03 – ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΕΘΝΙΚΕΣ ΥΙΟΘΕΣΙΕΣ – ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ

ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΜΕ ΤΙΤΛΟ Ο ΠΕΡΙ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2024

Κριτήρια για υποβολή αίτησης καταλληλότητας για σκοπούς υιοθεσίας.	5.- (1) Αίτηση για διεξαγωγή έρευνας καταλληλότητας προσώπου ή προσώπων που επιθυμούν και προτίθενται να προχωρήσουν στην υιοθεσία παιδιού σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου υποβάλλεται από:

	(α) Ζεύγος άνδρα και γυναίκας που έχουν συνάψει γάμο ή πολιτική συμβίωση, για τουλάχιστον τρία χρόνια ή

	(β) μονήρες πρόσωπο εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι όπως συγγενική σχέση, σχέση αναδοχής ή μία ιδιαίτερη σχέση που υπάρχει με το παιδί ή ο,τιδήποτε άλλο κριθεί ως τέτοιο από τον Διευθυντή.

	(2) Η αίτηση υποβάλλεται προς τον Επαρχιακό Λειτουργό Ευημερίας της επαρχίας διαμονής των αιτητών σε έντυπο που καθορίζει ο Διευθυντής, και συνοδεύεται από τα απαραίτητα στοιχεία και έγγραφα, προς ικανοποίηση των προϋποθέσεων του εδαφίου (3).

	(3) Οι βασικές προϋποθέσεις καταλληλότητας προσώπου ή προσώπων είναι:

	(α) να διαμένει νόμιμα στη Δημοκρατία τα αμέσως πριν από την υποβολή της αίτησης δύο συνεχή χρόνια,

	(β) τουλάχιστον ένας εκ των δύο αιτητών να έχει συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του και να μην υπερβαίνει το πεντηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του.



	(γ) ο ένας εκ των δύο αιτητών να έχει συμπληρώσει το εικοστό πρώτο έτος της ηλικίας του και να είναι συγγενής του υιοθετουμένου,
	(δ) να έχουν διάρκεια γάμου ή πολιτικής συμβίωσης τουλάχιστον τριών χρόνων, όπου εφαρμόζει.

Κεφ.260 ΑΝΑΚ.307 32(I) του 2003 31(I) του 2020 72(I) του 2020.	(ε) να μην υποφέρουν από επικίνδυνες μολυσματικές ασθένειες όπως αυτές καθορίζονται από τον περί Λοιμοκάθαρσης Νόμο, που πιστοποιείται από ιατρό.

	(στ) να μην πάσχουν από διανοητικό, ψυχικό ή σωματικό περιορισμό που δύναται να επηρεάζει τη γονική τους ικανότητα και τα καθήκοντα τους ως υιοθετούντες.

216 του 1990 60(Ι) του 1995 95(Ι) του 1995 30(Ι) του 1997 60(Ι) του 1997 21(Ι) του 1998 190(Ι) του 2002 203(Ι) του 2005 68(Ι) του 2008.	(ζ) να μην έχουν κριθεί ακατάλληλα πρόσωπα για άσκηση γονικού ρόλου και να μην τους έχει αφαιρεθεί η γονική μέριμνα δυνάμει του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου, όπως εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται, που πιστοποιείται από τον Πρωτοκολλητή του Δικαστηρίου.

Παράρτημα Ι.	(η) να έχουν λευκό ποινικό μητρώο και να μην έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα ή να μην εκκρεμεί σε βάρος τους ποινική δίωξη ή διερεύνηση ή να μην είναι φυγόδικοι ή φυγόποινοι για αδικήματα που αναγράφονται στο Παράρτημα Ι,

91(Ι) του 2014 105(Ι) του 2014.	(θ) να έχουν πιστοποιητικό, σύμφωνα με το εδάφιο (6) του άρθρου 22 του περί της Πρόληψης και Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου.

