10 – Πυλώνας 3: Εκπαίδευση και ενδυνάμωση παιδιών για πρόληψη και διαχείριση της σχολικής βίας
| ΠΥΛΩΝΑΣ 3: Εκπαίδευση και ενδυνάμωση παιδιών για πρόληψη και διαχείριση της σχολικής βίας | |||||
| ΔΡΑΣΕΙΣ | ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ | ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ | ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ | ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ | ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΚΡΟΩΝ |
| 1. Εμπλοκή μαθητών/μαθητριών στην πρόληψη και διαχείριση της σχολικής βίας. | 1. Ένταξη του θέματος της πρόληψης και διαχείρισης της σχολικής βίας στο Συμβούλιο Διεύθυνσης του κάθε σχολείου σύμφωνα με τους κανονισμούς λειτουργίας των Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης και κοινοποίηση των αποφάσεων του Συμβουλίου Διεύθυνσης στην μαθητική Κοινότητα. | ΔΜΓΕ
ΔΜΤΕΕΚ |
Συμβούλιο Διεύθυνσης Υπεύθυνοι/Υπεύθυνες Βοηθοί Διευθυντές/Διευθύντριες
|
Μήνας 13-14 |
− Αριθμός συνεδριάσεων Συμβουλίων που έγιναν για το θέμα της βίας (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά εκπαιδευτική βαθμίδα, ή και ανά σχολική μονάδα, ανά σχολική χρονιά). -Αριθμός συναντήσεων Υπουργού Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας με την Παιδοβουλή, ΠΣΕΜ, και την Ομάδα Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού -Αριθμός σχολείων που ανέπτυξαν Σχέδια Δράσης Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά εκπαιδευτική βαθμίδα, ή και ανά σχολική μονάδα, ανά σχολική χρονιά).
|
| 2. Συζήτηση του θέματος της πρόληψης και διαχείρισης της σχολικής βίας στο Κεντρικό Μαθητικό Συμβούλιο του κάθε σχολείου Δημοτικής Εκπαίδευσης και κοινοποίηση των αποφάσεων στην μαθητική Κοινότητα | ΔΔΕ | Κεντρικά Μαθητικά Συμβούλια
Υπεύθυνοι/Υπεύθυνες Βοηθοί Διευθυντές/Διευθύντριες |
Μήνας 13-14 | ||
| 3. Εκπόνηση Σχεδίου Δράσης Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας σε κάθε σχολική μονάδα στην αρχή κάθε σχολικού έτους και υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων. Διασύνδεση με τη Δράση 1.5 | ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
Υπεύθυνοι/Υπεύθυνες Βοηθοί Διευθυντές/Διευθύντριες |
Μήνας 13-14 |
||
| 4. Ένταξη της θεματικής της σχολικής βίας και παραβατικότητας στην ατζέντα της ειδικής ομάδας εργασίας της Παιδοβουλής με στόχο την συλλογή απόψεων αναφορικά με τις πολιτικές που προωθεί το ΥΠΑΝ στο συγκεκριμένο θέμα
https://enimerosi.moec.gov.cy/archeia/1/ypp14376b
|
ΔΜΓΕ
ΔΜΤΕΕΚ |
Κεντρικά Μαθητικά Συμβούλια Υπεύθυνοι/Υπεύθυνες Βοηθοί Διευθυντές/Διευθύντριες
ΠΣΕΠΕΠ Παιδοβουλή Συ.Ν.Κ. Ο.ΝΕ.Κ |
Μήνας 14-48 | ||
