Post,Author,Content
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 2025-2030","Demos Antoniou","ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΜΑΣ ΕΚΠΛΗΣΣΕΙ ΣΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΙ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΑΣΤΕ ΕΝΤΟΝΟΤΑΤΑ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΜΑΣ ΣΧΟΛΙΟ ΛΟΓΩ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΤΕΙ ΜΕ ΕΥΚΟΛΙΑ. ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΑΝΕΒΑΣΟΥΜΕ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΑΣ (49 ΣΕΛΙΔΕΣ) ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ. ΟΣΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΛΑΒΟΥΝ ΣΤΟ EMAIL ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΕΠΙΚΟΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ ΣΤΟ d.antoniou@ctaobservatory.org"
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 2025-2030","Demos Antoniou","Σχόλια Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας Κύπρου

Ως μέλη του Φορέα Τρίτης Ηλικίας Κύπρου, εκφράζουμε εκ μέρους όλων των μελών, την έντονη δυσαρέσκεια μας για τη μηδενική σχεδόν ενημέρωση του Φορέα για το προτεινόμενο στρατηγικό σχέδιο πριν από τη δημόσια διαβούλευση, όπως είχε συμφωνηθεί. Αν δεν ενημερωνόμασταν από το ΠΣΣΕ ότι το παρών σχέδιο βρισκόταν σε δημόσια διαβούλευση, δεν θα είμασταν σε θέση να προβούμε στα πιο κάτω σχόλια. 

Θεωρούμε ότι το σχέδιο είναι ελλιπές και δεν εμπερικλείει όλα εκείνα που βρίσκονται στη δημόσια σφαίρα συζήτησης για πολλά χρόνια. Ενώ το Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας Κύπρου κατέθεσε εδώ και αρκετούς μήνες στην κυβέρνηση ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο, μόνο ένα πολύ μικρό μέρος του έχει συμπεριληφθεί στο παρών έγγραφο. Παράλληλα, αρκετές από τις νέες δράσεις που καταγράφονται, αναφέρονται σε υφιστάμενες δράσεις, ενώ κάποιες άλλες αναφέρονται αόριστα και χωρίς συγκεκριμένη επεξήγηση.

Σχόλια και ερωτήματα επί του εγγράφου:

1.	Συμπερίληψη στους ειδικότερους στρατηγικούς στόχους το πιο κάτω:
•	Ενημέρωση και διαφώτιση των ηλικιωμένων για τη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους σε ότι αφορά την αυτοσυνηγορία και του δικαιώματος της επιλογής.

2.	Πυλώνας 1 – Κοινωνική Ενσωμάτωση
•	Πρόγραμμα φροντίζω
o	Θέλουμε να γνωρίζουμε ποιες υπηρεσίες κατ’ οίκον φροντίδας θα αναβαθμιστούν και με ποιο τρόπο.
o	Οι εθελοντές θα είναι εκπαιδευμένοι και εξοικειωμένοι στα θέματα της τρίτης ηλικίας;
o	Τι εννοείτε με την παροχή υπηρεσιών συντροφιάς;
o	Ποιες δικλείδες ασφαλείας υπάρχουν για την προστασία των ηλικιωμένων και των εθελοντών;

•	Εκσυγχρονισμός, αναβάθμιση και αύξηση της παροχής κατ’ οίκον φροντίδας
o	Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του 1 και του 2; Τι σημαίνει αύξηση της παροχής κατ΄οίκον φροντίδας; Εννοείτε την αύξηση του κονδυλίου ή των υπηρεσιών ή και τα δυο;

•	Εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος «Κόκκινο Κουμπί»
o	Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διεργασίες και γιατί δεν υλοποιείται η απόφαση του Υπουργικού Συμβούλιου του 2019 που αναθέτει το πρόγραμμα στο Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας Κύπρου;

