Ο περί των Συμβάσεων Πίστωσης για Καταναλωτές Νόμος του 2025

Σχόλια ΣΕΔΠ
Άρθρο 10:
Η υποχρέωση για προσυμβατική ενημέρωση, δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται, κατά την άποψή μας, στις συμβάσεις πίστωσης που εμπίπτουν στο εδάφιο 4 του άρθρου 2. Οι προ συμβατικές πληροφορίες έχει νόημα να δίδονται σε καταναλωτές με σκοπό να συγκρίνουν συγκρίσιμες πληροφορίες και να αποφασίσουν έχοντας υπόψη τους όλα τα δεδομένα καθώς και χρόνο να τα αξιολογήσουν, εάν επιθυμούν να προχωρήσουν με τη σύμβαση πίστωσης. Ο καταναλωτής που βρίσκεται ήδη ή είναι πιθανόν να περιέλθει σε αθέτηση υποχρεώσεών του από την αρχική σύμβαση πίστωσης, επιζητεί επαναδιαπραγμάτευση των όρων της σύμβασης ή αναδιάρθρωση της οφειλής, και βρίσκεται υπό στενά χρονοδιαγράμματα. Η διαδικασία προσυμβατικής πληροφόρησης συνεπώς, σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να ενεργήσει ενάντια στα συμφέροντα του.
Άρθρο 11:
Εδάφιο (3) (α): Θεωρούμε ότι ο τρόπος που διατυπώνεται η υποχρέωση του πιστωτή να επεξηγήσει στον καταναλωτή το προϊόν που του προσφέρει απαιτώντας αυτό να γίνεται με «εξατομικευμένο τρόπο», ώστε ο καταναλωτής να αντιλαμβάνεται τις ενδεχόμενες συνέπειες στην οικονομική του κατάσταση, δημιουργεί μεγάλη ασάφεια και αβεβαιότητα στον πιστωτή καθώς ο όρος «εξατομικευμένος τρόπος» έχει έντονα υποκειμενική χροιά και συνεπώς είναι εξαιρετικά αμφίβολο κατά πόσο μπορεί να αποδειχθεί ότι τελικά ήταν τέτοιος (εξατομικευμένος) και ότι ο καταναλωτής πράγματι αντιλήφθηκε τις ενδεχόμενες συνέπειες στην οικονομική του κατάσταση. Ενδεχομένως θα κινδυνεύει κάθε φορά ο πιστωτής να κατηγορηθεί εκ των υστέρων (δηλ. μετά την σύναψη της σύμβασης) ότι ο τρόπος που επεξήγησε το προϊόν (πχ ο υπάλληλος του) στον καταναλωτή δεν ήταν εξατομικευμένος και ότι πχ με βάση το επίπεδο αντίληψης και/ή μόρφωσης και /ή ψυχολογικής κατάστασης κτλ. του καταναλωτή , αυτός δεν αντιλήφθηκε τις συνέπειες που θα είχε το προϊόν στην οικονομική του κατάσταση.
Εδάφιο (3) (β): θεωρούμε ότι ο τρόπος που διατυπώνεται η υποχρέωση του πιστωτή να προσαρμόζει κάθε φορά τον τρόπο με τον οποίο δίδονται οι επεξηγήσεις στο καταναλωτή στις «συνθήκες υπό τις οποίες δίδεται η πίστωση και στην ανάγκη του καταναλωτή για βοήθεια λαμβάνοντας υπόψη τις γνώσεις και την εμπειρία που έχει ο καταναλωτής σχετικά με τις πιστώσεις καθώς και την φύση των επιμέρους πιστωτικών προϊόντων’ δημιουργεί ανασφάλεια καθώς δεν καθορίζεται κάποιο επίπεδο και/ή βαθμός αντικειμενικότητας βάσει του οποίου εάν λειτουργήσει ανάλογα ο πιστωτής θα θεωρείται ότι έπραξε έως έναν ικανοποιητικό βαθμό το καθήκον του. Αντίθετα τα κριτήρια είναι ρευστά και θα κινδυνεύει ο πιστωτής να κατηγορηθεί ότι δεν τήρησε την παρούσα επιταγή του Νόμου.