| 5. Συναντήσεις της Υπουργού Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας με την Παιδοβουλή, ΠΣΕΜ, και την Ομάδα Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο για συζήτηση του συγκεκριμένου θέματος. | Γραφείο ΥΠΑΝ | ΠΣΕΜ
Παιδοβουλή ΟΕΣ Επιτρόπου |
Μήνας 14-48 | ||
| 2. Ενημέρωση μαθητών/μαθητριών για τη Γραμμή στήριξης παιδιών και εφήβων 116 111 | 1. Δημιουργία ενημερωτικής αφίσας και ανάρτηση σε κάθε σχολική αίθουσα. | ΠΑ.ΒΙ.Σ. | ΣΠΑΒΟ
Hope for Children |
Μήνας 1-48 | – Αριθμός αφισών που εκτυπώθηκαν
− Αριθμός κλήσεων και περιστατικών που έτυχαν καθοδήγησης (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ανά σχολική χρονιά). |
| 2. Συγκέντρωση Στατιστικών στοιχείων για κλήσεις που έγιναν στη Γραμμή στήριξης παιδιών και εφήβων 116 111 και αφορούν περιστατικά βίας και παραβατικότητας. | ΠΑ.ΒΙ.Σ. | ΣΠΑΒΟ
Hope for Children |
Μήνας 1-48 | ||
| 3. Διεξαγωγή επιμορφώσεων και δράσεων για Ομαλή Μετάβαση των μαθητών/μαθητριών από τη μια βαθμίδα εκπαίδευσης στην άλλη | 1. Συνέχιση Δομημένων Δράσεων για Ομαλή Μετάβαση των μαθητών/μαθητριών από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο.
|
ΥΕΨ | Διατμηματική Eπιτροπή για την Ομαλή Μετάβαση | Μήνας 1-48 | -Αριθμός δράσεων που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Ομαλής Μετάβασης (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ανά σχολική χρονιά).
|
| 2. Ανάπτυξη δράσεων για Ομαλή Μετάβαση μαθητών/μαθητριών από τη μια βαθμίδα εκπαίδευσης στην άλλη μετά από σχετικό αίτημα των σχολείων. | ΥΕΨ | Διατμηματική Επιτροπή για την Ομαλή Μετάβαση | Μήνας 1-48 | ||
| 3. Υλοποίηση δράσεων στην αρχή και στο τέλος της σχολικής χρονιάς για επίτευξη ομαλής μετάβασης π.χ. μαθητές/μαθήτριες Τεχνικής Εκπαίδευσης υλοποιούν εργαστήρια με αποδέκτες παιδιά γειτονικών Γυμνασίων, επισκέψεις μαθητών/μαθητριών σε σχολεία της επόμενης βαθμίδας φοίτησης.
|
Διατμηματική Επιτροπή για την Ομαλή Μετάβαση | ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ
|
Μήνας 13-48
|
||
| 4. Ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων επικοινωνίας για ενδυνάμωση των μαθητών/μαθητριών
|
1. Αξιοποίηση του Αναλυτικού Προγράμματος Αγωγής Υγείας σε όλες τις τάξεις για καλλιέργεια δεξιοτήτων όπως η ομαδικότητα, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η ενεργητική ακρόαση, η διαπραγμάτευση, η επίλυση συγκρούσεων κ.α. | ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
ΠΙ
|
Μήνας 1-48 | -Αριθμός προγραμμάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων που πραγματοποιήθηκαν (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά επαρχία, ή και ανά εκπαιδευτική βαθμίδα, ανά σχολική χρονιά).
