095 – Προσωπική Συνέντευξη αιτητή και εξαρτωμένων προσώπων.

95.-(1) (α) Πριν τη λήψη απόφασης επί της αίτησης, η Υπηρεσία Ασύλου παρέχει στον αιτητή την δυνατότητα προσωπικής συνέντευξης επι της ουσίας της αίτησης η οποία διεξάγεται από αρμόδιο λειτουργό. Η Υπηρεσία Ασύλου παρέχει την ευκαιρία τέτοιας προσωπικής συνέντευξης σε κάθε ενήλικα που είναι εξαρτώμενο πρόσωπο από τον αιτητή, σε περίπτωση που ο αιτητής έχει καταθέσει αίτηση εξ’ ονόματος τέτοιου εξαρτώμενου προσώπου.
(β) Η προσωπική συνέντευξη καταγράφεται με τη χρήση ακουστικών μέσων καταγραφής αφού ενημερωθεί ο αιτητής εκ των προτέρων για το γεγονός και τους λόγους της καταγραφής αυτής. Η προσωπική συνέντευξη διεξάγεται υπό συνθήκες που να εξασφαλίζουν τη δέουσα εμπιστευτικότητα και ιδιωτικότητα. Το αρχείο καταγραφής περιλαμβάνεται στο φάκελο του αιτητή.

(2) Μετά την διεξαγωγή της συνέντευξης, εάν η Υπηρεσία Ασύλου κρίνει απαραίτητη την περαιτέρω διερεύνηση της αίτησης διεθνούς προστασίας, διεξάγει σχετική συμπληρωματική συνέντευξη.

(3) Ανεξαρτήτως της εφαρμογής των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2024/1351 και του άρθρου 109, εάν πριν από τη λήψη απόφασης του Προϊσταμένου προκύπτουν ενδείξεις από το διοικητικό φάκελο της αίτησης διεθνούς προστασίας ότι η αίτηση εμπίπτει στις περιπτώσεις απαράδεκτων αιτήσεων του άρθρου 105, η Υπηρεσία Ασύλου παρέχει στον αιτητή τη δυνατότητα προσωπικής συνέντευξης σχετικά με το παραδεκτό της αίτησης.
Νοείται ότι, δεν απαιτείται συνέντευξη επί του παραδεκτού σε περιπτώσεις μεταγενέστερων αιτήσεων κατά την παράγραφο (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 110.

(4) Η προσωπική συνέντευξη για το παραδεκτό της αίτησης διεθνούς προστασίας μπορεί να διενεργείται εκτός από την Υπηρεσία Ασύλου και από προσωπικό του Οργανισμού δυνάμει διατάγματος του Υπουργικού Συμβουλίου το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

(5) Όταν ταυτόχρονες αιτήσεις από μεγάλο αριθμό υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών καθιστούν αδύνατη στην πράξη την έγκαιρη διεξαγωγή συνεντεύξεων επί της ουσίας κάθε αίτησης από την Υπηρεσία Ασύλου, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται με διάταγμα, το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, να προβλέπει ότι προσωπικό από τον Οργανισμό, άλλων συναφών οργανισμών ή άλλων αρχών, μπορεί προσωρινά να συμμετέχει στη διενέργεια των συνεντεύξεων αυτών και στη σύνταξη γραπτών εισηγητικών εκθέσεων, υπό την προϋπόθεση ότι λαμβάνει εκ των προτέρων σχετική κατάρτιση η οποία περιλαμβάνει τα στοιχεία που αναγράφονται στο εδάφιο (4) του άρθρου 8 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2021/2303.

