10 – 6.4 Ανθρώπινο Δυναμικό και Δεξιότητες
Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και των δεξιοτήτων του αποτελεί θεμέλιο λίθο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά της. Η στρατηγική επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός εργατικού δυναμικού με υψηλές δεξιότητες, που μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις και να υποστηρίξει την καινοτομία και την παραγωγικότητα. Η ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου όχι μόνο εξασφαλίζει την ανάπτυξη της βιομηχανίας αλλά και ενισχύει την οικονομική ευημερία και κοινωνική συνοχή.
Στόχοι:
Οι βασικοί στόχοι αυτής της στρατηγικής περιλαμβάνουν την καλλιέργεια μιας ισχυρής επιχειρηματικής κουλτούρας που ενθαρρύνει την καινοτομία και την ευελιξία. Η σύνδεση της εκπαίδευσης με τις πραγματικές ανάγκες της βιομηχανίας είναι επίσης κρίσιμη, ώστε οι νέοι εργαζόμενοι και οι επαγγελματίες να αποκτούν δεξιότητες που είναι άμεσα εφαρμόσιμες και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Επιπλέον, η στρατηγική δίνει έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων μέσω διαδικασιών αναβάθμισης δεξιοτήτων (Upskilling) και επανεκπαίδευση (Reskilling), που επιτρέπουν στο εργατικό δυναμικό να παραμένει ανταγωνιστικό σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον.
Προσέγγιση:
Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης Δεξιοτήτων για τη Βιομηχανία: Το ΥΕΕΒ σχεδιάζει να αναπτύξει ένα Σχέδιο Δράσης Δεξιοτήτων, αξιοποιώντας τις μελέτες της ΑνΑΔ. Το σχέδιο αυτό θα εντοπίσει τις βασικές δεξιότητες που απαιτούνται από τη βιομηχανία και θα καθορίσει εκπαιδευτικές κατευθύνσεις, ενισχύοντας έτσι την προσαρμογή της εκπαίδευσης στις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Συνεργασία με Πανεπιστήμια για στοχευμένες πιστοποιήσεις και προγράμματα φοίτησης: Η στρατηγική περιλαμβάνει την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της βιομηχανίας και των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων για την παροχή εξειδικευμένων προγραμμάτων φοίτησης και πιστοποιήσεων. Τα προγράμματα αυτά θα σχεδιάζονται με στόχο να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της βιομηχανίας, παρέχοντας στους εργαζομένους τις εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται για την υποστήριξη των παραγωγικών διαδικασιών και την προώθηση της καινοτομίας.
Εφαρμογή προγραμμάτων ενδοεπιχειρησιακής εκπαίδευσης: Η εφαρμογή προγραμμάτων ενίσχυσης της εκπαίδευσης εντός των επιχειρήσεων (ενδοεπιχειρησιακή εκπαίδευση) αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της στρατηγικής για την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Αυτά τα προγράμματα επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να εκπαιδεύουν το προσωπικό τους σε νέες τεχνολογίες και βέλτιστες πρακτικές, ενώ παράλληλα προσφέρουν ευκαιρίες στους εργαζομένους για συνεχή βελτίωση και επαγγελματική ανάπτυξη. Έτσι, οι επιχειρήσεις ενισχύουν την ικανότητά τους να προσαρμόζονται στις απαιτήσεις της αγοράς, ενώ οι εργαζόμενοι αποκτούν εξειδικευμένες γνώσεις που αυξάνουν την παραγωγικότητά τους.
Τέλος
Συνεργασία με Πανεπιστήμια για στοχευμένες πιστοποιήσεις και προγράμματα φοίτησης: Θα μπορούσε να υπάρξει συνεργασία και με την ΑνΑΔ για πιστοποίηση εργαζομένων στο πλαίσιο του Συστήματος Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΕΠ) που λειτουργεί η ΑνΑΔ, με Πρότυπα Επαγγελματικών Προσόντων (ΠΕΠ) που αφορούν στη βιομηχανία. Σχετικοί τομείς για τους οποίους υπάρχουν εγκεκριμένα ΠΕΠ παρατίθενται στη συνέχεια:
• Γεωργία και Τρόφιμα
• Μεταποίηση
• Παροχή Ενέργειας και Διαχείριση Αποβλήτων
• Κατασκευές
• Εμπόριο και άλλες υπηρεσίες
• Επιδιόρθωση Οχημάτων και Συσκευών
• Τουρισμός, Ξενοδοχεία και Εστιατόρια
• Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Υποστηρικτικές Δραστηριότητες
• Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας
Στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την ανταγωνιστικότητα και τη διεθνοποίηση της κυπριακής βιομηχανίας, δυνατό να εντοπιστεί η ανάγκη για την ανάπτυξη νέων ΠΕΠ για συγκεκριμένους τομείς που υπάρχει ανάγκη.
Εφαρμογή προγραμμάτων ενδοεπιχειρησιακής εκπαίδευσης: Η ΑνΑΔ παρέχει κίνητρα για οργάνωση μονοεπιχειρησιακών (ενδοεπιχειρησιακών) προγραμμάτων μέσω συγκεκριμένων σχεδίων της. Τα σχετικά θεματολόγια της ΑνΑΔ καλύπτουν, μεταξύ άλλων, ανάγκες της βιομηχανίας σε γνώσεις και δεξιότητες (π.χ. ψηφιακός μετασχηματισμός, βιώσιμη ανάπτυξη, διεθνή πρότυπα, καινοτομία και τεχνολογία, ανάπτυξη πωλήσεων και εξειδικευμένες πιστοποιήσεις).
