιδιά με αναπηρίες).
Πρόταση: Πρόσβαση από 16 ετών με κατάλληλες εγγυήσεις (γονική μέριμνα όπου απαιτείται) και χωρίς ανώτατο ηλικιακό όριο για όσους επιθυμούν/μπορούν να εργαστούν.
Ανώτατο όριο 5 ώρες/εβδομάδα και 2 ώρες έκτακτα/μήνα
Πρόβλημα: Το οριζόντιο «ταβάνι» δεν ανταποκρίνεται σε φάσεις υψηλής έντασης (αναζήτηση, ένταξη, αλλαγή θέσης, κρίσεις υγείας). Μπορεί να υπονομεύσει την επιτυχή ένταξη/διατήρηση.
CRPD: άρθρο 27 (εύλογες προσαρμογές), άρθρο 19 (εξατομίκευση).
Πρόταση: Εξατομικευμένο πλάνο υποστήριξης χωρίς σκληρά ανώτατα, με δυνατότητα έντασης–αραίωσης και επιστροφής σε πιο εντατική στήριξη όταν αλλάζουν οι συνθήκες.
Αποκλειστική εργοδότηση μέσω νομικών προσώπων και πληρωμή μόνο στον φορέα
Πρόβλημα: Περιορίζει την επιλογή «job coach» και την κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών, ιδίως σε απομακρυσμένες περιοχές.
CRPD: άρθρο 19 (επιλογή υποστήριξης), άρθρο 27.
Πρόταση: Επιλογή και άμεσης σύμβασης με φυσικά πρόσωπα και δυνατότητα προσωποκεντρικού προϋπολογισμού/άμεσης πληρωμής στον δικαιούχο, με απλό μηχανισμό αποδεικτικών.
Άδεια οδήγησης ως προσόν
Πρόβλημα: Έμμεσος αποκλεισμός ικανών επαγγελματιών (συμπεριλαμβανομένων ατόμων με αναπηρία).
CRPD: άρθρο 27 (εργασία χωρίς διακρίσεις).
Πρόταση: Αντικατάσταση με υποχρέωση εξασφάλισης αξιόπιστης μετακίνησης για την άσκηση καθηκόντων (χωρίς απαίτηση κατοχής άδειας).
Προσόντα/επιμόρφωση προσανατολισμένα στη CRPD και στην εργασία
Πρόβλημα: Τα γενικά πτυχία δεν εγγυώνται δεξιότητες σε ανάλυση θέσης, εργονομία, υποστηρικτική τεχνολογία, προσβάσιμη επικοινωνία, IPS/Supported Employment.
CRPD: άρθρα 27, 9, 21.
Πρόταση: Υποχρεωτική αρχική και συνεχιζόμενη κατάρτιση σε CRPD, Supported Employment/IPS, εύλογες προσαρμογές, AAC/προσβάσιμη επικοινωνία, υποστηρικτική τεχνολογία και ασφάλεια/εργονομία.
Μηχανισμοί ποιότητας και αποτελεσμάτων
Πρόβλημα: Δεν προβλέπονται όρια caseload, ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων, ή δείκτες αποτελεσμάτων πέρα από ώρες.
CRPD: άρθρο 31 (δεδομένα/παρακολούθηση), άρθρο 4(3) (συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ).
Πρόταση: Θέσπιση ανώτατου caseload, ταχεία διαδικασία αλλαγής επαγγελματία εφόσον ζητηθεί, ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων/διαμεσολάβησης, και ποιοτικοί δείκτες εκβάσεων: ποσοστό τοποθέτησης, διατήρηση 6–12–24 μηνών, ωράριο και αμοιβή συγκρίσιμη με μη ΑμεΑ, ικανοποίηση εργαζομένου και εργοδότη.
Αποκλεισμός από κοινωνικές επιχειρήσεις/αυτοαπασχόληση – ανάγκη ενίσχυσης
Παρατήρηση: Υπάρχει αναφορά στις κοινωνικές επιχειρήσεις, αλλά όχι σε αυτοαπασχόληση/επιχειρηματικότητα και πρόσβαση σε χρηματοδοτικά/συμβουλευτικά εργαλεία.
CRPD: άρθρο 27 (ευκαιρίες επιχειρηματικότητας/αυτοαπασχόλησης).
Πρόταση: Ρητή ένταξη στήριξης για αυτοαπασχόληση/επιχειρηματικότητα, δικτύωση με δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης, επιχορηγήσεις προσαρμογών και κίνητρα εργοδοτών.
Προσβασιμότητα και εύλογες προσαρμογές στη διαδικασία
Πρόβλημα: Δεν διασφαλίζεται ρητά ότι όλα τα στάδια (αναζήτηση, συνεντεύξεις, εκπαίδευση on-the-job) θα είναι πλήρως προσβάσιμα και με προσαρμογές χωρίς κόστος για τον δικαιούχο.
