11 – Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 6-ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
| Φύση και σκοπός υπηρεσίας, καθήκοντα και υποχρεώσεις παρόχου.
|
1. Ο Διερμηνέας Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας παρέχει διερμηνεία και υποστήριξη επικοινωνίας στα άτομα που επικοινωνούν με την γλώσσα αυτή.
|
| Δικαιούχοι. | 2.Δικαιούχοι υπηρεσιών Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας είναι κωφά άτομα που επικοινωνούν στην εν λόγω γλώσσα.
|
| Συχνότητα Υπηρεσιών. | 3. Οι υπηρεσίες Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας παρέχονται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ατόμου με αναπηρία, πάνω σε έκτακτη βάση, με ανώτατο όριο τις πέντε ώρες εβδομαδιαίως ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεγαλύτερη διάρκεια, όπως θα πιστοποιεί η αρμόδια αρχή.
|
| Απαιτούμενα προσόντα παρόχου.
66(Ι) του 2006. |
4. Κάθε φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας θα πρέπει να κατέχει:
(α) Εγγραφή στον Σύνδεσμο Διερμηνέων Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας ή τα πιστοποιητικά και προϋποθέσεις που καθορίζει ο περί Αναγνώρισης της Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας Νόμος. Η κατοχή διπλώματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή πτυχίου ή προηγούμενης επαγγελματικής πείρας ή άλλων συναφών προσόντων δύνανται να δημοσιοποιούνται μέσω του Μητρώου Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών.
(β) Ικανότητες επικοινωνίας και προσέγγισης προς τα άτομα με αναπηρίες στη βάση των αρχών και αξιών που καθορίζει η Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.
|
| Άλλοι όροι και προϋποθέσεις. | 5. Για την παροχή υπηρεσιών Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας ισχύουν οι ακόλουθοι όροι και προϋποθέσεις:
(α) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, κάθε πάροχος ως φυσικό πρόσωπο θα εργοδοτείται ή απασχολείται από νομικό πρόσωπο – πάροχο με το οποίο η αρμόδια αρχή θα συνάψει ειδική συμφωνία για τον σκοπό αυτό.
(β) Ο πάροχος δεν λαμβάνει οποιαδήποτε μορφή αμοιβής, χρηματική ή άλλη από το άτομο με αναπηρία στο οποίο παρέχει τις υπηρεσίες.
(γ) Ο δικαιούχος υπηρεσιών θα παραλαμβάνει από την αρμόδια αρχή την απόφαση Παροχής Υπηρεσιών και θα έχει πρόσβαση στο Μητρώο Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών για να επιλέξει τον Διερμηνέα του.
(δ) Με επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (21) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, η αμοιβή για τις παρεχόμενες υπηρεσίες θα καταβάλλεται από την αρμόδια αρχή στο νομικό πρόσωπο – πάροχο με βάση τα πιστοποιητικά και άλλα αποδεικτικά στοιχεία που η αρμόδια αρχή δύναται να ζητά.. |
Τέλος
Σύνοψη (1 γραμμή): Ο Πίνακας 6 θέλει άνοιγμα δικαιούχων, κατάργηση χαμηλής οροφής ωρών, πρόβλεψη VRI/CART, σαφή ποιότητα/δεοντολογία/CPD, και σύγχρονους όρους ανάθεσης/αμοιβής με SLA.
1 – Φύση/σκοπός & καθήκοντα (ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ)
• «Ο διερμηνέας παρέχει ΚΝΓ, απτική ΚΝΓ και τηλεδιερμηνεία (VRI)· τηρεί εχεμύθεια, αμεροληψία, αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων και δεν παρεμβαίνει στο περιεχόμενο.
Φροντίζει για κατάλληλες συνθήκες (οπτική επαφή, φωτισμός, θέσεις) και ομαλή εναλλαγή σε ομαδική/διπλή διερμηνεία.»
2 – Δικαιούχοι (ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ)
• «Δικαιούχοι είναι κωφοί, κωφάλαλοι, βαρήκοοι και κωφά-τυφλοι που χρησιμοποιούν ΚΝΓ ή/και απτική ΚΝΓ, καθώς και άτομα που απαιτούν υπηρεσίες προσβασιμότητας επικοινωνίας (π.χ. CART/υποτιτλισμός σε πραγματικό χρόνο, note-taking), όπως θα πιστοποιεί η αρμόδια αρχή.
