Post,Author,Content
"01 - Γενική Επισκόπηση","Maria Petridou","Ως Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου και της Επιτροπής Φοιτητών του Συνδέσμουμε Ψυχολόγων Κύπρου, επιθυμούμε να εκφράσουμε τη βούλησή μας να συμβάλουμε ουσιαστικά στη διαδικασία υποβολής προτάσεων και παρατηρήσεων αναφορικά με το προσχέδιο της Β’ Εθνικής Στρατηγικής για τη Νεολαία 2030, το οποίο εκπονείται υπό την αιγίδα του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ). Αναγνωρίζοντας τη σημασία της παρούσας πρωτοβουλίας για τη διαμόρφωση πολιτικών που θα επηρεάσουν καίρια τη ζωή και το μέλλον της νέας γενιάς, θεωρούμε κρίσιμη τη συμβολή του επιστημονικού κλάδου μας στη διατύπωση τεκμηριωμένων και εποικοδομητικών εισηγήσεων. 

Ηλικιακή ομάδα στόχος
Η Στρατηγική στοχεύει στην ηλικιακή ομάδα της νεολαίας από 14-35 ετών, οι οποίοι ανέρχονται σε 271.313 άτομα, αριθμός που αντιπροσωπεύει το 28,1% του συνολικού πληθυσμού των μόνιμων κατοίκων που διαμένουν στην ελεγχόμενη από το Κράτος περιοχή της Κύπρου (δεδομένα 2023)."
"04 - Όραμα, Ομάδα- Στόχος & Διάρκεια Στρατηγικής","Maria Petridou","Διάρκεια Στρατηγικής
Η ΕΣΝ θα καλύπτει την περίοδο 2025-2030, προσφέροντας έτσι τη δυνατότητα για μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό, επιτρέποντας τη διαμόρφωση βιώσιμων πολιτικών και δράσεων με ορίζοντα το μέλλον.
Η διαμόρφωση της Β' Εθνικής Στρατηγικής για τη Νεολαία 2030, με το σαφές όραμα της παροχής ίσων ευκαιριών για προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη, άμεση συμμετοχή στη δημόσια ζωή και προώθηση της κοινωνικής αλλαγής, συνδέεται άρρηκτα με θεμελιώδεις αρχές και εφαρμογές της ψυχολογίας. Η εστίαση στη βελτίωση της εκπαίδευσης, της απασχόλησης και της υγείας των νέων δεν αποτελεί μόνο κοινωνικό στόχο, αλλά και κρίσιμο πεδίο παρέμβασης για την ενίσχυση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας, της συναισθηματικής ευημερίας και της προσωπικής ενδυνάμωσης της νεολαίας.
Ο τομέας της ψυχολογίας δύναται να προσφέρει ουσιαστικές συνεισφορές τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση των στρατηγικών αξόνων, ιδίως σε ό,τι αφορά την προαγωγή της ψυχικής υγείας, την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την υποστήριξη της κοινωνικής ένταξης και τη διαχείριση σύγχρονων προκλήσεων. Δεδομένου ότι η ηλικιακή ομάδα στόχος (14-35 ετών) περιλαμβάνει κρίσιμες αναπτυξιακές φάσεις, από την εφηβεία έως την ενηλικίωση, η ενσωμάτωση ψυχολογικής τεκμηρίωσης και πρακτικών υποστήριξης κρίνεται ουσιώδης για την επίτευξη βιώσιμων και αποτελεσματικών αποτελεσμάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, η ψυχολογία μπορεί να λειτουργήσει ως θεμέλιο για τη διαμόρφωση πολιτικών που ενισχύουν όχι μόνο την ατομική πρόοδο αλλά και τη συλλογική ευημερία, υποστηρίζοντας τον συνολικό στόχο της Εθνικής Στρατηγικής για έναν ενεργό, δημιουργικό και ανθεκτικό πληθυσμό νέων."
"06 - Μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τον καταρτισμό της ΕΣΝ 2030","Maria Petridou","Στρατηγικός Στόχος 01: Ενίσχυση της συμμετοχής της νεολαίας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων

Προτεραιότητα 2: Υποστήριξη και ενίσχυση των οργανώσεων νεολαίας

Ως ΣΨΚ, συμφωνούμε ότι η υποστήριξη οργανώσεων και κινημάτων νεολαίας, μπορεί να συμβάλει στην πιο δομημένη και αποτελεσματική συμμετοχή της νεολαίας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Αυτές οι οργανώσεις λειτουργούν ως σημαντικές πλατφόρμες για την έκφραση ανησυχιών, την ανταλλαγή ιδεών και την άσκηση επιρροής στις πολιτικές που αφορούν τη νεολαία. Η στήριξη προτείνεται όπως περιλαμβάνει δράσεις για την ανάπτυξη ικανοτήτων και κατάρτιση, ούτως ώστε τα μέλη να βελτιώσουν την επιχειρησιακή λειτουργία και Στρατηγική των οργανώσεων τους. Επίσης, προτείνεται όπως η υποστήριξη των οργανώσεων νεολαίας εστιάσει και στη δημιουργία ισχυρών μηχανισμών αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των νέων, προσφέροντας τους ασφαλείς χώρους για ανταλλαγή εμπειριών και ιδεών, όπως επίσης και για την αμοιβαία ενθάρρυνση και στήριξη. Με αυτές τις μορφές στήριξης, οι οργανώσεις και τα κινήματα νεολαίας θα είναι καλύτερα προετοιμασμένα να επιτύχουν τους στόχους τους και να έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στις κοινότητές τους. 


