13 – Παράρτημα 1- ΠΙΝΑΚΑΣ 8- ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
| Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχων. | 1. Ο Ψυχολόγος Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης παρέχει στους γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας παιδιού προσχολικής ηλικίας μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες υπηρεσίες και έχει τα ακόλουθα καθήκοντα και υποχρεώσεις:
1. Παρέχει στήριξη σε συναισθηματικό και ψυχολογικό επίπεδο ώστε οι γονείς και η οικογένεια να μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις ιδιαιτερότητες που προκαλεί η γέννηση ενός παιδιού με αναπηρία και να αντεπεξέλθουν πιο αποτελεσματικά στον ρόλο τους. 2. Παρέχει ψυχοεκπαίδευση στους γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για διαχείριση των προκλήσεων που εγείρονται με την ανατροφή και φροντίδα ενός παιδιού με αναπηρία, αλλά και διαχείριση της δικής τους ψυχοσυναισθηματικής κατάστασης. 3. Παρέχει συμβουλευτική με στόχο την ενδυνάμωση των γονέων και άλλων μελών της οικογένειας, τη μείωση του οικογενειακού άγχους, την πρόληψη των ατομικών, συζυγικών ή οικογενειακών κρίσεων και τη διατήρηση της οικογενειακής ηρεμίας και αρμονίας.
|
| Δικαιούχοι. | 2. Δικαιούχοι υπηρεσιών Ψυχολόγου Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης είναι οι γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας με ευθύνη φροντίδας παιδιού με αναπηρία προσχολικής ηλικίας, που έχουν ανάγκη έγκαιρης παρέμβασης και στήριξης της οικογένειας με ψυχολογική στήριξη, συμβουλευτική και ψυχοεκπαίδευση.
|
| Συχνότητα υπηρεσιών. | 3. Οι υπηρεσίες Ψυχολόγου δύνανται να παρέχονται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες των γονέων και της οικογένειας στο σύνολο της, όπως θα πιστοποιεί η αρμόδια αρχή, ως ακολούθως:
(α) συστηματικά, μία συνεδρία την εβδομάδα ή το δεκαπενθήμερο ή τον μήνα, διάρκειας μέχρι σαράντα πέντε λεπτών η κάθε συνεδρία, για τους δύο γονείς μαζί ή για κάθε γονέα ξεχωριστά αν το προτιμούν ή για άλλο μέλος της οικογένειας που φροντίζει το παιδί με αναπηρία, και (β) έκτακτα, μέχρι δέκα συνεδρίες διάρκειας σαράντα πέντε λεπτών ετησίως:
Νοείται ότι η συχνότητα παροχής των υπηρεσιών δύναται να καθορίζεται με μεγαλύτερη ένταση σε αρχικό διάστημα και μικρότερη σε μεταγενέστερο διάστημα ή και αντίστροφα, ανάλογα με τις οικογενειακές ανάγκες όπως αυτές εκάστοτε διαφοροποιούνται.
|
| Απαιτούμενα προσόντα παρόχου.
68(Ι) του 1995 |
4. Κάθε φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες Ψυχολόγου Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης θα πρέπει, πέραν των όσων καθορίζονται στο άρθρο 5 του παρόντος Νόμου, να είναι Εγγεγραμμένος Κλινικός ή Συμβουλευτικός ή Σχολικός Ψυχολόγος στο Μητρώο Εγγεγραμμένων Ψυχολόγων από το Συμβούλιο Εγγραφής Ψυχολόγων και κάτοχος άδειας εξασκήσεως του επαγγέλματος σύμφωνα με τον περί Εγγραφής Ψυχολόγων Νόμο ή άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος από αντίστοιχο σώμα στη χώρα προέλευσης.
|
| Άλλοι όροι και προϋποθέσεις. | 5.Για την παροχή υπηρεσιών Ψυχολόγου Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης ισχύουν οι ακόλουθοι όροι και προϋποθέσεις:
(α) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, κάθε πάροχος ως φυσικό πρόσωπο θα εργοδοτείται ή απασχολείται από νομικό πρόσωπο – πάροχο με τον οποίο η αρμόδια αρχή θα συνάψει ειδική συμφωνία για τον σκοπό αυτό.