Η πρόσβαση ισχύει για εργασία, εκπαίδευση, υγεία, δικαιοσύνη/διοίκηση και κοινωνική ζωή.»
3 – Συχνότητα/πρόσβαση (ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ)
• «Η παροχή είναι ανάγκη-βάσει, χωρίς προκαθορισμένη χαμηλή οροφή ωρών. Προβλέπονται:
(α) VRI για απομακρυσμένες/επείγουσες ανάγκες,
(β) εφημερία 24/7 για υγεία/δικαιοσύνη,
(γ) διπλή διερμηνεία σε γεγονότα >60′ ή υψηλής έντασης, με εναλλαγές,
(δ) ελάχιστη χρέωση/διάρκεια ανά ανάθεση και αμοιβή προετοιμασίας/αναμονής/μετακίνησης,
(ε) πολιτική ακύρωσης (π.χ. χρέωση αν <24 ώρες).»
4 – Προσόντα/ποιότητα (ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ/ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ)
• «Εγγραφή/προσόντα κατά ν. 66(Ι)/2006. Υποχρεωτικό CPD (π.χ. ≥20 ώρες/έτος), τήρηση Κώδικα Δεοντολογίας (εχεμύθεια, αμεροληψία, αποχή σε σύγκρουση συμφερόντων).
Εξειδίκευση όπου απαιτείται (ιατρική/νομική/εκπαιδευτική διερμηνεία, απτική ΚΝΓ/κωφά-τύφλωση).
Επάρκεια σε πλατφόρμες VRI και προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ).»
5 – Όροι/προϋποθέσεις (ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ & ΝΕΑ)
• «Η υπηρεσία παρέχεται και από αυτοτελείς αδειούχους· επιτρέπονται άμεσες πληρωμές/προσωπικός προϋπολογισμός με απλή τεκμηρίωση.
Ηλεκτρονική πλατφόρμα κρατήσεων/ακυρώσεων με SLA διαθεσιμότητας και δυνατότητα προτίμησης/καταλληλότητας διερμηνέα.
Κάλυψη CART/note-taking ως διακριτές υπηρεσίες.
Αμοιβές: βασικός συντελεστής, προσαύξηση εκτός ωραρίου/επείγοντος, αποζημίωση μετακίνησης/αναμονής/προετοιμασίας.
KPI τριμηνιαία (χρόνοι απόκρισης, ώρες, ικανοποίηση δικαιούχων/φορέων).
Μηχανισμός παραπόνων προσβάσιμος και απαγόρευση αντιποίνων.
Συμμόρφωση ΓΚΠΔ και προσβάσιμα έγγραφα/εργαλεία (WCAG/EN 301 549).»
Πίνακας 6 – Διερμηνέας Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας
Σημεία μερικής/οριακής συμβατότητας ή κινδύνου:
Άρθρο 21: ανώτατο όριο 5 ωρών/εβδομάδα είναι ανεπαρκές για ισότιμη συμμετοχή.
Κενά/Μη συμβατά σημεία (ελλείψεις άρθρων):
Άρθρο 21: απουσία τηλεδιερμηνείας/relay και 24/7 επείγουσας κάλυψης.
Άρθρο 4(3): απουσία ρόλου οργανωσης ΑμεΑ στη διαχείριση μητρώου/εκπαίδευση/αξιολόγηση.
Άρθρο 24: μη πρόβλεψη συνεχιζόμενης επαγγελματικής ανάπτυξης.
Στοχευμένες προτάσεις βελτίωσης/τροπολογίες:
1. Αύξηση/κατάργηση ανώτατου ορίου ωρών με βάση εξατομικευμένες ανάγκες.
2. Θεσμοθέτηση τηλεδιερμηνείας/relay και 24/7 επείγουσας πρόσβασης.
3. Θεσμικός ρόλος oργάνωση κωφών και υποχρεωτική επιμόρφωση.
