03 – Ειδοποίηση για παρελάσεις και συγκεντρώσεις.
(1) Οργανωτής που επιθυμεί ή προτίθεται να οργανώσει παρέλαση ή συγκέντρωση, αποστέλλει για τον σκοπό αυτό γραπτή ειδοποίηση στην αρμόδια αρχή.
(2) Η ειδοποίηση αποστέλλεται σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή, τουλάχιστον 7 ημέρες πριν από την ημερομηνία κατά την οποία η παρέλαση ή η συγκέντρωση προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί.
(3) Στην ειδοποίηση που αποστέλλεται δυνάμει του παρόντος άρθρου, αναφέρονται το όνομα και τα στοιχεία επικοινωνίας του οργανωτή, ο σκοπός, η ημερομηνία κατά την οποία θα πραγματοποιηθεί η παρέλαση ή η συγκέντρωση και η ώρα έναρξής της και ο χώρος ή το δρομολόγιο της παρέλασης ή της συγκέντρωσης, ανάλογα με την περίπτωση.
(4) Η αρμόδια αρχή αποστέλλει χωρίς καθυστέρηση αντίγραφο της ειδοποίησης στον Αρχηγό Αστυνομίας.
(5) (α) Αυθόρμητη συγκέντρωση για την οποία δεν έχει δοθεί γραπτή ειδοποίηση σύμφωνα με τον παρόν άρθρο, επιτρέπεται, εφόσον δεν υφίσταται κίνδυνος ότι με την πραγματοποίηση της απειλείται η διασάλευση της δημόσιας ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης.
(β) Στην περίπτωση αυθόρμητης συγκέντρωσης, ο Αρχηγός της Αστυνομίας καλεί τους συμμετέχοντες να ορίσουν οργανωτή, εφόσον οι υφιστάμενες συνθήκες το επιτρέπουν, ενώ δύναται να επιβάλει περιορισμούς σύμφωνα με το άρθρο 6 του παρόντος Νόμου.
(γ) Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τους επιβληθέντες περιορισμούς, σύμφωνα με το άρθρο 6 του παρόντος Νόμου, ο Αρχηγός της Αστυνομίας ή ο Υπουργός, ανάλογα με την περίπτωση, δύναται να προβεί στη διάλυση της συγκέντρωσης, κατόπιν προφορικής ή γραπτής διαταγής.
(6) Οι πρόνοιες των εδαφίων (1), (2) και (3) του παρόντος άρθρου, δεν εφαρμόζονται σε παρελάσεις ή συγκεντρώσεις που πραγματοποιούνται –
(α) για θρησκευτικούς, αθλητικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς·
(β) για σκοπούς εορτασμού εθνικών επετείων και εορτασμού της Πρωτομαγιάς·
(γ) από πολιτικά κόμματα ή Συντεχνίες εγγεγραμμένες δυνάμει του περί Συντεχνιών Νόμου.
Τέλος
Όπως αναφέρθηκε στο πρώτο σχόλιο, ο καθορισμός της τοπικής αρχής ως αρμόδια για να λαμβάνει ειδοποιήσεις δημιουργεί αδικαιολόγητο γραφειοκρατικό βάρος στους οργανωτές, κατά παράβαση των συστάσεων της Επιτρόπου Νομοθεσίας (σελ. 29 της σχετικής έκθεσης της) .
Η πρόνοια επίσης δεν ξεκαθαρίζει τον τρόπο αποστολής της ειδοποίησης. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο δεν είναι πάντα έγκυρος τρόπος αποστολής διότι εναπόκειται στον παραλήπτη να αποφασίσει αν θα εκδώσει βεβαίωση λήψης. Πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένoς διαδικτυακός σύνδεσμος, προσβάσιμος σε μια επίσημη ιστοσελίδα με ένα κλικ, συν ένα τηλέφωνο με αυτόματο τηλεφωνητή όπου μπορούν να αφήνουν την ειδοποίηση τα άτομα χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο. Ο σύνδεσμος και ο αριθμός τηλεφώνου πρέπει να είναι εύκολος στην ανεύρεση μέσω google, να είναι γνωστός στην κοινωνία και να μην χρειάζεται χρονοβόρα έρευνα εντοπισμού του.
