Post,Author,Content "Δέσμη νομοθετημάτων σχετικών με την αποκρατικοποίηση του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου",m.oikonomidou@athexgroup.gr,"Αθήνα, 15/09/2025 Αρ. Πρωτ.ATHEX: 2196 Αξιότιμες Κυρίες, Αξιότιμοι Κύριοι, Με αφορμή τη διαβούλευση αναφορικά με τη δέσμη νομοθετημάτων σχετικών με την αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ παρακαλούμε δεχθείτε τις ακόλουθες απόψεις: Α. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΑ ΤΙΤΛΩΝ 1. Η ρύθμιση ώστε το Αποθετήριο να έχει πλήρως αδειοδοτηθεί ως εταιρεία για όλες τις σχετικές με τη λειτουργία του ως Κεντρικό Αποθετήριο και Κεντρικό Μητρώο Αξιών υπηρεσίες θα πρέπει να ελεγχθεί - συνδυαστεί και με τις σχετικές προβλέψεις του Νομοσχεδίου για την διαδικασία αποκρατικοποίησης του ΧΑΚ. Συγκεκριμένα το άρθρο 5, ορίζει ότι η διαδικασία αποκρατικοποίησης ολοκληρώνεται εφόσον η εταιρεία ειδικού σκοπού, μεταξύ άλλων, προχωρήσει σε κάθε δέουσα ενέργεια ώστε να αιτηθεί και να εξασφαλίσει, το αργότερο μέχρι την ημερομηνία αναφοράς, κάθε άδεια, εξουσία, αρμοδιότητα, έγκριση, συμφωνία και συγκατάθεση που ήθελε χρειάζεται για να διασφαλίσει τη νομότυπη διεξαγωγή και διεκπεραίωση των εργασιών της, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, για τους σκοπούς λειτουργίας της ως ρυθμιζόμενη αγορά, διαχειριστής ρυθμιζόμενης αγοράς ή / και κεντρικό αποθετήριο και κεντρικό μητρώο αξιών από οποιαδήποτε αρμόδια εποπτική αρχή και δυνάμει οποιασδήποτε κείμενης νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου και της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού ή οποιασδήποτε αντίστοιχης αρμόδιας εθνικής ή ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής, τμήματος, φορέα ή σώματος και λήψη οποιασδήποτε άλλης ενέργειας. Από την διάταξη αυτή προκύπτει ότι η αδειοδότηση θα πρέπει να έχει προηγηθεί της πώλησης και ως εκ τούτου και του νόμου λειτουργίας του «νέου» ΧΑΚ"" 2. Αντίστοιχα με το παραπάνω ισχύει και για τη σχετική του αδειοδότηση ως Μητρώο των FUNDS (Registry of FUNDS) που δραστηριοποιούνται ή επιδιώκουν να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο 3. Θα πρέπει να συμπεριληφθεί διάταξη για την αντιμετώπιση του ζητήματος ρύθμισης θέσεων σε Ειδικούς Λογαριασμούς στο Μητρώο ΧΑΚ υπό τον χειρισμό του ΧΑΚ, πριν τη λειτουργία του ""νέου"" ΧΑΚ. Η έγκαιρη αντιμετώπιση και επίλυση αυτού του ζητήματος γίνεται ακόμα πιο επιτακτική, καθώς η επέκταση των οντοτήτων που απαιτείται να συμμορφώνονται στον Κανονισμό (ΕΕ) 2024/1624 (AMLR | Anti-Money Laundering Regulation) καταλαμβάνει πλέον και τα Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων με αυξημένες υποχρεώσεις έναντι πελατών. 4. Προτείνεται να προστεθούν οι αντίστοιχες προβλέψεις για την καταχώριση και τα δικαιώματα επί των χρηματοπιστωτικών μέσων τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού (DLT) σε συμμόρφωση με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/858. Β. ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΞΙΩΝ ΣΕ ΡΥΘΜΙΖΟΜΕΝΗ ΑΓΟΡΑ 1. Προτείνεται να συμπεριληφθούν αυστηρότερα χρονοδιαγράμματα-όρια για την δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων των Εισηγμένων Εταιρειών και κυρίως να προβλεφθεί το πλαίσιο για την τήρηση τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την διαφάνεια και εποπτεία της αγοράς. 2. Σχετικά με την εισαγωγή στην ρυθμιζόμενη αγορά ομολογιών που έχουν ήδη εκδοθεί από κράτος, να προβλεφθεί για την αρχική διάθεση – κατανομή η χρήση διαδικασιών και μηχανισμών του Διαχειριστή της αγοράς οι οποίοι θα διευκολύνουν την αυτοματοποίηση των διαδικασιών για την επίτευξη της άντλησης κεφαλαίων σε ευρύ επενδυτικό κοινό. 3. Να γίνει σαφής αναφορά ώστε όλες εκδόσεις Green Bonds και Corporate Bonds να πρέπει να εισαχθούν και να διαπραγματεύονται σε Αγορές υπό τη διαχείριση του Διαχειριστή της Αγοράς 4. Στον ορισμό για την Αγορά εμπορευμάτων να περιληφθούν και τα δικαιώματα ρύπων. Τέλος, ως γενικότερη παρατήρηση, θεωρούμε καίριας σημασίας, για την προσέλκυση στρατηγικών επενδυτών και τη διασφάλιση της ουσιαστικής συμβολής της Κεφαλαιαγοράς στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, την υιοθέτηση ρυθμίσεων που θα παρέχουν μακροπρόθεσμα κίνητρα σε ιδιωτικές και δημόσιες εταιρείες ώστε να αντλούν κεφάλαια μέσω του Χρηματιστηρίου. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της πρωτοβουλίας Capital Markets Union (Ένωση Κεφαλαιαγορών), προωθεί την ευρύτερη συμμετοχή θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων. Είναι σημαντικό η Κύπρος να αξιοποιήσει το δυναμικό της δικής της Κεφαλαιαγοράς ως μοχλού οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργώντας ένα σταθερό, ελκυστικό και ανταγωνιστικό περιβάλλον για επενδύσεις. Με στοχευμένα φορολογικά και θεσμικά κίνητρα, ενισχυμένη εποπτεία και διαφάνεια, το Χρηματιστήριο Κύπρου μπορεί να καταστεί κομβικό εργαλείο άντλησης κεφαλαίων για καινοτόμες επιχειρήσεις, υποδομές και νέες θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας. Παραμένουμε στη διάθεσή σας σχετικά με τα παραπάνω. Με εκτίμηση, Νικόλαος Πορφύρης Επιτελικός Διευθυντής Επιχειρησιακών Λειτουργιών (COO)" "Δέσμη νομοθετημάτων σχετικών με την αποκρατικοποίηση του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου",Athos,"Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή 11 Σεπτεμβρίου 2025 Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου DEM/KX/25/190 Λεωφόρος Βύρωνος 71-73 Τ.