17 – Διευθύνσεις Ινστιτούτου
17. Διευθύνσεις Ινστιτούτου
(1) Το Ινστιτούτο χωρίζεται σε έξι (6) επιστημονικές διευθύνσεις οι οποίες υπάγονται στον Εκτελεστικό και Ιατρικό Διευθυντή και οι οποίες έχουν τους ακόλουθους τομείς αρμοδιοτήτων:
α. Διεύθυνση Πρόληψης Καρκίνου αρμόδια για την οργάνωση και τον συντονισμό ενημερωτικών εκστρατειών για ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση του κοινού και επαγγελματιών υγείας όσον αφορά τους διάφορους τρόπους πρόληψης του καρκίνου.
β. Διεύθυνση Έγκαιρης Διάγνωσης Καρκίνου αρμόδια για την διαμόρφωση προτεραιοτήτων στον σχεδιασμό ι την υλοποίηση και αξιολόγηση των πληθυσμιακών προγραμμάτων
γ. Διεύθυνση Αντιμετώπισης/ θεραπείας του Καρκίνου αρμόδια για:
i. τον καθορισμό κριτηρίων και εθνικών κατευθυντήριων οδηγιών (σύμφωνα με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και διεθνείς οδηγίες), έχοντας ακολούθως σφαιρική εποπτεία των δράσεων που υλοποιούνται βάσει αυτών των γραμμών.
ii. τη συμμετοχή του Ινστιτούτου στη διαδικασία θέσπισης των κριτηρίων λειτουργίας πολυθεματικών ογκολογικών ομάδων, έχοντας ακολούθως σφαιρική εποπτεία των δράσεων που υλοποιούνται.
iii. την υιοθέτηση συστάσεων για το συντονισμό και την αναβάθμιση όλων των ογκολογικών υπηρεσιών που προσφέρονται σε ασθενείς στη Δημοκρατία.
δ. Διεύθυνση Υποστηρικτικής – Ανακουφιστικής Φροντίδας και Αποκατάστασης αρμόδια για τον συντονισμό παροχής υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας σε ογκολογικούς ασθενείς, σε συνεργασία με την αρμόδια αρχή δυνάμει του περί Παροχής Ανακουφιστικής Φροντίδας και Συναφών Θεμάτων Νόμου, ως αυτός αντικαθίσταται και τροποποιείται.
ε. Διεύθυνση συντονισμού του Αρχείου Καρκίνου αρμόδια για τη διασφάλιση της ποιότητας , εγκυρότητας και αξιοπιστίας των δεδομένων που συλλέγονται και καταγράφονται.
Νοείται πως ο ρόλος της εν λόγω διεύθυνσης θα είναι επικουρικός εκείνου του Υπουργείου, το οποίο είναι αρμόδιο για τη διατήρηση του Αρχείου Καρκίνου.
Νοείται περαιτέρω ότι ο ακριβής ρόλος και/ή εμπλοκή της αρμόδιας διεύθυνσης του Ινστιτούτου δύναται να καθοριστεί κατόπιν σχετικού διατάγματος του Υπουργού.
Νοείται έτι περαιτέρω ότι κάθε ενέργεια του Ινστιτούτου αναφορικά με την υλοποίηση των αρμοδιοτήτων της εν λόγω διεύθυνσης, η οποία συνιστά επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, πρέπει να γίνεται πάντοτε σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί της Προστασίας των Φυσικών Προσώπων Έναντι της Επεξεργασίας των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και της Ελεύθερης Κυκλοφορίας των Δεδομένων αυτών Νόμου, ως αυτός τροποποιείται ή αντικαθίσταται.
στ. Διεύθυνση Έρευνας και καινοτομίας αρμόδια για να λειτουργεί ως το ανώτερο συντονιστικό όργανο για την υλοποίηση της στρατηγικής, σε συνάρτηση με τις ανάγκες που καταγράφονται μέσω του συντονισμού των ερευνητικών προγραμμάτων που υλοποιούνται στη χώρα, με απώτερο σκοπό αφενός να έχει μια σφαιρική εικόνα ως προς τα προγράμματα που υλοποιούνται, αφετέρου να καθορίζει τη θεματολογία για μελλοντικά προγράμματα.
Νοείται ότι για την επίτευξη των αρμοδιοτήτων της εν λόγω διεύθυνσης, το Ινστιτούτο δύναται να συνεργάζεται με το Υφυπουργείο, την, ακαδημαϊκά ιδρύματα καθώς και κάθε άλλο ιδιωτικό και δημόσιο, εθνικό και διεθνή φορέα που δραστηριοποιείται στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας σχετικά με τον καρκίνο.