Ως ΠΑ. ΣΥ. ΓΟ. Παγκύπριος Σύνδεσμος Γονέων Παιδιών με Απώλεια Ακοής παραθέτουμε τα εξής:
Ι. Σχετικά με το σημείο 3. Συχνότητα Υπηρεσιών προτείνουμε να γίνει:
Οι υπηρεσίες Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας παρέχονται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ατόμου με αναπηρία, με ανώτατο όριο τις δέκα ώρες εβδομαδιαίως ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεγαλύτερη διάρκεια, όπως θα πιστοποιεί η αρμόδια αρχή.
ΙΙ. Σχετικά με το σημείο 4. Απαιτούμενα Προσόντα:
(α) Πιστοποιητικά και προϋποθέσεις που καθορίζει ο περί Αναγνώρισης της Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας Νόμος και εγγραφή στον Σύνδεσμο Διερμηνέων Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας. Η προηγούμενη επαγγελματική πείρα ή άλλων συναφών προσόντων δύνανται να δημοσιοποιούνται μέσω του Μητρώου Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών.
β) Ικανότητες επικοινωνίας και προσέγγισης προς τα άτομα με αναπηρίες στη βάση των αρχών και αξιών που καθορίζει η Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και με βάση τον κώδικα δεοντολογίας και εχεμύθειας του Συνδέσμου Διερμηνέων Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας.
ΙΙ. Αναφορικά με το σχόλιο του/της POT διαφωνούμε με την εισήγηση για εισαγωγή ακουολογικών κριτηρίων. Θα πρέπει οι δικαιούχοι να είναι κωφά άτομα που έχουν ως γλώσσα επικοινωνίας την Κυπριακή Νοηματική Γλώσσα.
ΙV. Συμφωνούμε στις εισηγήσεις του/της AgaliaElpidas σχετικά με τις προσθήκες στους όρους ως εξής:
Κανάλια παροχής «Η υπηρεσία παρέχεται επιτόπια και εξ αποστάσεως (VRI/VRS) με ορισμένα SLA (χρόνος απόκρισης, διαθεσιμότητα βραδιές/ΣΚ) και τεχνικές προδιαγραφές προσβασιμότητας και προστασίας δεδομένων.
Συνθήκες εργασίας (νέα παράγραφος στους “όρους”):
«Καθορίζονται ελάχιστοι επαγγελματικοί όροι: ελάχιστη χρέωση/κλήση, κάλυψη μετακινήσεων/χρόνου και ακυρωτικά, κτλ. Για συνεδρίες >60–90’ εφαρμόζεται ομαδική διερμηνεία και προβλέπονται χρόνοι ανάπαυσης.»
V. Εχουμε παρατηρήσει πως με την αύξηση του προφορικού πληθυσμού κωφών πως υπάρχει και ανάγκη για Προφορικούς Διερμηνείς (Oral Interpreters). Αντιλαμβανόμαστε ότι ίσως δεν υπάρχουν τα αρμόδια τμήματα για την πιστοποίηση ή και την κατάρτιση τους τωρα. Όμως θα θέλαμε να υπάρχει μια πρόνοια στο νόμο και για αυτή τη μερίδα δικαιούχων.