Στο πλαίσιο της Β’ Εθνικής Στρατηγικής για τη Νεολαία 2030, προτείνεται ένας διπλός μηχανισμός στήριξης και ενίσχυσης των οργανώσεων νεολαίας, ο οποίος συνδυάζει δυο αλληλοσυμπληρούμενες παρεμβάσεις με σκοπό την ενίσχυση της ατομικής και συλλογικής ικανότητας δράσης.  Πρώτον, η οργάνωση ψυχοεκπαιδευτικών βιωματικών εργαστηρίων ανάπτυξης δεξιοτήτων (soft skills) επιτρέπει τη συστηματική καλλιέργεια κρίσιμων ικανοτήτων. Δεύτερον, η ίδρυση υποστηρικτικών δικτύων (peer support networks) διασφαλίζει την καθημερινή πρόσβαση σε ασφαλείς ψυχολογικούς χώρους, όπου τα μέλη μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τις εμπειρίες και τις δυσκολίες τους. Ο συνδυασμός αυτών των δυο παρεμβάσεων στοχεύει τόσο στην αναβάθμιση των λειτουργικών δεξιοτήτων των νέων όσο και στην καλλιέργεια ενός δικτύου συλλογικής ανθεκτικότητας, που θα συμβάλλει αποφασιστικά στη βιωσιμότητα και τον κοινωνικό αντίκτυπο των οργανώσεων τους. 
 
Η οργάνωση βιωματικών εργαστηρίων ψυχοεκπαίδευσης με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων, τίθεται κρίσιμη για την αποτελεσματική συμμετοχή σε συλλογικές δράσεις και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Τα εργαστήρια θα επικεντρώνονται σε δεξιότητες όπως – (α) Συναισθηματική Νοημοσύνη με στόχο την ομαλότερη συνεργασία, τη μείωση της έντασης σε κρίσιμες στιγμές και την ενίσχυση της ψυχικής ευεξίας της ομάδας. (β) Ενεργητική Ακρόαση και Επικοινωνία με στόχο την ενίσχυση της κατανόησης, ενώ η σαφής επικοινωνία επιτρέπει σε όλα τα μέλη να λειτουργούν με κοινή γνώση και στόχους. (γ) Δεξιότητες Επίλυσης Προβλημάτων με στόχο την ευελιξία και καινοτομία, μειώνοντας λάθη και επιταχύνοντας τη λήψη αποφάσεων. (δ) Δεξιότητες Ομαδικής Εργασίας που έχουν ως στόχο την αποτελεσματική επίτευξη συγκεκριμένων έργων, αλλά και την δημιουργία ισχυρών και ανθεκτικών ομάδων που μπορούν ανταποκρίνονται σε προκλήσεις. (ε) Δεξιότητες Κριτικής Σκέψης, με στόχο την ενδυνάμωση της λήψης πιο δίκαιων και αποδοτικών αποφάσεων τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και στο πλαίσιο συλλογικών δράσεων. 
Μέσα από πρακτική εξάσκηση και την εφαρμογή των δεξιοτήτων σε πραγματικά πλαίσια και ανατροφοδότηση σε πραγματικό χρόνο. Οι νέοι θα έχουν την ευκαιρία να πειραματιστούν με νέες στρατηγικές και δεξιότητες λαμβάνοντας άμεση υποστήριξη και καθοδήγηση από επαγγελματίες ψυχολόγους. Επιπλέον, η κοινή εμπειρία των ψυχοεκπαιδευτικών εργαστηρίων δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς ομαδικότητας, προάγει την έμπρακτη αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των νέων, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη ενός έμπιστου δικτύου ανθρωπίνων σχέσεων.

