01 – Γενική Επισκόπηση
Η νεολαία, αποτελεί το παρόν και το μέλλον της Κύπρου, και η επένδυση σε αυτή συμβάλλει στην ευημερία και την πρόοδο της κοινωνίας μας. Η Εθνική Στρατηγική για τη Νεολαία 2030 (ΕΣΝ 2030) έρχεται να χαράξει ένα ολοκληρωμένο και συντονισμένο πλαίσιο δράσης, το οποίο θα αντιμετωπίζει τις μεταβαλλόμενες ανάγκες και προοπτικές της νεολαίας. Η Στρατηγική, αντανακλά την προσήλωση της κυβέρνησης και του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ) στην προώθηση πολιτικών που ενδυναμώνουν τη νεολαία και συμβάλλουν στη δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος για αυτή.
Η ΕΣΝ 2030 αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης Στρατηγικής, η οποία αφορούσε την περίοδο 2017-2022 και η οποία έθεσε τα θεμέλια για την κατανόηση και την αντιμετώπιση των αναγκών της νεολαίας στην Κύπρο. Η νέα Στρατηγική λαμβάνει υπόψη τα ευρήματα και τις εμπειρίες της προηγούμενης περιόδου, ενσωματώνοντας παράλληλα νέες ευκαιρίες και προκλήσεις που προκύπτουν από το διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Μέσω της διατομεακής συνεργασίας και της ενεργής συμμετοχής της νεολαίας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, η ΕΣΝ 2030 στοχεύει στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού και εμπλουτισμένου περιβάλλοντος, όπου κάθε νέος και νέα θα έχει την ευκαιρία να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του.
Για τη δημιουργία της ΕΣΝ 2030, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες ενέργειες:
1.Αξιολόγηση της Α΄ΕΣΝ 2017-2022 και προκαταρκτική αναγνώριση των αναγκών της νεολαίας,
2. Χαρτογράφηση κύριων αναγκών και προτεραιοτήτων της νεολαίας, καθώς και καλών πρακτικών εθνικών στρατηγικών για τη νεολαία,
3.Διεξαγωγή εργαστηρίου με τη διυπηρεσιακή ομάδα εργασίας (ΔΟΕ)1, τη νεολαία και τον ΟΝΕΚ για την παραγωγή ιδεών όσον αφορά το όραμα και τους στρατηγικούς στόχους,
4.Διεξαγωγή διαβουλεύσεων και συνεντεύξεων με τη νεολαία για τον καθορισμό του οράματος και των στρατηγικών στόχων.
Η νεολαία στην Κύπρο αποτελεί μια δυναμική ομάδα με μεταβαλλόμενες ανάγκες αλλά και δυνατότητες, οι οποίες απαιτούν ενημερωμένες και ευέλικτες πολιτικές. Η Α΄ Εθνική Στρατηγική για τη Νεολαία 2017-2022 συνέβαλε στην κατανόηση των αναγκών της νεολαίας και στην ενσωμάτωσή τους στις κρατικές πολιτικές. Σύμφωνα με την χαρτογράφηση των αναγκών της νεολαίας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο καταρτισμού της ΕΣΝ 2030, αλλά και μέσω της ανατροφοδότησης που λήφθηκε από τα εμπλεκόμενα μέρη, σήμερα, η νεολαία στην Κύπρο αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Οι κυριότερες εντοπίζονται στις εξής θεματικές:
•Εκπαίδευση,
•Απασχόληση,
•Ψυχική υγεία,
•Συμμετοχή στα κοινά,
•Κοινωνική ενσωμάτωση.
Αυτές είναι οι προκλήσεις που η Εθνική Στρατηγική στοχεύει να αντιμετωπίσει, επιδιώκοντας παράλληλα την ευθυγράμμιση με τη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Νεολαία 2019-2027, η οποία απαρτίζεται από τους 11 Ευρωπαϊκούς Στόχους για τη νεολαία (“European Youth Goals”).
Η Στρατηγική παρέχει μια δομημένη προσέγγιση για τον συντονισμό και την ενίσχυση των δράσεων, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης όλων των νέων, μέσα από την ανάπτυξη στρατηγικών στόχων.
Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει και το όραμα της Στρατηγικής, το οποίο καθορίζει την κατεύθυνση και τον γενικό προσανατολισμό. Το όραμα προσφέρει σαφήνεια και καθορίζει τις προτεραιότητες, ενισχύοντας τη δέσμευση όλων των εμπλεκόμενων. Επιπρόσθετα, οι στρατηγικοί στόχοι παρέχουν την απαραίτητη δομή για την Εθνική Στρατηγική, διασφαλίζοντας ότι καλύπτει όλες τις κρίσιμες ανάγκες και προκλήσεις της νεολαίας της Κύπρου.
Όραμα της Στρατηγικής:
Η ενότητα αυτή παρουσιάζει το όραμα για τη Στρατηγική έως το 2030, το οποίο έχει καθοριστεί ως ακολούθως:
«Όραμα της Β΄ Εθνικής Στρατηγικής για τη Νεολαία 2030 αποτελεί η παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους τους νέους και νέες για προσωπική ανάπτυξη, επαγγελματική πρόοδο και συμμετοχή στα κοινά. Ταυτόχρονα, η Στρατηγική στοχεύει στην ενδυνάμωση της νεολαίας μέσω της βελτίωσης της ποιότητας της εκπαίδευσης, της απασχόλησης και της υγείας, επιτρέποντάς τους να διαμορφώσουν οι ίδιοι το μέλλον τους. Ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων και την κοινωνική αλλαγή, προάγοντας την καινοτομία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.»