Εγώ προτείνω να αλλάξει το σημείο που μιλά για τη συχνότητα των υπηρεσιών διερμηνείας. Η διερμηνεία στην Κυπριακή Νοηματική Γλώσσα πρέπει να προσφέρεται ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες του ατόμου, χωρίς να υπάρχει ανώτατο όριο ωρών την εβδομάδα. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές συνθήκες ζωής και επικοινωνίας, και δεν είναι σωστό να υπάρχει ένα αυθαίρετο πλαφόν. Οι υπηρεσίες πρέπει να δίνονται όποτε χρειάζονται, αρκεί να τεκμηριώνονται με αποδείξεις για τη χρήση τους. Επίσης, θεωρώ σημαντικό να προβλεφθεί ότι η υπηρεσία μπορεί να παρέχεται τόσο με φυσική παρουσία όσο και εξ αποστάσεως, μέσα από τεχνολογίες όπως η βιντεοκλήση. Θα πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές για την ταχύτητα απόκρισης, τη διαθεσιμότητα βραδινές ώρες ή Σαββατοκύριακα, και για την ασφάλεια και προστασία των προσωπικών δεδομένων. Προτείνω ακόμη να δοθεί η δυνατότητα στους δικαιούχους να επιλέγουν αν θέλουν να συνεργάζονται απευθείας με φυσικό πρόσωπο – διερμηνέα, με άμεση σύμβαση, ή να λαμβάνουν προσωποκεντρικό προϋπολογισμό ώστε να πληρώνουν απευθείας τον επαγγελματία που τους εξυπηρετεί, με έναν απλό μηχανισμό αποδεικτικών. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται πραγματική ελευθερία επιλογής και ευελιξία, χωρίς να περιορίζονται όλα μέσα από ένα ενδιάμεσο νομικό πρόσωπο. Τέλος, θεωρώ πολύ σημαντικό να καθοριστούν ξεκάθαρα οι συνθήκες εργασίας των διερμηνέων, για να υπάρχει ποιότητα και σεβασμός και προς αυτούς. Θα πρέπει να προβλέπεται ελάχιστη χρέωση ανά κλήση, κάλυψη μετακινήσεων και χρόνου αναμονής, ακυρωτικά σε περίπτωση ματαίωσης, ασφάλιση, καθώς και προσαύξηση για εργασία τα βράδια ή τις αργίες. Σε συνεδρίες που κρατούν πάνω από μία ώρα, να προβλέπεται ομαδική διερμηνεία ή διάλειμμα, ώστε να διατηρείται η ακρίβεια και η ποιότητα της επικοινωνίας. Με αυτές τις ρυθμίσεις, η υπηρεσία θα γίνει πιο λειτουργική, προσβάσιμη και αξιοπρεπής τόσο για τα άτομα που τη χρειάζονται όσο και για τους επαγγελματίες που την προσφέρουν.
Άρθρο 4
Διερμηνεία Νοηματικής γλώσσας.
Στο προτεινόμενο άρθρο ούτε και γενικότερα στην προτεινόμενη νομοθεσία δε περιέχεται ο ορισμός των κωφών ατόμων αν και στο Παράρτημα 1 (άρθρο 4) ΠΙΝΑΚΑΣ 6, 2 (Δικαιούχοι), γίνεται αναφορά στα κωφά άτομα και στο Παράρτημα 3 (άρθρο 6) ΠΙΝΑΚΑΣ 7 (4) (γ), γίνεται αναφορά στη Σχολή Κωφών.
Εισηγούμαστε να προστεθεί ο ορισμός «κωφό άτομο» που περιέχεται στο Νόμο περί της Αναγνώρισης της Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας του 2006 (66(I)/2006): «κωφό άτομο» σημαίνει άτομο, του οποίου ο ουδός της ακοής του, κατά μέσον όρο στις συχνότητες 500Hz, 1 KHz και 2KHz, είναι μεγαλύτερος των 55dB (ντεσιμπέλ) στο καλύτερό του αυτί.
Άρθρο 3 «Συχνότητα υπηρεσιών» 3. Οι υπηρεσίες Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας παρέχονται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ατόμου με αναπηρία/δικαιούχου, πάνω σε έκτακτη βάση, χωρίς ανώτατο όριο και με προσκόμιση αποδείξεων
Κανάλια παροχής (νέα παράγραφος στους “όρους”):
«Η υπηρεσία παρέχεται επιτόπια και εξ αποστάσεως (VRI/VRS) με ορισμένα SLA (χρόνος απόκρισης, διαθεσιμότητα βραδιές/ΣΚ) και τεχνικές προδιαγραφές προσβασιμότητας και προστασίας δεδομένων.»
Εργοδότηση/πληρωμές (προσθήκη στις παρ. 5α–5δ):
«Κατ’ επιλογή του δικαιούχου, η υπηρεσία μπορεί να παρέχεται και από φυσικό πρόσωπο με άμεση σύμβαση. Δύναται να χορηγείται προσωποκεντρικός προϋπολογισμός/άμεση πληρωμή στον δικαιούχο με απλό μηχανισμό αποδεικτικών.»