(β) Ο πάροχος δεν λαμβάνει οποιαδήποτε μορφή αμοιβής, χρηματική ή άλλη από το άτομο ή την οικογένεια στην οποία παρέχει τις υπηρεσίες.
(γ) Ο δικαιούχος ή οι δικαιούχοι υπηρεσιών θα παραλαμβάνουν από την αρμόδια αρχή την απόφαση Παροχής Υπηρεσιών και θα έχουν πρόσβαση στο Μητρώο Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών για να επιλέξουν τον Ψυχολόγο τους.
(δ) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, η αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες θα καταβάλλεται από την αρμόδια αρχή στο νομικό πρόσωπο – πάροχο με βάση τα πιστοποιητικά και άλλα αποδεικτικά στοιχεία που η αρμόδια αρχή δύναται να ζητά. |
Τέλος
Προσχολική ηλικία εννοείτε η ηλικία μεταξύ 3 μέχρι 5? Παιδια πυ σε μεγαλύτερη ηλικία γίνεται η διάγνωση δεν θα έπρεπε να ειναι δικαιούχοι της υπηρεσίας αυτής
?
Μάρκος Γιώργατσος
2. Δικαιούχοι υπηρεσιών Ψυχολόγου Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης είναι οι γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας με ευθύνη φροντίδας παιδιού με αναπηρία προσχολικής ηλικίας, που έχουν ανάγκη έγκαιρης παρέμβασης και στήριξης της οικογένειας με ψυχολογική στήριξη, συμβουλευτική και ψυχοεκπαίδευση.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ: Επειδή δεν καλύπτονται οι αναπτυξιακές περιόδοι μεγάλων αλλαγών και αναγκών (σχολική ηλικία, εφηβεία, εκκρήξεις θυμού και ακραίων συμπεριφορών, οικογενειακές κρίσεις και πολλά άλλα), κρίνεται απαραίτητο, να διευρυνθεί – έπεκταθεί το ηλικιακό ΟΡΙΟ του παιδιού με αναπηρία του οποίου οι γονείς και η οικογένεια είναι δικαιούχοι για τις υπηρεσίες Ψυχολόγου,
πέρα από την ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ και μέχρι την ηλικία των 18 ετών.
Πίνακας 8 – Ψυχολόγος Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης
Σημεία μερικής/οριακής συμβατότητας ή κινδύνου:
Άρθρο 25: μη εξειδίκευση πρόσβασης χωρίς οικονομικά/χρονικά εμπόδια.
Άρθρο 9/21: έλλειψη ρητής προσβάσιμης επικοινωνίας (ΚΝΓ, απλή γλώσσα).
Κενά/Μη συμβατά σημεία (ελλείψεις άρθρων):
Άρθρο 4(3): απουσία ρόλου οργανώσεων γονέων/ΑμεΑ στη συνδιαμόρφωση.
Στοχευμένες προτάσεις βελτίωσης/τροπολογίες:
1. Ρήτρα προσβασιμότητας επικοινωνίας και κάλυψης κόστους διερμηνείας/βοηθημάτων.
2. Διασύνδεση με υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης με σαφείς προθεσμίες πρόσβασης.
Άρθρο 1 – «Φύση και σκοπός υπηρεσίας»
Προσθήκη για μη σχολικά παιδιά και κατ’ οίκον/εξ αποστάσεως παροχή
«Οι υπηρεσίες παρέχονται σε οικογένειες παιδιών με αναπηρία ανεξαρτήτως φοίτησης σε εκπαιδευτική δομή. Ο Ψυχολόγος δύναται να παρέχει στήριξη κατ’ οίκον, σε κοινοτικές δομές ή εξ αποστάσεως, ώστε να διασφαλίζεται η πρόσβαση όλων των οικογενειών.»
