01. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1  Η Πρώτη Εθνική Στρατηγική για την Αναπηρία 2018-2028 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο με Απόφαση του στις 19.12.2017, στο γενικότερο πλαίσιο εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που κύρωσε η Κυπριακή Δημοκρατία το 2011. Βασικό εργαλείο επίτευξης των στρατηγικών επιδιώξεων και στόχων που τέθηκαν με την Στρατηγική αποτελούν τα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την Αναπηρία.

1.2 Το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία 2013-2015 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούλιο 2013, το δεύτερο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία 2018-2020 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο 2017 και το τρίτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία 2021-2023 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Σεπτέμβριο του 2021.

1.3 Στο πλαίσιο του Προγράμματος Διακυβέρνησης της παρούσας Κυβέρνησης και του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας αποφασίστηκε η ετοιμασία Αναθεωρημένης Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία για την πενταετία 2024-2028. Η έναρξη διαβούλευσης για την ετοιμασία τους σηματοδοτήθηκε κατά τη συνεδρία του Παγκύπριου Συμβουλίου για τα Άτομα με Αναπηρίες στις 11.12.2023, υπό την προεδρία της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας κυρίας Μαριλένας Ευαγγέλου. Αφού λήφθηκαν οι απόψεις και εισηγήσεις όλων των αρμόδιων για θέματα αναπηρίας Υπουργείων και Υφυπουργείων, καθώς και των μελών του Παγκύπριου Συμβουλίου για τα Άτομα με Αναπηρίες, περιλαμβανομένης της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων, ετοιμάστηκε το πρώτο προσχέδιο της Αναθεωρημένης Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία 2024-2028, που  τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από τις ……….. μέχρι τις …………. . Λήφθηκαν υπόψη οι απόψεις και εισηγήσεις ……… οργανώσεων και φορέων και αφού ολοκληρώθηκε, το τελικό κείμενο της Αναθεωρημένης Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία 2024-2028, υποβλήθηκε από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις ………….(αναμένονται).

1.4 Το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας (μέχρι τις 31.12.2022 κάτω από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων), στα πλαίσια του ρόλου του ως Κεντρικού Σημείου στην Κύπρο για την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, σύμφωνα με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 73.519 και ημερομηνία 9.5.2012, συντονίζει, σε συνεργασία με τα άλλα Υπουργεία, Υφυπουργεία και κρατικές υπηρεσίες (μέσω δικτύου σημείων επαφής) και με διαβούλευση με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες, την ετοιμασία των εθνικών σχεδίων δράσης για την αναπηρία, τη συγκέντρωση πληροφοριών και στοιχείων για την επίτευξη του εκάστοτε σχεδίου δράσης, την ετοιμασία εκθέσεων προς το Υπουργικό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Επιτροπή ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και άλλους φορείς. Όλα τα στρατηγικά έγγραφα για το θέμα είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του Τμήματος στη διεύθυνση www.dmsw.gov.cy/dsid

1.5 Κάθε Υπουργείο/Υφυπουργείο, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του, εφαρμόζει πολιτικές, μέτρα, προγράμματα και δράσεις που εξυπηρετούν τα άτομα με αναπηρίες  σε όλους τους τομείς ζωής. Οι δράσεις υλοποιούνται με τροποποίηση υφιστάμενων νομοθεσιών, διαμόρφωση νέων νομοθεσιών ή διοικητικών ρυθμίσεων, δέσμευση δαπανών μέσω των ετήσιων κρατικών προϋπολογισμών των Υπουργείων/Υφυπουργείων, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε οικονομικές δυνατότητες του κράτους, αξιοποίηση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού, αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων μέσω συγχρηματοδοτούμενων έργων, ενίσχυση της εμπλοκής των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του ιδιωτικού τομέα σε συνεργασία με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ο απολογισμός του τρίτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία για την τριετία 2021-2023 κατέδειξε ότι από τις 135 συνολικά δράσεις (58 νέες δράσεις και 77 συνεχιζόμενες), υλοποιήθηκαν από οκτώ Υπουργεία και τρία Υφυπουργεία: πλήρως 74 δράσεις, ή ποσοστό 55%, μερικώς 49 δράσεις ή ποσοστό 36% και δεν υλοποιήθηκαν 12 δράσεις ή ποσοστό 9%. Αναλυτικός απολογισμός όλων των δράσεων παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα www.dmsw.gov.cy/dsid