Ίδρυση και ενίσχυση ομάδων ψυχολογικής υποστήριξης, όπου οι εμπλεκόμενοι νέοι μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τις εμπειρίες, τις δυσκολίες και τα συναισθήματα τους. Έχοντας στόχο την ενθάρρυνση της αμοιβαίας υποστήριξης, την καλλιέργεια εμπιστοσύνης, συλλογικότητας και την πρόληψη φαινομένων ψυχικής εξουθένωσης (burnout). Μέσω τακτικών, δομημένων συναντήσεων – εργαστηρίων ή ψηφιακών πλατφορμών, τα μέλη μοιράζονται προσωπικές εμπειρίες, προκλήσεις και πρακτικές διαχείρισης στρες. Επιτυγχάνοντας το φαινόμενο της αμοιβαίας ενθάρρυνσης και της ανταλλαγής καλών πρακτικών.
Συνολικά, η ύπαρξη τέτοιων μηχανισμών ενδυναμώνει τα μέλη των οργανώσεων νεολαίας, καθιστώντας το περιβάλλον συνεργασίας ασφαλέστερο για την ελεύθερη έκφραση, μάθηση και ενισχύει το αίσθημα του ανήκειν και της συλλογικής ευθύνης. Οι νέοι δεν περιορίζονται στην απλή συμμετοχή, αλλά γίνονται ενεργοί φορείς αλλαγής, οδηγώντας τις οργανώσεις τους σε μεγαλύτερη καινοτομία και σταθερό κοινωνικό αντίκτυπο."
"06 - Μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τον καταρτισμό της ΕΣΝ 2030","Maria Petridou","Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί είναι κατάλληλη για το σκοπό και τον πληθυσμό της Στρατηγικής. Εισήγηση μας ως Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρων είναι η επισκόπηση της βιβλιογραφίας για τα θέματα νεολαίας να γίνει και από ακαδημαϊκούς που ασχολούνται ερευνητικά με τη συγκεκριμένη θεματολογία. Επίσης, να διεξαχθούν πολυθεματικές ομάδες με την παρουσία πολλών φορέων και καταρτισμένα σώματα που ασχολούνται με τους διάφορες πυλώνες της στρατηγικής με την παρουσία των ίδιων των νέων. Η ανάλυση των δεδομένων καλό είναι να αναλυθεί από εμεπιρογνώμονες στην έρευνα, ώστε να παρουσιαστούν αξιόπιστα δεδομένα."
"10 - Στρατηγικός στόχος 03: Ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας","Maria Petridou","Μπορούν να γίνουν βιωματικά εργαστήρια για ανάπτυξη Media Literacy, τεχνικών, βασικών και μαλακών δεξιοτήτων και σύνδεση με τις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς εργασίας καθώς και των αναγκών της νεολαίας (π.χ. ευέλικτα ωράρια, καινοτόμες επιχειρήσεις κ.α.)."
"11 - Στρατηγικός στόχος 04: Προαγωγή της ψυχικής και σωματικής υγείας και της ευεξίας της νεολαίας","Maria Petridou","Στρατηγικός Στόχος 04: Προαγωγή της ψυχικής και σωματικής υγείας και της ευεξίας της νεολαίας

Προτεραιότητα 1: Ενδυνάμωση των νέων και ενίσχυση της πρόσβασης τους σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας

Η ενίσχυση και επέκταση των προσβάσιμων και φιλικών προς τη νεολαία (youth-friendly) υπηρεσιών ψυχικής υγείας για τα νεαρά άτομα αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την κάλυψη των ψυχολογικών τους αναγκών. Η έλλειψη εξειδικευμένων υπηρεσιών και επαγγελματιών ψυχικής υγείας μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την ευημερία της νεολαίας. Η επιτυχής υλοποίηση της εν λόγω προτεραιότητας αναμένεται να προσφέρει σημαντικά οφέλη, όπως η αύξηση της ψυχολογικής υποστήριξης και η μείωση του στίγματος που συχνά συνοδεύει τα θέματα ψυχικής υγείας, προωθώντας την ανοιχτή συζήτηση, την κατανόηση και την αποδοχή. Με την ενίσχυση της πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, τα νεαρά άτομα θα είναι σε θέση να εκφράσουν τις ανησυχίες τους και να λάβουν την απαραίτητη στήριξη. Η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση γύρω από τα ζητήματα ψυχικής υγείας θα διευκολύνει τη συζήτηση, συμβάλλοντας έτσι σε μια ολιστική προσέγγιση στην υγεία, που συνδυάζει την ψυχική και σωματική ευημερία της νεολαίας. Παράλληλα, η συνεργασία με ομότιμους (peer to peer) είναι κρίσιμη για την ψυχική ευημερία των νέων. Οι σχέσεις συνομηλίκων λειτουργούν ως καταλύτης για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της ευημερίας των νέων, δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο για κάθε μέλος της κοινότητας.

Προτείνεται η ανάπτυξη και ενίσχυση ενός ολοκληρωμένου δικτύου εξειδικευμένων, φιλικών προς τη νεολαία (youth-friendly) υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με μειωμένο κόστος, μέσω της δημιουργίας δομών υποστήριξης που θα στελεχώνονται από άρτια καταρτισμένους και αδειοδοτημένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, όπως κλινικούς και συμβουλευτικούς ψυχολόγους με εξειδίκευση στην ανάπτυξη παιδιών, εφήβων και νεαρών ενηλίκων. Οι υπηρεσίες αυτές θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από προσβασιμότητα, εχεμύθεια, σεβασμό στη διαφορετικότητα και πολιτισμική ευαισθησία, διασφαλίζοντας την παροχή υψηλής ποιότητας φροντίδας, απαλλαγμένης από στιγματισμό και προκαταλήψεις. Η αποφυγή μακροχρόνιων λιστών αναμονής και η υιοθέτηση ευέλικτων, φιλικών προς τον χρήστη διαδικασιών παραπομπής και υποδοχής κρίνεται ουσιώδης, προκειμένου να διασφαλιστεί η έγκαιρη αναγνώριση και παρέμβαση σε ψυχοκοινωνικές δυσκολίες. Έμφαση να δοθεί επίσης στην πρόληψη πρώτης γραμμής, με βιωματικά εργαστήρια σε γενικό πληθυσμό και πιο εξιδικευμένα εργαστήρια/ ψυχοεκπαιδεύσεις σε ευάλωτες ομάδες, ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη σοβαρής ψυχοπαθολογίας που θα χρειάζεται μακροχρόνια θεραπεία. 