Άρθρο 23:
Εδάφιο (6): Με βάση το εν λόγω άρθρο οι πιστωτές αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα του καταναλωτή, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας του καταναλωτή να προβεί σε αποπληρωμή αναληφθέντος ποσού, και σε περίπτωση που ο καταναλωτής αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες και υπάρχει σημαντικός κίνδυνος να παρουσιάσει καθυστερήσεις, ο πιστωτής επικοινωνεί με τον καταναλωτή σύμφωνα με τις πρόνοιες της υποπαραγράφου (2) της παραγράφου (5) του Κώδικα Συμπεριφοράς της ΚΤΚ και παρέχει στον καταναλωτή βιώσιμο πρόγραμμα αποπληρωμής.
Δεν συμφωνούμε με την υποχρέωση ο πιστωτής να παρέχει στον καταναλωτή βιώσιμο πρόγραμμα αποπληρωμής. Το όποιο πρόγραμμα αποπληρωμής δημιουργείται νοουμένου ότι ο δανειολήπτης είναι βιώσιμος και συνεργάσιμος. Ως έχουν διατυπωθεί το εν λόγω άρθρα, απορρέει η υποχρέωσή να δίνεται πάντα πρόγραμμα, ασχέτως αν ο δανειολήπτης είναι βιώσιμος ή συνεργάσιμος. Παρακαλούμε όπως διαγραφεί η αναφορά.
Άρθρο 24:
Εδάφιο (6): Με βάση το εν λόγω άρθρο οι πιστωτές αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα του καταναλωτή, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας του καταναλωτή να προβεί σε αποπληρωμή αναληφθέντος ποσού, και σε περίπτωση που ο καταναλωτής αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες και υπάρχει σημαντικός κίνδυνος να παρουσιάσει καθυστερήσεις, ο πιστωτής επικοινωνεί με τον καταναλωτή σύμφωνα με τις πρόνοιες της υποπαραγράφου (2) της παραγράφου (5) του Κώδικα Συμπεριφοράς της ΚΤΚ και παρέχει στον καταναλωτή βιώσιμο πρόγραμμα αποπληρωμής.
Δεν συμφωνούμε με την υποχρέωση ο πιστωτής να παρέχει στον καταναλωτή βιώσιμο πρόγραμμα αποπληρωμής. Το όποιο πρόγραμμα αποπληρωμής δημιουργείται νοουμένου ότι ο δανειολήπτης είναι βιώσιμος και συνεργάσιμος. Ως έχουν διατυπωθεί το εν λόγω άρθρα απορρέει η υποχρέωσή να δίνεται πάντα πρόγραμμα, ασχέτως αν ο δανειολήπτης είναι βιώσιμος ή συνεργάσιμος. Παρακαλούμε όπως διαγραφεί η αναφορά.
Άρθρο 30:
Εδάφιο (3) και (4): Διαφωνούμε με τις εν λόγω πρόνοιες, με δεδομένο ότι θα υπάρχει πλήρης διαφάνεια των επιβαρύνσεων / τελών, τότε οι πιστωτικοί φορείς θα πρέπει να μπορούν να ορίζουν ελεύθερα την τιμολογιακή τους πολιτική.
Άρθρο 36:
Εδάφιο (2): Να προστεθούν οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων και οι διαχειριστές πιστώσεων που λειτουργούν σύμφωνα με τον περί Αγοραπωλησίας Πιστωτικών Διευκολύνσεων και για Συναφή Θέματα Νόμο και τον περί Διαχειριστών Πιστώσεων και Αγοραστών Πιστώσεων και για Συναφή Θέματα Νόμο.
Επίσης να προστεθούν τα Μη Πιστωτικά Ιδρύματα τα οποία λειτουργούν σύμφωνα με τον περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμο.
Άρθρο 46:
Εδάφιο (1): Εκφράζουμε τη διαφωνία μας με τις εκεί εξουσίες καθότι κρίνονται υπερβολικές για σκοπούς του παρόντος Νόμου και ειδικά οι εξουσίες στις παραγράφους (α), (β), (δ), και (ζ) αντιστοίχως για διενέργεια επιτόπιων επιθεωρήσεων και ερευνών, την κατάσχεση κάθε πληροφορίας και εγγράφου, τη δυνατότητα να ζητεί βιβλία και στοιχεία που περιλαμβάνουν τον εντοπισμό των χρηματοοικονομικών ροών και/ή των ροών δεδομένων και/ή τη διαπίστωση της ταυτότητας των προσώπων που συμμετέχουν σε χρηματοοικονομικές ροές και/ή ροές δεδομένων, και τη διαπίστωση των στοιχείων τραπεζικού λογαριασμού.