(6) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1), η προσωπική συνέντευξη επί της ουσίας της αίτησης ή του παραδεκτού της αίτησης δύναται να παραλείπεται όταν –
(α) Ο Προϊστάμενος δύναται να λάβει θετική απόφαση όσον αφορά το καθεστώς του πρόσφυγα βάσει διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων∙ ή
(β) Η Υπηρεσία Ασύλου θεωρεί ότι ο αιτητής είναι ανίκανος ή δεν μπορεί να συμμετάσχει σε συνέντευξη, για λόγους που οφείλονται σε μόνιμες καταστάσεις ανεξάρτητες από τη θέλησή του. Σε περίπτωση που υπάρχουν αμφιβολίες, η Υπηρεσία Ασύλου οφείλει να συμβουλεύεται επαγγελματία του τομέα της υγείας για να εξακριβώσει κατά πόσο η κατάσταση, λόγω της οποίας ο αιτητής είναι ανίκανος ή δεν δύναται να συμμετάσχει σε συνέντευξη, είναι προσωρινή ή μόνιμη∙ ή
(γ) όταν η Υπηρεσία Ασύλου θεωρεί την αίτηση απαράδεκτη σύμφωνα με το άρθρο παράγραφο (α) του εδαφίου (1) του άρθρου 105.

(7) Όταν η Υπηρεσία Ασύλου δεν διεξάγει προσωπική συνέντευξη στον αιτητή, σύμφωνα με την παράγραφο (β) του εδαφίου (6), ή σε εξαρτώμενο από αυτόν πρόσωπο, καταβάλλει εύλογη προσπάθεια ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον αιτητή ή, κατά περίπτωση, στον εξαρτώμενο να υποβάλουν συμπληρωματικά στοιχεία γραπτώς εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών.
Νοείται ότι η μη διεξαγωγή συνέντευξης σύμφωνα με την παράγραφο (β) του εδαφίου (6), δεν δύναται να επηρεάσει δυσμενώς την απόφαση του Προϊσταμένου.

(8) Η μη διεξαγωγή προσωπικής συνέντευξης, σύμφωνα με το παρόν άρθρο, δεν εμποδίζει τον Προϊστάμενο να λάβει απόφαση επί της αίτησης.

(9) Η προσωπική συνέντευξη κατά κανόνα διεξάγεται χωρίς την παρουσία μελών της οικογένειας, εκτός εάν η Υπηρεσία Ασύλου κρίνει ότι η παρουσία τους είναι απαραίτητη προκειμένου να διενεργηθεί η δέουσα εξέταση.

(10) Η Υπηρεσία Ασύλου λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσει ότι η προσωπική συνέντευξη διεξάγεται σε συνθήκες που επιτρέπουν στον αιτητή να εκθέσει διεξοδικά τους λόγους της αίτησής του. Για το σκοπό αυτό, η Υπηρεσία Ασύλου μεριμνά ώστε το προσωπικό που διεξάγει τη συνέντευξη –
(α) να διαθέτει τα κατάλληλα προσόντα για να συνεκτιμήσει τις προσωπικές και γενικές συνθήκες που περιβάλλουν την αίτηση, συμπεριλαμβανομένης της επικρατούσας κατάστασης στη χώρα καταγωγής του αιτητή, της πολιτιστικής καταγωγής, του φύλου, της ηλικίας, του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας φύλου ή της ευαλωτότητας και ειδικών διαδικαστικών αναγκών του αιτητή. Ειδικότερα, οι αρμόδιοι λειτουργοί επιμορφώνονται ιδίως για τις ειδικές ανάγκες των γυναικών, των παιδιών και των θυμάτων βίας και βασανιστηρίων·
(β) να διαθέτει γενική γνώση των παραγόντων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την ικανότητα του αιτητή για συνέντευξη, όπως ενδείξεις ότι ο αιτητής μπορεί να έχει υποστεί βασανισμό κατά το παρελθόν ή να ήταν θύμα εμπορίας προσώπων·
(γ) να λαμβάνει εκ των προτέρων σχετική κατάρτιση η οποία περιλαμβάνει τα στοιχεία που αναγράφονται στο εδάφιο (4) του άρθρου 8 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2021/2303 ·
(δ) να μην φορά στρατιωτική ή αστυνομική στολή·

