Το υδρογόνο αναγνωρίζεται διεθνώς ως βασικός πυλώνας για τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, με χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παγκοσμίως να προχωρούν δυναμικά στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων στρατηγικών που περιλαμβάνουν σαφείς στόχους, συγκεκριμένες δράσεις και χρονοδιαγράμματα, καθώς και μηχανισμούς υλοποίησης. Παρόλα αυτά, το Προσχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής για το Υδρογόνο δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη βασικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική ενσωμάτωση του υδρογόνου στο ενεργειακό σύστημα της χώρας.
Συγκεκριμένα, εντοπίζουμε τα ακόλουθα κρίσιμα κενά:
› Έλλειψη σαφών χρονοδιαγραμμάτων, στόχων και οροσήμων: Η στρατηγική δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση κρίσιμων υποδομών, ούτε ενδιάμεσους στόχους για την περίοδο 2025–2030. Η απουσία αυτών δυσχεραίνει τον έλεγχο προόδου και την παρακολούθηση της υλοποίησης της στρατηγικής.
› Έλλειψη στρατηγικής για την αποθήκευση υδρογόνου: Δεν καθορίζονται ποσοτικοποιημένοι στόχοι για υποδομές αποθήκευσης και που αυτές θα χωροθετούνται. Χωρίς αξιόπιστες λύσεις αποθήκευσης, η χρήση του υδρογόνου ως σταθερού ενεργειακού φορέα είναι αδύνατη. Εάν παραμείνουν περιορισμοί για την χωροθέτηση, η προώθηση της αποθήκευσης υδρογόνου θα είναι αδύνατη.
› Ελλιπής σχεδιασμός σταθμών και μονάδων ανεφοδιασμού: Η στρατηγική αποτυγχάνει να καθορίσει τον αριθμό, την τοποθεσία και τα κίνητρα για την ανάπτυξη σταθμών ανεφοδιασμού υδρογόνου. Απουσιάζει επίσης οποιαδήποτε αναφορά σε φορητές μονάδες ανεφοδιασμού, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εξυπηρέτηση απομακρυσμένων περιοχών και βιομηχανικών εφαρμογών. Επιπλέον, η πρόβλεψη αιτήματος παρέκκλισης από τον Κανονισμό AFIR δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για τη φιλοδοξία του οράματος.
› Μη επαρκής εκτίμηση των αναγκών της βιομηχανίας: Αν και η στρατηγική βασίζεται σε υφιστάμενη μελέτη, απουσιάζει μια αναλυτική και ποσοτική αποτύπωση της δυνητικής ζήτησης υδρογόνου από κρίσιμους βιομηχανικούς κλάδους υψηλής ενεργειακής έντασης, όπως η κεραμοποιία. Οι τομείς αυτοί αναζητούν βιώσιμες λύσεις απανθρακοποίησης και θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση της μελλοντικής εγχώριας παραγωγής υδρογόνου. Κρίνεται σκόπιμο όπως επανεξεταστούν οι ανάγκες της βιομηχανίας. Επίσης, δεν καθορίζεται αν θα επιτρέπεται η αποθήκευση υδρογόνου σε βιομηχανικές μονάδες. Καθώς από τις 6 Φεβρουαρίου 2024, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με την Πράξη για τη βιομηχανία μηδενικών καθαρών εκπομπών, θα πρέπει το ΥΕΕΒ να αναπτύξει τις σχετικές συνέργειες με το Σχέδιο Δράσης για προώθηση καθαρών τεχνολογιών στη βιομηχανία.
› Μη αξιολόγηση της θερμικής κατεργασίας βιομάζας ως πηγής υδρογόνου: Η παραγωγή υδρογόνου από θερμική κατεργασία βιομάζας (π.χ. πυρόλυση, αεριοποίηση) χρήζει αξιολόγησης σε βάθος. Η τεχνολογία αυτή μπορεί να αξιοποιήσει απόβλητα από τη γεωργία και τη δασοκομία, μειώνοντας τις εκπομπές άνθρακα και ενισχύοντας την ενεργειακή αυτονομία.
› Απουσία οικονομικών και επενδυτικών κινήτρων: Δεν προβλέπονται μηχανισμοί ενίσχυσης επενδύσεων ή άλλες πολιτικές που θα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη υποδομών και τεχνολογιών υδρογόνου.
Προτάσεις για βελτίωση της στρατηγικής:
▪ Καθορισμός ενός σαφούς οράματος για τη θέση του υδρογόνου στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
▪ Υιοθέτηση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής με χρονοδιάγραμμα, ορόσημα και οδικό χάρτη για την υλοποίηση των στόχων.
▪ Θέσπιση ποσοτικών στόχων τόσο για την παραγωγή όσο και την τελική χρήση (π.χ. MW παραγωγής, αριθμός υδρογονοκίνητων οχημάτων ανά κατηγορία έως το 2030).