Συνθήκες εργασίας (νέα παράγραφος στους “όρους”):
«Καθορίζονται ελάχιστοι επαγγελματικοί όροι: ελάχιστη χρέωση/κλήση, κάλυψη μετακινήσεων/χρόνου, ακυρωτικά, ασφάλιση, και προσαύξηση για βραδινά/αργίες. Για συνεδρίες >60–90’ εφαρμόζεται ομαδική διερμηνεία και προβλέπονται χρόνοι ανάπαυσης.»
Άρθρο 3 . Δεν είναι αρκετές οι 5 ώρες για την ανεξάρτητη διαβίωση του ατόμου με αναπηρία και την ένταξη του στην Κοινότητα. Περαιτέρω θα έπρεπε αυτό το ποσό να δίνεται απευθείας στα άτομα με αναπηρία και να επιλέγουν άτομα που επιθυμούν και όχι από λίστα και κάθε φορά μπορεί να είναι διαφορετικό άτομο. Δεν υπάρχει σεβασμός στα ΑμεΑ καθώς θεωρούνται άψυχα και άβουλα όντα.
11 – Παράρτημα 1-ΠΙΝΑΚΑΣ 6-ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Άρθρο 2 να διαμορφωθεί ως ακολούθως
«2.Δικαιούχοι υπηρεσιών Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας είναι κωφά άτομα που επικοινωνούν στην εν λόγω γλώσσα, ως καθορίζονται από τη σχετική νομοθεσία.»
Άρθρο 3 «Συχνότητα υπηρεσιών» 3. Οι υπηρεσίες Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας παρέχονται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ατόμου με αναπηρία/δικαιούχου, πάνω σε έκτακτη βάση, με ανώτατο όριο τις πέντε οκτώ (8) ώρες εβδομαδιαίως ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεγαλύτερη διάρκεια βάσει εξατομικευμένων αναγκών των ατόμων, όπως θα πιστοποιεί η αρμόδια αρχή.»
Άρθρο 4 να διαμορφωθεί ως ακολούθως
«Άρθρο 4. Κάθε φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες Διερμηνέα Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας θα πρέπει να κατέχει:
«(α) Εγγραφή στον Σύνδεσμο Διερμηνέων Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας και ή τα πιστοποιητικά και προϋποθέσεις που καθορίζει ο περί Αναγνώρισης της Κυπριακής Νοηματικής Γλώσσας Νόμος. Η κατοχή διπλώματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή πτυχίου ή προηγούμενης επαγγελματικής πείρας ή άλλων συναφών προσόντων δύνανται να δημοσιοποιούνται μέσω του Μητρώου Αδειούχων Παρόχων Υπηρεσιών.»
Το όριο των 5 ωρών εβδομαδιαίως και η παροχή «σε έκτακτη βάση» δεν επαρκούν. Προτείνεται να καθιερωθεί εξατομικευμένο πλάνο ωρών ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες και χωρίς ανώτατα όρια. Η υπηρεσία πρέπει να καλύπτει και Κωφούς–Τυφλούς (απτική νοηματική), καθώς και χρήση διερμηνείας σε διγλωσσικά περιβάλλοντα. Να επιτρέπεται η επιλογή ανεξάρτητου διερμηνέα με άμεση πληρωμή στον δικαιούχο, και να προβλέπεται δυνατότητα εξ αποστάσεως διερμηνείας (VRI/VRS) με εγγυημένο χρόνο απόκρισης. Οι διερμηνείς χρειάζονται συνεχή εκπαίδευση, κώδικα δεοντολογίας και σεβασμό στο απόρρητο. Απαραίτητος, τέλος, είναι ένας ανεξάρτητος μηχανισμός παρακολούθησης ποιότητας και διαχείρισης παραπόνων, με τη συμμετοχή των οργανώσεων Κωφών.
Πλέον υπάρχουν κι άλλες μεθόδοι επικοινωνίας για άτομα με αναπηρία (π.χ. Spelling to communicate), που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως γλώσσα διερμηνείας, οι οποίες είναι αναγκαίο να αναγνωριστούν για να μπορούν πολλά άτομα που δεν μπορούν να μιλήσουν να έχουν φωνή. Οπότε, θα έπρεπε να είναι Διερμηνέας Κυπριακής Γλώσσας γενικά, κι όχι μόνο Νοηματικής. Αυτό λέγεται διάκριση και ταυτόχρονα αποκλεισμός ατόμων με αναπηρία που χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους επικοινωνίας.
