Δέσμη νομοσχεδίων “Φορολογικής Μεταρρύθμισης”

Εισήγηση: Θέσπιση Ενιαίας Οικογενειακής Φορολόγησης στην Κύπρο
Περίληψη
Προτείνεται η υιοθέτηση ενός συστήματος ενιαίας οικογενειακής φορολόγησης, όπου η φορολόγηση βασίζεται στο συνολικό εισόδημα της οικογένειας και προσαρμόζεται με βάση τον αριθμό των μελών της. Η πρόταση στοχεύει στην στήριξη των νέων οικογενειών, στην προώθηση της τεκνοποίησης και στην δικαιότερη κατανομή φορολογικών βαρών, ειδικά σε περιπτώσεις όπου ένας εκ των δύο συζύγων είναι υποαπασχολούμενος λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων.

Σημερινή Κατάσταση στην Κύπρο
Το φορολογικό σύστημα της Κύπρου βασίζεται στην ατομική φορολόγηση: κάθε φορολογούμενος θεωρείται ανεξάρτητη οικονομική μονάδα. Δεν λαμβάνεται υπόψη αν κάποιος έχει σύζυγο με χαμηλό ή καθόλου εισόδημα, ούτε ο αριθμός των εξαρτώμενων μελών επηρεάζει ουσιαστικά το φορολογητέο εισόδημα ή τον φορολογικό συντελεστή. Αυτό οδηγεί σε άδικες επιβαρύνσεις για τις οικογένειες που επιλέγουν να έχουν παιδιά ή που στηρίζονται από έναν μόνο εισοδηματία.

Η Πρόταση
Να δοθεί η επιλογή κοινής οικογενειακής φορολόγησης, όπου:

Το συνολικό εισόδημα της οικογένειας (των συζύγων ή και των εξαρτώμενων μελών, όπου ισχύει) υπολογίζεται ενιαία

Στη συνέχεια, εφαρμόζεται ένα σύστημα “μοναδιαίων μεριδίων” (quotients) για να υπολογιστεί ο τελικός φορολογικός συντελεστής

Ο τελικός φόρος υπολογίζεται επί του μέσου εισοδήματος ανά “μονάδα”, και προσαρμόζεται βάσει αριθμού μελών

Παράδειγμα:
Ζευγάρι με 2 παιδιά:

Ο ένας σύζυγος εργάζεται και έχει ετήσιο εισόδημα 30.000€

Ο άλλος σύζυγος εργάζεται μερικώς ή καθόλου και έχει εισόδημα 10.000€

Σύνολο οικογενειακού εισοδήματος: 40.000€

Σύμφωνα με την πρόταση:

Η οικογένεια έχει 2 γονείς + 2 παιδιά = 3 “φορολογικές μονάδες” (π.χ. 1 για κάθε γονέα, 0,5 ανά παιδί)

Το εισόδημα 40.000€ διαιρείται δια 3 = 13.333€ ανά μονάδα

Ο φόρος υπολογίζεται βάσει αυτού του μέσου όρου, και κατόπιν πολλαπλασιάζεται επί 3

Το αποτέλεσμα είναι πολύ χαμηλότερη συνολική φορολογία απ’ ό,τι με το ατομικό σύστημα

Τι εφαρμόζεται στο εξωτερικό
1. Γαλλία – Quotient Familial
Η οικογένεια θεωρείται μία φορολογική μονάδα και το εισόδημα διαιρείται με έναν “συντελεστή οικογενειακού ισοδυναμίας”.

2 ενήλικες = 2 μονάδες, κάθε παιδί = 0.5 μονάδα, 3ο παιδί και άνω = 1 μονάδα

Ο φόρος υπολογίζεται βάσει του εισοδήματος ανά μονάδα και μειώνεται αισθητά για τις πολύτεκνες οικογένειες

Αποτέλεσμα: Ενισχύονται οι οικογένειες με παιδιά, και ενθαρρύνεται η τεκνοποίηση

2. Γερμανία – Ehegattensplitting
Οι σύζυγοι μπορούν να δηλώσουν από κοινού και να μοιράσουν ισομερώς το συνολικό τους εισόδημα

Αυτό επιτρέπει στον σύζυγο με υψηλότερο εισόδημα να φορολογηθεί με χαμηλότερο συντελεστή

Αποτέλεσμα: Στήριξη των μονοεισοδηματικών νοικοκυριών, που είναι συχνή περίπτωση σε οικογένειες με μικρά παιδιά

3. Ηνωμένες Πολιτείες – Joint Filing
Τα παντρεμένα ζευγάρια μπορούν να κάνουν κοινή φορολογική δήλωση (joint filing), κάτι που αυξάνει το αφορολόγητο και οδηγεί σε ευνοϊκότερες κλίμακες.

Αποτέλεσμα: Υψηλότερη προστασία οικογενειών με ανισότητα εισοδημάτων μεταξύ των συζύγων

Οφέλη για την Κύπρο
Στήριξη της οικογένειας ως θεσμού, ιδιαίτερα των νέων και πολύτεκνων οικογενειών

Ενίσχυση της τεκνοποίησης σε μια χώρα με σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα

Δικαιότερη φορολογική μεταχείριση νοικοκυριών με το ίδιο συνολικό εισόδημα αλλά διαφορετική κατανομή

Μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τους μονοεισοδηματίες και τις μητέρες/πατέρες που φροντίζουν τέκνα

Ενίσχυση της μεσαίας τάξης, η οποία σήμερα σηκώνει δυσανάλογο βάρος

Συμπέρασμα
Η υιοθέτηση ενιαίας οικογενειακής φορολόγησης στην Κύπρο είναι ένα μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης, οικονομικής ενίσχυσης της οικογένειας και στρατηγικής απάντησης στο δημογραφικό πρόβλημα. Με σαφή διεθνή πρότυπα και θετικά αποτελέσματα στις χώρες που εφαρμόστηκε, μπορεί να αποτελέσει πυλώνα μιας ευρύτερης φορολογικής και κοινωνικής μεταρρύθμισης υπέρ της οικογένειας.