|
| 2. Εισαγωγή εμβόλιμων προγραμμάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων για ενδυνάμωση των παιδιών για περιστατικά βίας, εκφοβισμού και διαδικτυακού εκφοβισμού και ρατσισμού. | ΥΕΨ
|
ΠΙ/Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου
ΥΨΥΠΕ ΥΣΕΑ ΕΑΥΠ |
Μήνας 1-48 | ||
| 3. Αξιοποίηση των Προγραμμάτων που έχουν εγκριθεί όπως αναφέρεται στη Δραστηριότητα 1.2.3 (π.χ. βιωματικά εργαστήρια, θεατρικές παραστάσεις κ.α.) | ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
Κυβερνητικοί και μη κυβερνητικοί οργανισμοί/φορείς | Μήνας 13-48 | ||
| 4. Αξιοποίηση, στο χρόνο του Υπευθύνου Τμήματος ή του Μαθήματος της Αγωγής Υγείας, του πολύπτυχου για τον σχολικό εκφοβισμό που αναπτύχθηκε από το ΠΑ.ΒΙ.Σ. και διανομή του σε μαθητές/μαθήτριες που δεν το έχουν πάρει κατά τη σχολική χρονιά 2023-2024. | ΠΑ.ΒΙ.Σ. | ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
Μήνας 6-48 | ||
| 5. Ενδυνάμωση των γνώσεων των μαθητών/μαθητριών για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους που προκύπτουν από τις σχετικές νομοθεσίες και κανονισμούς. | 1. Δημιουργία από εξωτερικό συνεργάτη ενημερωτικού διαδραστικoύ παιγνιδιού (online game) ή βίντεο ή app για τους μαθητές/μαθήτριες που να αφορά σε νομικά και νομοθετικά ζητήματα. | ΠΙ
ΔΔΕ ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
ΥΔΔΤ – Αστυνομία Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού
Επιτροπή ΠΚΣΚΠ |
Μήνας 12-21 | − Δημιουργία ενημερωτικού διαδραστικoύ παιγνιδιού (online game) ή βίντεο ή app
– Έκδοση και αριθμός ενημερωτικών βιβλιαρίων που διανεμήθηκαν στους μαθητές/στις μαθήτριες. (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά επαρχία, ή και ανά εκπαιδευτική βαθμίδα, ανά σχολική χρονιά).
|
| 2. Εκπαίδευση των μαθητών/μαθητριών για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στη βάση και του διαδραστικoύ παιγνιδιού (online game) ή του βίντεο ή του ενημερωτικού Βιβλιαρίου (που ετοιμάστηκε στο πλαίσιο της Ε.Σ. 2018-2024) ή του app εντός της διδακτικής περιόδου Αγωγής Υγείας ή σε άλλο εργάσιμο χρόνο. | ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
ΥΔΔΤ – Αστυνομία Επίτροπος Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού
Επιτροπή ΠΚΣΚΠ |
Μήνας 16-48 | ||
| 6. Προώθηση αθλητικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων ως μέσα πρόληψης της βίας.
|
1. Διοργάνωση δραστηριοτήτων για γνωριμία και επαφή με τον αθλητισμό, τις τέχνες και το περιβάλλον.
|
ΔΔΕ ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ
Μονάδα ΕΠΑΑ
|
ΚΟΑ
Σύνδεσμοι Γονέων Σχολικές Εφορείες ΘΟΚ ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΚΥΠΡΟΥ ΜΚΟ |
Μήνας 1-48
|
− Αριθμός δραστηριοτήτων που υλοποιήθηκαν από τις σχολικές μονάδες. (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά επαρχία, ή και ανά εκπαιδευτική βαθμίδα, ανά σχολική χρονιά). – Αριθμός παιδιών ευάλωτων ομάδων που έλαβαν στήριξη από το Πρόγραμμα της ΕΑΥΠ (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά επαρχία, ή και ανά εκπαιδευτική βαθμίδα, ανά σχολική χρονιά).
|
| 2. Διαμόρφωση σχολικού χρόνου (εμβόλιμη περίοδος) και χώρου για ενασχόληση με τις διάφορες δραστηριότητες (αθλήματα, τέχνες, μουσικές δραστηριότητες) κατά τη διάρκεια των σχολικών ωρών π.χ. μέσω του Προγράμματος ΔΡΑΣΕ+, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης κ.α.
|
ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
ΚΟΑ
Σύνδεσμοι Γονέων Σχολικές Εφορείες
|
Μήνας 13-24
|
||
| 3. Συνέχιση-επέκταση του Προγράμματος στήριξης παιδιών ευάλωτων ομάδων σε δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης σε απογευματινό χρόνο. | ΕΑΥΠ
|
ΔΔΕ
ΔΜΓΕ ΔΜΤΕΕΚ |
Μήνας 1-48
|
||
| 7. Υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης φαινομένων βίας και ενδυνάμωσης σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.
