04. Εισαγωγή
Η Κυπριακή Δημοκρατία ως ενεργό κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει αναλάβει και εκπληρώσει όλες τις σχετικές υποχρεώσεις που καθορίζουν πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διασφαλίζουν την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών και την προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών. Ως κράτος δικαίου και κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σέβεται και προωθεί τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ και παράλληλα, δεσμεύεται στους στόχους Αειφόρου Ανάπτυξης 2030, οι οποίοι δημιουργούν μια σταθερή σύνδεση μεταξύ της ειρήνης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της προώθησης της ισότητας των φύλων, της οικονομικής ανάπτυξης και βιωσιμότητας, της συμμετοχικής διακυβέρνησης και της εύρυθμης λειτουργίας των θεσμών στη βάση των αρχών του κράτος δικαίου και σχετικών ευρωπαϊκών και διεθνών προτύπων. Η διασφάλιση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, η ειρηνική διευθέτηση διαφορών αποτελούν διαχρονικά, εμβληματικούς στόχους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παράλληλα, η προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων, αποτελεί προτεραιότητα της Κυβέρνησης, που στόχο έχει τη θεμελίωση μιας κουλτούρας χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις.
Το 2000, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (UNSC) υιοθέτησε ομόφωνα το ψήφισμα 1325 με θέμα «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια», σύμφωνα με το οποίο οι γυναίκες θα πρέπει να συμμετέχουν στη δημιουργία και τη διατήρηση της ειρήνης σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Είναι η πρώτη φορά που το UNSC, το οποίο σε μεγάλο βαθμό ανδροκρατείται, αναγνώρισε τις επιπτώσεις των πολεμικών συγκρούσεων επί του γυναικείου πληθυσμού και τη σημασία διατήρησης της ειρήνης και ασφάλειας για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η ομόφωνη έγκριση ενός τέτοιου εγγράφου αποτελεί πρώτιστα αναγνώριση των ανισοτήτων μεταξύ ανδρών και γυναικών, καθώς και της συνεισφοράς των γυναικών στην πρόληψη και επίλυση συγκρούσεων ανά τον κόσμο. Επιπλέον, το Ψήφισμα 1325 του UNSC αντιμετωπίζει τον αντίκτυπο του πολέμου στο γυναικείο πληθυσμό, ανεξαρτήτως ηλικίας και τονίζει τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών, την προστασία τους από τη βία στη βάση του φύλου, ιδιαίτερα από βιασμούς και άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης και έμφυλης βίας. Υπογραμμίζει επίσης τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν οι γυναίκες και τα κορίτσια κατά τη διάρκεια συγκρούσεων, για την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης, καθώς και τη σημασία ανάδειξης των γυναικών ως ηγέτιδων και ενεργών παραγόντων. Το ψήφισμα 1325 «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια» αποτελεί ορόσημο, δεδομένου ότι είναι η πρώτη φορά που το Συμβούλιο Ασφαλείας επικεντρώνει την προσοχή του αποκλειστικά στις γυναίκες, ως μέλη της κοινωνίας, επηρεαζόμενα άμεσα από τις εμπόλεμες συγκρούσεις. Το ψήφισμα είναι σημαντικό, όχι μόνο γιατί αναγνωρίζει τον δυσανάλογο και ειδικό αντίκτυπο των συγκρούσεων στο γυναικείο πληθυσμό ανεξαρτήτως ηλικίας, τον ρόλο των γυναικών στην πρόληψη και στην επίλυση των συγκρούσεων, αλλά και για την ανάδειξη του υποτιμημένου ρόλου του γυναικών στην οικοδόμηση της ειρήνης και στην ανασυγκρότηση και ανοικοδόμηση μετά από εμπόλεμες επιχειρήσεις, συρράξεις και συγκρούσεις.
Παρά τη συνεχιζόμενη κατοχή από τον τουρκικό στρατό και τις τεράστιες προκλήσεις που αυτή προκαλεί, η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει πλήρως αφοσιωμένη στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών όλων των πολιτών της και των προσώπων που απολαμβάνουν καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ανεξάρτητα από τη φυλή, το φύλο, τη γλώσσα, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και αναπηρία, ή/και οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό στη βάση του οποίου να υφίστανται διακρίσεις και ανισότητες.
Η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρεί ότι η ορθή εφαρμογή του ψηφίσματος 1325 του UNSC και των συνακόλουθων σχετικών ψηφισμάτων, υπό την ομπρέλα Ατζέντα «Γυναίκες Ειρήνη και Ασφάλεια», δεν μπορεί να επιτευχθεί μεμονωμένα. Η όσο το δυνατόν πιο αυξημένη και κατ’ επέκταση πιο αποτελεσματική συμμετοχή των γυναικών στις ειρηνευτικές διαδικασίες αποτελεί μια δυναμική διαδικασία ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου. Η αποτελεσματική συμμετοχή των γυναικών έχει ιδιαίτερη σημασία στον παραδοσιακά ανδροκρατούμενο τομέα ασφάλειας, όπου εξετάζονται θέματα που αφορούν τον κύκλο των συγκρούσεων.
Τέλος