108 – Ασφαλείς χώρες καταγωγής.

108.-(1) Μια χώρα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ασφαλής χώρα καταγωγής μόνον εάν, βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών, καταδεικνύεται ότι δεν υφίστανται διώξεις όπως ορίζεται στο άρθρο 9 ούτε πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης όπως ορίζεται στο άρθρο 15 του παρόντος Νόμου.

(2) Ο χαρακτηρισμός μιας χώρας ως ασφαλής χώρα καταγωγής δύναται να γίνει μέσω της κατάρτισης εθνικού καταλόγου ασφαλών χωρών καταγωγής που καταρτίζεται και τηρείται σύμφωνα με το εδάφιο (6) του παρόντος άρθρου.

(3) Τρίτη χώρα δύναται, να θεωρηθεί ως ασφαλής χώρα καταγωγής για συγκεκριμένο αιτητή, μόνον εφόσον ο αιτητής: –
(α) Έχει την ιθαγένεια της χώρας αυτής, ή είναι ανιθαγενής και είχε προηγουμένως τη συνήθη διαμονή του στη χώρα αυτή
(β) ο αιτητής δεν ανήκει σε κατηγορία προσώπων για την οποία έγινε εξαίρεση κατά τον χαρακτηρισμό της τρίτης χώρας ως ασφαλούς χώρας καταγωγής·
γ) ο αιτητής δεν μπορεί να προβάλει στοιχεία που να δικαιολογούν γιατί η χώρα αυτή δεν είναι ασφαλής χώρα καταγωγής στη συγκεκριμένη περίπτωση του, στο πλαίσιο ατομικής αξιολόγησης.

(4) Ο χαρακτηρισμός τρίτης χώρας ως ασφαλούς χώρας καταγωγής μπορεί να γίνει με εξαιρέσεις για συγκεκριμένα τμήματα του εδάφους της ή για αναγνωρίσιμες κατηγορίες προσώπων.

(5) Αίτηση η οποία υποβλήθηκε από πρόσωπο που κατέχει την ιθαγένεια χώρας που έχει οριστεί ως ασφαλής χώρα καταγωγής, σύμφωνα με το παρόν άρθρο, και αίτηση από ανιθαγενή του οποίου η χώρα προηγούμενης συνήθους διαμονής έχει χαρακτηρισθεί ως ασφαλής χώρα καταγωγής, σύμφωνα με το παρόν άρθρο, δύναται να εξεταστεί κατά την κρίση του αρμόδιου λειτουργού με την ταχύρρυθμη διαδικασία σύμφωνα με το άρθρο 104 του παρόντος Νόμου.

(6) Για σκοπούς εξέτασης αιτήσεων, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται με διάταγμα που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, να ορίσει χώρα ως ασφαλή χώρα καταγωγής, καταρτίζοντας εθνικό κατάλογο ασφαλών χωρών καταγωγής, εφόσον ικανοποιείται ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου.

(7) Κατά την εκτίμηση μιας χώρας ως ασφαλούς χώρας καταγωγής, με σκοπό τον ενδεχόμενο χαρακτηρισμό ή αποχαρακτηρισμό ως τέτοιας σύμφωνα με το παρόν άρθρο, λαμβάνεται, μεταξύ άλλων, υπόψη ο βαθμός στον οποίο παρέχεται προστασία κατά της δίωξης ή της σοβαρής βλάβης μέσω:
(α) των σχετικών νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων της χώρας του τρόπου εφαρμογής τους
(β) της τήρησης των δικαιωμάτων και ελευθεριών που ορίζονται: –
(i) στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, ιδίως δε των δικαιωμάτων από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση δυνάμει του Άρθρου 15, παράγραφος 2, αυτής, ή
(ii) στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα, ή
(iii) στη Σύμβαση των Ηνωμένων ΕΘνών κατά των Βασανιστηρίων και Άλλων Μορφών Σκληρής, Απάνθρωπης ή Εξευτελιστικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας∙
(γ) της απουσίας απέλασης, απομάκρυνσης ή έκδοσης των πολιτών τους σε τρίτες χώρες όπου, μεταξύ άλλων, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να υποβληθούν σε ποινή θανάτου, βασανιστήρια, δίωξη ή άλλη απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ή όπου οι ζωές ή η ελευθερία τους θα απειλούνταν λόγω φυλής, θρησκείας, ιθαγένειας, σεξουαλικού προσανατολισμού, συμμετοχής σε συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων, ή από όπου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος απέλασης, απομάκρυνσης ή έκδοσης σε άλλη τρίτη χώρα·
(δ) της πρόβλεψης μηχανισμού πραγματικής προσφυγής κατά των παραβάσεων των προαναφερόμενων δικαιωμάτων και ελευθεριών.

(8) Η εκτίμηση του κατά πόσο μια τρίτη χώρα είναι ασφαλής χώρα καταγωγής σύμφωνα με το παρόν άρθρο βασίζεται σε σειρά συναφών και διαθέσιμων πηγών πληροφοριών, περιλαμβανομένων ειδικότερα πληροφοριών από άλλα κράτη μέλη, τον Οργανισμό, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, το Συμβούλιο της Ευρώπης και άλλους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς.

(9) Η έρευνα, συλλογή πληροφοριών και προκαταρκτική εκτίμηση ως προς τον χαρακτηρισμό ή αποχαρακτηρισμό μιας χώρας ως ασφαλούς χώρας ιθαγένειας σύμφωνα με το παρόν άρθρο, διεξάγεται από την Υπηρεσία Ασύλου, η οποία υποβάλλει συγκεκριμένη εισήγηση στον Υφυπουργό και αποφασίζει το Υπουργικό Συμβούλιο δια την έκδοση του διατάγματος του εδαφίου (6).

(10) Ο Υφυπουργός κοινοποιεί στην Επιτροπή κάθε διάταγμα το οποίο το Υπουργικό Συμβούλιο εκδίδει δυνάμει του παρόντος άρθρου.

(11)(α) Το διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο εκδίδεται δυνάμει του εδαφίου (6), αναθεωρείται τουλάχιστον μια φορά κάθε έτος. Η σχετική έρευνα, συλλογή πληροφοριών και προκαταρκτική εκτίμηση διεξάγεται από την Υπηρεσία Ασύλου, η οποία και υποβάλλει συγκεκριμένη εισήγηση στον Υφυπουργό με σκοπό το Υπουργικό Συμβούλιο να αναθεωρήσει το διάταγμα.
(β) Όταν ο Υφυπουργός διαπιστώσει σημαντική αλλαγή της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε χώρα η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ασφαλής, επανεξετάζει το συντομότερο δυνατό και, εφόσον απαιτείται, ενημερώνει το Υπουργικό Συμβούλιο με σκοπό την αναθεώρηση του χαρακτηρισμού της χώρας ως ασφαλούς σύμφωνα με την παράγραφο (α).

(12) Κατά την εφαρμογή του παρόντος άρθρου τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2024/1348, ειδικότερα όσον αφορά τον χαρακτηρισμό και αφαίρεση του χαρακτηρισμού μιας χώρας ως ασφαλή χώρα καταγωγής σε επίπεδο Ένωσης.

Τέλος