ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «Ο ΠΕΡΙ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2025»

Yποβάλλουμε το κάτωθι Υπόμνημα, εκ μέρους των εντολέων μας – YOGA ASSOCIATION (YPA) / ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΓΙΟΓΚΑ (ΣΕΓ), οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα της γιόγκα, στο πλαίσιο της εν εξελίξει δημόσιας διαβούλευσης επί του Νομοσχεδίου με τίτλο: «Ο περί εγγραφής Γυμναστών και για συναφή θέματα Νόμος του 2025».
Σκοπός του υπομνήματος είναι η διατύπωση σχολίων, επισημάνσεων και προτάσεων αναφορικά με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, βάσει της εμπειρίας και της άμεσης εμπλοκής των πελατών μας στον σχετικό κλάδο.
Υπόμνημα :
(α) Το προτεινόμενο νομοσχέδιο κατά την θέση και άποψη μας προωθεί λανθασμένα ένα πολύ ευρύ και αόριστο ορισμό των όρων «γυμναστής» και «γυμναστική» (άρθρο 2-ερμηνεία).

(β) Η ευρύτητα των ως άνω όρων δυστυχώς οδηγεί σε ανασφάλεια δικαίου και σε ερμηνείες που επηρεάζουν και επεμβαίνουν στα επαγγελματικά δικαιώματα των μελών μας-ήτοι των επαγγελματιών δασκάλων γιόγκα.

(γ) Σημειώνουμε ότι ήδη η εν λόγω ασάφεια έχει οδηγήσει σε ποινικές υποθέσεις εναντίον μελών μας οι οποίες ευρίσκονται υπό εκδίκαση στο Δικαστήριο. Σχετική ενδιάμεση απόφαση με την οποία έχει απορριφθεί αίτημα του ΚΟΑ για διάταγμα αναστολής εργασιών επισυνάπτεται στην παρούσα (σημειώνουμε ότι στην εν λόγω υπόθεση εκκρεμεί έφεση επί της ενδιάμεσης απόφασης και απόφαση στην κυρίως ποινική υπόθεση).

(δ) Είναι ξεκάθαρη θέση μας ότι η ΓΙΟΓΚΑ δεν αποτελεί γυμναστική. Ειδικότερα σημειώνουμε τα εξής:

-Εισαγωγή

Η γιόγκα είναι μια πνευματική αρχαία επιστήμη και μεθοδολογία για την υγεία και ευεξία, με ρίζες πάνω από 5000 χρόνια. Είναι μια πνευματική πρακτική και πειθαρχία που έχει τις ρίζες της σε φιλοσοφικές αρχές, στόχος της οποίας είναι η επίτευξη ευδομονικών καταστάσεων. Η λέξη γιόγκα προέρχεται από την αρχαία ινδική σανσκριτική λέξη «yoke» που σημαίνει ενώνω. Η γιόγκα είναι μια ολιστική πρακτική που ενώνει το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα με στόχο να ανακουφίσει τον πόνο και να διαφωτίσει τον ασκούμενο στην αληθινή του φύση, σε μια κατάσταση ελευθερίας, ειρήνης και αυτοπραγμάτωσης. Η γιόγκα, μέσα από τους πολλούς κλάδους και τις πρακτικές εφαρμογές της, περιλαμβάνει τεχνικές που άπτονται του μυαλου, του φυσικού σώματος και της ενέργειας, με στόχο τη δημιουργία μιας κατάστασης ολιστικής ευεξίας.

Η γιόγκα πρόκειται περί πνευματικής εξάσκησης και πειθάρχησης του μυαλού μέσω διαφορετικών τεχνικών όπως το έλεγχο της αναπνοής, την εσωτερίκευση των αισθήσεων και τη διαχείριση του νου. Η πρακτική της γιόγκα εξασκείται εδώ και 5000 έτη, προέρχεται από την Ινδία και είναι αναγνωρισμένη τόσο από την UNESCO όσο και τα Ηνωμένα Έθνη.

Η γιόγκα αποτελεί μια ολιστική πρακτική που συνδυάζει σωματική άσκηση, αναπνοή και διαλογισμό, συμβάλλοντας στην ψυχική και σωματική υγεία.

Σε πολλές χώρες, όπως η Γαλλία, Ινδία και Ηνωμένο Βασίλειο, η γιόγκα έχει αναγνωριστεί ως ξεχωριστός κλάδος από τη γυμναστική, με δικά της επαγγελματικά πρότυπα και αδειοδοτήσεις.

-Διεθνείς Πρακτικές & Νομοθετικά Παραδείγματα

Ελλάδα:

Έχει εκδοθεί ειδική νομοθετική ρύθμιση που εξαιρεί ρητώς την γιόγκα από τις ρυθμίσεις της γυμναστικής και των γυμναστηρίων.