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται επίσης η θεσμοθέτηση προγραμμάτων συνεχούς επιμόρφωσης των επαγγελματιών, με στόχο την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους αναφορικά με τις σύγχρονες ψυχοκοινωνικές ανάγκες των νέων, όπως είναι οι επιπτώσεις της τεχνολογικής έκρηξης, οι κοινωνικές ανισότητες, οι νέες μορφές εξαρτήσεων και οι ψυχολογικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Η ανάπτυξη διεπιστημονικών ομάδων υποστήριξης, που θα περιλαμβάνουν ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και εκπαιδευτικούς συμβούλους, μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων και να προάγει μία ολιστική προσέγγιση στην αντιμετώπιση των αναγκών της νεολαίας.
Παράλληλα, κρίνεται αναγκαία η συστηματική υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και ψυχοεκπαίδευσης εντός σχολικών μονάδων, ανώτερων και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και κέντρων νεολαίας. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνουν θεματικές όπως η διαχείριση του άγχους, η ψυχολογική ανθεκτικότητα, η συναισθηματική νοημοσύνη, οι υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις και η πρόληψη της βίας και του εκφοβισμού, ενισχύοντας τη γενικότερη ψυχική ανθεκτικότητα και ενδυνάμωση των νέων. Η ενίσχυση της ενημέρωσης και η αποδόμηση του κοινωνικού στίγματος που εξακολουθεί να περιβάλλει την ψυχική υγεία, μπορούν να επιτευχθούν μέσω βιωματικών εργαστηρίων, εκπαιδευτικών σεμιναρίων, διαδικτυακών καμπανιών και δράσεων ευαισθητοποίησης στην κοινότητα.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί επίσης η θεσμοθέτηση και η ανάπτυξη δομημένων πρωτοβουλιών υποστήριξης μεταξύ συνομηλίκων (peer-to-peer), μέσω της δημιουργίας δικτύων νέων εθελοντών, οι οποίοι, κατόπιν εκπαίδευσης και εποπτείας από ειδικούς ψυχικής υγείας, θα είναι σε θέση να παρέχουν βασική ψυχοκοινωνική υποστήριξη, να λειτουργούν ως σημεία πρώιμης ανίχνευσης αναγκών και να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ασφάλειας, κατανόησης και αποδοχής στις κοινότητες νέων. Οι πρωτοβουλίες αυτές μπορούν να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση, την κοινωνική συνδεσιμότητα και τη συλλογική ευθύνη, δημιουργώντας ένα ισχυρό πλέγμα κοινωνικής υποστήριξης.
Τέλος, είναι κρίσιμης σημασίας η συστηματική αξιολόγηση της ψυχικής ευημερίας της νεολαίας μέσω της χρήσης αξιόπιστων, επιστημονικά τεκμηριωμένων εργαλείων μέτρησης. Η συγκέντρωση και ανάλυση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων θα επιτρέψει την αποτίμηση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, την αναγνώριση αναδυόμενων αναγκών και την τεκμηρίωση προτάσεων για βελτίωση. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να ενσωματώνεται σε μία διαδικασία συνεχούς ανατροφοδότησης και αναπροσαρμογής των στρατηγικών παρεμβάσεων, διασφαλίζοντας ότι οι υπηρεσίες ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της νεολαίας και στηρίζονται σε σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα.
Η υλοποίηση των ανωτέρω παρεμβάσεων δύναται να συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου και βιώσιμου συστήματος προαγωγής της ψυχικής υγείας των νέων, ενισχύοντας τις προοπτικές ατομικής και συλλογικής ευημερίας και διασφαλίζοντας την πλήρη και ενεργή συμμετοχή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας.