Αιτιολόγηση:
Πολλά παιδιά με βαριά ή πολλαπλή αναπηρία, ή σε διαδικασία αξιολόγησης, δεν φοιτούν σε σχολείο· η στήριξη πρέπει να παραμένει προσβάσιμη, χωρίς αποκλεισμούς λόγω μη φοίτησης.
Άρθρο 2 – «Δικαιούχοι»
Προσθήκη για κάλυψη παιδιών μεγαλύτερης ηλικίας και νέων διαγνώσεων
«Δικαιούχοι υπηρεσιών Ψυχολόγου Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης είναι οι γονείς, κηδεμόνες ή άλλα μέλη της οικογένειας παιδιού με αναπηρία, ανεξαρτήτως ηλικίας, όταν υπάρχει νέα διάγνωση ή σημαντική μεταβολή στη λειτουργικότητα του παιδιού, καθώς και κατά τη διάρκεια κρίσιμων μεταβάσεων (π.χ. ένταξη/μετακίνηση σε σχολική δομή, αλλαγή θεραπευτικού πλάνου ή οικογενειακής κατάστασης).»
Αιτιολόγηση:
Η ανάγκη οικογενειακής στήριξης δεν περιορίζεται στην προσχολική ηλικία. Οι καθυστερημένες διαγνώσεις (π.χ. αυτισμός στην εφηβεία) δημιουργούν εξίσου έντονες ανάγκες προσαρμογής, ενημέρωσης και ψυχολογικής ενδυνάμωσης των γονέων.
Η τροποποίηση συνάδει με τα άρθρα 7, 19, 23, 24, 26 της CRPD (δικαιώματα παιδιών, οικογενειακή ζωή, εκπαίδευση, αποκατάσταση).
Άρθρο 3 – «Συχνότητα υπηρεσιών»
Προσθήκη εντατικής φάσης μετά από νέα διάγνωση και δυνατότητα υπέρβασης ορίων
«Σε περίπτωση πρώτης διάγνωσης ή σημαντικής αλλαγής στη λειτουργικότητα του παιδιού, δύναται να παρέχεται εντατική φάση στήριξης διάρκειας έως δώδεκα (12) εβδομάδων, με συχνότερες συνεδρίες και δυνατότητα προσωρινής υπέρβασης των ανώτατων ορίων, κατόπιν τεκμηρίωσης των αναγκών της οικογένειας από τον πάροχο και έγκρισης της αρμόδιας αρχής.»
Αιτιολόγηση:
Μετά από νέα διάγνωση (π.χ. στα 13), οι οικογένειες βιώνουν αυξημένο στρες, ανάγκη κατανόησης και προσαρμογής. Μια εντατική, χρονικά περιορισμένη φάση στήριξης είναι αναγκαία για την ομαλή ένταξη και αποδοχή.
Άρθρο 4 – «Απαιτούμενα προσόντα παρόχου»
Προσθήκη ειδικής εκπαίδευσης για καθυστερημένες διαγνώσεις και εφηβική ηλικία
«Οι ψυχολόγοι που παρέχουν υπηρεσίες σε οικογένειες παιδιών σχολικής ή εφηβικής ηλικίας οφείλουν να διαθέτουν αποδεδειγμένη εκπαίδευση ή/και εμπειρία στη στήριξη οικογενειών παιδιών με νευροαναπτυξιακές ή ψυχικές διαταραχές και στην εργασία με εφήβους.»
Αιτιολόγηση:
Η παρέμβαση σε οικογένειες παιδιών 10–18 ετών απαιτεί διαφορετικές δεξιότητες (σχολικές προσαρμογές, εφηβική ταυτότητα, οικογενειακή δυναμική).