|
1. Αξιοποίηση των Προγραμμάτων που έχουν εγκριθεί όπως αναφέρεται στη Δραστηριότητα 1.2.3 (π.χ. βιωματικά εργαστήρια, θεατρικές παραστάσεις κ.α.) | ΔΔΕ
|
Κυβερνητικοί και μη κυβερνητικοί οργανισμοί/φορείς | Μήνας 13-48 | -Αριθμός προγραμμάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων που πραγματοποιήθηκαν (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά επαρχία, ή ανά σχολική χρονιά).
-Αριθμός σχολείων που ενισχύθηκαν με δεύτερο νηπιαγωγό (Ο δείκτης μπορεί να μετρηθεί σε παγκύπρια βάση, ή και ανά επαρχία, ή ανά σχολική χρονιά).
|
| 2. Ενίσχυση και επέκταση σε μεγαλύτερο αριθμό νηπιαγωγείων του πιλοτικού προγράμματος ενισχυτικής διδασκαλίας με δεύτερο νηπιαγωγό για υποστήριξη παιδιών με δυσκολίες προσαρμογής, στο πλαίσιο της πρώιμης παρέμβασης και πρόληψης από την προσχολική εκπαίδευση. | ΔΔΕ | ΠΑ.ΒΙ.Σ. ΠΙ
ΥΕΨ |
Μήνας 1-48 | ||
| 3. Συνέχιση-επέκταση εφαρμογής προληπτικών προγραμμάτων σε συνεργασία με την ΑΑΕΚ που αφορούν στην πρώιμη παιδική ηλικία όπως π.χ. το Προληπτικό Πρόγραμμα για στήριξη παιδιών πρώιμης παιδικής ηλικίας.
|
ΕΑΥΠ | ΔΔΕ
ΑΑΕΚ |
Μήνας 1-48 | ||
Τέλος
1) Εισήγηση όπως δημιουργηθούν συγκεκριμένες πρακτικές διαδικασίες για διευλόλυνση της συμμετοχής και εμπλοκής των παιδιών. Τα ίδια τα παιδιά πρέπει να εμπλακούν στο σχεδιασμό, ανάπτυξη και υλοποίηση για πρόληψη και καταπολέμηση της βίας, μέσα από τη διοργανώση συγκεκριμένων δράσεων που προωθούν την ενεργό συμμετοχή, την καινοτομία και τη δημιουργικότητα. Μπορεί να προωθηθεί η δημιουργία ομάδων πρεσβευτών/πρεσβειρων νέων σε κάθε σχολείο που θα είναι υπεύθυνα για αυτές τις δράσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα βοηθηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν και άλλες σημαντικές δεξιότητες και ικανότητες και γνώσεις.
2) Εισήγηση όπως σχεδιαστούν περισσότερες δράσεις πρωτογενούς πρόληψης, οι οποίες θα είναι πολυεπίπεδες, συνεχές και ταυτόχρονες, όπως εκστρατείες ενημέρωσης μέσω κοινωνικών δικτύων ενημέρωσης, ανάπτυξη υλικών επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης από τα ίδια τα παιδιά, κυρίως οπτικοακουστικά ίσως μέσα από διαγωνισμούς.
