08 – 6.2 Πράσινη Μετάβαση
Με την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας καθώς και την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, η πράσινη μετάβαση αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους για την κυπριακή βιομηχανία, καθώς εναρμονίζεται με τις παγκόσμιες απαιτήσεις για περιβαλλοντική βιωσιμότητα και κλιματική ουδετερότητα. Η ενσωμάτωση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών και η μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο βιομηχανικό μοντέλο όχι μόνο ενισχύει την ανταγωνιστικότητα αλλά και διασφαλίζει τη συμβολή της βιομηχανίας στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Στόχοι:
Ο βασικός στόχος της πράσινης μετάβασης είναι η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, ένα φιλόδοξο αλλά απολύτως αναγκαίο εγχείρημα για τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Η βιομηχανία καλείται να προσαρμοστεί σε ένα πλαίσιο μειωμένων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, βελτιώνοντας τις ενεργειακές της πρακτικές και μειώνοντας το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Αυτή η στροφή προς ένα πιο «πράσινο» μοντέλο αναμένεται να προσφέρει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις που θα αγκαλιάσουν την αλλαγή και θα ενσωματώσουν νέες τεχνολογίες και πρακτικές στη λειτουργία τους.
Προσέγγιση:
Κίνητρα και φορολογικές ελαφρύνσεις για πράσινες επενδύσεις: Το ΥΕΕΒ προωθεί τη μετάβαση αυτή παρέχοντας οικονομικά κίνητρα και φορολογικές ελαφρύνσεις για επενδύσεις σε έργα που αφορούν την εξοικονόμηση ενέργειας, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), την αποθήκευση ενέργειας και το πράσινο υδρογόνο. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις και τα κίνητρα διευκολύνουν την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και πρακτικών, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος και να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Παράλληλα, σε συνεργασία με εμπλεκόμενα Υπουργεία, κρίνεται απαραίτητη η επεξεργασία πρόσθετων φορολογικών κινήτρων και ελαφρύνσεων στη βάση καλών πρακτικών άλλων χωρών.
Εφαρμογή κυκλικής οικονομίας και προώθηση βιομηχανικής συμβίωσης: Ένας ακόμη βασικός άξονας της προσέγγισης αφορά την εφαρμογή κυκλικής οικονομίας, η οποία προωθεί την επαναχρησιμοποίηση πόρων και την ελαχιστοποίηση αποβλήτων. Μέσω της βιομηχανικής συμβίωσης, οι επιχειρήσεις μπορούν να συνεργαστούν για να ανταλλάσσουν υλικά, ενέργεια και απόβλητα, δημιουργώντας αλυσίδες αξίας που μεγιστοποιούν την αποδοτικότητα και μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Τέλος
Εκπροσωπηθήκαμε ως Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος στην ενημέρωση που έγινε για την διαβούλευση στις 23 Ιανουαρίου 2025 όπου και συζητήθηκαν η στρατηγική ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου και των παραγόμενων προϊόντων στην βάση συγκεκριμένου εγγράφου πολιτικής του ΥΒΕΕ το οποίο περιλαμβάνει και τα θέματα απλοποίησης/ενίσχυσης των διαδικασιών αδειοδότησης και της δημιουργίας Κέντρου Εξυπηρέτησης Στρατηγικών Επενδύσεων για αδειοδότηση επενδύσεων μεγάλων στρατηγικών έργων πέραν των 30 εκ.
Κατά την άποψη μας στο Έγγραφο Πολιτικής δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η στοχοπροσήλωση της ΚΔ για πράσινη μετάβαση η οποία, σύμφωνα με το έγγραφο, αποτελεί πρωταρχικό στόχο για την κυπριακή βιομηχανία σε επίπεδο προϊόντων υπηρεσιών και δραστηριοτήτων έτσι ώστε να καθοδηγείται η κυπριακή βιομηχανία προς αυτό τον στόχο, πέραν βέβαια των ενεργειακών επιδιώξεων της χρήσης πράσινης ενέργειας ΑΠΕ κτλ.
Στο Έγγραφο Πολίτικης όπως διαμορφώθηκε γίνεται, και ορθά, συγκεκριμένη αναφορά (σημείο 6.2) στα θέματα της πράσινης μετάβασης. Η πράσινη ταυτότητα προϊόντων και υπηρεσιών ξεκινά με τον σχεδιασμό τους σε ένα ευρύτερο πλαίσιο παραγωγής. Υπολείπεται ένας συγκεκριμένος μηχανισμός περιβαλλοντικής αξιολόγησης έργων, υπηρεσιών και προϊόντων στην βάση περιβαλλοντικών δεικτών. Ο μηχανισμός αυτός δεν πρέπει απαραίτητα να είναι μέρος του Εγγράφου Πολιτικής αλλά μπορεί να γίνεται παραπομπή σε αυτόν. Σε κάθε περίπτωση ο μηχανισμός περιβαλλοντικής αξιολόγησης μπορεί να βοηθήσει έτσι ώστε να χαρακτηρίζονται ορθά και συγκριτικά μεταξύ τους τα έργα, οι υπηρεσίες και τα προϊόντα και θα επιλέγονται αυτά που έχουν να επιδείξουν τους καλύτερους περιβαλλοντικούς δείκτες τόσο σε ένα εγχώριο πλαίσιο ανταγωνιστικότητας όσο και στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η άσκηση αυτή θα μπορούσε να γίνει σε συνεργασία με τους αρμοδίους Λειτουργούς του Τμήματος Περιβάλλοντος που έχουν την τεχνογνωσία. Θα μπορούσε ίσως να γίνει σε μια μελλοντική αναθεώρηση του Εγγράφου Πολιτικής.
H Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου (ΑνΑΔ), μπορεί να συνεισφέρει μέσω της ενθάρρυνσης των επιχειρήσεων για συμμετοχή των εργαζομένων τους στα Σχέδια της καθώς και στα έργα που υλοποιεί στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021-2026.