3.2. Εκπαίδευση και σχολικές δραστηριότητες

Το δικαίωμα στην εκπαίδευση όλων των παιδιών κατοχυρώνεται από το άρθρο 20 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ισότητα όλων των παιδιών που εγγράφονται στα σχολεία διασφαλίζεται και από τη νομοθεσία. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος για την υποχρεωτική φοίτηση και την παροχή δωρεάν εκπαίδευσης (Ν. 24(Ι)/1993) διασφαλίζει ότι όλα τα παιδιά που διαμένουν στην Κυπριακή Δημοκρατία δικαιούνται δωρεάν και υποχρεωτική εκπαίδευση από την ηλικία των 4 ετών και 8 μηνών και άνω έως 15 ετών[1].

Η Κυπριακή Δημοκρατία προωθεί τη συνεχή αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης για διασφάλιση ίσων ευκαιριών μάθησης σε όλα τα παιδιά, μέσω της εφαρμογής εκπαιδευτικής πολιτικής που να διέπεται από τις αξίες της ισότητας, της συμμετοχικότητας, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, με στόχο τη διά βίου ισορροπημένη και ολόπλευρη ανάπτυξη, με την παράλληλη ενίσχυση του αθλητισμού και την ενδυνάμωση της νεολαίας.

Η συμμετοχή των παιδιών στην υποχρεωτική εκπαίδευση είναι υψηλή, ενώ το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στην δωρεάν εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς, στην μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης της εκπαίδευσης και κατάρτισης και στη στήριξη μαθητών με αναπηρία ή άλλες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.  Πρόσθετες δράσεις και μέτρα λαμβάνονται για τους/τις μαθητές/μαθήτριες που γεννήθηκαν στο εξωτερικό (ασυνόδευτοι ανήλικοι/αιτητές διεθνούς προστασίας) αφού το ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης είναι υψηλότερο από τους/τις μαθητές/μαθήτριες που γεννήθηκαν στην Κύπρο (27,9% σε σχέση με αυτούς που γεννήθηκαν στην Κύπρο 3,9%, το οποίο είναι μικρότερο από το μέσο της Ευρώπης το οποίο είναι 8,5% το 2021).[2] Επιπρόσθετα μέτρα λαμβάνονται (όπως εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα) και για όλα τα υπόλοιπα παιδιά με μεταναστευτική βιογραφία.

Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας εφαρμόζει μεγάλο αριθμό δράσεων, οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά στο ΕΣΔ της Κύπρου για τη Θέσπιση Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τα Παιδιά (2022).  Στη συνέχεια θα γίνει αναφορά στις σημαντικότερες δράσεις που αφορούν την εκπαίδευση, σημειώνοντας την εξέλιξή τους κατά τα έτη 2022-2023, στοχεύοντας στις δράσεις που ενισχύουν τα παιδιά που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση, όπως τα παιδιά που βρίσκονται σε εναλλακτική φροντίδα, με μεταναστευτικό υπόβαθρο, με αναπηρία, με μειονοτική φυλετική ή εθνική καταγωγή και παιδιά σε επισφαλείς καταστάσεις.

Το 2021, το 5,2% των παιδιών κάτω των 16 ετών που  βρίσκονταν σε «Κίνδυνο Φτώχιας ή Κοινωνικού Αποκλεισμού» βίωναν στέρηση λόγω οικονομικών δυσκολιών του νοικοκυριού τους, στη συμμετοχή σε σχολικές εκδρομές και εκδηλώσεις οι οποίες κοστίζουν χρήματα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανάμεσα στα παιδιά που δεν βρίσκονταν σε «Κίνδυνο Φτώχιας ή Κοινωνικού Αποκλεισμού», ήταν 23,2%.

Το 2021, το 28,9% των παιδιών κάτω των 16 ετών που  βρίσκονταν σε «Κίνδυνο Φτώχιας ή Κοινωνικού Αποκλεισμού» βίωναν στέρηση λόγω οικονομικών δυσκολιών του νοικοκυριού τους, στη συμμετοχή σε τακτικές δραστηριότητες αναψυχής, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανάμεσα στα παιδιά που δεν βρίσκονταν σε «Κίνδυνο Φτώχιας ή Κοινωνικού Αποκλεισμού», ήταν 5,1%.