Αυτές οι εξουσίες δίνονται σε εποπτικές αρχές για την γενική εποπτεία χρηματοοικονομικών εργασιών για θέματα προληπτικής εποπτείας, τήρησης ίδιων κεφαλαίων, συμμόρφωσης με νομοθεσία ξεπλύματος παράνομου χρήματος και άλλων συναφών θεμάτων. Κρίνονται όμως δυσανάλογες για σκοπούς συμμόρφωσης με το Νόμο καταναλωτικής πίστης.
Επίσης τίθενται ζητήματα τραπεζικού απορρήτου.
Άρθρο 49:
Εδάφιο (2): Εκφράζουμε τη διαφωνία μας με την δημοσιοποίηση της ανάληψης δέσμευσης.
Άρθρο 54:
Εκφράζουμε την έντονη διαφωνία μας με τα άρθρα 54-55, τα οποία κρίνονται υπερβολικά και μάλλον τιμωριτικά. Θεωρούμε ότι η επιβολή διοικητικών προστίμων είναι ήδη σημαντικός μοχλός πίεσης για συμμόρφωση με το Νόμο.
Σημειώνεται δε ότι σε κανένα άλλο Νόμο που αφορά εποπτευόμενες οντότητες και που προβλέπει για συγκεκριμένο τύπο πληροφόρησης και συμβάσεων (όπως λόγου χάρη ο Περί Επενδυτικών Υπηρεσιών και Δραστηριοτήτων και Ρυθμιζόμενων Αγορών Νόμος του 2017-2024 και ο περί της Παροχής και Χρήσης Υπηρεσιών Πληρωμών και Πρόσβασης στα Συστήματα Πληρωμών Νόμος του 2018-2023) αποτελεί λόγο απομείωσης οφειλής ή ακυρότητας της σύμβασης η μη συμμόρφωση με τον σχετικό Νόμο.
Σημειώνεται δε ότι ο Περί Συμβάσεων Νόμος (ΚΕΦ. 149), το αστικό δίκαιο κα το δίκαιο του αθέμητου πλουτισμού με βάση το δίκαιο της επιείκειας ρυθμίζουν με πλούσια νομολογία (του ΗΒ και της Δημοκρατίας) τα θέματα αποζημιώσεων / αποκατάστασης / ακύρωσης συμβάσεων. Θεωρούμε λάθος να υπάρξει παρέμβαση στο δίκαιο των συμβάσεων όπως έχει αναπτυχθεί κάτω από το κοινό δίκαιο και όπως το γνωρίζουμε και το ασκούμε.
Άρθρο 55:
Ως το σχόλιο στο άρθρο 54.
Άρθρο 56:
Διαφωνούμε με την ποινική ευθύνη του άρθρου 56 (και την επέκτασή του επί φυσικών προσώπων για παραβάσεις νομικών προσώπων στο άρθρο 57), καθότι κρίνεται άκρως δυσανάλογο μέτρο. Δεν πρόκειται για παραπτώματα παρεμπόδισης της δικαιοσύνης ή κατάχρησης αγοράς ή AML. Είναι πιο αναλογικό και ορθό κατά την άποψή μας η επιβολή προστίμων μέσω διοικητικής διαδικασίας.
Ο περί Συμβάσεων Πίστωσης για Καταναλωτές σε σχέση με Ακίνητα που προορίζονται για Κατοικία δεν περιλαμβάνει ποινικές διατάξεις.
Άρθρο 57:
Ως το σχόλιο στο άρθρο 56.
Θεωρούμε πολύ αυστηρή την επιβολή Ποινικών μέτρων και κατά των Φυσικών προσώπων για παραβάσεις νομικών προσώπων (στην ίδια βάση ως τα σχόλια μας πιο πάνω).
Άρθρο 65:
Είναι σημαντικό να δοθεί επαρκής χρόνος μετά τη ψήφιση του Νόμου για συμμόρφωση.