Προτεραιότητα 2: Επιμόρφωση γονέων/κηδεμόνων και εκπαιδευτικών

Η επιμόρφωση γονέων, κηδεμόνων και εκπαιδευτικών είναι καθοριστική για την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση των ψυχικών προβλημάτων που μπορεί να αντιμετωπίζει η νεολαία, ειδικά κατά την ευαίσθητη περίοδο της εφηβείας. Είναι σημαντικό οι γονείς και κηδεμόνες να αποκτήσουν γνώσεις για την αναγνώριση των πρώτων ενδείξεων ψυχικών δυσκολιών και να κατανοήσουν τις προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Η επιμόρφωση αυτή θα τους βοηθήσει να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό και ανοιχτό περιβάλλον, όπου τα παιδιά θα νιώθουν άνετα να εκφράζουν τις ανησυχίες τους. Ταυτόχρονα, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι εξίσου σημαντική, ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τις ψυχικές προκλήσεις των μαθητών τους. Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η εκπαίδευση στην ψυχολογική πρώτη βοήθεια (mental health first aid), καθώς τους επιτρέπει να ανταποκρίνονται άμεσα και ευαισθητοποιημένα, προσφέροντας έγκαιρη υποστήριξη που προλαμβάνει την επιδείνωση των προβλημάτων. Για να επιτευχθεί αυτή η επιμόρφωση, είναι απαραίτητο να οργανώνονται σεμινάρια, εργαστήρια και ενημερωτικές εκστρατείες, που να προσφέρουν χρήσιμες πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές στους γονείς, κηδεμόνες και εκπαιδευτικούς. Στόχος είναι η ανάπτυξη στρατηγικών υποστήριξης, η αναγνώριση των πρώτων συμπτωμάτων και η κατανόηση των επιλογών επαγγελματικής βοήθειας. Με την ενίσχυση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και της αυτοπεποίθησης των γονέων και των εκπαιδευτικών, επιτυγχάνεται η πρόληψη σοβαρών ψυχικών και συναισθηματικών προβλημάτων στη νεολαία και προάγεται η ψυχική ευημερία.