Αναγνωρίζεται η Κυπριακή Νοηματική Γλώσσα και ο ρόλος του/της διερμηνέα ως υπηρεσία πρόσβασης στην επικοινωνία. Αυτό συνάδει με την αναγνώριση της ΚΝΓ και με τη CRPD για πρόσβαση στην πληροφορία και στην επικοινωνία (άρθρα 9 και 21).
Η ιδιότητα δικαιούχου για κωφά άτομα που επικοινωνούν στην ΚΝΓ είναι στη σωστή κατεύθυνση (άρθρα 5, 9, 21).
Σημεία που χρειάζονται βελτίωση και προτάσεις
Οριζόντιο ανώτατο όριο 5 ωρών/εβδομάδα & «έκτακτη βάση» (παρ. 3)
Πρόβλημα: Το πλαφόν και ο έκτακτος χαρακτήρας δεν συμβαδίζουν με τις πραγματικές ανάγκες (π.χ. εργασία/εκπαίδευση καθημερινά, υγεία, δικαστήρια, υπηρεσίες).
CRPD: άρθρα 9, 21, 24, 25, 27, 29, 13 (προσβασιμότητα, ελευθερία έκφρασης/πληροφόρηση, εκπαίδευση, υγεία, εργασία, συμμετοχή στα κοινά, πρόσβαση στη δικαιοσύνη).
Πρόταση: Κατάργηση οριζόντιου ορίου και καθιέρωση εξατομικευμένου πλάνου ωρών με εγγυημένη κάλυψη χωρίς πλαφόν σε κρίσιμα πεδία (υγεία, δικαιοσύνη, εκπαίδευση, εργασία, δημόσιες υπηρεσίες), καθώς και δυνατότητα επείγουσας πρόσβασης 24/7.
Περιορισμένος ορισμός δικαιούχων (παρ. 2)
Πρόβλημα: Ως δικαιούχοι αναφέρονται μόνο «κωφά άτομα που επικοινωνούν στην ΚΝΓ». Αποκλείονται τυπικά Κωφολάλοι/Κωφοί τυφλοί (απτική ΚΝΓ), βαρήκοοι που επιλέγουν ΚΝΓ, γονείς/κηδεμόνες κωφών παιδιών, και διερμηνεία σε διγλωσσικά περιβάλλοντα (ΚΝΓ–Ελληνικά).
CRPD: άρθρα 7, 9, 21, 24.
Πρόταση: Ρητή συμπερίληψη κωφών παιδιών και των οικογενειών τους, Κωφών–Τυφλών (απτική ΚΝΓ) και βαρηκόων που χρησιμοποιούν ΚΝΓ. Πρόβλεψη για εκπαιδευτικά πλαίσια (σχολείο/ΑΕΙ), οικογενειακή εκπαίδευση στην ΚΝΓ και διερμηνεία σε όλα τα πεδία ζωής.
Ποιότητα υπηρεσίας – εξειδίκευση & ασφάλεια
Πρόβλημα: Δεν προβλέπεται διαβάθμιση/εξειδίκευση (ιατρική, νομική, εκπαιδευτική, εργασιακή), ομαδική διερμηνεία (team interpreting) για μεγάλης διάρκειας/υψηλής έντασης περιστάσεις, χρόνοι ανάπαυσης, δεοντολογία/εχεμύθεια, CPD (διαρκής επιμόρφωση).
CRPD: άρθρα 9, 13, 21, 24, 25, 27.
Πρόταση: Θέσπιση προτύπων ποιότητας:
– υποχρεωτικός κώδικας δεοντολογίας/εχεμύθειας,
– υποχρεωτική συνεχιζόμενη εκπαίδευση (CPD),
– ειδικές πιστοποιήσεις ανά τομέα,
– δύο διερμηνείς όπου απαιτείται (π.χ. >60–90’),
– πρόνοιες για απτική ΚΝΓ.
Μέθοδος πρόσβασης – φυσική και εξ αποστάσεως
Πρόβλημα: Δεν υπάρχει ρητή πρόβλεψη για απομακρυσμένη διερμηνεία βίντεο (VRI/VRS), χρονοθυρίδες/χρόνοι απόκρισης και τεχνικά πρότυπα προσβασιμότητας πλατφορμών.