Γαλλία:
Στη Γαλλία, η γιόγκα θεωρείται πνευματική και σωματική πρακτική, και δεν υπάγεται στους αυστηρούς κανονισμούς των αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι εκπαιδευτές γιόγκα δεν απαιτείται να έχουν πιστοποιήσεις γυμναστών, αλλά μπορούν να αποκτήσουν αναγνωρισμένες πιστοποιήσεις από διεθνείς οργανισμούς γιόγκα.

Γερμανία:
Στη Γερμανία μπορεί θεωρητικά να διδάξει κάποιος γιόγκα χωρίς κανένα πιστοποιητικό. Το σύνηθες όμως είναι τα στούντιο ή οι πελάτες να ρωτήσουν για την εκπαίδευση του δασκάλου πριν να τον εμπιστευτούν. Οι δάσκαλοι πολλές φορές έχουν πιστοποιητικά από το International Yoga Alliance ή από το γερμανικό αντίστοιχο BDY.

Ένα πλεονέκτημα του πιστοποιοητικού ΙΥΑ ή BDY στη Γερμανία είναι ότι οι περισσότερες γερμανικές ασφάλειες υγείας παρέχουν οικονομική συνεισφορά για μαθήματα γιόγκα. Για να αποκτήσει αυτό το δικαίωμα, ο δάσκαλος οφείλει να έχει τουλάχιστον 500 ώρες εκπαίδευσης και τις ανάλογες ώρες εμπειρίας. Μετά τη διαδικασία έγκρισης, ο δάσκαλος αποκτά την ανάλογη πιστοποίηση και οι πελάτες του που κλείνουν πακέτα 10 τάξεων και άνω δικαιούνται ενα 50% επιστροφή χρημάτων από την ασφάλιση υγείας τους δύο φορές το χρόνο.

Ισπανια:
Η Ισπανία νομοθέτησε πρώτη, ορίζοντας με το Βασιλικό Διάταγμα 1034/2011 την διαπίστευση προσόντων (με το Β. . 1076/2012 τις προδιαγραφές του πιστοποιητικού επαγγελματικής κατάρτισης Δασκάλου Γιόγκα επιπέδου 3 του ΕΠΕΠ – EQF. Κατ’ ακρίβειαν, Το διάταγμα 1076/2012 της 13ης Ιουλίου κοινωποίησε το Certificado de Profesionalidad Instrucción en Yoga που ορίζει το πρόγραμμα εκπαίδευσης για έναν δάσκαλο γιόγκα και ζητεί 150 ώρες εκπαίδευσης στη θεωρεία και τεχνική της γιόγκα, 120 ώρες αφιερωμένες στη διδασκαλία, 120 ώρες εκπαίδευσης στη μεθοδολογία διδασκαλίας, και 60 ώρες πρώτων βοηθειών.
Οι δάσκαλοι γιόγκα μπορούν είτε να διδάξουν ως ελεύθεροι επαγγελματίες και φορολογούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε να έχουν συμβόλαιο με τη σχολή ή το κέντρο ή γυμναστήριο στο οποίο διδάσκουν, στην οποία περίπτωση φορολογείται η ανάλογη σχολή ή κέντρο.

Στην περίπτωση που ο δάσκαλος είναι ελεύθερος επαγγελματίας, παρέχεις υπηρεσίες ανάλογα με τις σπουδές που έχεις κάνει – τάξεις, ομιλίες, workshops, events, retreats κλπ. Σε αυτή την περίπτωση, το διάταγμα είναι απλώς μία αναφορά σε περίπτωση που θες να διδάξεις ομαδικές τάξεις γιόγκα. Δεν υπάρχει υποχρέωση να είσαι εγγεγραμμένος στο ROPEC.

Ιταλια:
Στην Ιταλία με τον Νόμο 4/2013 (άρθρο 6, παρ. 2 & 3 Ιταλικού νόμου 4 – 2013) ορίστηκε ότι για την αναγνώριση των μη ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων απαιτείται διαπίστευση από τον Ιταλικό Οργανισμό Τυποποίησης (UNI). Το 2016 μία ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από εκπροσώπους της Iyengar Yoga, Satyananda Yoga και της Ιταλικής Ένωσης Γιόγκα, εκπόνησε τη διαπίστευση 11661/2016 σύμφωνα με τη διαπίστευση ISO/IEC 17024 (βλ. συνημμένο ISO IEC 17024). Άρχισε άμεσα να χρησιμοποιείται από τον Ιταλικό Οργανισμό Πιστοποίησης (ENIC). Οι Ιταλικοί Οργανισμοί Πιστοποίησης ελέγχονται και δανειοδοτούνται από τον Ιταλικό Οργανισμό Διαπίστευσης (ACCREDIA). Ο ACCREDIA αναγνωρίζει και δημοσιεύει όλους τους κατόχους πιστοποιητικού επαγγελματικής κατάρτισης Δασκάλου Γιόγκα επιπέδου 4 του ΕΠΕΠ.