Το 2018, το ποσοστό χαμηλής επίδοσης των μαθητών/τριών 15 ετών στο μάθημα της «ανάγνωσης, μαθηματικά και επιστήμης» κατά κοινωνικοοικονομική κατηγορία ήταν ως εξής:

• 39,0% από τα παιδιά «χαμηλής κοινωνικοοικονομικής κατηγορίας»
• 25,7% από τα παιδιά «μεσαίας κοινωνικοοικονομικής κατηγορίας»
• 13,6% από τα παιδιά «υψηλής κοινωνικοοικονομικής κατηγορίας»

Το 2022, το ποσοστό χαμηλής επίδοσης των μαθητών 15 ετών στο μάθημα των μαθηματικών κατά κοινωνικοοικονομική κατηγορία ήταν ως εξής:

• 69,8% από τα παιδιά «χαμηλής κοινωνικοοικονομικής κατηγορίας»
• 32,7% από τα παιδιά «υψηλής κοινωνικοοικονομικής κατηγορίας»

Τέλος, το 2019, η δημόσια δαπάνη για την εκπαίδευση κατά μαθητή στο ποσοστό του κατά κεφαλή ΑΕΠ στο επίπεδο της Δημοτικής Εκπαίδευσης ήταν 27,9%, στο επίπεδο της Κατώτερης Μέσης Εκπαίδευσης ήταν 33,5% και στο επίπεδο της Ανώτερης Μέσης Εκπαίδευσης ήταν 36,8%.

3.2.1.   Υποστήριξη παιδιών με μαθησιακές, συναισθηματικές και άλλες δυσκολίες

Παραπομπή παιδιών σε εκπαιδευτικούς ψυχολόγους για επίσημη αξιολόγηση και εισήγηση για ενίσχυση τους. Η υπηρεσία  Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής διατηρεί αρχείο στατιστικών δεδομένων, τα οποία περιλαμβάνουν τον αριθμό παραπομπών για αξιολογήσεις.

3.2.2.   Πρόγραμμα Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης+ και Πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της μαθησιακής απαξίωσης και της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου

Το πρόγραμμα αφορά στρατηγική για την καταπολέμηση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και περιλαμβάνει μέτρα πρόληψης, παρέμβασης και αποζημίωσης, καθώς και ενισχυτική διδασκαλία σε 178 συνολικά σχολεία (2023-2024). Για το πρόγραμμα αυτό χρησιμοποιείται τεχνογνωσία από άλλες χώρες της ΕΕ και η ομάδα στόχου είναι τα παιδιά που φοιτούν σε όλα τα σχολεία (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και τεχνικές σχολές).

Σε ότι αφορά το πρόγραμμα αντιμετώπισης της μαθησιακής απαξίωσης και σχολικής εγκατάλειψης, η Κύπρος αιτήθηκε και λαμβάνει στήριξη από το πρόγραμμα Technical Support Instrument (TSI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2022-2024). Το πρόγραμμα εισηγείται για την Κύπρο τη δημιουργία πέντε αλληλεξαρτώμενων πυλώνων ενεργειών ως ακολούθως:

• Τη δημιουργία εναλλακτικού προγράμματος μάθησης, τμήματα πυρηνικών γνώσεων, που για τον γυμνασιακό κύκλο θα έχει στόχο την ενδυνάμωση των μαθητών/ριών που υστερούν, ώστε να βελτιώσουν τις βασικές δεξιότητες τους και είτε να επανενταχτούν στην κανονική τάξη, είτε να βελτιώσουν την αυτοεικόνα τους και το αίσθημα του ανήκειν στο σχολείο. Για τον λυκειακό κύκλο και την τεχνική εκπαίδευση προνοεί τη δημιουργία μιας νέας (έβδομης) κατεύθυνσης ή ενός προγράμματος μαθητείας. Στο τέλος οι μαθητές/μαθήτριες του εναλλακτικού προγράμματος μάθησης θα λαμβάνουν ισότιμο απολυτήριο και θα τους δίνεται η προοπτική να συνεχίζουν σε προγράμματα μεταλυκειακής ή ανώτερης εκπαίδευσης.
• Τη δημιουργία θεσμού σχολικού μέντορα μεταξύ των εκπαιδευτικών, ο οποίος θα αναλαμβάνει την παρακολούθηση μαθητών/ριών υψηλού κινδύνου σε όλη τη διάρκεια της τρίχρονης εκπαίδευσής τους, στο Γυμνάσιο, το Λύκειο ή την Τεχνική Σχολή.
• Τη δημιουργία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης (Early Warning System, EWS) με την ανάπτυξη εργαλείων συγκέντρωσης πληροφοριών μέσα από κατάλληλα ερωτηματολόγια ξεχωριστά στο Γυμνάσιο και το Λύκειο/Τεχνικές Σχολές, καθώς και την αξιοποίηση του συστήματος School Management System (SMS) που βρίσκεται σε εξέλιξη).
• Την ενδυνάμωση των προγραμμάτων επαγγελματικής μάθησης με συγκεκριμένη στόχευση σε τρία σημεία: (α) την ανάπτυξη της ικανότητας των εκπαιδευτικών να αναγνωρίζουν μαθητές/μαθήτριες με χαρακτηριστικά σχολικής απαξίωσης, (β) την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών στην αναζήτηση παροχής της κατάλληλης, σε κάθε περίπτωση, στήριξης των μαθητών/ριών με χαρακτηριστικά σχολικής απαξίωσης, (γ) την ορθή αντιμετώπιση αδιάφορων ή και παραβατικών μαθητών/ριών.
• Τη δημιουργία δομής μάθησης για τους/τις μαθητές/μαθήτριες που επιθυμούν να επιστρέψουν στην εκπαίδευση και είναι κάτω των 18 χρονών.

3.2.3.   Προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας

Το Προγράμματα προσφέρθηκαν και συνεχίζουν να προσφέρονται σε μαθητές και μαθήτριες δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης μέσα από ποικίλα σχήματα.  Ο Τομέας Μεταναστευτικής Βιογραφίας της Διεύθυνσης Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης, σε στενή συνεργασία με τη Διατμηματική Επιτροπή για την Ένταξη Παιδιών με Μεταναστευτική Βιογραφία στο Κυπριακό Εκπαιδευτικό Σύστημα, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης (Μέσης Γενικής, Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Δημοτικής Εκπαίδευσης) του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και του ΚΕΕΑ[3], καθώς και σύμφωνα με τις εισηγήσεις των εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  που επισκέφθηκαν την Κύπρο τον Μάρτιο του 2019, λειτουργεί ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές/μαθήτριες με μεταναστευτική βιογραφία, τα οποία στοχεύουν στην κάλυψη των μαθησιακών και συναισθηματικών αναγκών των εν λόγω παιδιών.

Συγκεκριμένα, προσφέρονται πέντε διαφορετικά εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές/μαθήτριες με μεταναστευτική βιογραφία, τα οποία λειτουργούν σε παγκύπρια βάση (σε πρωινό χρόνο) σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο, Λύκεια και Τεχνικές Σχολές), καθώς και σε απογευματινό χρόνο στα Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης.  Για παράδειγμα, τη φετινή σχολική χρονιά 2023-2024 ,προσφέρεται σε παγκύπρια κλίμακα το Πρόγραμμα των Μεταβατικών τάξεων Γυμνασίου (σε 27 σχολικές μονάδες), το Ολιγόωρο Πρόγραμμα (σε 4 σχολικές μονάδες), το Πρόγραμμα των Μεταβατικών τάξεων Α΄ Λυκείου (σε 11 σχολικές μονάδες), καθώς και το Πρόγραμμα Ασυνόδευτων Ανήλικων/Αιτητών Διεθνούς Προστασίας  (σε 9 σχολικές μονάδες).

Ενημερωτικά σημειώνονται μέτρα/καλές πρακτικές/δράσεις που λαμβάνονται/ υλοποιούνται από το ΥΠΑΝ, για την ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία στα σχολεία:

• Καταρτισμός Κειμένου Πολιτικής για την ένταξη των παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα από τη Διατμηματική Επιτροπή, το οποίο έχει εγκριθεί από τον Υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας τον Μάιο του 2016.
• Εκπόνηση Προγράμματος Σπουδών με Δείκτες Επιτυχίας και Επάρκειας για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας, βασισμένο στο Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες (ΚΕΠΑ).
• Χορήγηση διαγνωστικού δοκιμίου από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης, το οποίο χορηγείται σε όλους τους μαθητές/όλες τις μαθήτριες με μεταναστευτική βιογραφία κατά τη φοίτησή τους στην Στ΄ τάξη δημοτικού.
• Παρακολούθηση της προόδου των παιδιών με τη χορήγηση δοκιμίου ελληνομάθειας (ενδιάμεσης αξιολόγησης) τον Φεβρουάριο/Μάρτιο, που αξιοποιείται για σκοπούς διαμορφωτικής αξιολόγησης.
• Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα και των καθηγητών/ριών των υπόλοιπων μαθημάτων σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και τους Επιθεωρητές/ Επιθεωρήτριες Μέσης Εκπαίδευσης.
• Διεξαγωγή δικτύων σχολείων για εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε σχολεία, όπου λειτουργούν Προγράμματα για μαθητές/μαθήτριες με Μεταναστευτική Βιογραφία. Συγκεκριμένα, ο Τομέας Μεταναστευτικής Βιογραφίας, σε στενή συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, καθώς και με τις σχολικές μονάδες/διευθύνσεις, σχεδίασε και υλοποιεί τη διεξαγωγή δικτύων σε σχολεία, όπου λειτουργούν Προγράμματα για μαθητές/μαθήτριες με Μεταναστευτική Βιογραφία. Απώτερος στόχος είναι η συνεχής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα που τους απασχολούν και προκύπτουν, καθώς και η παρουσίαση στρατηγικών διαφοροποιημένης διδασκαλίας, μέσα από δραστηριότητες που προωθούν τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση.
• Τακτικές επισκέψεις των λειτουργών του Τομέα Μεταναστευτικής Βιογραφίας στις εμπλεκόμενες σχολικές μονάδες στις οποίες λειτουργούν τα διάφορα προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας.
• Αγορά και αξιοποίηση βιβλίων για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας (Κλικ στα Ελληνικά, έκδοση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας).
• Προσφορά του διευρυμένου προγράμματος ΔΡΑΣΕ+ σε συγκεκριμένα σχολεία που προσφέρουν Προγράμματα για μαθητές/μαθήτριες με μεταναστευτική βιογραφία. Μέσα από το πρόγραμμα παρέχεται ο δεύτερος/ η δεύτερη εκπαιδευτικός στα τμήματα με μαθητές/μαθήτριες με μεταναστευτική βιογραφία, προσφέρονται μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας σε απογευματινό χρόνο, καθώς και υλοποιούνται στοχευμένες δράσεις που αφορούν τους γονείς και κηδεμόνες με παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία.
• Διεξαγωγή μαθητικών διαγωνισμών και άλλων δράσεων,

Απώτερος στόχος των πιο πάνω είναι οι μαθητές/μαθήτριες να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της αποδοχής και κοινωνικής ενσωμάτωσης παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία και να καταστούν κοινωνοί της νέας πραγματικότητας, μέσα στο πλαίσιο της συνεργασίας, του σεβασμού και της ανεκτικότητας. Παράλληλα, επιδιώκεται η ανάδειξη των οικουμενικών αξιών, όπως για παράδειγμα της ισότητας και της φιλοξενίας. Επιπλέον, μέσα από την εμπλοκή τους τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να καλλιεργήσουν την κριτική σκέψη, την έκφραση και τη δημιουργικότητά τους και να αξιοποιήσουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους.

3.2.4.   Αντιμετώπιση σύνθετων περιπτώσεων παιδιών

Οι επαγγελματίες υγείας των σχολείων, σε συνεργασία με τους/τις καθηγητές/καθηγήτριες Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής συμμετέχουν ενεργά σε διεπιστημονικές ομάδες για να συζητήσουν σύνθετες περιπτώσεις παιδιών υπό τη φροντίδα του κράτους πρόνοιας, προκειμένου να προωθήσουν την υγεία και την ευημερία τους.