Άρθρο 5 – «Άλλοι όροι και προϋποθέσεις»
Προσθήκη ρήτρας για γρήγορη πρόσβαση μετά από διάγνωση
«Μετά από νέα διάγνωση, η πρώτη συνεδρία με Ψυχολόγο Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης προγραμματίζεται εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών, ή επτά (7) ημερών σε επείγουσες περιπτώσεις.»
Αιτιολόγηση:
Η έγκαιρη έναρξη στήριξης μετά τη διάγνωση είναι κρίσιμη για την αποδοχή και προσαρμογή της οικογένειας.
Νέα παράγραφος – «Συντονισμός με άλλες υπηρεσίες»
Να προστεθεί στο τέλος του Άρθρου 1
«Ο Ψυχολόγος συνεργάζεται με την υφιστάμενη διεπιστημονική ομάδα του παιδιού (π.χ. λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς λειτουργούς, παιδοψυχιάτρους) και, όπου το παιδί δεν φοιτά, υποστηρίζει την οικογένεια στην πρόσβαση σε κοινοτικές δραστηριότητες και υπηρεσίες.»
Αιτιολόγηση:
Για παιδιά που δεν φοιτούν, ο ψυχολόγος είναι συχνά ο μόνος συνδετικός κρίκος με το σύστημα στήριξης· χρειάζεται ρητή υποχρέωση συνεργασίας και καθοδήγησης προς κοινοτικές επιλογές.
Παρακολούθηση & Δείκτες (γενική προσθήκη)
Να προστεθεί παράγραφος στο Άρθρο 5
«Η αρμόδια αρχή παρακολουθεί την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών βάσει δεικτών όπως: χρόνος πρόσβασης μετά τη διάγνωση, μείωση οικογενειακού άγχους, ικανοποίηση δικαιούχων, και πρόσβαση παιδιών που δεν φοιτούν σε εκπαιδευτική δομή.»
Αιτιολόγηση:
Ενισχύει τη διαφάνεια και τη συνεχή βελτίωση, ειδικά για τις ομάδες που κινδυνεύουν να μείνουν εκτός.
Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχων.
Προσθήκη της υποχρέωσης του παρόχου για συνεργασία με την ομάδα των άλλων επαγγελματιών υγείας, των οποίων θα παρέχουν υπηρεσίες αξιολόγησης και παρεμβάσεων/φροντίδας/στήριξης στο παιδί και με το σχολείο του παιδιού.
Δικαιούχοι.
Συμφωνώ με την ανάγκη επέκτασης του ηλικιακού ορίου του παιδιού με αναπηρία, καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής ζωής, καθώς οι ανάγκη στήριξης της οικογένειας θα συνεχίσει να υπάρχει και ενδεχομένως οι προκλήσεις θα διαφέρουν και ίσως να αυξάνονται ανά ηλικιακό στάδιο.
Απαιτούμενα προσόντα παρόχου.
Θα πρέπει να θεσπιστεί ένα συγκεκριμένο σύστημα αξιολόγησης των παρόχων, οι οποίοι πέραν από την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος του ειδικού ψυχολόγου, θα πρέπει να κατέχουν αποδεδειγμένη επιπρόσθετη επιμόρφωση ή/και εμπειρία σε θέματα ψυχολογικής αξιολόγησης και στήριξης παιδιών με αναπηρία και των οικογενειών τους.
Άλλα σχόλια
Θέσπιση μηχανισμού παραπόνων και αξιολόγησης υπηρεσιών που θα παρέχονται στην οικογένεια για διαφάλιση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας τους.
Προσθήκη άρθρου σχετικά με την τήρηση των κανόνων δεοντολογίας και ηθικής που διέπουν το επάγγελμα του ψυχολόγου.