(2) Πέραν των πιο πάνω επιστημονικών διευθύνσεων, το Ινστιτούτο θα διατηρεί Διεύθυνση Οικονομικών και Διοίκησης, η οποία θα υπάγεται στον Εκτελεστικό Διευθυντή και η οποία θα είναι αρμόδια για θέματα προϋπολογισμού και λειτουργίας του Ινστιτούτου.
(3) Κάθε διεύθυνση δύναται να συνεργάζεται με τις υπόλοιπες διευθύνσεις του Ινστιτούτου για την επίτευξη των αρμοδιοτήτων της.
(4) Με την έγκριση του Συμβουλίου, κάθε διεύθυνση θα μπορεί να συνεργάζεται με το Υπουργείο, το Υφυπουργείο και κάθε άλλο αρμόδιο δημόσιο και/ή ιδιωτικό φορέα για την επίτευξη των αρμοδιοτήτων της.
(5) Το προσωπικό του Ινστιτούτου κατανέμεται από τον Εκτελεστικό Διευθυντή με την έγκριση του Συμβουλίου στις πιο πάνω διευθύνσεις.
(6) Ο επικεφαλής εκάστης επιστημονικής διεύθυνσης καθορίζεται από το Συμβούλιο κατόπιν κοινής εισήγησης του Εκτελεστικού και του Ιατρικού Διευθυντή, ενώ ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Οικονομικών και Διοίκησης καθορίζεται από το Συμβούλιο κατόπιν εισήγησης του Εκτελεστικού Διευθυντή.
(7) Τα ακριβή καθήκοντα κάθε διεύθυνσης καθορίζονται από το Συμβούλιο κατόπιν εισήγησης του Εκτελεστικού και του Ιατρικού Διευθυντή και συνάδουν με την επίτευξη των στόχων του Ινστιτούτου.
Τέλος
Η διαχείριση του Μητρώου Καρκίνου πρέπει να αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του Ινστιτούτου, εξασφαλίζοντας υψηλή ποιότητα, αξιοπιστία και πλήρη κάλυψη δεδομένων από όλα τα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια.
Η δομή του Ινστιτούτου πρέπει να προβλέπει υποχρεωτική συμμετοχή εκπροσώπων των επαγγελματιών υγείας / Ιατροί Οικολόγοι Δημοσίων Νοσηλευτηρίων και των συλλόγων ασθενών σε όλα τα επίπεδα διοίκησης και χάραξης πολιτικής.
Περιορισμένη Ρύθμιση της Συνεργασίας με τον Ιδιωτικό Τομέα (Άρθρα 4, 5, 17)
Η συνεργασία με τον ισχυρό ιδιωτικό τομέα υγείας της Κύπρου είναι αόριστη και περιορίζεται σε γενικές αναφορές για πιθανή συνεργασία.
• Δεν υπάρχουν σαφείς διαδικασίες και μηχανισμοί για:
o Καθορισμό κριτηρίων συμμετοχής ιδιωτικών φορέων στο σχεδιασμό ή την υλοποίηση πολιτικών.
o Ενσωμάτωση των δεδομένων ιδιωτικού τομέα στα εθνικά συστήματα καταγραφής και παρακολούθησης.
Μη σαφής Ορισμός Ρόλου των Διευθύνσεων (Άρθρο 17)
Οι επιστημονικές διευθύνσεις έχουν μεν διακριτούς στόχους, αλλά υπάρχει έλλειψη:
• Σαφούς μηχανισμού συνεργασίας μεταξύ των διευθύνσεων.
• Διαδικασιών για την επίλυση διεπιστημονικών ζητημάτων που μπορεί να προκύψουν ανάμεσα στις διευθύνσεις (π.χ. διεύθυνση θεραπείας έναντι διεύθυνσης ανακουφιστικής φροντίδας).
Ανεπαρκής Διευκρίνιση Συγκρότησης Πολυθεματικών Ογκολογικών Ομάδων (MDTs, Άρθρο 17)
Το άρθρο 17 αναφέρει τη θέσπιση κριτηρίων λειτουργίας των MDTs, ωστόσο:
• Δεν καθορίζονται ελάχιστες προϋποθέσεις συμμετοχής συγκεκριμένων ειδικοτήτων.
• Δεν προβλέπονται ρητά μέθοδοι ελέγχου ή αξιολόγησης της ποιότητας των MDTs.