Προτείνεται η υλοποίηση ενός συστηματικού και στοχευμένου προγράμματος επιμόρφωσης γονέων, κηδεμόνων και εκπαιδευτικών, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό τους ρόλο στην πρόληψη, την έγκαιρη αναγνώριση και την αποτελεσματική διαχείριση ψυχικών δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίζει η νεολαία, ειδικά κατά τη μεταβατική και ιδιαίτερα ευάλωτη περίοδο της εφηβείας. Η ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων των ενηλίκων που πλαισιώνουν τα νεαρά άτομα είναι θεμελιώδης για τη δημιουργία υποστηρικτικών περιβαλλόντων, όπου η ανοιχτή επικοινωνία, η συναισθηματική διαθεσιμότητα και η έγκαιρη παρέμβαση αποτελούν βασικούς άξονες δράσης.
Η επιμόρφωση των γονέων και κηδεμόνων θα πρέπει να επικεντρώνεται στην αναγνώριση των πρώιμων ενδείξεων ψυχολογικών δυσκολιών, στην κατανόηση βασικών αρχών ψυχικής ανθεκτικότητας και στη διάθεση πρακτικών εργαλείων διαχείρισης στρεσογόνων καταστάσεων μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Παράλληλα, η ενημέρωση γύρω από τις δυνατότητες πρόσβασης σε επαγγελματικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και η αποδόμηση στερεοτύπων και προκαταλήψεων που εξακολουθούν να σχετίζονται με την αναζήτηση βοήθειας είναι κρίσιμης σημασίας. Στο ίδιο πλαίσιο, πρέπει να αναπτυχθούν και να προσφέρονται στους γονείς προγράμματα εκμάθησης δεξιοτήτων επικοινωνίας, συναισθηματικής υποστήριξης και επίλυσης συγκρούσεων, τα οποία ενισχύουν την ποιότητα των οικογενειακών σχέσεων και προάγουν την ψυχική ευημερία των νέων.
Ταυτόχρονα, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, οι οποίοι βρίσκονται σε καθημερινή αλληλεπίδραση με μαθητές και αποτελούν συχνά τους πρώτους ενήλικες που ενδέχεται να παρατηρήσουν αλλαγές στη συμπεριφορά ή τη διάθεση ενός νέου ατόμου. Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών πρέπει να περιλαμβάνει θεματικές ενότητες σχετικές με την αναγνώριση ψυχικών δυσκολιών, τις αρχές της ψυχολογικής πρώτης βοήθειας (mental health first aid), τη διαχείριση κρίσεων και την αποτελεσματική παραπομπή σε κατάλληλες υποστηρικτικές υπηρεσίες. Επιπρόσθετα, προτείνεται η ενίσχυση της κατανόησης των ψυχοκοινωνικών παραγόντων που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη σχολική επίδοση, καθώς και η ανάπτυξη δεξιοτήτων για τη δημιουργία ενός θετικού σχολικού κλίματος που θα προάγει τη συναισθηματική ασφάλεια και την ανθεκτικότητα.
Η επιμόρφωση αυτή μπορεί να υλοποιείται μέσω πολυεπίπεδων παρεμβάσεων, όπως διαδραστικά σεμινάρια, βιωματικά εργαστήρια, διαδικτυακές πλατφόρμες εκπαίδευσης και ενημερωτικές εκστρατείες. Η θεματολογία θα πρέπει να είναι διαμορφωμένη βάσει των σύγχρονων επιστημονικών δεδομένων και προσαρμοσμένη στις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε ομάδας-στόχου. Επιπλέον, κρίνεται αναγκαία η δημιουργία υλικού αυτομόρφωσης (όπως οδηγοί, εγχειρίδια, podcasts και βίντεο) για τη συνεχή υποστήριξη και ανατροφοδότηση των ενδιαφερομένων.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η συμμετοχή σε προγράμματα επιμόρφωσης θα αναγνωρίζεται θεσμικά και θα ενσωματώνεται σε μακροπρόθεσμα σχέδια επαγγελματικής ανάπτυξης για τους εκπαιδευτικούς, ενώ για τους γονείς και κηδεμόνες μπορεί να προσφέρεται μέσω συνεργασιών με σχολικές μονάδες, τοπικές αρχές και φορείς υποστήριξης της οικογένειας.
Η ενίσχυση της γνώσης, των δεξιοτήτων και της αυτοπεποίθησης των γονέων, κηδεμόνων και εκπαιδευτικών αναμένεται να έχει πολλαπλασιαστικό θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία της νεολαίας, ενισχύοντας τις δυνατότητες πρόληψης σοβαρών ψυχικών διαταραχών, περιορίζοντας τις επιπτώσεις του στιγματισμού και προωθώντας ένα περιβάλλον φροντίδας και υποστήριξης, απαραίτητο για την ανάπτυξη της ψυχοκοινωνικής ευημερίας των νέων."
"12 - Στρατηγικός στόχος 05: Βελτίωση των συνθηκών απασχόλησης και στέγασης της νεολαίας","Maria Petridou","Προτεραιότητα 5: Προώθηση των δεξιοτήτων που αποκτώνται μέσω του εθελοντισμού
Η προώθηση της αναγνώρισης των δεξιοτήτων που αποκτά η νεολαία μέσα από τον εθελοντισμό αποτελεί βασικό βήμα για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας. Αναγνωρίζοντας αυτές τις δεξιότητες σε επαγγελματικό πλαίσιο, οι νέοι και νέες αποκτούν περισσότερες ευκαιρίες να αξιοποιήσουν τον εθελοντισμό ως ένα ουσιαστικό μέσο ανάπτυξης. Επιπλέον, η αναγνώριση αυτή λειτουργεί και ως κίνητρο για μεγαλύτερη συμμετοχή της νεολαίας σε εθελοντικές δραστηριότητες, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και τον ενεργό ρόλο της στην κοινωνία. 
Ο εθελοντισμός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μέσα για την ανάπτυξη ουσιαστικών δεξιοτήτων και την καλλιέργεια κοινωνικής συνείδησης στους νέους. Στο πλαίσιο της Προτεραιότητας 5 του Στρατηγικού Στόχου 05 της Β Εθνικής Στρατηγικής για τη Νεολαία 2030, που αφορά την επικύρωση και προώθηση των δεξιοτήτων που αποκτώνται μέσω του εθελοντισμού, κρίνεται αναγκαίο να αναπτυχθούν νέες δράσεις και πρακτικές που θα ενισχύσουν την αναγνώριση και την αξία της εθελοντικής προσφοράς. Ακολουθούν εισηγήσεις που στοχεύουν στην περαιτέρω ενεργοποίηση των νέων, την ουσιαστική ανάδειξη των δεξιοτήτων τους και την ενδυνάμωση της συμμετοχής τους σε εθελοντικές πρωτοβουλίες.