Θ. 25427, 1096 Λευκωσία Αξιότιμοι Κύριοι, Θέμα: Σχόλια επί του αναθεωρημένου νομοσχεδίου για το Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων (ΚΑΤ) του ΧΑΚ Σε συνέχεια του ηλεκτρονικού μηνύματος σας που έχουμε παραλάβει στις 11/09/2025 σε σχέση με τη δημόσια διαβούλευση για το πιο πάνω θέμα θα θέλαμε να παραθέσουμε τα σχόλια μας επί του Νομοσχεδίου με τίτλο «Ο περί Κεντρικών Αποθετηρίων Τίτλων Νόμος του 2025». Αρχικά, θα θέλαμε να εστιάσουμε την προσοχή σας στο Άρθρο 16 «Μεταβίβαση αξιών προς κληρονόμους κατόχων καταχωρισμένων αξιών» και να αναφέρουμε ότι η αντίληψή μας για το συγκεκριμένο άρθρο όπως παρουσιάζεται στο εν λόγω νομοσχέδιο είναι η ακόλουθη: Το Άρθρο 16 εισάγει fast-track μεταβίβαση άυλων αξιών σε κληρονόμους, όταν η συνολική χρηματιστηριακή αξία κατά τον χρόνο θανάτου δεν υπερβαίνει τα €2.000 και έχουν περάσει 12 μήνες χωρίς διορισμό διαχειριστή κληρονομιάς. Γίνεται δεκτή απόδειξη κληρονομικού δικαιώματος ακόμη και με «βεβαίωση κοινοτάρχη» ή έγγραφο αλλοδαπής αρχής, απαιτείται γραπτή συγκατάθεση όλων των δικαιούχων και, εάν δεν εντοπιστούν κληρονόμοι, δημοσίευση σε ημερήσιο Τύπο 15 ημέρες πριν τη μεταβίβαση. Το ΚΑΤ αποποιείται ευθύνης για παραβίαση δικαιωμάτων από την άσκηση της εξουσίας αυτής. Με βάση τα πιο πάνω και την ανάλυση που ακολουθεί πιο κάτω, οι κύριοι κίνδυνοι για μια εισηγμένη εταιρεία, αντιλαμβανόμαστε ότι είναι οι ακόλουθοι:  Ανεπαρκής τεκμηρίωση και εύκολη πλαστογράφηση/κατάχρηση (χαμηλός πήχης αποδεικτικών).  Μεταβολές στο μητρώο μετόχων κοντά σε record dates (μερίσματα/Γενικές Συνελεύσεις) με επακόλουθες αμφισβητήσεις ψήφων/δικαιωμάτων.  Σύγκρουση με υποχρεώσεις του εκδότη για ορθή ενημέρωση/ταυτοποίηση μετόχων και εκτέλεση εταιρικών πράξεων (κίνδυνος αστικών αξιώσεων).  Αποποίηση ευθύνης ΚΑΤ με μετακύλιση λειτουργικού/νομικού κινδύνου σε εκδότες και μετόχους.  Ελλιπές “gatekeeping” σε διασυνοριακές περιπτώσεις (αλλοδαπά έγγραφα). Πιο κάτω παραθέτουμε αναλυτικά τους πιο πάνω κινδύνους που πιστεύουμε ότι απορρέουν από την ερμηνεία του Άρθρου 16. Α. Ανάλυση κινδύνων του Άρθρου 16 για μια εισηγμένη στο ΧΑΚ εταιρεία 1. Κίνδυνοι πλαστογραφίας/απάτης • Χαμηλός πήχης αποδεικτικών : Η αποδοχή «βεβαίωσης κοινοτάρχη» ή εγγράφου αλλοδαπής αρχής ως απόδειξη κληρονομικού δικαιώματος δημιουργεί εύφορο έδαφος για νόθευση εγγράφων και δήλωση ψευδούς ιδιότητας. Δεν προβλέπεται ρητά επικύρωση/νομιμοποίηση/επαλήθευση πηγής (π.χ., Apostille). • Συγκατάθεση όλων των δικαιούχων: Η απαίτηση γραπτής συγκατάθεσης όλων αφήνει κενό ως προς διασταύρωση γνησιότητας υπογραφών· άρα υπάρχει κίνδυνος πλαστής συναίνεσης. • Δημοσίευση 15 ημερών όταν «…δεν είναι εφικτή η εξεύρεση» κάποιου κληρονόμου δεν επαρκεί για ουσιαστική κοινοποίηση (ιδίως εκτός Κύπρου), με κίνδυνο σιωπηρής μεταβίβασης σε μη δικαιούχους. 2. Νομικοί/λειτουργικοί κίνδυνοι για τον εκδότη • Εσφαλμένη ενημέρωση μητρώου: Λανθασμένη μεταβίβαση αλλάζει τον κατάλογο μετόχων, επηρεάζοντας μερίσματα, δικαιώματα προτίμησης, split/bonus, εταιρικούς μετασχηματισμούς. Ο εκδότης, που στηρίζεται στο Κεντρικό Μητρώο για εταιρικές πράξεις, εκτίθεται σε αστικές αξιώσεις αληθινών δικαιούχων (π.