CRPD: άρθρα 9 και 21.
Πρόταση: Καθιέρωση διπλού καναλιού: επιτόπια και εξ αποστάσεως (VRI/VRS) με SLA (χρόνος απόκρισης, διαθεσιμότητα βραδιές/ΣΚ), και τεχνικές προδιαγραφές (ποιότητα ήχου/εικόνας, φωτισμός, ασφάλεια δεδομένων).
Τρόπος εργοδότησης/πληρωμών (παρ. 5α–5δ)
Πρόβλημα: Η αποκλειστική εργοδότηση μέσω νομικού προσώπου και η πληρωμή μόνο στον φορέα περιορίζει την επιλογή και την ευελιξία.
CRPD: άρθρα 9, 19, 21.
Πρόταση: Δυνατότητα άμεσης σύμβασης με φυσικά πρόσωπα-διερμηνείς και προσωποκεντρικός προϋπολογισμός/άμεση πληρωμή στον δικαιούχο με απλό μηχανισμό αποδεικτικών. Παράλληλα, να παραμείνει διαθέσιμη και η επιλογή μέσω νομικών προσώπων.
Συνθήκες εργασίας & βιωσιμότητα υπηρεσίας
Πρόβλημα: Δεν ορίζονται ελάχιστα επαγγελματικά κριτήρια αμοιβής, ελάχιστη χρέωση/κλήση, χρόνος/έξοδα μετακίνησης, ακυρωτικά, ασφαλιστική κάλυψη. Χωρίς αυτά, δυσχεραίνεται η διαθεσιμότητα/ποιότητα.
CRPD: άρθρο 27 (δίκαιες συνθήκες εργασίας).
Πρόταση: Καθορισμός βασικού πλαισίου αμοιβών/όρων, κάλυψης μετακινήσεων/χρόνου, ακυρωτικών, ασφαλιστικής κάλυψης και ικανής αποζημίωσης για βραδινές/αργίες.
Διακυβέρνηση, παρακολούθηση και παράπονα
Πρόβλημα: Δεν προβλέπονται δείκτες εκροών/αποτελεσμάτων, μηχανισμός παραπόνων από κωφούς χρήστες, συμμετοχή οργανώσεων Κωφών στον σχεδιασμό/έλεγχο.
CRPD: άρθρο 4(3) (ουσιαστική συμμετοχή των οργανώσεων ΑμεΑ), άρθρο 31 (δεδομένα/παρακολούθηση).
Πρόταση: Θεσμοθέτηση ανεξάρτητου μηχανισμού παραπόνων/διαμεσολάβησης, συλλογή δεικτών (χρόνος απόκρισης, βαθμός κάλυψης αιτημάτων, ικανοποίηση χρηστών), και συμμετοχή οργανώσεων Κωφών στη διαρκή αναβάθμιση του σχήματος.
Ευθυγράμμιση με 66(Ι)/2006 και επαγγελματικά πρότυπα
Πρόβλημα: Η απλή «εγγραφή στον Σύνδεσμο» δεν αρκεί για διασφάλιση ποιότητας, ενώ ενδέχεται να αποκλείει πιστοποιημένους επαγγελματίες με ισοδύναμα προσόντα (π.χ. διεθνείς πιστοποιήσεις).
CRPD: άρθρα 9, 21.
Πρόταση: Ρητή αναγνώριση ισοδύναμων πιστοποιήσεων και καθιέρωση εθνικού μητρώου διερμηνέων με προσόντα, εξειδικεύσεις, CPD και δεοντολογία, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο και οργανώσεις Κωφών.
Σαφής διάκριση ρόλων
Πρόβλημα: Σε άλλα παραρτήματα προβλέπονται ρόλοι «συνοδού/βοηθού». Πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι ο/η διερμηνέας δεν υποκαθιστά συνοδό, κοινωνικό λειτουργό ή νομικό σύμβουλο.
CRPD: άρθρα 9, 21.
Πρόταση: Ρητή πρόβλεψη ότι η υπηρεσία αφορά αμιγώς διερμηνεία (ΚΝΓ↔Ελληνικά) και υποστήριξη επικοινωνίας, με ουδετερότητα και εχεμύθεια.