(11) Οσάκις ζητηθεί από τον αιτητή και είναι εφικτό, η συνέντευξη με τον αιτητή να διεξάγεται από πρόσωπο ή διερμηνέα του ιδίου με αυτόν φύλου, εκτός εάν η Υπηρεσία Ασύλου θεωρεί εύλογα ότι το εν λόγω αίτημα βασίζεται σε λόγους που δεν συνδέονται με τη δυσκολία του αιτητή να παρουσιάσει τους λόγους της αίτησής του κατά τρόπο ολοκληρωμένο·

(12) Η Υπηρεσία Ασύλου επιλέγει διερμηνέα ικανό να διασφαλίζει τη δέουσα επικοινωνία μεταξύ του αιτητή και του προσώπου που διεξάγει τη συνέντευξη∙ η επικοινωνία διενεργείται στη γλώσσα που προτιμά ο αιτητής, εκτός εάν υπάρχει άλλη γλώσσα την οποία ευλόγως εικάζεται ότι κατανοεί και στην οποία είναι σε θέση να επικοινωνήσει με σαφήνεια∙

(13) Τηρουμένου του άρθρου 93, οι προσωπικές συνεντεύξεις με ανηλίκους διεξάγονται με τρόπο κατάλληλο για παιδιά.

(14) Κατά τη διεξαγωγή προσωπικής συνέντευξης επί της ουσίας της αίτησης, η Υπηρεσία Ασύλου παρέχει στον αιτητή κατάλληλη ευκαιρία-
(α) Να παρουσιάσει τα στοιχεία που απαιτούνται για την, κατά το δυνατόν, πλήρη τεκμηρίωση της αίτησης του,
(β) να παράσχει εξηγήσεις σχετικά με στοιχεία τα οποία ενδεχομένως λείπουν ή/και σχετικά με τυχόν ασυνέπειες ή αντιφάσεις στο πλαίσιο των δηλώσεων του αιτητή.

(15) (α) Ο αρμόδιος λειτουργός που διεξάγει προσωπική συνέντευξη με τον αιτητή σύμφωνα με τον παρόντα Νόμο-
(i) μεριμνά για την ακουστική απομαγνητοφώνηση της προσωπικής συνέντευξης και σε τέτοια περίπτωση, λαμβάνει τα δέοντα μέτρα ώστε η καταγραφή ή/και το κείμενο της απομαγνητοφώνησης να περιλαμβάνονται στο φάκελο του αιτητή∙ ή
(ii) συντάσσει διεξοδική και εμπεριστατωμένη γραπτή έκθεση η οποία περιλαμβάνει όλα τα ουσιώδη στοιχεία επί των γεγονότων και περιλαμβάνεται στο φάκελο του αιτητή, ή
(iii) συντάσσει πρακτικά της συνέντευξης τα οποία περιλαμβάνονται στον φάκελο του αιτητή.
(β) παρέχει την ευκαιρία στον αιτητή να διατυπώσει τυχόν παρατηρήσεις ή/και να παράσχει διευκρινίσεις προφορικά ή/και γραπτώς σε σχέση με τυχόν εσφαλμένες μεταφράσεις ή παρερμηνείες που περιλαμβάνονται στην γραπτή έκθεση ή στα πρακτικά της συνέντευξης ή στο κείμενο της απομαγνητοφώνησης, στο τέλος της προσωπικής συνέντευξης ή εντός καθορισμένου χρονικού ορίου πριν λάβει απόφαση ο Προϊστάμενος επί της αίτησης∙

(16) Για τους σκοπούς της παραγράφου (β) του εδαφίου (15), ενημερώνει πλήρως τον αιτητή για το περιεχόμενο της γραπτής έκθεσης ή για ουσιώδη στοιχεία του κειμένου της απομαγνητοφώνησης ή των πρακτικών της συνέντευξης με τη συνδρομή διερμηνέα όπου είναι αναγκαίο, και ακολούθως ζητά από τον αιτητή να επιβεβαιώσει ότι το περιεχόμενο της γραπτής έκθεσης ή του κειμένου της απομαγνητοφώνησης ή των πρακτικών της συνέντευξης αποτυπώνει ορθά την συνέντευξη. Σε περίπτωση που ο αιτητής αρνείται να επιβεβαιώσει τα προαναφερθέντα, οι λόγοι άρνησής του καταχωρίζονται στο φάκελο του και η άρνηση αυτή δεν εμποδίζει τον Προϊστάμενο να λάβει απόφαση επί της αίτησης. Σε περίπτωση αμφιβολίας σχετικά με το περιεχόμενο της προσωπικής συνέντευξης υπερισχύει η ακουστική καταγραφή.