3.2.5.   Μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες η Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης μπορεί να αποφασίσει το εκπαιδευτικό πλαίσιο φοίτησης του παιδιού (γενική τάξη δημόσιου σχολείου, Ειδική Μονάδα, Ειδικό Σχολείο, κατ’ οίκον εκπαίδευση), την παροχή εξειδικευμένης εκπαιδευτικής ή θεραπευτικής βοήθειας, εξειδικευμένου εξοπλισμού, δωρεάν μεταφοράς, βοηθητικού προσωπικού και τη δημιουργία κτηριακής ή άλλης υποδομής στη σχολική μονάδα, όπου φοιτά το παιδί.  Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες αξιολογούνται από τις Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και λαμβάνουν διάφορες παροχές, διευκολύνσεις, εύλογες προσαρμογές (λογοθεραπεία, κατ΄οίκον εκπαίδευση, στήριξη, εξυπηρέτηση από σχολικό/ή βοηθό/συνοδό) σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης (δημοτική, μέση, τεχνική εκπαίδευση).

3.2.6.   Παροχές μαθητών/τρών με ειδικές ανάγκες

Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας διαθέτει πόρους που αφορούν: στις κτηριακές προσαρμογές για την προσβασιμότητα των μαθητών/ριών με ειδικές ανάγκες (π.χ. τουαλέτες αναπήρων, ανελκυστήρες, ράμπες, σημάνσεις, τοποθέτηση κατάλληλου δαπέδου σε αίθουσες από παιδιά με απώλεια ακοής και παιδιά στο φάσμα του αυτισμού) και πόρους για την εργοδότηση σχολικών βοηθών/συνοδών, υπεύθυνων για την ασφάλεια και την αυτομέριμνά τους.  Οι περισσότεροι/ες μαθητές/μαθήτριες με ειδικές ανάγκες φοιτούν στη γενική τάξη και λαμβάνουν προσαρμογές για να καλύψουν τις ειδικές εκπαιδευτικές τους ανάγκες.

Τέλος, μερικοί από τους/τις μαθητές/μαθήτριες με ειδικές ανάγκες φοιτούν σε ειδικές μονάδες δημόσιων σχολείων με ατομικό πρόγραμμα εκπαίδευσης.

3.2.7.   Θεσμός των «Ανοικτών Σχολείων» και λειτουργία «Κρατικών Ινστιτούτων Επιμόρφωσης»

Μέσω του θεσμού των Ανοικτών Σχολείων, το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και οι συνεργαζόμενοι Δήμοι στοχεύουν στη διά βίου μάθηση, τη δημιουργική δραστηριότητα, την άθληση, ψυχαγωγία και εκπαίδευση για παιδιά, έφηβους και ενήλικες, σε προσιτές τιμές στον χώρο των σχολείων κατά τις απογευματινές ώρες. Στοχεύει στη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού, μέσω της στήριξης ευπαθών ομάδων πολιτών-παιδιών και ενήλικων, που λόγω οικονομικών δυσκολιών, δεν έχουν ευκαιρίες συμμετοχής σε δημιουργικές, εκπαιδευτικές, αθλητικές δραστηριότητες.

Παράλληλα, με τη λειτουργία των Κρατικών Ινστιτούτων Επιμόρφωσης υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης προσφέρονται μαθήματα σε μαθητές/μαθήτριες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, καθώς και σε ενήλικες, τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές. Συγκεκριμένα,  η Υπηρεσία των Κρατικών Ινστιτούτων Επιμόρφωσης (ΚΙΕ), προσφέρει, στη βάση σχετικών Αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, διάφορες ελαφρύνσεις για την ενίσχυση οικογενειών με κοινωνικο-οικονομική ευαλωτότητα. Ακόμα, για την πληρέστερη εξυπηρέτηση του μαθητικού πληθυσμού, λειτουργούν ΚΙΕ σε απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές, στις οποίες προσφέρεται δωρεάν μεταφορά των μαθητών/ριών, από και προς τα Ινστιτούτα.

Τέλος, δωρεάν δίδακτρα προσφέρονται στους Ελληνοκύπριους που παρακολουθούν μαθήματα τουρκικών και στους Τουρκοκύπριους, καθώς και σε παιδιά επαναπατρισμένων και μεταναστών που παρακολουθούν μαθήματα ελληνικών.

[1] Το Υπουργικό Συμβούλιο στις 4/1/2024 ενέκρινε τη σταδιακή επέκταση της δωρεάν υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης από την ηλικία των τεσσάρων χρόνων από την σχολική χρονιά 2024-2025 για να ολοκληρωθεί τη σχολική χρονιά 2031-2032, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

[2] Έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και κατάρτισης 2022, Κύπρος

[3] Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης

Τέλος