07. 3. Εθνικό Πλαίσιο
3.1 Ο περί Επιτρόπου Ισότητας των φύλων και περί Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2024 (Ν108 (Ι)/2024)
Ένα ουσιαστικό βήμα στην οικοδόμηση και εμπέδωση κουλτούρας της έμφυλης ισότητας ήταν και η ψήφιση του νόμου που θεσμοθετεί το ρόλο και τις αρμοδιότητες του/της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων, καθώς και τον Εθνικό Μηχανισμό για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. Ο εν λόγω νόμος ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 11/07/2024, με σκοπό,
(α) την ενίσχυση και διασφάλιση των ίσων δικαιωμάτων για τις γυναίκες και τους άντρες, τα αγόρια και τα κορίτσια·
(β) την πρόσδοση ισότιμης ορατότητας, ενδυνάμωσης, ευθυνών και ίσων ευκαιριών πρόσβασης και συμμετοχής σε όλους του τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής· και
(γ) την ισότιμη πρόσβαση και τον ισότιμο καταμερισμό των πόρων μεταξύ γυναικών και αντρών
3.2 Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων 2024-2026
Η Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων (2024-2026), η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, είναι το βασικότερο έγγραφο πολιτικής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, που αποτελεί την κατευθυντήρια γραμμή για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και για τις πολιτικές του κράτους. Μέσω πρωτοβουλιών και στοχοθετημένων δράσεων για την εμπέδωση της έμφυλης κουλτούρας, η Εθνική Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων 2024-2026, λειτουργεί ως το κυριότερο πολιτικό, κατευθυντήριο έγγραφο για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε πολιτικές και δράσεις όλων των Υπουργείων/Υφυπουργείων σε οριζόντια βάση, με τη δημιουργία συνεργασιών και συνεργειών με τους κοινωνικούς εταίρους, την ευρύτερη κοινωνία των πολιτών, την τοπική αυτοδιοίκηση, τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και τον επιχειρηματικό κόσμο. Ο στόχος είναι, στη βάση των διεθνών και ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, η καταπολέμηση κάθε μορφής διάκρισης, νομοθετικής ή άλλης, κατά των γυναικών και η εμπέδωση της αρχής της ισότητας των φύλων.
3.3 Πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας και την προστασία των θυμάτων
Σε σχέση με την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας και την προστασία των θυμάτων, το 2022 και μετά από Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, συστάθηκε ο Εθνικός Συντονιστικός Φορέας, με συντονιστή το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, στη βάση του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας και περί Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2021 (Ν. 115(I)/2021). Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ο Συντονιστικός Φορέας, έχει την ευθύνη για το συντονισμό, το σχεδιασμό, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών και των μέτρων για πρόληψη και καταπολέμηση όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών σε εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, σχεδίασε και εφαρμόζει, σε συνεργασία με όλους τους συναρμόδιους φορείς, την πρώτη Εθνική Στρατηγική και το πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών για τα έτη 2023-2028. Τα δύο αυτά έγγραφα πολιτικής, τα οποία δομήθηκαν στη βάση των 4 βασικών πυλώνων της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης (πρόληψη, προστασία θυμάτων, ανάπτυξη συντονισμένων πολιτικών και αποτελεσματική δίωξη δραστών), εγκρίθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο το Φεβρουάριο του 2023.
3.4 Εθνικός Μηχανισμός για τα Δικαιώματα της Γυναίκας (ΕΜΔΓ)
Ο ΕΜΔΓ αποτελεί ένα συμβουλευτικό σώμα, μετεξέλιξη του Φορέα για τα Δικαιώματα των Γυναικών που δημιουργήθηκε το 1989. Συστάθηκε μετά από Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου[1] τον Απρίλιο του 2014. Αποτελείται από το Συμβούλιο και την Εθνική Επιτροπή. Το Συμβούλιο συγκροτείται από 17 οργανώσεις, οι οποίες είναι τα γυναικεία τμήματα πολιτικών κομμάτων και οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων, γυναικείες, πολιτικές και άλλες οργανώσεις. Ο ΕΜΔΓ αποτελεί συμβουλευτικό σώμα προς την Κυβέρνηση, μέσω της Προέδρου του σώματος, την Επίτροπο Ισότητας των Φύλων.
[1] Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου με αριθμό 76.789 και ημερομηνίας 23 Απριλίου 2014
Τέλος