Οι αρχές της Βενετίας προβλέπουν (παρα. 116):
“Any notification process should not be onerous or bureaucratic, as this would undermine the freedom by discouraging those who might wish to hold an assembly. Furthermore, the period of notice should not be unnecessarily lengthy (normally no more than a few days), but should still allow adequate time prior to the notified date of the assembly for the relevant State authorities to plan and prepare for the event (for example, by deploying police officers, equipment etc). »
Οι 7 μέρες προειδοποίησης που προνοεί το νομοσχέδιο είναι υπερβολικές και αχρείαστες. Η αστυνομία δε χρειάζεται 7 ολόκληρες μέρες για να διευθετήσει την αστυνόμευση μιας συνάθροισης. Η πρόνοια για 7 μέρες προειδοποίηση είναι τιμωρητική και στην ουσία ποινικοποιεί τις περισσότερες συναθροίσεις. Στις πλείστες χώρες της ΕΕ η προειδοποίηση κινείται μεταξύ 3 ημερών και 24 ωρών. Δεν εντοπίσαμε καμία χώρα οπου η προειδοποίηση είναι 7 μέρες.
Σύμφωνα με τις αρχές της Βενετίας, όσο περισσότερες μέρες είναι η ειδοποίηση που προβλέπει ο νομος, τόσο αυξημένο θα πρέπει να θεωρείται το τεκμήριο της νόμιμης αυθόρμητης συγκέντρωσης. Δηλαδή, μια συγκέντρωση που, σύμφωνα με τους οργανωτές, χρειάζεται να γινει εντός 1-6 μέρες, θα πρέπει να θεωρείται ως αυθόρμητη και επομένως να εξαιρείται από την υποχρέωση γνωστοποίησης στις αρχές. Δεν γινεται η υποχρεώση γνωστοποίησης να λειτουργεί ως μέσο απαγόρευσης της συνάθροισης.
«Spontaneous assemblies should be lawful, and are to be regarded as an expectable (rather than exceptional) feature of a healthy democracy. Of course, the organiser’s ability to meet a deadline for prior notification will depend on the length of the required notification period itself (and these requirements vary significantly between participating States). Laws regulating freedom of assembly should explicitly provide either for
exemption from prior notification requirements for spontaneous assemblies (where giving advance notice is impracticable), or for a shortened notification period (whereby the organiser must notify the authorities as soon as is practicable)»(παρα. 128)
Νομολογία του ΕΔΑΔ διευκρίνισε ότι το δικαίωμα στην πραγματοποίηση αυθόρμητων εκδηλώσεων μπορεί να υπερισχύσει του υποχρέωση προηγούμενης γνωστοποίησης όταν μια άμεση ανταπόκριση σε ένα τρέχον γεγονός μπορεί να δικαιολογείται εάν η καθυστέρηση θα καθιστούσε η αντίδραση αυτή παρωχημένη [Bukta and Others v. Hungary (2007), Éva Molnár v. Hungary (2008)]
«Η διασάλευση της δημόσιας ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης» είναι ασαφείς όροι που μπορεί να τυγχάνουν αυθαίρετης ερμηνείας από την αστυνομία. Ο μόνος νόμιμος λόγος για διάλυση της συγκέντρωσης, είναι η χρήση βίας ή η εύλογη υποψία για τη χρήση βίας. Οι αρχες της Βενετίας κατέστησαν σαφές ότι τα κράτη οφείλουν να προστατεύουν και να διευκολύνουν μια συνάθροιση νοουμένου ότι είναι ειρηνηκή, ανεξάρτητα από το αν δώθηκαν ή όχι ειδοποιήσεις με τον τροπο που προβλεπει η εθνική νομοθεσία. Κριτήριο είναι ο ειρηνικός χαρακτήρας της συγκέντρωσης και όχι το κατά πόσον δώθηκε προειδοποίση. Το ΕΔΑΔ ξεκαθάρισε ότι “η απόφαση να να διαλύσει τέτοιες συγκεντρώσεις μόνο και μόνο λόγω της απουσίας της απαιτούμενης προηγούμενης ειδοποίησης χωρίς καμία παράνομη συμπεριφορά των συμμετεχόντων, συνιστά δυσανάλογο περιορισμό
στην ελευθερία του ειρηνικού συνέρχεσθαι» (Bukta v. Hungary (2007) παρα.36) .
Η Επίτροπος Νομοθεσίας αναφέρει στην σελ. 33:
«Το ΕΔΑΔ αναγνωρίζει ότι τα κράτη έχουν τη διακριτική ευχέρεια να εκτιμήσουν αν η προτεινόμενη συνάθροιση θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια, εθνική ασφάλεια, κλπ., γεγονός που θα μπορούσε να δικαιολογήσει περιορισμό ή απαγόρευση, αλλά το τεκμήριο πρέπει να είναι ότι επιτρέπεται η διεξαγωγή κάθε ειρηνικής συνάθροισης [..]»