▪ Δημιουργία εθνικού δικτύου σταθμών ανεφοδιασμού και σχεδιασμός φορητών μονάδων ανεφοδιασμού για κάλυψη βιομηχανικών και απομακρυσμένων αναγκών.
▪ Σχεδιασμός των εσωτερικών αγωγών Φυσικού Αερίου για συμβατότητα με υδρογόνο.
▪ Ενσωμάτωση της θερμικής κατεργασίας βιομάζας, με υποστήριξη μέσω πιλοτικών έργων σε συνδυασμό με τις υποχρεώσεις που θα προκύψουν από την Πράξη για τη βιομηχανία μηδενικών καθαρών εκπομπών.
▪ Καθορισμός στόχων για χρήση επεξεργασμένου νερού από μονάδες βιολογικού καθαρισμού για την ηλεκτρόλυση. Κατανοούμε την ανησυχία του κράτους σχετικά με την έλλειψη νερού, ωστόσο θα θέλαμε να επισημάνουμε πως αυτό δεν αποτελεί αληθές επιχείρημα, καθώς υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης χιλιάδων κυβικών μέτρων επεξεργασμένου νερού από τους σταθμούς επεξεργασίας λυμάτων, το οποίο μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
▪ Προώθηση βραχυπρόθεσμων δράσεων (R&D, πιλοτικά έργα, κίνητρα για χρήση ενέργειας η οποία περικόπτεται).
▪ Ανάπτυξη χρηματοδοτικών μηχανισμών που θα υποστηρίξουν την καινοτομία, την τεχνολογική ανάπτυξη και τις επενδύσεις στον τομέα του υδρογόνου.
Η επιτυχής ενσωμάτωση του υδρογόνου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας απαιτεί σαφή στρατηγική, συγκεκριμένους στόχους και δομημένα μέτρα υλοποίησης. Το υφιστάμενο προσχέδιο, στην παρούσα του μορφή, δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κυπριακής οικονομίας και βιομηχανίας, ούτε στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης όπως καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Αναμένουμε με ενδιαφέρον τη θέση του Υπουργείου σας και είμαστε διαθέσιμοι για οποιαδήποτε περαιτέρω συνεργασία ή διαβούλευση πάνω στο ζήτημα.
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions. Read more
Functional
Πάντα ενεργό
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes.The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Το υδρογόνο αναγνωρίζεται διεθνώς ως βασικός πυλώνας για τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, με χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παγκοσμίως να προχωρούν δυναμικά στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων στρατηγικών που περιλαμβάνουν σαφείς στόχους, συγκεκριμένες δράσεις και χρονοδιαγράμματα, καθώς και μηχανισμούς υλοποίησης. Παρόλα αυτά, το Προσχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής για το Υδρογόνο δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη βασικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική ενσωμάτωση του υδρογόνου στο ενεργειακό σύστημα της χώρας.
Συγκεκριμένα, εντοπίζουμε τα ακόλουθα κρίσιμα κενά:
› Έλλειψη σαφών χρονοδιαγραμμάτων, στόχων και οροσήμων: Η στρατηγική δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση κρίσιμων υποδομών, ούτε ενδιάμεσους στόχους για την περίοδο 2025–2030. Η απουσία αυτών δυσχεραίνει τον έλεγχο προόδου και την παρακολούθηση της υλοποίησης της στρατηγικής.
› Έλλειψη στρατηγικής για την αποθήκευση υδρογόνου: Δεν καθορίζονται ποσοτικοποιημένοι στόχοι για υποδομές αποθήκευσης και που αυτές θα χωροθετούνται. Χωρίς αξιόπιστες λύσεις αποθήκευσης, η χρήση του υδρογόνου ως σταθερού ενεργειακού φορέα είναι αδύνατη. Εάν παραμείνουν περιορισμοί για την χωροθέτηση, η προώθηση της αποθήκευσης υδρογόνου θα είναι αδύνατη.
› Ελλιπής σχεδιασμός σταθμών και μονάδων ανεφοδιασμού: Η στρατηγική αποτυγχάνει να καθορίσει τον αριθμό, την τοποθεσία και τα κίνητρα για την ανάπτυξη σταθμών ανεφοδιασμού υδρογόνου. Απουσιάζει επίσης οποιαδήποτε αναφορά σε φορητές μονάδες ανεφοδιασμού, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εξυπηρέτηση απομακρυσμένων περιοχών και βιομηχανικών εφαρμογών. Επιπλέον, η πρόβλεψη αιτήματος παρέκκλισης από τον Κανονισμό AFIR δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για τη φιλοδοξία του οράματος.