χ., για μη καταβληθέντα μερίσματα). • Ψήφοι σε ΓΣ: Παράνομη μεταβίβαση μπορεί να οδηγήσει σε αμφισβήτηση αποφάσεων Γενικής Συνέλευσης λόγω μη νόμιμων ψήφων, ιδίως όταν οι μεταβιβάσεις πραγματοποιούνται κοντά στην ημερομηνία αρχείου (record date). • Μετακύλιση ευθύνης: Το νομοσχέδιο αποποιεί το ΚΑΤ από ευθύνη για παραβίαση δικαιωμάτων κατά την άσκηση της εξουσίας του Άρθρου 16, αυξάνοντας το residual risk στον εκδότη και στους μετόχους (ζημίες/δικαστικές προσφυγές). • Δεσμεύσεις/επιβαρύνσεις: Δεν ορίζεται ειδική διαχείριση περιπτώσεων όπου οι μετοχές του αποβιώσαντος είναι ενεχυριασμένες/δεσμευμένες με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος παράτυπης αποδέσμευσης αν δεν προηγηθεί έλεγχος βαρών στο σύστημα. • Gaming του ορίου των €2.000: διασπορά θέσεων σε πολλούς λογαριασμούς/εκδότες ή αμφιλεγόμενη αποτίμηση σε μη ρευστές μετοχές, δημιουργώντας «τεχνητή» υπαγωγή στο άρθρο 16. Απουσιάζει ρητή μέθοδος αποτίμησης «κατά τον χρόνο του θανάτου» (τελευταία τιμή κλεισίματος; μέση τιμή; αποτίμηση ενόψει αναστολής διαπραγμάτευσης κ.λπ.) 3. Διασυνοριακή ταυτοποίηση • Αλλοδαποί κληρονόμοι/έγγραφα: Χωρίς υποχρεωτική νομιμοποίηση/επικύρωση αλλοδαπών εγγράφων (ή βεβαίωση γνησιότητας υπογραφών), αυξάνει ο κίνδυνος τύπου forgery shopping (προσκόμιση ευκολότερα πλαστογραφήσιμων εγγράφων). • Ονοματολογία/μεταγραφές: Ασυμφωνίες σε ονόματα/μεταγραφές (π.χ., λατινικοί/ελληνικοί χαρακτήρες) μπορούν να οδηγήσουν σε λανθασμένη ταυτοποίηση και καταχώριση. 4. Χρονισμός και έλεγχοι • 12μηνο χωρίς διαχειριστή: Η «σιωπηρή» παρέλευση χρόνου δεν είναι από μόνη της επαρκής δικλείδα· χρειάζονται έλεγχοι με ΕΟΑ/Κτηματολόγιο/Τμήμα Φορολογίας για διασταύρωση θανάτου και γνησιότητας κληρονόμων πριν από την καταχώριση. • Μηχανισμοί διόρθωσης: Παρότι το ΚΑΤ έχει εξουσία διόρθωσης λαθών/παγώματος συναλλαγών, απουσιάζει ρητή υποχρέωση ενεργοποίησης της όταν υφίστανται ενδείξεις απάτης. Προτάσεις βελτίωσης/τροποποιήσεις (για διαβούλευση με ΥΠΟΙΚ/ΧΑΚ) 1. Αυστηροποίηση αποδεικτικών • Αντικατάσταση της «βεβαίωσης κοινοτάρχη» με πιστοποιητικά δημοσίου μητρώου (π.χ., πιστοποιητικό θανάτου, πιστοποιητικό συγγενείας/κληρονόμων, ) και, για αλλοδαπά έγγραφα, Apostille ή προξενική επικύρωση και επίσημη μετάφραση. • Γνήσιο υπογραφής και βεβαία χρονολογία για όλες τις δηλώσεις/συγκαταθέσεις κληρονόμων· αποδοχή μονότυπων εντύπων με συγκεκριμένες ρήτρες ευθύνης. 2. Κατώτατο όριο & χρονισμοί • Επανεξέταση του ορίου €2.000 (μείωση σε €500) και διαφοροποίησή του χρονισμού του εν λόγω ορίου να ισχύει όχι κατά το χρόνο θανάτου (που μπορεί να έχει μεσολαβήσει σημαντικός χρόνος), αλλά από την στιγμή εκτέλεσης της μεταβίβασης. • Blackout window: απαγόρευση οριστικοποίησης τέτοιων μεταβιβάσεων 20 ημέρες πριν από record dates/ημερομηνίες καταγραφής δικαιωμάτων. 