Ινδία:
Ως η χώρα προέλευσης της γιόγκα, η Ινδία έχει θεσπίσει ειδικό Υπουργείο Γιόγκα και Αγιουρβέδα, το οποίο ρυθμίζει την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των δασκάλων γιόγκα. Η γιόγκα αναγνωρίζεται ως ολιστική πρακτική που περιλαμβάνει σωματική άσκηση, διαλογισμό και φιλοσοφία, και δεν θεωρείται απλώς μορφή γυμναστικής.

Ηνωμένο Βασίλειο:
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η γιόγκα δεν υπάγεται σε αυστηρή κρατική ρύθμιση, αλλά υπάρχουν οργανισμοί όπως το British Wheel of Yoga, που θέτουν πρότυπα εκπαίδευσης και πιστοποίησης. Η γιόγκα αναγνωρίζεται ως ολιστική πρακτική, και οι δάσκαλοι γιόγκα δεν απαιτείται να έχουν πιστοποίηση γυμναστών. Ακολούθησε, το 2013, ο οργανισμός British Wheel of Yoga που είναι το διευθύνον όργανο της Γιόγκα στη Μεγάλη Βρετανία, όπως ορίστηκε από το Διυπουργικό Συμβούλιο Πολιτισμού & Άθλησης. Η πιστοποίηση προσόντων που προσφέρει εποπτεύεται από το Γραφείο Προσόντων και Κανονισμών Εξετάσεων – Office for Qualifications & Examinations Regulations (Ofqual). Παρέχει Πιστοποιητικό επαγγελματικής κατάρτισης Δασκάλου Γιόγκα επιπέδου 4 του ΕΠΕΠ και Δίπλωμα επαγγελματικής κατάρτισης Δασκάλου Γιόγκα επιπέδου 5 του ΕΠΕΠ (βλ. british wheel πιστοποίηση). Επίσης πιστοποιούν, ανάμεσα σε άλλους, η Χριστιανική Ένωση Νέων (YMCA) (βλ. συνημμένο YMCA πιστοποίηση) και ο Active IQ (βλ. συνημμένο active I Q πιστοποίηση).

ΗΠΑ
Παρόμοια είναι και η πρακτική που εξασκείται στις ΗΠΑ αφού εκεί έχει επανειλημμένα αναγνωριστεί ότι η γιόγκα δεν συνιστά γυμναστική. Σύμφωνα μάλιστα με κυβερνητική απόφαση αναφορικά με ένα κέντρο γιόγκα:

“We conclude that instruction in yoga is not an exercise
activity because yoga generally includes within its
teachings not simply physical exercise, but activities such as
meditation, spiritual chanting, breathing techniques, and
relaxation skills. Consequently, this facility is not a gymnasium for the purposes of section 11- 2002(a) of the
Administrative Code.”

Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών Και Ανακήρυξη Της Γιόγκα Ως Άυλη Κληρονομιά:

Η γιόγκα αναγνωρίστηκε επίσημα από την UNESCO ως μέρος της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας το 2016. Αυτή η αναγνώριση υπογραμμίζει τη βαθιά ιστορική και πολιτιστική σημασία της γιόγκα, προστατεύοντάς την από την εμπορευματοποίηση και την πολιτιστική οικειοποίηση που συχνά επιχειρούν κράτη και οργανισμοί για οικονομικό όφελος. Η UNESCO τονίζει ότι η γιόγκα δεν είναι απλώς μια φυσική άσκηση, αλλά μια ολιστική πρακτική που ενσωματώνει φιλοσοφία, πνευματικότητα και κοινωνικές αξίες, συμβάλλοντας στην ευημερία και την αυτογνωσία των ανθρώπων. Η ένταξή της στη λίστα της UNESCO διασφαλίζει ότι η γιόγκα θα συνεχίσει να μεταδίδεται αυθεντικά, μέσω των παραδοσιακών δασκάλων και κοινοτήτων, αποτρέποντας την υπεξαίρεση και την εκμετάλλευση της από μη αυθεντικούς φορείς.

Inscribed in 2016 (11.COM) on the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity

https://ich.unesco.org/en/RL/yoga-01163
https://ich.unesco.org/en/decisions/11.COM/10.B.17
https://www.un.org/en/observances/yoga-day
Decision of the Intergovernmental Commieee: 11.COM 10.B.17

Yoga is deeply embedded in Indian culture, history and society and considered a symbol of Indian cultural identity. Its bearers comprise a wide spectrum of individuals, general public groups, members of communities, educational institutions and any others interested without any restrictions of gender, age, nationality, class or religious dispositions. Centred on the overall unity of body and mind, it is transmitted from master to disciple or through yoga schools, books and the media and can be practised by anyone regardless of gender, age or social status. The element is compatible with human rights and fosters tolerance and mutual respect;

United Nations: International Day of Yoga 21 June

Yoga is an ancient physical, mental and spiritual practice that originated in India. The word ‘yoga’ derives from Sanskrit and means to join or to unite, symbolising the union of body and consciousness.