	(4) Η πιστοποίηση για τη μη καταδίκη ή μη δίωξη ή μη διερεύνηση των αδικημάτων του Παρατήματος Ι ή του λευκού ποινικού μητρώου ή του εδαφίου (6) του άρθρου 22 του περί της Πρόληψης και Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου δίδεται από τον Αρχηγό Αστυνομίας και η πιστοποίηση για την μη φυγοδικία ή φυγοποινία δίδεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

	(5) Τα πιστοποιητικά των παραγράφων (ε), (στ), (ζ), (η) και (θ) του εδαφίου (3) προσκομίζονται από τους αιτητές κατά την επαναξιολόγηση για επανέγκριση και ανανέωση της καταλληλότητας σύμφωνα με το άρθρο 13.

	(6) Οι αιτητές και οι υιοθετούντες οφείλουν να ενημερώνουν τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας εάν οποιαδήποτε από τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στις παραγράφους (ε), (στ), (ζ), (η) και (θ) του εδαφίου (3) παύει να ισχύει και για οποιαδήποτε αλλαγή στην οικογενειακή τους κατάσταση ή στη διεύθυνση διαμονής τους.

Υπηρεσίες προς πρόσωπο/πρόσωπα που προτίθενται να υιοθετήσουν.	6.-(1) Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας ως η αρμόδια κρατική αρχή για τις υιοθεσίες παρέχουν υπηρεσίες προς το πρόσωπο ή πρόσωπα που προτίθενται να προχωρήσουν με υιοθεσία παιδιού και πληρούν τις προϋποθέσεις για υποβολή αίτησης υιοθεσίας που προβλέπονται σύμφωνα με το εδάφιο (3) του άρθρου 5 του παρόντος Νόμου, οι οποίες περιλαμβάνουν:
	·
	(α) την παροχή πληροφοριών για τις διαδικασίες και τη νομοθεσία που διέπουν την υιοθεσία και τις νομικές συνέπειες της πράξης της υιοθεσίας,

	(β) συμβουλευτικές υπηρεσίες αναφορικά με την προετοιμασία τους στο ρόλο του υιοθετούντα γονέα,

	(γ) την αξιολόγηση της καταλληλότητάς τους.

	(2) Ο Διευθυντής δύναται να αναθέτει την παροχή υπηρεσιών του εδαφίου (1) σε μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Υποχρεώσεις αιτητών στα πλαίσια αξιολόγησης της καταλληλότητας τους για σκοπούς υιοθεσίας.	7. Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης της καταλληλότητας για σκοπούς υιοθεσίας, οι αιτητές –
	(α) παρακολουθούν εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα εγκεκριμένα από τον Διευθυντή, διάρκειας τουλάχιστον είκοσι ωρών σε διάστημα τριών μηνών, τα οποία πραγματοποιούνται από ειδικούς επαγγελματίες σε θέματα, ανάμεσα σ’ άλλα, που αφορούν στα ακόλουθα:

	(i) στάδια ανάπτυξης και ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες του παιδιού,

	(ii) γονικός ρόλος, επικοινωνία με το παιδί και διαπαιδαγώγηση του παιδιού,

	(iii) δύσκολες συμπεριφορές παιδιού, χειρισμός και τρόποι αντιμετώπισης,

	(iv) προσδοκίες υιοθετούντων γονέων και παιδιού, ανάπτυξη δεσμού μεταξύ υιοθετούντων γονέων και παιδιού, συζήτηση της υιοθεσίας με το παιδί.

	(iv) αναζήτηση βιολογικής οικογένειας από το υιοθετούμενο παιδί.

	(β) συνεργάζονται με τον Λειτουργό και παρέχουν πληροφορίες και έγγραφα σχετικά με το ατομικό, οικογενειακό και ιατρικό τους ιστορικό, την οικονομική τους κατάσταση, το κοινωνικό τους περιβάλλον, τους λόγους και τα κίνητρα για υιοθεσία και οποιεσδήποτε άλλες πληροφορίες τους ζητηθούν, σχετικές με την αίτησή τους,

	(γ) συνεργάζονται με άλλους ειδικούς επαγγελματίες εγγεγραμμένους στο Μητρώο της ειδικότητας τους, οι οποίοι με τις επιστημονικές τους γνώσεις δύναται να συνεισφέρουν στην αξιολόγηση της καταλληλότητάς τους για σκοπούς υιοθεσίας, αν τούτο κριθεί αναγκαίο από τον Λειτουργό.