Αρχικά, προτείνεται η ανάπτυξη επίσημων συμφωνιών συνεργασίας μεταξύ του ΟΝΕΚ και διεθνών φορέων νεολαίας ή/και ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, με σκοπό τη συμμετοχή νέων σε διεθνή προγράμματα εθελοντισμού, όπως ερευνητικά έργα και εκπαιδευτικά σεμινάρια. Η συμμετοχή σε τέτοιου είδους διεθνείς δράσεις ενδείκνυται να προσφέρει ανεκτίμητες εμπειρίες τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, αφού η επαφή με διαφορετικές κουλτούρες μπορεί να καλλιεργήσει διαπολιτισμικές δεξιότητες, να ενισχύσει την ομαδικότητα, να αναπτύξει την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα και να ενδυναμώσει τις ηγετικές ικανότητες των νέων. Παράλληλα, μέσω της συμμετοχής τους, οι νέοι θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν ιδέες και πρακτικές, να διευρύνουν το δίκτυο συνεργασιών τους και να ενισχύσουν τη γνώση τους ως ενεργοί πολίτες της Ευρώπης και του κόσμου. Πράγματι, με τον τρόπο αυτό, θα έχουν την δυνατότητα να αποκτήσουν πρακτικές δεξιότητες και εμπειρίες που αναγνωρίζονται σε Ευρωπαϊκό και οικουμενικό επίπεδο, αλλά και να συμβάλουν στη μεταφορά καινοτόμων ιδεών και προσεγγίσεων στην Κυπριακή κοινωνία.
Η υλοποίηση θεματικών καμπανιών που θα πραγματοποιούνται σε σχολεία Μέσης Δημόσιας Εκπαίδευσης, κρίνεται υψίστης σημασίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου, με στόχο την ενημέρωση γύρω από την ψυχική υγεία, την κοινωνική ένταξη και την καταπολέμηση στερεοτύπων. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται να αξιοποιηθούν Ελληνοκύπριοι φοιτητές Ψυχολογίας, τόσο προπτυχιακού όσο και μεταπτυχιακού επιπέδου, ως εθελοντές-παρουσιαστές των καμπανιών, προσφέροντάς τους την ευκαιρία να αποκτήσουν πολύτιμη πρακτική εμπειρία σε τομείς όπως η δημόσια επικοινωνία, η οργάνωση δράσεων και η κοινωνική δικτύωση. Παράλληλα, οι μαθητές Μέσης Εκπαίδευσης θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν σε βάθος για σημαντικά ζητήματα που αφορούν την ψυχική υγεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενισχύοντας την ευαισθητοποίησή τους απέναντι στην κοινωνική διαφορετικότητα και συμβάλλοντας στην καταπολέμηση των διακρίσεων. Με αυτόν τον τρόπο, καλλιεργείται ένα κλίμα αλληλεγγύης, αποδοχής και κοινωνικής συνοχής, θέτοντας τα θεμέλια για μια πιο συνειδητοποιημένη και ενεργή νέα γενιά.
Ταυτόχρονα, προτείνεται η υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης νέων, στους τομείς σχεδίασης, οργάνωσης και παράδοσης εκπαιδευτικών σεμιναρίων και εργαστηρίων. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από διαδραστικά και βιωματικά σεμινάρια, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν τις δεξιότητες τους στη δημόσια ομιλία και στην καθοδήγηση και διαχείριση ομάδων και να αποκτήσουν βαθύτερη γνώση σε σύγχρονες παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές μεθόδους, ώστε να είναι άρτια εξοπλισμένοι για την παράδοση εκπαιδευτικών δράσεων σε εθελοντικό επίπεδο. Επιπλέον, η συμμετοχή σε τέτοιου είδους προγράμματα θα ενδυναμώσει την ικανότητα των εθελοντών να επικοινωνούν αποτελεσματικά, να προσαρμόζουν το εκπαιδευτικό περιεχόμενο στις ανάγκες του εκάστοτε ακροατηρίου και να προάγουν τη συμμετοχική και συνεργατική μάθηση. Έτσι, χτίζοντας αρχικά στις γνώσεις και δεξιότητες που απαιτούνται από έναν εθελοντή, ενισχύεται η θέληση των νέων να αναλαμβάνουν τέτοιου είδους καθήκοντα και προωθείται η ευρύτερη διάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων στην κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζεται η ποιότητα των δράσεων εθελοντισμού σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Τέλος, μέσα από τη συνεχή εκπαίδευση και υποστήριξη, οι νέοι αυτοί εθελοντές-εκπαιδευτές θα αποτελέσουν πρότυπα ενεργούς συμμετοχής και διά βίου μάθησης, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ενδυνάμωση της νεολαίας και στη διαμόρφωση μιας πιο ευαισθητοποιημένης, μορφωμένης και κοινωνικά δραστήριας κοινωνίας. 
Συμπερασματικά, η επένδυση στην ανάπτυξη και επικύρωση των μαλακών και ηγετικών δεξιοτήτων που αποκτώνται μέσω του εθελοντισμού, αποτελεί στρατηγική επιλογή για τη δημιουργία μιας ενεργής, ικανής και κοινωνικά ευαίσθητης νέας γενιάς. Μέσα από στοχευμένες δράσεις και προγράμματα, μπορεί με επιτυχία να διαμορφωθεί ένα περιβάλλον στο οποίο οι νέοι θα έχουν την ευκαιρία να προσφέρουν, να εξελίσσονται και να συμβάλλουν ουσιαστικά στην πρόοδο της Κυπριακής κοινωνίας."
"12 - Στρατηγικός στόχος 05: Βελτίωση των συνθηκών απασχόλησης και στέγασης της νεολαίας","Maria Petridou","Προτεραιότητα 2: Προώθηση της αμειβόμενης πρακτικής άσκησης