ΠΥΛΩΝΑΣ 3: Εκπαίδευση και ενδυνάμωση παιδιών για πρόληψη και διαχείριση της σχολικής βίας
Αυτός ο Πυλώνας περιλαμβάνει αξιόλογες δράσεις σχετικά με την ενεργό εμπλοκή των παιδιών στην αντιμετώπιση της βίας στα σχολεία καθώς και πρωτότυπες ιδέες («Προώθηση αθλητικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων ως μέσα πρόληψης της βίας») που ξεφεύγουν από στεγνές και μοραλιστικές προσεγγίσεις. Τόσο σε αυτό τον πυλώνα, όμως, όσο και στον προηγούμενο (Πυλώνας 2, σχετικός με εκπαίδευση εκπαιδευτικών) η Στρατηγική παρουσιάζει τη βία μέσα από μια στεγνή και ουδέτερη γλώσσα ως θέμα επίλυσης διαφορών, αγνοώντας ευρύτερες κοινωνικές δυναμικές που αγνοών την πραγματικότητα των παιδιών. Θέτουμε τα εξής ερωτήματα για προβληματισμό:
-Πώς η Στρατηγική θα αντιμετωπίσει το φαινόμενο ομάδας αγοριών που βανδαλίζουν το βράδυ το σχολείο τους και ανεβάζουν στο διαδίκτυο με περηφάνεια τα κατορθώματά τους; Με ποιο τρόπο η Στρατηγική κατανοεί πως φαινόμενα ηγεμονικής αρρενωπότητας και προβολής του εαυτού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν βασική διάσταση της ζωής νεαρών ατόμων;
-Με ποιο τρόπο θα αντιμετωπιστούν θέματα cyber-bullying, (π.χ. προώθηση προσωπικών δεδομένων κοριτσιών από ομάδα αγοριών), ειδικά σε περιπτώσεις που τα αγόρια αναδεικνύονται ως ‘μάγκες’ και τα κορίτσια αναγκάζονται να αλλάξουν σχολείο;
Πρωτοβουλίες με επίκεντρο τον/ την μαθητή/τρια: (Π3)
Προτείνεται αύξηση της ενεργού και ουσιαστικής συμμετοχής και πρωτοβουλίας των μαθητών/τριών στον (συν)σχεδιασμό/στη (συν)δημιουργία, εφαρμογή, αλλά και την αξιολόγηση των μέτρων κατά της βίας. Σε αυτό το συγκείμενο, αναμένεται να προάγεται το αίσθημα ιδιοκτησίας και ευθύνης μεταξύ των μαθητών/τριών, καθιστώντας τις παρεμβάσεις πιο στοχευμένες, ωφέλιμες και αποτελεσματικές.
Σαφή κανάλια επικοινωνίας: (Π3)
Προτείνεται η καθιέρωση σαφών διαύλων επικοινωνίας μεταξύ σχολείων, γονέων και μαθητών/τριών σχετικά με τις πολιτικές, τις διαδικασίες και τη διαθέσιμη υποστήριξη που σχετίζεται με την πρόληψη και διαχείριση της βίας. Η σαφής επικοινωνία διασφαλίζει ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι είναι ενημερωμένοι και μπορούν να συμμετέχουν αποτελεσματικά στη στρατηγική. Η ξεκάθαρη επικοινωνία με τους μαθητές/τριες και γονείς για συγκεκριμένα και πολύ απλά θέματα της στρατηγικής (π.χ. Tι σημαίνει βία; Ποια περιστατικά και συμπεριφορές θεωρούνται βία; Γιατί πρέπει να μην υπάρχει βία; Ποιες είναι οι συνέπειες της βίας (με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν σοβαρές συνέπειες), κ.λπ.) κρίνεται απαραίτητη. Θα πρέπει να τονιστεί η ‘επιστροφή στα βασικά’, αλλά αυτά να φτάσουν και να είναι προσβάσιμα και κατανοητά από όλους.
Σχετικά με το σημείο 2.1, η ομάδα των Νεαρών πρεσβευτών των δικαιωμάτων του παιδιού που απαρτίζεται από μαθητές μέσης εκπαίδευσης Παγκύπρια από ιδιωτικά και δημόσια σχολεία σε συνεργασία με τους επαγγελματίες του Οργανισμού μπορεί να συνεισφέρει ή/και να αναλάβει στη δημιουργία αφίσας με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την γραμμή στήριξης παιδιών και εφήβων 116 111.