Ενδεικτικές προτεινόμενες διατυπώσεις
Συχνότητα/ώρες (αντικατάσταση παρ. 3):
«Οι υπηρεσίες διερμηνείας παρέχονται με βάση εξατομικευμένο πλάνο, χωρίς οριζόντια ανώτατα όρια, με εγγυημένη κάλυψη σε υγεία, δικαιοσύνη, εκπαίδευση, εργασία, δημόσιες υπηρεσίες και σε επείγοντα. Διατίθεται και γραμμή επείγουσας πρόσβασης 24/7.»
Δικαιούχοι (αντικατάσταση παρ. 2):
«Δικαιούχοι είναι κωφοί, Κωφοί–Τυφλοί (απτική ΚΝΓ) και βαρήκοοι που χρησιμοποιούν ΚΝΓ, καθώς και κωφά παιδιά και οι οικογένειές τους σε πλαίσια εκπαίδευσης/καθημερινής ζωής.»
Ποιότητα/εξειδίκευση (νέα παράγραφος στα “προσόντα”):
«Προβλέπεται κώδικας δεοντολογίας, υποχρεωτική συνεχιζόμενη εκπαίδευση (CPD), δυνατότητα ομαδικής διερμηνείας για παρατεταμένες/εξειδικευμένες συνεδρίες και ειδικές πιστοποιήσεις (νομική, ιατρική, εκπαιδευτική διερμηνεία, απτική ΚΝΓ).»
Κανάλια παροχής (νέα παράγραφος στους “όρους”):
«Η υπηρεσία παρέχεται επιτόπια και εξ αποστάσεως (VRI/VRS) με ορισμένα SLA (χρόνος απόκρισης, διαθεσιμότητα βραδιές/ΣΚ) και τεχνικές προδιαγραφές προσβασιμότητας και προστασίας δεδομένων.»
Εργοδότηση/πληρωμές (προσθήκη στις παρ. 5α–5δ):
«Κατ’ επιλογή του δικαιούχου, η υπηρεσία μπορεί να παρέχεται και από φυσικό πρόσωπο με άμεση σύμβαση. Δύναται να χορηγείται προσωποκεντρικός προϋπολογισμός/άμεση πληρωμή στον δικαιούχο με απλό μηχανισμό αποδεικτικών.»
Συνθήκες εργασίας (νέα παράγραφος στους “όρους”):
«Καθορίζονται ελάχιστοι επαγγελματικοί όροι: ελάχιστη χρέωση/κλήση, κάλυψη μετακινήσεων/χρόνου, ακυρωτικά, ασφάλιση, και προσαύξηση για βραδινά/αργίες. Για συνεδρίες >60–90’ εφαρμόζεται ομαδική διερμηνεία και προβλέπονται χρόνοι ανάπαυσης.»
Παρακολούθηση/παράπονα (νέα παράγραφος):
«Θεσπίζεται ανεξάρτητος μηχανισμός παραπόνων και συλλογή δεικτών (χρόνος απόκρισης, κάλυψη αιτημάτων, ικανοποίηση χρηστών). Οργανώσεις Κωφών συμμετέχουν στη διακυβέρνηση και αξιολόγηση της υπηρεσίας.»
Συμπέρασμα
Η διερμηνεία στην Κυπριακή Νοηματική Γλώσσα είναι προϋπόθεση ίσης πρόσβασης σε πληροφορία, υπηρεσίες και δικαιώματα. Η κατάργηση των οριζόντιων πλαφόν, η διεύρυνση των δικαιούχων, η κατοχύρωση ποιοτικών προτύπων, η διπλή παροχή (επιτόπια/εξ αποστάσεως), η ευελιξία εργοδότησης και η ουσιαστική συμμετοχή των οργανώσεων Κωφών θα ευθυγραμμίσουν τον Πίνακα 6 με το γράμμα και το πνεύμα της CRPD (ιδίως άρθρα 5, 7, 9, 13, 21, 24, 25, 27, 29), εξασφαλίζοντας πραγματική προσβασιμότητα και ισότιμη συμμετοχή των Κωφών και βαρηκόων πολιτών.