CRPD: άρθρα 9, 21, 27.
Πρόταση: Ρητή υποχρέωση παρόχου να εξασφαλίζει προσβάσιμες μορφές (διερμηνεία νοηματικής, απλή γλώσσα, Braille/ηχητικά, AAC, προσβάσιμα ψηφιακά), ευέλικτα ωράρια και εξ αποστάσεως υπηρεσίες όπου ενδείκνυται.
Προστασία από κακομεταχείριση/αντίποινα – αναφορές
Πρόβλημα: Δεν υπάρχει ρητή πρόβλεψη για υποχρεωτική αναφορά περιστατικών διακρίσεων ή παρενόχλησης στον χώρο εργασίας και προστασία αναφέροντος.
CRPD: άρθρα 16 (προστασία από εκμετάλλευση/κακομεταχείριση), 13 (πρόσβαση στη δικαιοσύνη), 27.
Πρόταση: Ρήτρα whistleblowing με προστασία, σύνδεση με επιθεώρηση εργασίας/επίσημους μηχανισμούς ίσης μεταχείρισης.
Ενδεικτικές προτεινόμενες διατυπώσεις
Ηλικία δικαιούχων (αντικατάσταση παρ. 2):
«Οι υπηρεσίες διατίθενται σε άτομα με αναπηρίες από 16 ετών και χωρίς ανώτατο ηλικιακό όριο, εφόσον επιθυμούν και μπορούν να εργαστούν. Για ανηλίκους, προβλέπεται κατάλληλη συμμετοχή γονέα/κηδεμόνα και έμφαση στη μεταβατική υποστήριξη.»
Συχνότητα (αντικατάσταση παρ. 3):
«Η ένταση/διάρκεια καθορίζεται από εξατομικευμένο πλάνο υποστήριξης, με δυνατότητα αυξημένης υποστήριξης σε κρίσιμες φάσεις και με δικαίωμα επανενεργοποίησης εντατικής στήριξης όταν μεταβάλλονται οι εργασιακές συνθήκες.»
Εργοδότηση/πληρωμές (προσθήκη στις παρ. 5α, 5στ):
«Κατ’ επιλογή του δικαιούχου, οι υπηρεσίες μπορούν να παρέχονται και από φυσικό πρόσωπο με άμεση σύμβαση. Δύναται να χορηγείται προσωποκεντρικός προϋπολογισμός/άμεση πληρωμή στον δικαιούχο, με απλό μηχανισμό τεκμηρίωσης.»
Άδεια οδήγησης (αντικατάσταση παρ. 4δ):
«Ο πάροχος εξασφαλίζει αξιόπιστη μετακίνηση για την εκτέλεση των καθηκόντων. Η κατοχή άδειας οδήγησης δεν αποτελεί υποχρεωτικό προσόν.»
Εκπαίδευση/επαρκεια (προσθήκη στην παρ. 4):
«Απαιτείται πιστοποιημένη εκπαίδευση σε CRPD, Supported Employment/IPS, εύλογες προσαρμογές, προσβάσιμη/εναλλακτική επικοινωνία (AAC), υποστηρικτική τεχνολογία και εργονομία/ασφάλεια.»
Ποιότητα/εκβάσεις (νέα υποπαράγραφος στην παρ. 5):
«Θεσπίζονται όρια caseload, διαδικασία αλλαγής παρόχου κατόπιν αιτήματος, ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων/διαμεσολάβησης, και δείκτες εκβάσεων (τοποθέτηση, διατήρηση 6–12–24 μηνών, συγκρισιμότητα αμοιβών, ικανοποίηση εργαζομένου/εργοδότη).»
Προσβασιμότητα (νέα υποπαράγραφος στην παρ. 5):
«Όλα τα στάδια της υπηρεσίας είναι πλήρως προσβάσιμα (χώρος/υλικά/ψηφιακά/διερμηνεία/τεχνολογία) με εύλογες προσαρμογές χωρίς επιβάρυνση του δικαιούχου.»
Αυτοαπασχόληση/κοινωνική οικονομία (προσθήκη στην παρ. 1 και 5):
«Η υποστήριξη καλύπτει και αυτοαπασχόληση/επιχειρηματικότητα και ένταξη/ίδρυση κοινωνικής επιχείρησης, περιλαμβανομένης διασύνδεσης με προγράμματα χρηματοδότησης/συμβουλευτικής.»
Αναφορές/προστασία (νέα υποπαράγραφος στην παρ. 5):
«Ο πάροχος υποχρεούται να αναφέρει περιστατικά διακρίσεων/παρενόχλησης και να συνεργάζεται με τις αρμόδιες αρχές. Προβλέπεται προστασία αναφέροντος.»