•	Παγκύπρια επέκταση και ενίσχυση προγράμματος Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς
o	Οι κοινωνικοί λειτουργοί θα τύχουν ειδικής εκπαίδευσης για τις ιδιαίτερες ανάγκες των ηλικιωμένων; 
o	Ποια θα είναι η συχνότητα των επισκέψεων σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας; 
o	Πως θα λειτουργήσει η υπηρεσία για τους ηλικιωμένους; 
o	Θα χαρτογραφηθούν οι περιοχές όπου διαμένουν οι ηλικιωμένοι καθώς και οι ανάγκες τους;

•	Δημιουργία 6 μικρών κατοικιών οικογενειοκεντρικού χαρακτήρα, μακροχρόνιας χωρητικότητας 10 ατόμων στο πλαίσιο του ΣΑΑ
o	Δηλαδή θα δημιουργηθούν οικίες τύπου μικρού γηροκομείου;
o	Τι θα περιλαμβάνουν αυτές οι δομές που θα πρέπει να σέβονται την ανεξαρτησία και ιδιωτικότητα των ενοίκων;
o	Αυτή η δράση θα είναι στη βάση της ανεξάρτητης υποβοηθούμενης διαβίωσης;

3.	Απασχόληση, μετάβαση στη σύνταξη και οικονομική ασφάλεια
•	Μελέτη χορήγησης σύνταξης χηρείας σε όλους τους άντρες χήρους
o	Τι θα γίνει με τους άντρες χήρους που απεβίωσαν οι σύζυγοι τους πριν από το 2018;

•	Επιδότησης Διαμονής και Φροντίδας σε Στέγες Ηλικιωμένων
o	Τι γίνεται με τις στέγες ηλικιωμένων που δεν πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος και δεν θα ενταχθούνστο σχέδιο; Θα συνεχίσουν να λειτουργούν κάτω από τις ίδιες συνθήκες που λειτουργούν σήμερα; 
o	Πως θα διαχειριστούν οι ΥΚΕ τις στέγες που δεν θα ενταχθούν στο σχέδιο; Ποια είναι τα  δεσμευτικά ποιοτικά κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα;
o	Μέσα σε αυτά τα κριτήρια περιλαμβάνεται η κατάρτιση του προσωπικού στα θέματα φροντίδας ηλικιωμένων και ανθρώπων με Άνοια/Αλτσχάιμερ;
o	Περιλαμβάνεται η επαρκής γνώση της Ελληνική γλώσσας για τους αλλοδαπούς εργαζόμενους;

Επιπρόσθετο σχόλιο του Παρατηρητηρίου: 
Να μελετηθεί η παροχή βοηθήματος ενοικίου σε χαμηλοσυνταξιούχους που δεν εμπίπτουν στην καταβολή του σχετικού επιδόματος (μικρή επιταγή) και δεν έχουν άλλα εισοδήματα.

4.	Φιλικό ηλικιακά περιβάλλον
	Σχόλιο του Παρατηρητηρίου σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση όπως περιγράφεται στο παρών έγγραφο:

Αυτό το μέτρο ισχύει μόνο για τους εκτοπισθέντες συνταξιούχους που διαμένουν σε προσφυγικούς οικισμούς. Τι γίνεται με τους υπόλοιπους συνταξιούχους που δεν εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία; 

•	Ανάπτυξη πολιτικών και δράσεων με γνώμονα τις στεγαστικές ανάγκες των ατόμων τρίτης ηλικίας και ιδιαίτερα σε σχέση με την προσβασιμότητα για ενθάρρυνση της παραμονής στην οικία τους και αποφυγή της ιδρυματοποίησης
o	Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση στις περιπτώσεις που ηλικιωμένοι διαβιούν σε κακές συνθήκες στέγασης και δεν μπορούν να επιδιορθώσουν τις οικίες τους ή να τις μετατρέψουν σύμφωνα με τις κινητικές ή άλλες δυσκολίες τους; 

•	Ανάπτυξη συστήματος δημόσιων μεταφορών φιλικών προς την Τρίτη ηλικία.
o	Δημιουργία φιλικών ηλικιακά και σύγχρονων στάσεων λεωφορείων

5.	Αλληλεγγύη μεταξύ γενεών
Αντί σχολίου, παρατίθενται πιο κάτω αυτούσιες οι προτάσεις που παραδόθηκαν στην Υπουργό Παιδείας από το Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας Κύπρου τον Οκτώβριο 2024:

Σύνοψη: Το έγγραφο αυτό παρέχει μια πολιτική πρόταση για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού και τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών. Περιλαμβάνει δράσεις για την εκπαίδευση, τις κοινωνικές πρωτοβουλίες και τη νομοθεσία, προκειμένου να δημιουργηθεί μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις ηλικίας.