Aναφορικα με το άρθρο 3(6):
Η πρόταση στο νομοσχέδιο παραβιάζει το άρθρο 28 του Συντάγματος. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την ευνοϊκή μεταχείριση που το νομοσχέδιο επιφυλάσσει σε συγκεκριμένες κατηγορίες ομάδων. Το δικαίωμα στη συνάθροιση δε μπορεί να εξαρτάται και να τίθεται σε διαφορετικούς περιορισμούς ανάλογα με το στόχο ή τους διοργανωτές. Ότι ισχύει, για ένα, πρέπει να ισχύει για όλους.
Η έκθεση της Επιτρόπου Νομοθεσίας αναφέρει στη σελ. 27:
«Με την επιφύλαξη ότι η συνάθροιση πρέπει να είναι ειρηνική, η απόλαυση και προστασία του δικαιώματος δεν εξαρτάται από το αντικείμενο ή τον σκοπό της συνάθροισης. Ο σκοπός της συνάθροισης μπορεί να είναι πολιτικός, θρησκευτικός, πνευματικός, ιδεολογικός, κοινωνικός, ή άλλος, αφού την ίδια στιγμή το Σύνταγμα προστατεύει την ελευθερία έκφρασης
(άρθρο 19), και συνεπώς είναι δυνατή η διοργάνωση και διεξαγωγή συνάθροισης που μπορεί να ενοχλήσει ή να προσβάλει τις αξίες μια άλλης ομάδας ατόμων»..
Οι θετικές υποχρεώσεις των κρατών περιλαμβάνουν την υποχρέωση διευκόλυνσης των ειρηνικών συναθροίσεων, αφού τα κράτη πρέπει να επιτρέπουν στους συμμετέχοντες να επιτύχουν τους στόχους τους, μέσω της προώθησης ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την άσκηση του δικαιώματος της ειρηνικής συνάθροισης χωρίς διακρίσεις, (σελ. 26).. Τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι νόμοι και η ερμηνεία και η εφαρμογή τους δεν οδηγούν σε διακρίσεις κατά την απόλαυση του δικαιώματος της ειρηνικής συνάθροισης, και πρέπει να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η ισότιμη και αποτελεσματική διευκόλυνση και προστασία του δικαιώματος της ειρηνικής συνάθροισης ατόμων που είναι μέλη ομάδων που υφίστανται ή έχουν υποστεί διακρίσεις ή που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ιδιαίτερες προκλήσεις κατά τη συμμετοχή σε συνελεύσεις]
Η Επίτροπος Νομοθεσίας θεωρεί ως θεμιτή την εξαίρεση από την προϋπόθεση προηγούμενης γνωστοποίησης τις υποχρεώσεις ειδοποιήσεων μόνο για τις υπαίθριες εκκλησιαστικές λειτουργίες, εκκλησιαστικές πομπές, εκκλήσεις και προσκυνήματα, κηδείες, πομπές γάμου και παραδοσιακά λαϊκά πανηγύρια (σελ. 40).
Οι αρχές της Βενετίας προβλέπουν:
“Non-discrimination
Freedom of peaceful assembly is to be enjoyed equally by everyone. In regulating freedom of assembly, the relevant authorities must not discriminate against any individual or group on any ground. The freedom to organise and participate in public assemblies must be guaranteed to individuals, groups, unregistered associations, legal entities and corporate bodies; to members of minority ethnic, national, sexual and religious groups; to nationals and non-nationals (including stateless persons, refugees, foreign nationals, asylum seekers, migrants and tourists); to children, to women and men; to law enforcement personnel, and to persons without full legal capacity, including persons with a mental illness.”
Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ αναφέρει πως τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι νόμοι και η ερμηνεία και εφαρμογή τους δεν οδηγούν σε διακρίσεις στην άσκηση του δικαιώματος του ειρηνικού συνέρχεσθαι, για παράδειγμα βάσει της φυλής, του χρώματος, της εθνικότητας, της ηλικίας, του φύλου, της γλώσσας, της περιουσίας, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, των πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, γέννησης, μειονοτικής, αυτόχθονης ή άλλης ιδιότητας, αναπηρίας, σεξουαλικής προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου ή άλλου καθεστώτος (General comment No. 37 (2020) on the right of peaceful assembly article 21, σελ. )
H διαφοροποίηση που εισάγει το άρθρο 3(6) του νομοσχεδίου δεν συνάδει με τις πιο πάνω αρχές.