Προτείνω να μη σταματά η ψυχολογική στήριξη της οικογένειας στην προσχολική ηλικία, αλλά να συνεχίζεται και στα πρώτα σχολικά χρόνια, ειδικά στις μεταβάσεις, όταν το παιδί πηγαίνει νηπιαγωγείο ή δημοτικό. Είναι τότε που οι γονείς έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη καθοδήγησης και ενδυνάμωσης. Η στήριξη πρέπει να είναι πραγματικά εξατομικευμένη, χωρίς αυστηρά όρια στις συνεδρίες, ώστε να μπορεί να αυξηθεί όταν η οικογένεια περνά δύσκολες περιόδους, όπως σε νέες διαγνώσεις ή κρίσεις. Επίσης, οι υπηρεσίες να προσφέρονται όπου εξυπηρετεί καλύτερα την οικογένεια, στο σπίτι, στο κέντρο, ή και διαδικτυακά, με πλήρη προσβασιμότητα για όλους, όπως διερμηνεία ή απλή γλώσσα. Ο ψυχολόγος να συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες που ασχολούνται με το παιδί (λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, εκπαιδευτικούς κ.ά.) ώστε η στήριξη να είναι ολοκληρωμένη και συντονισμένη. Θεωρώ επίσης σημαντικό να υπάρχουν κανόνες ποιότητας και δεοντολογίας, να προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα και να υπάρχει μηχανισμός παραπόνων που να λειτουργεί γρήγορα και με σεβασμό προς τις οικογένειες. Ο ψυχολόγος που παρέχει αυτές τις υπηρεσίες θα πρέπει να έχει ειδική εκπαίδευση στην αναπηρία, στην πρώιμη παιδική ηλικία και στην οικογενειακή στήριξη, όχι μόνο απλή άδεια άσκησης επαγγέλματος. Η οικογένεια να μπορεί να επιλέγει τον ψυχολόγο της, ακόμη κι αν είναι ανεξάρτητος επαγγελματίας, και να υπάρχει η δυνατότητα προσωποκεντρικού προϋπολογισμού, ώστε το ίδιο το άτομο να έχει λόγο στη διαδικασία. Τέλος, χρειάζεται να παρακολουθούνται τα αποτελέσματα αυτών των υπηρεσιών, με δείκτες που να δείχνουν αν μειώνεται το άγχος των γονιών και αν βελτιώνεται η πρόσβαση και η ποιότητα ζωής των οικογενειών.
Εφόσον ο όρος αναπηρία περιλαμβάνει όλες τις κατηγορίες, θέλω να αναφερθώ στο θέμα της ψυχικής υγείας, η οποία “δεν φαίνεται” και ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων πάσχουν και μάλιστα με βαριά αναπηρία. Εισήγηση είναι να υπάρχει 24ωρη υποστήριξη, επειδή ανά πάσα στιγμή και χωρίς καμία προειδοποίηση, να πάθουν υποτροπή με σοβαρές επιπτώσεις τόσον για τα ίδια τα άτομα,που στην ουσία υποφέρουν καθημερινά, όσον και για τους γύρω, όποιοι και εάν είναι παρόντες εκείνη τη στιγμή. Η αστυνομία θα κληθεί για βοήθεια, αλλά δεν είναι η λύση, επιβάλλεται να υπάρχει υποστήριξη και κατανόηση από εξειδικευμένο άτομο. Γραμμή λοιπόν, ανοικτή όλο το 24ωρο. Ευχαριστώ.
13 – Παράρτημα 1- ΠΙΝΑΚΑΣ 8- ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
Άρθρο 1 «Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχων» 1 Ο/Η Ψυχολόγος Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης παρέχει στους γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας δικαιούχου παιδιού προσχολικής ηλικίας μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες υπηρεσίες και έχει τα ακόλουθα καθήκοντα και υποχρεώσεις:
Άρθρο 2 «Δικαιούχοι» 2. Δικαιούχοι υπηρεσιών Ψυχολόγου Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης είναι οι γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας με ευθύνη φροντίδας παιδιού με αναπηρία προσχολικής ηλικίας (0 έως 6 ετών), που έχουν ανάγκη έγκαιρης παρέμβασης και στήριξης της οικογένειας με ψυχολογική στήριξη, συμβουλευτική και ψυχοεκπαίδευση.