• Δεν υπάρχει αναφορά σε διαδικασίες διαχείρισης διαφωνιών ή συγκρούσεων μεταξύ ειδικοτήτων που συμμετέχουν στα MDTs.
• Πιθανές συνέπειες:
o Ελλιπής διασφάλιση της διεπιστημονικής προσέγγισης.
o Αδυναμία λήψης κοινά αποδεκτών αποφάσεων.
o Υποβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών προς τον ασθενή.
Έλλειψη Ρητής Συμμετοχής Μη-ιατρικών Επαγγελματιών Υγείας (Άρθρα 6, 16, 17)
Οι μη-ιατρικοί επαγγελματίες υγείας είναι θεμελιώδεις στην ολιστική διαχείριση του καρκίνου, όμως στον Νόμο δεν αναφέρονται καθόλου.
• Ειδικότητες που απουσιάζουν:
o Νοσηλευτές ογκολογίας
o Φαρμακοποιοί ογκολογίας (εξειδικευμένοι)
o Κλινικοί Ψυχολόγοι
o Διατροφολόγοι
o Φυσιοθεραπευτές
o Κοινωνικοί λειτουργοί
• Επιπτώσεις:
Η απουσία αυτών των ειδικοτήτων δημιουργεί κινδύνους για αποσπασματική προσέγγιση στη φροντίδα, που δεν ανταποκρίνεται στα διεθνή πρότυπα ολοκληρωμένης ογκολογικής περίθαλψης.
3. Μη σαφής διαδικασία επιλογής διευθυντών
Η επιλογή επικεφαλής (παρ. 6) προκύπτει μετά από εισήγηση Εκτελεστικού και Ιατρικού Διευθυντή, χωρίς να προβλέπεται διαγωνιστική ή αξιοκρατική διαδικασία.
Προτείνεται:
• Θέσπιση κριτηρίων εμπειρογνωμοσύνης και διαφάνειας
• Δυνατότητα δημόσιας προκήρυξης για επιστημονικούς ρόλους
2. Περιορισμένος ρόλος του Ινστιτούτου στο Αρχείο Καρκίνου
Αν και ορίζεται η εμπλοκή του Ινστιτούτου, τονίζεται ότι είναι επικουρική του Υπουργείου. Αυτό ενδέχεται να περιορίσει τη δυνατότητα του Ινστιτούτου να αξιοποιεί σε πραγματικό χρόνο επιδημιολογικά δεδομένα για χάραξη πολιτικής.
1. Αναγκαία επεξήγηση όρων και μηχανισμών
Ορισμένες διατυπώσεις παραμένουν γενικόλογες, π.χ.:
• «Καθορισμός προτεραιοτήτων» (παρ. 1β)
• «Συμμετοχή του Ινστιτούτου στη διαδικασία θέσπισης» (παρ. 1γ)
• «Υιοθέτηση συστάσεων» (παρ. 1γ)
Θα ήταν χρήσιμη πιο ρητή αναφορά σε κανονισμούς, κατευθυντήριες οδηγίες, κ.λπ.
Διαγραφή του άρθρου 17.
Επεξήγηση:
Ο αριθμός και ο διαχωρισμός των διευθύνσεων δεν πρέπει να καθορίζονται στο Νόμο αλλά να ρυθμίζονται με Κανονισμούς, εφόσον εξακριβωθούν τεκμηριωμένα οι ανάγκες.
Γίνεται εισήγηση όπως στο εδάφιο (1) παράγραφος (γ)(ιιι) προστεθεί, πέραν του συντονισμού και της αναβάθμισης, η θέσπιση κριτηρίων όπου ενδείκνυται για την παροχή ογκολογικών υπηρεσιών στη Δημοκρατία.
Σύμφωνα με το Νομοσχέδιο, το Αρχείο Καρκίνου θα συνεχίσει να υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας, με τον ρόλο του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου (ΕΙΚ) να περιορίζεται μέσω της Δ/νης συντονισμού του Αρχείου Καρκίνου στη διασφάλιση της ποιότητας, εγκυρότητας και αξιοπιστίας των σχετικών δεδομένων. Δεν αντιλαμβάνομαι τους λόγους για τους οποίους το ΕΙΚ δεν καθίσταται πλέον ο καθ’ ύλην αρμόδιος Φορέας για το Αρχείο Καρκίνο ώστε να επιβλέπει άμεσα τη λειτουργία του τελευταίου.