1.6 Η διαβούλευση με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες και η ενεργός και εποικοδομητική εμπλοκή τους στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων για τη διαμόρφωση και την παρακολούθηση της υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής και του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αναπηρία είναι επιθυμητή και απαραίτητη. Η διαβούλευση πραγματοποιείται με ποικίλους τρόπους: με γραπτή επικοινωνία, με ανοικτό δημόσιο διάλογο, με συναντήσεις και συζητήσεις σε επίπεδο Υπουργείων/Υφυπουργείων ή Τμημάτων/Υπηρεσιών, με συμμετοχή σε κοινές Ομάδες Εργασίας για την επεξεργασία συγκεκριμένων θεμάτων, με τη διοργάνωση ημερίδων και άλλων μαθησιακών δραστηριοτήτων, με γραπτή επικοινωνία κ.α.

1.7 Με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 73.519 και ημερομηνία 9.5.2012, πέραν από το Κεντρικό Σημείο για την εφαρμογή της Σύμβασης, ορίστηκαν επίσης: το Παγκύπριο Συμβούλιο για τα Άτομα με Αναπηρίες ως ο Συντονιστικός Μηχανισμός για την διευκόλυνση των δράσεων για την εφαρμογή της Σύμβασης και η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως ο Ανεξάρτητος Μηχανισμός για την προώθηση, προστασία και παρακολούθηση της Σύμβασης.

1.8 Η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως όλα τα κράτη μέρη της Σύμβασης, υποβάλλει εκθέσεις και έχει διάλογο με την Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες ως προς τους τρόπους που εφαρμόζει τη Σύμβαση και ικανοποιεί τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες.  Όλες οι δράσεις της δημόσιας διοίκησης καταγράφηκαν στην Πρώτη Έκθεση της Κύπρου για την εφαρμογή της Σύμβασης που υποβλήθηκε στην αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2013 καθώς και σε συμπληρωματική Έκθεση που υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016. Η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως Ανεξάρτητος Μηχανισμός για τη Σύμβαση, καθώς και η Παγκύπρια Συμμαχία για την Αναπηρία ως άτυπη ομπρέλλα των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρίες καθώς και οποιεσδήποτε άλλες οργανώσεις εκπροσωπούν τα άτομα με αναπηρίες, υποβάλλουν παράλληλες εκθέσεις για την εφαρμογή της Σύμβασης (shadow reports) προς την Επιτροπή. Tον Μάρτιο 2017 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος Διάλογος αντιπροσωπείας της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Επιτροπή ΟΗΕ και τον Μάιο 2017 εκδόθηκαν οι Καταληκτικές Παρατηρήσεις και συστάσεις της Επιτροπής προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο επόμενος Κατάλογος Θεμάτων της Επιτροπής για την εφαρμογή της Σύμβασης αναμένεται να υποβληθεί προς την Κυπριακή Δημοκρατία το 2024 και ο επόμενος Διάλογος αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2027.

1.9 Επιπρόσθετα από τη συνεργασία με τον ΟΗΕ, η Κυπριακή Δημοκρατία αναφέρει και συντονίζει τις δράσεις της με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία έκδωσε την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες 2021-2030 και παρακολουθεί επίσης την εφαρμογή της Σύμβασης αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση κύρωσε επίσης τη Σύμβαση ως  συλλογική νομική οντότητα.

Τέλος