Άρθρο 3 «Συχνότητα Υπηρεσιών» γίνεται προσθήκη επιπρόσθετης επιφύλαξης ως ακολούθως
Νοείται περαιτέρω ότι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις δύναται να παρέχεται μεγαλύτερος αριθμός και συχνότητα υπηρεσιών Ψυχολόγου Έγκαιρης Οικογενειακής Στήριξης.
Η ψυχολογική στήριξη των οικογενειών παιδιών με αναπηρία είναι πολύ σημαντική και χρειάζεται να ξεκινά άμεσα, από τη γέννηση ή τη στιγμή της διάγνωσης, χωρίς καθυστέρηση από την αρμόδια αρχή. Οι συνεδρίες πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες κάθε οικογένειας, χωρίς αυστηρά όρια, και να υπάρχει δυνατότητα περισσότερης βοήθειας σε δύσκολες περιόδους. Η στήριξη να μπορεί να προσφέρεται και στο σπίτι ή εξ αποστάσεως, με πλήρη προσβασιμότητα. Ο ψυχολόγος να συνεργάζεται με άλλους ειδικούς και να έχει εξειδίκευση στα θέματα παιδιών και οικογενειών με αναπηρία. Τέλος, είναι σημαντικό οι γονείς να μπορούν να επιλέγουν τον επαγγελματία που εμπιστεύονται και να υπάρχει σαφής προστασία προσωπικών δεδομένων και σεβασμός στις ανάγκες κάθε οικογένειας.
Γιατί να αποφασίζει η αρμόδια αρχη;
Εφόσον έχει παιδί με αναπηρία να έχει άμεση πρόσβαση η οικογενεια. ΑΜΕΣΑ, με τη γέννηση του παιδιού να παραπέμπεται η οικογενεια για βοήθεια και όχι μετα από μήνες που θα εγκριθεί από την αρμόδια αρχή.
Οι συστηματικές συνεδρίες πόσες θα είναι; Υπάρχει όριο; Να διευκρινηστεί.
Θεσμοθετείται στοχευμένη ψυχολογική στήριξη της οικογένειας από ειδικό, από την προσχολική ηλικία του παιδιού. Αυτό ευθυγραμμίζεται με την έγκαιρη παρέμβαση και την υποστήριξη της οικογενειακής ζωής (CRPD άρθρα 7, 23, 25, 26).
Αναγνωρίζεται η ανάγκη για ψυχοεκπαίδευση και συμβουλευτική στους γονείς/φροντιστές, στοιχείο κρίσιμο για την ανθεκτικότητα της οικογένειας και την ανεξάρτητη διαβίωση του παιδιού στην κοινότητα (CRPD άρθρο 19).
Προβλέπεται δυνατότητα εξατομίκευσης της συχνότητας (εβδομαδιαία/δεκαπενθήμερη/μηνιαία), έστω με ανώτατα όρια.
Σημεία που χρειάζονται βελτίωση και προτάσεις
Περιορισμός μόνο στην προσχολική ηλικία
Πρόβλημα: Η στήριξη σταματά τυπικά πριν τα καίρια στάδια μετάβασης (νηπιαγωγείο, πρώτη τάξη).
CRPD: άρθρα 7, 24 (δικαιώματα παιδιών/εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς).
Πρόταση: Επέκταση δικαιώματος μέχρι και τα πρώτα σχολικά χρόνια και σε κρίσιμες μεταβάσεις (ένταξη, διαγνώσεις, αλλαγές θεραπευτικών πλάνων).