Η προώθηση της αμειβόμενης πρακτικής άσκησης είναι σημαντική για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την ομαλή ένταξη της νεολαίας στην αγορά εργασίας. Η δημιουργία προγραμμάτων που εξασφαλίζουν αμειβόμενες θέσεις πρακτικής άσκησης θα προσφέρει στους νέους την ευκαιρία να αποκτήσουν πολύτιμη εμπειρία, να αναπτύξουν επαγγελματικές δεξιότητες και να δικτυωθούν στον τομέα της σταδιοδρομίας τους. Αυτά τα προγράμματα μπορούν να στοχεύουν τόσο σε νέους/ες φοιτητές/φοιτήτριες όσο και σε άτομα εκτός εκπαίδευσης, παρέχοντάς τους τις απαραίτητες γνώσεις και την αυτοπεποίθηση για την επιτυχή μετάβαση από το εκπαιδευτικό στο επαγγελματικό περιβάλλον.
Προτείνεται η θεσμική ενίσχυση και συστηματική προώθηση της αμειβόμενης πρακτικής άσκησης ως ουσιώδες μέσο υποστήριξης της επαγγελματικής ανάπτυξης των νέων και διευκόλυνσης της ομαλής μετάβασής τους από το εκπαιδευτικό στο εργασιακό περιβάλλον. Η παροχή ευκαιριών πρακτικής άσκησης, συνοδευόμενης από δίκαιη και αξιοπρεπή αμοιβή, συμβάλλει ουσιαστικά στην απόκτηση πολύτιμων επαγγελματικών δεξιοτήτων, στη διεύρυνση της δικτύωσης και στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των νέων για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
Η ανάπτυξη προγραμμάτων που θα προβλέπουν αμειβόμενες θέσεις πρακτικής άσκησης τόσο για φοιτητές/φοιτήτριες όσο και για νέους/νέες εκτός συστήματος εκπαίδευσης, κατάρτισης ή απασχόλησης (NEETs) κρίνεται αναγκαία. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να σχεδιάζονται με τρόπο που να διασφαλίζεται η ποιοτική εμπειρία μάθησης και η ουσιαστική συμμετοχή των νέων στην εκτέλεση ουσιαστικών καθηκόντων, αποφεύγοντας την εκμετάλλευση της εργασίας τους και διασφαλίζοντας ότι η πρακτική άσκηση λειτουργεί ως μέσο εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης.
Επιπρόσθετα, κρίνεται σημαντικό τα προγράμματα αυτά να καλύπτουν ευρύ φάσμα επαγγελματικών τομέων και να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβαλλόμενες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και τις ανάγκες της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Παράλληλα, πρέπει να δίνεται έμφαση στην υποστήριξη της πρακτικής άσκησης σε τομείς όπου παρατηρείται έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, όπως η ψυχική υγεία, η κοινωνική εργασία, η εκπαίδευση, η τεχνολογία και η καινοτομία.
Για την αποτελεσματική υλοποίηση της προτεινόμενης στρατηγικής, προτείνεται η δημιουργία συνεργειών μεταξύ δημόσιων φορέων, ιδιωτικού τομέα, ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Η θέσπιση κινήτρων για τους εργοδότες που προσφέρουν αμειβόμενες θέσεις πρακτικής άσκησης, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις ή επιδοτήσεις, μπορεί να λειτουργήσει ως καταλυτικός παράγοντας για την ευρεία εφαρμογή της πρακτικής αυτής.
Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία ενός κεντρικού μηχανισμού διαχείρισης και εποπτείας των προγραμμάτων πρακτικής άσκησης, με στόχο την εξασφάλιση της ποιότητας, της διαφάνειας και της ίσης πρόσβασης. Μέσω αυτής της δομής, θα καθορίζονται ελάχιστα πρότυπα για τη διάρκεια, το περιεχόμενο και την αμοιβή της πρακτικής άσκησης, ενώ θα προβλέπεται μηχανισμός υποβολής αναφορών και διαχείρισης παραπόνων, προστατεύοντας τα δικαιώματα των ασκουμένων.
Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ενίσχυση των δεξιοτήτων των νέων κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης μέσω της υλοποίησης προγραμμάτων καθοδήγησης (mentoring) και αξιολόγησης της απόδοσης, προσφέροντας εποικοδομητική ανατροφοδότηση και ευκαιρίες για περαιτέρω επαγγελματική ανάπτυξη. Η παροχή πιστοποιητικών συμμετοχής ή συστατικών επιστολών μετά την ολοκλήρωση της πρακτικής άσκησης μπορεί να ενισχύσει το επαγγελματικό προφίλ των νέων και να διευκολύνει τη μελλοντική απασχόλησή τους.
Η υιοθέτηση μιας τέτοιας στρατηγικής προάγει την ισότητα ευκαιριών και μειώνει τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οι νέοι που προέρχονται από ευάλωτα κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα, για τους οποίους η απλήρωτη πρακτική άσκηση συχνά συνιστά έναν μη ρεαλιστικό στόχο. Παράλληλα, διασφαλίζεται ότι η επαγγελματική εμπειρία δεν αποτελεί προνόμιο για λίγους, αλλά θεμελιώδες δικαίωμα για όλους τους νέους, συμβάλλοντας στην κοινωνική δικαιοσύνη και στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Συμπερασματικά, η προώθηση της αμειβόμενης πρακτικής άσκησης ενδυναμώνει τη νεολαία, ενισχύει τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση και συμβάλλει ουσιαστικά στη δημιουργία ενός πιο δίκαιου, ανθεκτικού και ανταγωνιστικού εργασιακού περιβάλλοντος για το μέλλον.

Προώθηση στέγασης νέων
Πρόταση για Μειωμένο κόστος ενοικίασης σε φοιτητές και νέους κοντά σε ακαδημαϊκά ιδρύματα ώστε να γίνει εφικτό η ανεξαρτησία των φοιτητών. Η στρατηγική μπορεί να περιλαμβάνει επιχορηγημένες δαπάνες από ΕΕ για οικονομική στήριξη ενοικίασης νέων σε συγκεκριμένες περιοχής ανάπτυξης. Παράλληλα, να υπάρχουν μηχανισμοί στήριξης των νέων για φοιτητικά ή χαμηλότοκα δάνεια για ενοικίαση/αγορά κατοικίας για νέους μέχρι 35 ετών."