Επί του προκειμένου, σημειώνονται για εύκολη αναφορά οι πιο πρόσφατες μελέτες της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου (ΑνΑΔ) στον τομέα των προβλέψεων αναγκών απασχόλησης και κατάρτισης:
• Προβλέψεις ζήτησης και προσφοράς εργατικού δυναμικού στην κυπριακή οικονομία 2022-2032 (Δεκέμβριος 2022)
• Εντοπισμός αναγκών σε πράσινα επαγγέλματα και δεξιότητες στην κυπριακή οικονομία 2024-2030 (Ιούλιος 2024)
Η Διεύθυνση Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΑΕ) του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ), στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχει λάβει χρηματοδότηση και υλοποίεί το έργο « Ανάπτυξη Εθνικού Μηχανισμού Παρακολούθησης Αποφοίτων και Σχεδιασμός και Υλοποίηση Εθνικής Έρευνας Εργοδοτών» (“Development of a National Graduate Tracking Mechanism and Design and Implementation of an Employers’ Skills Survey”). Το εν λόγω έργο το οποίο διεξάγεται σε συνεργασία με την εταιρεία PWC Cyprus αποσκοπεί για πρώτη φορά στη δημιουργία ενός Εθνικού Μηχανισμού Παρακολούθησης Αποφοίτων Ανώτερης Εκπαίδευσης στην Κύπρο με στόχο να παρέχει δεδομένα σε διαχρονική βάση για την είσοδο των αποφοίτων στην αγορά εργασίας, τις εμπειρίες φοίτησής τους, καθώς και για τη διασύνδεση των προσφερόμενων Προγραμμάτων Σπουδών των Ιδρυμάτων Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΙΑΕ) με την αγορά εργασίας. Ταυτόχρονα, χρηματοδοτείται η συμμετοχή της Κύπρου στην ευρωπαϊκή έρευνα Παρακολούθησης Αποφοίτων, Eurograduate, με σκοπό τη συλλογή συγκρίσιμων δεδομένων ανάμεσα σε ευρωπαϊκές χώρες σε σχέση την επαγγελματική και κοινωνική πορεία των αποφοίτων Ανώτερης Εκπαίδευσης. Επίσης, στο πλαίσιο του εν λόγω έργου διενεργείται μια Εθνική Ερευνα Εργοδοτών για τη συλλογή δεδομένων σε σχέση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας σε δεξιότητες και προσόντα.
Απώτερος στόχος των τριών ερευνών είναι η βελτίωση της διασύνδεσης του Εκπαιδευτικού Συστήματος με την αγορά εργασίας σε εθνικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, οι εν λόγω έρευνες θα παρέχουν δεδομένα σε διαχρονική βάση και θα συμβάλλουν στην αναθεώρηση του περιεχομένου και την υλοποίηση υφιστάμενων Προγραμμάτων Σπουδών Ανώτερης Εκπαίδευσης, ώστε οι απόφοιτοι/ες να διαθέτουν γνώσεις και δεξιότητες που απαιτεί η αγορά εργασίας. Επιπρόσθετα, τα Ιδρύματα Ανώτερης Εκπαίδευσης θα είναι σε θέση να σχεδιάσουν νέα Προγράμματα Σπουδών καθώς και πιο ευέλικτες μορφές Προγραμμάτων όπως π.χ. μικροδιαπιστευτήρια (micro-credentials). Οι διάφοροι φορείς πολιτικής, θα έχουν στη διάθεσή τους τις απαραίτητες πληροφορίες για τη λήψη αποφάσεων και το σχεδιασμό πολιτικών στη βάση δεδομένων όπως για παράδειγμα τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων δια βίου μάθησης που αφορούν στην επανακατάρτιση (reskilling) και αναβάθμιση των δεξιοτήτων (upskilling), και την παροχή στοχευμένης συμβουλευτική και επαγγελματικής καθοδήγησης. Οι πιο πάνω πολιτικές αναμένεται ότι θα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση της αναντιστοιχίας που παρατηρείται ανάμεσα σε δεξιότητες/ακαδημαϊκά προσόντα και απασχολησιμότητας, στην καλύτερη πρόβλεψη των αναγκών της εργασίας όσον αφορά στα ακαδημαϊκά προσόντα και απαιτούμενες δεξιότητες, καθώς και στη βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης των αποφοίτων Ανώτερης Εκπαίδευσης.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο της ΔΑΕ στην ιστοσελίδα: https://skilltracking.highereducation.ac.cy/
Τα αποτελέσματα και τα δεδομένα των τριών ερευνών (Εθνική Έρευνα Παρακολούθησης Αποφοίτων, Εθνική Ερευνα Εργοδοτών και EUROGRADUATE) διοχετεύονται σε όλα τα Υπουργεία/τις Υπηρεσίες του κράτους με στόχο την αξιοποίησή τους σε στοχευμένες δράσεις. Σε αυτό το πλαίσιο το ΥΕΕΒ μπορεί να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα των ερευνών στις δράσεις που προγραμματίζει για την Ανταγωνιστικότητα και τη Διεθνοποίηση της Κυπριακής Βιομηχανίας και ιδιαίτερα στον άξονα Ανθρώπινο Δυναμικό και Δεξιότητες.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.