› Μη επαρκής εκτίμηση των αναγκών της βιομηχανίας: Αν και η στρατηγική βασίζεται σε υφιστάμενη μελέτη, απουσιάζει μια αναλυτική και ποσοτική αποτύπωση της δυνητικής ζήτησης υδρογόνου από κρίσιμους βιομηχανικούς κλάδους υψηλής ενεργειακής έντασης, όπως η κεραμοποιία. Οι τομείς αυτοί αναζητούν βιώσιμες λύσεις απανθρακοποίησης και θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση της μελλοντικής εγχώριας παραγωγής υδρογόνου. Κρίνεται σκόπιμο όπως επανεξεταστούν οι ανάγκες της βιομηχανίας. Επίσης, δεν καθορίζεται αν θα επιτρέπεται η αποθήκευση υδρογόνου σε βιομηχανικές μονάδες. Καθώς από τις 6 Φεβρουαρίου 2024, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με την Πράξη για τη βιομηχανία μηδενικών καθαρών εκπομπών, θα πρέπει το ΥΕΕΒ να αναπτύξει τις σχετικές συνέργειες με το Σχέδιο Δράσης για προώθηση καθαρών τεχνολογιών στη βιομηχανία.
› Μη αξιολόγηση της θερμικής κατεργασίας βιομάζας ως πηγής υδρογόνου: Η παραγωγή υδρογόνου από θερμική κατεργασία βιομάζας (π.χ. πυρόλυση, αεριοποίηση) χρήζει αξιολόγησης σε βάθος. Η τεχνολογία αυτή μπορεί να αξιοποιήσει απόβλητα από τη γεωργία και τη δασοκομία, μειώνοντας τις εκπομπές άνθρακα και ενισχύοντας την ενεργειακή αυτονομία.
› Απουσία οικονομικών και επενδυτικών κινήτρων: Δεν προβλέπονται μηχανισμοί ενίσχυσης επενδύσεων ή άλλες πολιτικές που θα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη υποδομών και τεχνολογιών υδρογόνου.
Προτάσεις για βελτίωση της στρατηγικής:
▪ Καθορισμός ενός σαφούς οράματος για τη θέση του υδρογόνου στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας.
▪ Υιοθέτηση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής με χρονοδιάγραμμα, ορόσημα και οδικό χάρτη για την υλοποίηση των στόχων.
▪ Θέσπιση ποσοτικών στόχων τόσο για την παραγωγή όσο και την τελική χρήση (π.χ. MW παραγωγής, αριθμός υδρογονοκίνητων οχημάτων ανά κατηγορία έως το 2030).
▪ Δημιουργία εθνικού δικτύου σταθμών ανεφοδιασμού και σχεδιασμός φορητών μονάδων ανεφοδιασμού για κάλυψη βιομηχανικών και απομακρυσμένων αναγκών.
▪ Σχεδιασμός των εσωτερικών αγωγών Φυσικού Αερίου για συμβατότητα με υδρογόνο.
▪ Ενσωμάτωση της θερμικής κατεργασίας βιομάζας, με υποστήριξη μέσω πιλοτικών έργων σε συνδυασμό με τις υποχρεώσεις που θα προκύψουν από την Πράξη για τη βιομηχανία μηδενικών καθαρών εκπομπών.
▪ Καθορισμός στόχων για χρήση επεξεργασμένου νερού από μονάδες βιολογικού καθαρισμού για την ηλεκτρόλυση. Κατανοούμε την ανησυχία του κράτους σχετικά με την έλλειψη νερού, ωστόσο θα θέλαμε να επισημάνουμε πως αυτό δεν αποτελεί αληθές επιχείρημα, καθώς υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης χιλιάδων κυβικών μέτρων επεξεργασμένου νερού από τους σταθμούς επεξεργασίας λυμάτων, το οποίο μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
▪ Προώθηση βραχυπρόθεσμων δράσεων (R&D, πιλοτικά έργα, κίνητρα για χρήση ενέργειας η οποία περικόπτεται).
▪ Ανάπτυξη χρηματοδοτικών μηχανισμών που θα υποστηρίξουν την καινοτομία, την τεχνολογική ανάπτυξη και τις επενδύσεις στον τομέα του υδρογόνου.
Η επιτυχής ενσωμάτωση του υδρογόνου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας απαιτεί σαφή στρατηγική, συγκεκριμένους στόχους και δομημένα μέτρα υλοποίησης. Το υφιστάμενο προσχέδιο, στην παρούσα του μορφή, δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κυπριακής οικονομίας και βιομηχανίας, ούτε στις απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης όπως καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Αναμένουμε με ενδιαφέρον τη θέση του Υπουργείου σας και είμαστε διαθέσιμοι για οποιαδήποτε περαιτέρω συνεργασία ή διαβούλευση πάνω στο ζήτημα.