Ο ηλικιακός ρατσισμός, ή οι διακρίσεις λόγω ηλικίας, είναι ένα διάχυτο ζήτημα που επηρεάζει τα άτομα και στα δύο άκρα του ηλικιακού φάσματος. Εκδηλώνεται σε στερεότυπα, προκαταλήψεις και πρακτικές διακρίσεων που περιθωριοποιούν τόσο τους νέους όσο και τους ηλικιωμένους, διαβρώνοντας και υπονομεύοντας την κοινωνική συνοχή, διαιωνίζοντας παράλληλα επιβλαβείς κοινωνικούς κανόνες. Οι συνέπειες του ηλικιακού ρατσισμού είναι εκτεταμένες, επηρεάζοντας όχι μόνο την προσωπική ταυτότητα και τις κοινωνικές σχέσεις, αλλά και τις ευκαιρίες και τους πόρους που έχουν στη διάθεσή τους τα άτομα.

Το παρόν έγγραφο παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη πρόταση πολιτικής με στόχο την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού και τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών. Περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις και στρατηγικές που μπορούν να εφαρμοστούν στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος, ξεκινώντας από την προσχολική εκπαίδευση και επεκτεινόμενο σε ευρύτερες κοινωνικές πρωτοβουλίες. Με την εμπέδωση αξιών σεβασμού, ενσυναίσθησης και κατανόησης σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, μπορούμε να προωθήσουμε μια πιο περιεκτική και αρμονική κοινωνία, διατηρώντας υγιή τον κοινωνικό ιστό.

Οι πολιτικές που περιγράφονται στην παρούσα πρόταση αποσκοπούν να:
•	Εκπαιδεύσουν τα παιδιά σχετικά με την αξία και τη συμβολή όλων των ηλικιακών ομάδων.
•	Καταπολεμήσουν τον ηλικιακό ρατσισμό στη ρίζα του, αντιμετωπίζοντας τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις.
•	Προωθήσουν την κατανόηση και τη συνεργασία μεταξύ των γενεών για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

1.	Εισαγωγή
1.1	Κατανόηση του ηλικιακού ρατσισμού
Ο ηλικιακός ρατσισμός ή ηλικιωτισμός, είναι μια μορφή διάκρισης που περιλαμβάνει αρνητικά στερεότυπα, προκαταλήψεις και ενέργειες διακρίσεων κατά ατόμων με βάση την ηλικία τους. Επηρεάζει άτομα όλων των ηλικιών, αλλά είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος σε βάρος των ηλικιωμένων και, σε μικρότερο βαθμό, των νέων. Ο ηλικιακός ρατσισμός μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι διακρίσεις στον χώρο εργασίας και η άνιση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και υπηρεσίες. Αυτές οι μορφές διακρίσεων μπορεί να έχουν βαθιές ψυχολογικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στα άτομα και στην κοινωνία στο σύνολό της.

1.2	Η σημασία της δημοτικής εκπαίδευσης για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις εντυπώσεις και οι στάσεις και οι πεποιθήσεις που αναπτύσσουν κατά τη διάρκεια των παιδικών τους χρόνων μπορούν να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις. Η δημοτική εκπαίδευση παρέχει μια κρίσιμη ευκαιρία να διαμορφωθούν αυτές οι στάσεις και να αμφισβητηθούν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που συμβάλλουν στον ηλικιακό ρατσισμό. Με την εμπέδωση αξιών σεβασμού, ενσυναίσθησης και κατανόησης από νεαρή ηλικία, μπορούμε να θέσουμε τα θεμέλια για μια κοινωνία που εκτιμά όλα τα μέλη της, ανεξαρτήτως ηλικίας.