3. Δημοσιότητα/ενημέρωση • Η σημερινή δημοσίευση 15 ημερών σε ημερήσιο τύπο να συμπληρωθεί με: (α) ειδοποίηση στον εκδότη και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, (β) ειδοποίηση στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας. 4. Διασυνοριακά/τεχνικά θέματα • Ρητή αναφορά ότι αλλοδαπά έγγραφα γίνονται δεκτά μόνο με διεθνή νομιμοποίηση και επίσημη μετάφραση. • Πρόβλεψη για name-matching rules (αλγόριθμοι μεταγραφής/ισοδυναμίας) και υποχρεωτικά δεύτερα αναγνωριστικά (ΑΦΜ/ημ. γέννησης/κωδ. επενδυτή). Η δεύτερη μας επισήμανση σε σχέση με το Νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Κεντρικών Αποθετηρίων Τίτλων Νόμος του 2025», αφορά το Άρθρο 20, «Κυρώσεις». Συγκεκριμένα, τα σχόλια μας είναι ως εξής: Β. Διευκρινήσεις που αφορούν το Άρθρο 20 Το νομοσχέδιο εφαρμόζεται σε Κεντρικά Αποθετήρια Τίτλων (ΚΑΤ) εγκατεστημένα στην Κυπριακή Δημοκρατία και ρυθμίζει την αδειοδότηση, εποπτεία και λειτουργία τους, σε συνάρτηση με τον Κανονισμό (ΕΕ) 909/2014 (CSDR – Central Securities Depositaries Regulation). Η διάταξη του Άρθρου 20 («Κυρώσεις») φαίνεται να στοχεύει σε πρόσωπα που εμπίπτουν στην εποπτική αρμοδιότητα της αρμόδιας αρχής στο πλαίσιο του παρόντος νόμου—δηλαδή, πρωτίστως στο ίδιο το ΚΑΤ, στα πρόσωπα που διοικούν/διοικούνται από αυτό, και σε πρόσωπα της σφαίρας του CSDR — όχι γενικώς στους εκδότες/εισηγμένες εταιρείες. Ωστόσο, η διατύπωση «…επιβάλλει τις εξής διοικητικές πράξεις σε πρόσωπα», αφήνει ερμηνευτικό περιθώριο και συνιστά ρυθμιστικό κίνδυνο για εισηγμένες εταιρείες. Προτείνεται ρητή αποσαφήνιση του προσωπικού πεδίου εφαρμογής του Άρθρου 20 ώστε να αποκλειστούν οι εκδότες. Κλείνοντας θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι το Κεντρικό Αποθετήριο, ως αναπόσπαστο μέρος του ΧΑΚ αποτελεί σημαντικότατο μέρος της εύρυθμης λειτουργίας της χρηματιστηριακής αγοράς στην Κύπρο. Η σχεδιαζόμενη αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θέσει τους εκδότες σε κινδύνους που δεν υπάρχουν σήμερα, τουναντίον, θα πρέπει να βελτιώσει το πλαίσιο λειτουργίας και να μπορέσει να διεκπεραιώσει το ρόλο του ως μια αγορά άντλησης πρωτογενών κεφαλαίων, αλλά και παροχής ρευστότητας στη δευτερογενή αγορά. Με εκτίμηση, Δρ. Κλεάνθης (Άθως) Χανδριώτης Πρώτος Εκτελεστικός Διευθυντής Κοινοποίηση: Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ¬¬¬¬¬¬" "Νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Εισαγωγής Αξιών σε Ρυθμιζόμενη Αγορά Νόμος του 2025»","Stephanie Stephanou","Παραθέτουμε πιο κάτω τα σχόλια του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου. Αναφορικά με το νομοσχέδιο σχετικά με την εισαγωγή κινητών αξιών σε ρυθμιζόμενη αγορά, έχουμε εντοπίσει δύο αναφορές / παραπομπές στο νομοσχέδιο που χρήζουν διευκρίνισης / διόρθωσης. Συγκεκριμένα: 1) Στο Άρθρο 20 του νομοσχεδίου, γίνεται αναφορά στις υποχρεώσεις του Κεφαλαίου Ε του Μέρους IIΙ. Το Μέρος ΙΙΙ δεν έχει Κεφάλαιο Ε. Ίσως η σωστή αναφορά να είναι το Κεφάλαιο Ε του Μέρους ΙΙ; 2) Στο Άρθρο 42 του νομοσχεδίου, γίνεται αναφορά στις υποχρεώσεις του Τμήματος 2, του Κεφαλαίου Β. Εισήγηση όπως συγκεκριμενοποιηθεί ότι αυτή η αναφορά είναι στο Κεφάλαιο Β του Μέρους ΙΙ."