Today it is practised in various forms around the world and continues to grow in popularity. Recognizing its universal appeal, on 11 December 2014, the United Nations proclaimed 21 June as the International Day of Yoga by resolution 69/131.

(δ) Ουσιαστικά σε καμιά χώρα της ΕΕ υπάρχουν νομοθετικοί ή άλλοι οποιοιδήποτε, με αθλητικό γνώμονα, εξειδικευμένοι περιορισμοί στην παράδοση μαθημάτων γιόγκα ή τη λειτουργία κέντρων γιόγκα. Ούτε εξισώνονται τα κέντρα εκμάθησης γιόγκα με γυμναστήρια, ούτε απαγορεύεται η παράδοση μαθημάτων γιόγκα από μη διπλωματούχους γυμναστές. Αντίθετη ρύθμιση στον Κυπριακό Νόμο θα παραβιάζει κατά πάσα πιθανότητα και τις αρχές του Ευρωπαϊκού Δικαίου και την δυνατότητα και/ή δικαίωμα εργασίας και/ή εγκατάστασης Ευρωπαίων πολιτών.

(ε) Βάσει των πιο πάνω οι ορισμοί «γυμναστική» και «γυμναστής» στο νομοσχέδιο πρέπει να τροποποιηθούν με τρόπο ώστε να καθίσταται σαφές ότι δεν καταλαμβάνουν την ΓΙΟΓΚΑ.

(στ) Ωσαύτως θα πρέπει να τροποποιηθεί και/ή διευκρινιστεί ότι οι χώροι διδασκαλίας ΓΙΟΓΚΑ δεν καταλαμβάνονται από τον ορισμό «Σχολή Γυμναστικής» (άρθρο 2) ο οποίος παραπέμπει στους αναχρονιστικούς κανονισμούς περί Ιδιωτικών Σχολών Γυμναστικής του 1995 οι οποίοι χρήζουν τροποποίησης και/ή εκσυγχρονισμού και οι οποίοι δημιουργούν τα ίδια θέματα και/ή προβλήματα αφού επαναλαμβάνουν τους εντελώς αόριστους και λανθασμένους ορισμούς των όρων «γυμναστική» και «σχολή γυμναστικής».

(ζ) Περαιτέρω σημειώνουμε ότι τα άρθρα (4)(2) και (6) της νομοθεσίας είναι κατά την άποψη μας εσφαλμένα και/ή προβληματικά αφού δημιουργούν κατ’ ουσία ένα Συμβούλιο που δεν θα είναι αμερόληπτο (θα ελέγχεται από τους 4 εκπροσώπους του Παγκυπρίου Συλλόγου Εγγεγραμμένων Γυμναστών). Επίσης θεωρούμε ότι ο Πρόεδρος του Συμβουλίου θα πρέπει να διορίζεται κατ’ ευθείαν και όχι να εκλέγεται.

(η) Τέλος και τα άρθρα 13 και 30 θα πρέπει να τροποποιηθούν έτσι ώστε να είναι ξεκάθαρο ότι τα εν λόγω αδικήματα δεν καταλαμβάνουν τους επαγγελματίες εκπαιδευτές ΓΙΟΓΚΑ.

(θ) Τούτων λεχθέντων θεωρούμε ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ξεχωριστό νομικό πλαίσιο που θα επιτρέπει την αυτορρύθμιση της γιόγκα, αντί να υπόκειται σε αθλητικές νομοθεσίες που δεν έχουν καμία σχέση με την πανάρχαια αυτή κληρονομιά της Ινδίας και να καθοριστούν επαγγελματικά πρότυπα και προϋποθέσεις λειτουργίας χώρων διδασκαλίας ΓΙΟΓΚΑ ξεχωριστά από τα γυμναστήρια και/ή γυμναστές.

Σχετική είναι η Ενδιάμεση Απόφαση Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερομηνίας 13/04/2022 καθώς και η κανονιστική πράξη που ισχύει στην Ελλάδα για τη δραστηριότητα της γιόγκα . (Έντυπο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας ημερομηνίας 14/12/2022).

Επιφυλασσόμαστε του δικαιώματος των εντολέων μας να υποβάλουν συμπληρωματικές παρατηρήσεις και σημεία κατά τη διάρκεια ή μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, εφόσον αυτό καταστεί αναγκαίο.

Είμαστε στην διάθεση σας.