Οριζόντια χρονικά όρια συνεδριών (45’ & έως 10 έκτακτες/έτος)
Πρόβλημα: Σταθερό «ταβάνι» δεν καλύπτει περιόδους υψηλής ανάγκης (νέα διάγνωση, κρίσεις συμπεριφοράς, οικογενειακές κρίσεις).
CRPD: άρθρα 25, 26 (υγεία/αποκατάσταση σε ισότιμη βάση).
Πρόταση: Εξατομικευμένο πλάνο χωρίς σκληρό πλαφόν, με «τράπεζα συνεδριών» ανά τρίμηνο/έτος και δυνατότητα έντασης όταν τεκμηριώνεται ανάγκη.
Τόπος και τρόπος παροχής – προσβασιμότητα
Πρόβλημα: Δεν αναφέρεται κατ’ οίκον ή εξ αποστάσεως (τηλε-υγεία), ούτε διερμηνεία/πολιτισμική διαμεσολάβηση.
CRPD: άρθρα 9, 21, 25 (προσβασιμότητα/επικοινωνία/υγεία).
Πρόταση: Παροχή στο σπίτι, σε κοινοτικές δομές και τηλε-συνεδρίες. Πρόβλεψη για διερμηνεία (π.χ. ΚΝΓ) και απλουστευμένη πληροφόρηση (easy-to-read).
Περιεχόμενο υπηρεσίας – διεπιστημονικότητα
Πρόβλημα: Δεν διασφαλίζεται σύνδεση με διεπιστημονική ομάδα έγκαιρης παρέμβασης (λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, παιδίατρος/νευρολόγος, εκπαιδευτικοί ένταξης).
CRPD: άρθρα 24, 25, 26.
Πρόταση: Υποχρεωτική διασύνδεση/παραπομπές, κοινά εξατομικευμένα πλάνα και στόχοι που παρακολουθούνται διατομεακά.
Ποιοτικά πρότυπα & προστασία
Πρόβλημα: Δεν ορίζονται ρητά δεοντολογία/εχεμύθεια, προστασία δεδομένων, τραυματο-ενημερωμένη προσέγγιση, μη στιγματιστική πρακτική.
CRPD: άρθρα 16, 22, 25.
Πρόταση: Εισαγωγή ρητών προτύπων ποιότητας: κώδικας δεοντολογίας, διαδικασίες συναίνεσης, προστασία δεδομένων, μηχανισμός παραπόνων προσβάσιμος.
Προσόντα – εξειδίκευση στην αναπηρία και στην οικογενειακή εργασία
Πρόβλημα: Η εγγραφή ως ψυχολόγου είναι αναγκαία, αλλά δεν αρκεί για πρώιμη παρέμβαση.
CRPD: άρθρα 24, 26.
Πρόταση: Απαίτηση τεκμηριωμένης εξειδίκευσης σε: πρώιμη παιδική ηλικία, NDD/ΔΑΦ, AAC/συμβολική επικοινωνία, οικογενειακή θεραπεία, πολιτισμική επάρκεια, CRPD. Υποχρεωτική συνεχιζόμενη εκπαίδευση (CPD).
Περιεκτικότητα οικογενειακού ορισμού
Πρόβλημα: Εστίαση στους «δύο γονείς» δεν καλύπτει μονογονεϊκές, συγγενικές/αναδοχές/θετές οικογένειες και αδέλφια ως φροντιστές.
CRPD: άρθρο 23 (οικογενειακή ζωή).
Πρόταση: Ρητή συμπερίληψη όλων των μορφών οικογένειας και δυνατότητα ομαδικών/ατομικών συνεδριών για μέλη (π.χ. αδέλφια).
Ώρες/διαθεσιμότητα – κρίσεις
Πρόβλημα: Δεν υπάρχει πρόβλεψη για επείγουσα υποστήριξη (κρίσεις, πένθος, νοσηλεία).
CRPD: άρθρα 25, 26.