1.3	Γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών
Το χάσμα μεταξύ των γενεών αναφέρεται στις κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ των διαφόρων ηλικιακών ομάδων, ιδίως μεταξύ των νέων και των ηλικιωμένων. Το χάσμα αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις, έλλειψη επικοινωνίας, ακόμη και σε συγκρούσεις μεταξύ των γενεών. Η γεφύρωση αυτού του χάσματος είναι απαραίτητη για τη δημιουργία μιας συνεκτικής κοινωνίας όπου όλες οι ηλικιακές ομάδες μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά και να συμβάλλουν στο κοινό καλό. Η εκπαίδευση διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προώθηση της κατανόησης και της συνεργασίας μεταξύ των γενεών, η οποία μπορεί να συμβάλει στη μείωση του ηλικιακού ρατσισμού και στη δημιουργία ισχυρότερων κοινοτήτων.

2.	Πολιτικές και δράσεις για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού ξεκινώντας από τα παιδιά
2.1 	Ενσωμάτωση της ευαισθητοποίησης για τον ηλικιακό αποκλεισμό στο σχολικό πρόγραμμα
Ένα κρίσιμο πρώτο βήμα για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού είναι η ενσωμάτωση της ευαισθητοποίησης για τον ηλικιακό ρατσισμό στο σχολικό πρόγραμμα. Αυτό περιλαμβάνει τη διδασκαλία των παιδιών σχετικά με την ποικιλομορφία των ηλικιακών εμπειριών, την αξία όλων των ηλικιακών ομάδων και τις αρνητικές επιπτώσεις του ηλικιακού ρατσισμού.

•	Ανάπτυξη προγράμματος εκπαίδευσης
Συνεργασία με εκπαιδευτικούς εμπειρογνώμονες και εμπλεκόμενους φορείς για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού προγράμματος που θα περιλαμβάνει την ευαισθητοποίηση σε θέματα «ηλικιακής ευαισθησίας» ως βασικό συστατικό. Το εν λόγω πρόγραμμα θα πρέπει να καλύπτει θέματα όπως οι βιολογικές, ψυχολογικές και κοινωνικές πτυχές της γήρανσης, η συμβολή των ηλικιωμένων στην κοινωνία και οι βλαβερές συνέπειες των στερεοτύπων και των διακρίσεων που βασίζονται στην ηλικία.

•	Ο ηλικιακός ρατσισμός στην ιστορία και τη λογοτεχνία
Ενσωμάτωση μαθήματος που να εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο ηλικιακός ρατσισμός έχει παρουσιαστεί στην ιστορία και τη λογοτεχνία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη μελέτη της αντιμετώπισης των ηλικιωμένων σε διάφορες ιστορικές περιόδους, καθώς και την ανάλυση του τρόπου με τον οποίο παρουσιάζονται θέματα σχετικά με την ηλικία στη λογοτεχνία και τα μέσα ενημέρωσης.

•	Διαδραστικές ενότητες μάθησης
Ανάπτυξη διαδραστικών μαθησιακών ενοτήτων που να επιτρέπουν στους μαθητές να ασχοληθούν με τον ηλικιακό ρατσισμό με πρακτικό τρόπο. Για παράδειγμα, οι προσομοιώσεις ή οι ασκήσεις ρόλων μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές να βιώσουν πώς μπορεί να είναι ένας ηλικιωμένος ενήλικας που αντιμετωπίζει τον ηλικιακό ρατσισμό.

2.2 	Εκπαίδευση και ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών
Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης του ηλικιακού ρατσισμού στην τάξη. Η παροχή σε αυτούς της απαιτούμενης κατάρτισης και πόρων είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι μπορούν να διδάσκουν αποτελεσματικά και να διαμορφώνουν συμπεριφορές χωρίς αποκλεισμούς της ηλικίας.