	(δ) διευκολύνουν τη συνεργασία του Λειτουργού με άλλα συγγενικά η σημαντικά πρόσωπα ή φορείς που ο Λειτουργός κρίνει αναγκαίο να λάβει υπόψη.

Διερεύνηση καταλληλότητας αιτητών για σκοπούς υιοθεσίας.	8. -(1) Ο Λειτουργός οφείλει, το αργότερο εντός εννέα μηνών από τη λήψη της αίτησης και όλων των συνοδευτικών εγγράφων και στοιχείων προς ικανοποίηση του εδαφίου (3) του άρθρου 5, να διερευνήσει την καταλληλότητα των αιτητών περιλαμβανομένης της πλήρωσης των βασικών προϋποθέσεων καταλληλότητας του εδαφίου (3) του άρθρου 5, και να ετοιμάσει σχετική έκθεση.

	(2) Η έκθεση του Λειτουργού περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με τους αιτητές:

	(α) δημογραφικά στοιχεία όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης και διεύθυνση,

	(β) το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό τους,

	(γ) το επίπεδο εκπαίδευσής τους, το επάγγελμα και την οικονομική τους κατάσταση,

	(δ) την εθνοπολιτισμική, γλωσσική, θρησκευτική τους ταυτότητα,

	(ε) τη σωματική, νοητική και ψυχική τους κατάσταση σε σχέση με τη γονική τους ικανότητα,

	(στ) τη σταθερότητα στις σχέσεις τους και τον βαθμό ένταξής τους στην κοινότητα,

	(ζ) τα κίνητρά τους για υιοθεσία,

	(η) το ποινικό τους μητρώο,

	(θ) τις επαγγελματικές και άλλες υποχρεώσεις τους και τον διαθέσιμο ελεύθερο τους χρόνο για να ανταποκρίνονται στη φροντίδα και τις ανάγκες ενός παιδιού,

.	(ι) την ύπαρξη οικογενειακού και κοινωνικού υποστηρικτικού δικτύου και τη στάση τους ως προς την υιοθεσία,

	(ια) τυχόν χαρακτηριστικά του παιδιού που επιθυμούν ή και κρίνονται κατάλληλοι να υιοθετήσουν,

	(ιβ) τη στάση τους ως προς τη συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας ή και άλλους ειδικούς επαγγελματίες ή αρμόδιες αρχές μετά την υιοθεσία,

	(ιγ) την ύπαρξη ανήλικων και ενήλικων παιδιών από την ίδια ή άλλη σχέση και την στάση αυτών ως προς την υιοθεσία,

	(ιδ) οποιαδήποτε άλλη σχετική πληροφορία,

	(ιε) ο,τιδήποτε άλλο δύναται να σχετίζεται με τις προϋποθέσεις καταλληλότητας του άρθρου 5.
	(ιστ) τους λόγους για τους οποίους αξιολογούνται κατάλληλοι ή μη για σκοπούς υιοθεσίας
	(3) Ο Λειτουργός κατά την έρευνα του εδαφίου (1) παραπέμπει τους αιτητές στις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας ή και άλλο επαγγελματία ψυχικής υγείας για διαπίστωση της προϋπόθεσης της παραγράφου (στ) του εδαφίου (3) του άρθρου 5 ως προς τυχόν διανοητικό, ψυχικό ή σωματικό περιορισμό που δύναται να επηρεάζει τη γονική τους ικανότητα.

	(4) Κατά τη διερεύνηση της αίτησης ενός μόνο προσώπου, ο Λειτουργός δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην παράγραφο (ι) του εδαφίου (2).

	(5) Ο Λειτουργός κατά την έρευνα του εδαφίου (1) δύναται να αποταθεί σε πρόσωπα που ήταν αναδεχόμενοι των αιτητών ή και σε οποιαδήποτε άλλα πρόσωπα κρίνει σκόπιμο.

	(6) Ο Λειτουργός υποβάλλει την έκθεση σχετικά με την έρευνα καταλληλότητας των αιτητών, δυνάμει του εδαφίου (1), στη Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών για λήψη απόφασης επί της αίτησης καταλληλότητας των αιτητών σύμφωνα με το άρθρο 9.

Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών.	9.- (1) Ο Διευθυντής ορίζει σε κάθε επαρχία τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών, με πρόεδρο τον Επαρχιακό Λειτουργό Ευημερίας της επαρχίας διαμονής των αιτητών για να ασκεί τις αρμοδιότητες του εδαφίου (3).

	(2) Η Επιτροπή εξετάζει την αίτηση και τη σχετική με αυτή έκθεση του άρθρου 8.

	(3) Η Επιτροπή έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες :–
	(α) τη λήψη απόφασης για την έγκριση, επανέγκριση ή απόρριψη της καταλληλότητας των αιτητών για σκοπούς υιοθεσίας.

	Νοείται ότι κατά την επανέγκριση και ανανέωση της καταλληλότητας σύμφωνα με το άρθρο 13, ο Λειτουργός δύναται να ζητήσει νέα στοιχεία που να σχετίζονται με τις προϋποθέσεις της καταληλότητας για υιοθεσία του άρθρου 5 ή για την έρευνα δυνάμει των άρθρων 7 και 8 .

	(β) την ακύρωση του πιστοποιητικού καταλληλότητας σύμφωνα με το άρθρο 14.

Απόφαση καταλληλότητας αιτητών για σκοπούς υιοθεσίας.	10.- (1) Με την προσκόμιση όλων των απαραίτητων στοιχείων και πιστοποιητικών και την κατάθεση της έκθεσης του Λειτουργού, η Επιτροπή αποφασίζει σχετικά με αίτηση καταλληλότητας των αιτητών εντός ενός μηνός αφού λάβει υπόψη της όλα τα στοιχεία που βρίσκονται ενώπιον της.

	(2) Πριν τη λήψη απόφασης ως προς την καταλληλότητα των αιτητών για σκοπούς υιοθεσίας, η Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών δύναται να ζητήσει τις απόψεις άλλων ειδικών επαγγελματιών, οι οποίοι είχαν συνεργασία με τους αιτητές, σε περίπτωση που το κρίνει σκόπιμο.

	(3) Η Επιτροπή δύναται να καλεί ειδικό επαγγελματία ή πρόσωπο που έχει συμβάλει με οποιοδήποτε τρόπο στην έρευνα του Λειτουργού δυνάμει του άρθρου 8.

	(4) Η Επιτροπή δύναται να καλεί τους αιτητές ή και να ζητά διευκρινίσεις επί της αίτησης τους ή και να καλεί οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο κρίνει σκόπιμο.

	(5) Η Επιτροπή ενημερώνει τους αιτητές γραπτώς για την απόφασή της επί της αίτησης καταλληλότητας.

	(6) Στην περίπτωση που η Επιτροπή αποφασίσει ότι οι αιτητές δεν είναι κατάλληλοι για υιοθεσία, τους ενημερώνει γραπτώς και αιτιολογημένα για την απόρριψη της αίτησής τους.

Υποβολή ένστασης.	11. Αιτητές που έχουν αξιολογηθεί ως μη κατάλληλοι για σκοπούς υιοθεσίας, δυνάμει του εδαφίου (6) του άρθρου 10, έχουν δικαίωμα να αποταθούν στο Δικαστήριο, εντός σαράντα ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της απόφασης της Επιτροπής, το οποίο αποφασίζει, αφού ακούσει πρώτα τις απόψεις των αιτητών και του Λειτουργού.

Έκδοση πιστοποιητικού καταλληλότητας.	12. (1) Σε περίπτωση που η Επιτροπή αξιολογεί τους αιτητές ως κατάλληλοι για σκοπούς υιοθεσίας, ο Λειτουργός τους παραπέμπει το συντομότερο σε πρόγραμμα εκπαίδευσης που ορίζει ο Διευθυντής εκτός εάν έχουν παρακολουθήσει τα τελευταία δύο χρόνια τέτοιο πρόγραμμα σύμφωνα με την παράγραφο (α) του άρθρου 7.