Πρόταση: Θεσμοθέτηση γραμμής άμεσης υποστήριξης ή ταχείας πρόσβασης εντός 24–48 ωρών σε κρίσεις.
Τρόπος εργοδότησης/πληρωμών
Πρόβλημα: Αποκλειστικά μέσω νομικού προσώπου. Περιορίζει επιλογή και συνέχεια θεραπευτικής σχέσης με ανεξάρτητους επαγγελματίες.
CRPD: άρθρο 19 (επιλογή υποστήριξης).
Πρόταση: Δυνατότητα άμεσης σύμβασης με αδειούχους ψυχολόγους ιδιώτες και/ή προσωποκεντρικού προϋπολογισμού με απλό έλεγχο αποδεικτικών.
Παρακολούθηση αποτελεσμάτων & διαφάνεια
Πρόβλημα: Δεν καθορίζονται δείκτες εκβάσεων (στρες οικογένειας, ενδυνάμωση γονέων, πρόσβαση σε υπηρεσίες), ούτε χρόνοι αναμονής.
CRPD: άρθρο 31 (δεδομένα/παρακολούθηση), άρθρο 4(3) (συμμετοχή οργανώσεων ΑμεΑ/γονέων).
Πρόταση: Καθιέρωση δεικτών, SLA πρόσβασης (π.χ. πρώτη συνεδρία ≤15 εργ. ημέρες), και συμμετοχή οργανώσεων γονέων/ΑμεΑ στον σχεδιασμό/αξιολόγηση.
Ενδεικτικές προτεινόμενες διατυπώσεις
Διεύρυνση ηλικιακού εύρους:
«Οι υπηρεσίες παρέχονται από τη διάγνωση έως και τα πρώτα σχολικά χρόνια, και σε κάθε κρίσιμη μετάβαση (ένταξη/μεταφορά).» (CRPD 7, 24)
Συνεδρίες & ένταση:
«Η συχνότητα και διάρκεια καθορίζονται με εξατομικευμένο πλάνο χωρίς οριζόντια ανώτατα όρια· προβλέπεται τράπεζα συνεδριών και ταχεία πρόσβαση σε κρίσεις.» (CRPD 25, 26)
Τόπος/προσβασιμότητα:
«Η παροχή γίνεται κατ’ οίκον, σε κοινοτικές δομές ή εξ αποστάσεως, με πρόβλεψη για διερμηνεία και προσβάσιμα υλικά (easy-to-read).» (CRPD 9, 21, 25)
Διεπιστημονικότητα:
«Ο ψυχολόγος συνεργάζεται με διεπιστημονική ομάδα έγκαιρης παρέμβασης και συμμετέχει σε κοινό εξατομικευμένο πλάνο.» (CRPD 24, 26)
Πρότυπα ποιότητας/προστασία:
«Θεσπίζεται κώδικας δεοντολογίας, διαδικασίες συναίνεσης και μηχανισμός παραπόνων με προστασία δεδομένων.» (CRPD 16, 22, 25)
Προσόντα/εξειδίκευση:
«Απαιτείται τεκμηριωμένη εξειδίκευση σε πρώιμη παιδική ηλικία, ΔΑΦ/NDD, AAC, οικογενειακή θεραπεία και υποχρεωτική CPD.» (CRPD 24, 26)
Επιλογή/πληρωμές:
«Κατ’ επιλογή των δικαιούχων, δυνατότητα άμεσης σύμβασης με ιδιώτες ψυχολόγους και/ή προσωποκεντρικού προϋπολογισμού.» (CRPD 19)
Παρακολούθηση/δείκτες:
«Ορίζονται δείκτες (μείωση γονεϊκού στρες, ικανοποίηση, πρόσβαση σε υπηρεσίες) και SLA για χρόνους αναμονής· οργανώσεις γονέων/ΑμεΑ συμμετέχουν στη διακυβέρνηση.» (CRPD 4(3), 31)