Στρατηγικοί στόχοι:
Η Εθνική Στρατηγική έχει διαμορφωθεί γύρω από πέντε (5) θεμελιώδεις στρατηγικούς στόχους, οι οποίοι αποτελούν τα βασικά δομικά στοιχεία της. Αυτοί οι στόχοι διασφαλίζουν ότι το σχέδιο δράσης θα καλύπτει όλες τις κρίσιμες πτυχές που αφορούν τη νεολαία. Κάθε στόχος έχει σχεδιαστεί για να ανταποκριθεί σε ένα συγκεκριμένο σύνολο αναγκών και προκλήσεων της νεολαίας, ενώ αποτελείται από συγκεκριμένες προτεραιότητες, οι οποίες παρέχουν την απαραίτητη δομή για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των ζητημάτων που καλείται να επιλύσει. Πέραν των επιμέρους προτεραιοτήτων, όλοι οι στόχοι διέπονται και από τρεις οριζόντιες προτεραιότητες, που αφορούν τη συμπερίληψη, την επαρκή πληροφόρηση της νεολαίας και την πράσινη ανάπτυξη, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν σε όλες τις δράσεις της Στρατηγικής.
Οριζόντιες Προτεραιότητες
Οριζόντια Προτεραιότητα 1: Συμπερίληψη όλων των νέων
Οριζόντια Προτεραιότητα 2: Βελτίωση της πρόσβασης της νεολαίας σε πληροφόρηση
Οριζόντια Προτεραιότητα 3: Πράσινη ανάπτυξη
Στρατηγικοί Στόχοι
Στρατηγικός Στόχος 01: Ενίσχυση της συμμετοχής της νεολαίας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων
Προτεραιότητα 1: Δημιουργία αποτελεσματικών καναλιών επικοινωνίας με την νεολαία και ενίσχυση της ενεργού πολιτότητας
Προτεραιότητα 2: Υποστήριξη και ενίσχυση των οργανώσεων νεολαίας
Στρατηγικός Στόχος 02: Βελτίωση της ποιότητας της μάθησης και της πρόσβασης της νεολαίας σε αυτή
Προτεραιότητα 1: Ενίσχυση των ψηφιακών και χρηματοοικονομικών δεξιοτήτων
Προτεραιότητα 2: Αναβάθμιση των υπηρεσιών της επαγγελματικής συμβουλευτικής
Προτεραιότητα 3: Υποστήριξη των ευάλωτων ομάδων νέων
Προτεραιότητα 4: Ενίσχυση ενδιαφέροντος για τον πολιτισμό
Προτεραιότητα 5: Ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων
Προτεραιότητα 6: Ενίσχυση του τομέα εργασίας με/για τη νεολαία (“youth work”)
Στρατηγικός στόχος 03: Ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας
Προτεραιότητα 1: Πρόσβαση σε πληροφόρηση σχετικά με ευκαιρίες
Προτεραιότητα 2: Παροχή εκπαιδευτικών προγραμμάτων
Προτεραιότητα 3: Παροχή ευκαιριών χρηματοδότησης
Στρατηγικός στόχος 04: Προαγωγή της ψυχικής και σωματικής υγείας και της ευεξίας της νεολαίας
Προτεραιότητα 1: Ενδυνάμωση των νέων και ενίσχυση της πρόσβασης τους σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας
Προτεραιότητα 2: Επιμόρφωση γονέων/κηδεμόνων και εκπαιδευτικών
Προτεραιότητα 3: Βελτίωση της φυσικής κατάστασης της νεολαίας
Στρατηγικός στόχος 05: Βελτίωση των συνθηκών απασχόλησης και στέγασης της νεολαίας
Προτεραιότητα 1: Πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγαση
Προτεραιότητα 2: Προώθηση της αμειβόμενης πρακτικής άσκησης
Προτεραιότητα 3: Προώθηση πολιτικών απασχόλησης χωρίς αποκλεισμούς
Προτεραιότητα 4: Προώθηση ευέλικτων μορφών εργασίας
Προτεραιότητα 5: Επικύρωση και προώθηση των δεξιοτήτων που αποκτώνται μέσω του εθελοντισμού.
Για την αποτελεσματική εφαρμογή και παρακολούθηση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Νεολαία 2030, θα καθιερωθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο διακυβέρνησης, όπως και ένας μηχανισμός παρακολούθησης και αξιολόγησής της. Ο Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ) θα λειτουργεί ως εθνικός συντονιστής, διασφαλίζοντας τη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων και παρακολουθώντας την υλοποίηση των δράσεων.
Η Στρατηγική θα περιλαμβάνει μετρήσιμες δράσεις και δείκτες απόδοσης, επιτρέποντας την τακτική παρακολούθηση της προόδου υλοποίησής της. Επίσης, ο μηχανισμός παρακολούθησης και αξιολόγησης θα διασφαλίζει τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων, ενώ η ενδιάμεση αξιολόγηση θα παρέχει συστάσεις για την αναθεώρηση της Στρατηγικής, διασφαλίζοντας την επίτευξη των στόχων έως το 2030. Η ευελιξία της Στρατηγικής θα επιτρέπει την αναθεώρηση των προτεραιοτήτων με βάση τις μεταβαλλόμενες ανάγκες.
Τέλος