(17) Ο αρμόδιος λειτουργός δύναται να μη ζητήσει διευκρινίσεις από τον αιτητή σύμφωνα με την παράγραφο (β) του εδαφίου (15), ούτε να επιβεβαιώσει ότι το περιεχόμενο της γραπτής έκθεσης ή του κειμένου της απομαγνητοφώνησης ή των πρακτικών της συνέντευξης αποτυπώνουν ορθά τη συνέντευξη σύμφωνα με το εδάφιο (16), όταν η καταγραφή δύναται να είναι αποδεκτή ως αποδεικτικό στοιχείο στις διαδικασίες άσκησης προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.

(18) (α) Πριν την έκδοση απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης, η Υπηρεσία Ασύλου παρέχει το συντομότερο δυνατό μετά τη συνέντευξη στον αιτητή και στον δικηγόρο ή νομικό σύμβουλό του, πρόσβαση στην έκθεση για την προσωπική συνέντευξη ή στο κείμενο της απομαγνητοφώνησης ή στα πρακτικά της συνέντευξης.
(β) σε περίπτωση που πρόσωπο προσφεύγει στο Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος κατά απόφασης που λαμβάνεται από τον Προϊστάμενο δυνάμει του παρόντος Νόμου η ακουστική καταγραφής της προσωπικής συνέντευξης, παρέχεται επίσης όταν υπάρχει.

(19) Η κλήση του αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου στην συνέντευξη πραγματοποιείται με τηλεφωνική κλήση στον ίδιο ή στον δικηγόρο του ή στο νομικό του σύμβουλο ή στον εκπρόσωπο του αν είναι ανήλικος ή γραπτώς με επιστολή στην τελευταία δηλωθείσα διεύθυνση ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη ηλεκτρονική ταχυδρομική διεύθυνση που δόθηκε από την αιτητή.
Για την κλήση του αιτητή γίνεται από τον αρμόδιο λειτουργό σχετική καταγραφή στο φάκελο του αιτητή η οποία πρέπει να φέρει χρονολογία, τρόπο και ώρα διενέργειας της.

(20) Κατά τη διάρκεια της προσωπικής συνέντευξης που πραγματοποιείται με τον αιτητή, κανένα πρόσωπο πλην του αιτητή, του δικηγόρου ή του νομικού του συμβούλου, όπου υπάρχει, του αρμόδιου λειτουργού, του κηδεμόνα ανηλίκου και του αναγκαίου διερμηνέα δύναται να παρευρίσκεται.

(21) Ο δικηγόρος ή ο νομικός σύμβουλος του αιτητή, ο οποίος παρευρίσκεται σε προσωπική συνέντευξη επιτρέπεται να παρεμβαίνει μόνο στο τέλος της προσωπικής συνέντευξης.

(22) Ο αιτητής υποχρεούται να είναι παρών στην προσωπική συνέντευξη, ανεξαρτήτως αν εκπροσωπείται από δικηγόρο ή νομικό σύμβουλο και υποχρεούται να απαντά αυτοπροσώπως στις υποβαλλόμενες ερωτήσεις.

(23) Η απουσία του δικηγόρου ή νομικού συμβούλου του αιτητή δεν εμποδίζει την Υπηρεσία Ασύλου να διεξάγει προσωπική συνέντευξη με τον αιτητή, εκτός εάν συντρέχει λόγος ανωτέρας βίας στο πρόσωπο του δικηγόρου, όπως σοβαρή ασθένεια, που αποδεικνύεται με πιστοποιητικό γιατρού.

Τέλος