	(2) Με την ολοκλήρωση της παρακολούθησης του προγράμματος εκπαίδευσης δυνάμει του εδαφίου (1), τότε ο Επαρχιακός Λειτουργός Ευημερίας εκδίδει πιστοποιητικό καταλληλότητας, το οποίο δίδει στους υποψήφιους υιοθετούντες γονείς και καταχωρεί τα στοιχεία τους στο σχετικό Μητρώο, δυνάμει του άρθρου 15.

Διάρκεια πιστοποιητικού καταλληλότητας / επανέγκριση και ανανέωση πιστοποιητικού καταλληλότητας.	13. Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 14, το πιστοποιητικό καταλληλότητας έχει διάρκεια δύο χρόνων από την ημερομηνία έκδοσης του, νοουμένου ότι συνεχίζουν να πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις του άρθρου 5, με δικαίωμα επανέγκρισης και ανανέωσης, νοουμένου ότι το πρόσωπο ή πρόσωπα αιτηθούν γραπτώς προς τον Επαρχιακό Λειτουργό Ευημερίας της επαρχίας διαμονής τους για επαναξιολόγηση με σκοπό την επανέγκριση και ανανέωση της καταλληλότητας τους. Νοείται ότι οι πρόνοιες του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζουν αν βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία αίτησης υιοθεσίας στο Δικαστήριο.

Ακύρωση πιστοποιητικού καταλληλότητας.	14.- (1) Το πιστοποιητικό καταλληλότητας μπορεί ανά πάσα στιγμή να ακυρωθεί από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών, εφόσον δεν ισχύουν πλέον οι προϋποθέσεις που ίσχυαν κατά την ημερομηνία έκδοσής του.

	(2) Πριν τη λήψη απόφασης για ακύρωση του πιστοποιητικού καταλληλότητας, η Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών δύναται να καλεί τους αιτητές για να τους ακούσει.

	(3) Εντός δεκατεσσάρων ημερών από την ημερομηνία λήψης της αιτιολογημένης απόφασης της για ακύρωση πιστοποιητικού καταλληλότητας, η Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών ειδοποιεί τους αιτητές γραπτώς για την απόφαση της .

Μητρώο Υποψήφιων Υιοθετούντων Γονέων.	15. (1) Ο Διευθυντής, μετά την έγκριση της καταλληλότητας των αιτητών για σκοπούς υιοθεσίας και την ολοκλήρωση του προγράμματος εκπαίδευσής τους, καταχωρεί τα στοιχεία τους στο Μητρώο Υποψήφιων Υιοθετούντων Γονέων και το τηρεί ενήμερο και για επανέγκριση και ανανέωση της καταλληλότητάς τους.

	(2) Στο Μητρώο τηρούνται στοιχεία για τους υποψήφιους υιοθετούντες γονείς που αφορούν στα ακόλουθα:

	(α) την ημερομηνία απόφασης της Επιτροπής,

	(β) το ονοματεπώνυμο, τον αριθμό ταυτότητας, τη διεύθυνση και την υπηκοότητα,

	(γ) την οικογενειακή τους κατάσταση,

	(δ) το επάγγελμα και το μορφωτικό τους επίπεδο,

	(ε) την εθνότητα, θρησκεία και γλώσσα,

	(στ) τυχόν χαρακτηριστικά των παιδιών για τα οποία κρίνονται καταλληλότεροι και

	(ζ) τις ημερομηνίες και τη διάρκεια εκπαίδευσης που έλαβαν, δυνάμει του άρθρου 7(α).

	(3) Οποιαδήποτε ενέργεια συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για τους σκοπούς του εδαφίου (1) γίνεται τηρουμένων των διατάξεων του ΓΚΠΔ και του Νόμου 125(Ι) του 2018.

	(4) Σε περίπτωση:

	(α) άπρακτης παρέλευσης διετίας και μη υποβολής αίτησης για υιοθεσία παιδιού ή

	(β) μη υποβολής αίτησης για επαναξιολόγηση ή

	(γ) μη επανέγκρισης και ανανέωσης της καταλληλότητάς τους,

	οι υποψήφιοι υιοθετούντες γονείς διαγράφονται αυτόματα από το Μητρώο και για την επανεγγραφή τους ακολουθείται η διαδικασία των άρθρων 5, 7 και 8.