•	Προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης
Εφαρμογή προγραμμάτων επαγγελματικής ανάπτυξης που να επικεντρώνονται στην ευαισθητοποίηση σε θέματα ηλικιακής συμπεριφοράς και ευαισθησίας μεταξύ των γενεών. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να εφοδιάζουν τους εκπαιδευτικούς με τις γνώσεις και τα εργαλεία για να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν τον ηλικιακό ρατσισμό στις διδακτικές τους πρακτικές.

•	Κατανομή πόρων
Παροχή στους εκπαιδευτικούς ειδικά σχεδιασμένου διδακτικού υλικού κατάλληλου για κάθε ηλικία, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων μαθημάτων, βιβλίων και πηγές πολυμέσων, που προάγουν θετικές στάσεις απέναντι στη γήρανση και στη συνεργασία μεταξύ των γενεών.

•	Συμβουλευτική και υποστήριξη από ομοτίμους
Καθιέρωση προγραμμάτων καθοδήγησης όπου έμπειροι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να καθοδηγούν και να υποστηρίζουν τους συναδέλφους τους στην εφαρμογή δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης για την ηλικία εντός της τάξης αλλά και σε εξωσχολικές δραστηριότητες.

2.3 	Προώθηση της διαγενεακής μάθησης και συνεργασίας
Η διαγενεακή μάθηση παρέχει την ευκαιρία σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες να αλληλεπιδρούν, να μοιράζονται γνώσεις και να αναπτύσσουν αμοιβαίο σεβασμό. Τα σχολεία μπορούν να χρησιμεύσουν ως πλατφόρμα για τη διευκόλυνση αυτών των αλληλεπιδράσεων, συμβάλλοντας στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών.

•	Προγράμματα διαγενεακής καθοδήγησης 
Δημιουργία προγραμμάτων όπου οι μεγαλύτεροι ενήλικες θα είναι μέντορες μαθητών σε διάφορα μαθήματα, όπως π.χ. η ιστορία, οι τέχνες, τα μαθηματικά κλπ. Αυτά τα προγράμματα μπορούν να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά σε θέματα όπου η εμπειρία ζωής είτε αυτή είναι επαγγελματική ή προσωπική, προσθέτει πολύτιμη προοπτική.

•	Συνεργατικά προγράμματα
Ανάπτυξη σχολικών προγραμμάτων που απαιτούν συνεργασία μεταξύ μαθητών και ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν προφορικές συνεντεύξεις, δραστηριότητες κοινωνικής προσφοράς ή κοινές δημιουργικές προσπάθειες, όπως καλλιτεχνικές ή θεατρικές παραγωγές.

•	Διαγενεακές σχολικές εκδηλώσεις
Οργάνωση εκδηλώσεων που φέρνουν κοντά μαθητές, γονείς και παππούδες/γιαγιάδες για κοινές δραστηριότητες όπως π.χ. πολιτιστικά φεστιβάλ, συνεδρίες αφήγησης παραμυθιών και αθλητικές ημερίδες ή συναντήσεις μεταξύ των γενεών.


2.4 	Αντιμετώπιση του ηλικιακού ρατσισμού στο Εκπαιδευτικό Υλικό και στα ΜΜΕ
Το εκπαιδευτικό υλικό και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αντίληψης των παιδιών για την ηλικία και τη γήρανση. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το υλικό αυτό δεν διαιωνίζει τα ηλικιακά στερεότυπα και, αντίθετα, προωθεί θετικές αναπαραστάσεις όλων των ηλικιακών ομάδων.

•	Αξιολόγηση και αναθεώρηση του εκπαιδευτικού υλικού
Διεξαγωγή ενδελεχούς επανεξέτασης του υπάρχοντος εκπαιδευτικού υλικού για τον εντοπισμό και την εξάλειψη του ηλικιακού περιεχομένου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει σχολικά βιβλία, βιβλία εργασίας και ψηφιακούς πόρους που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση.

•	Προώθηση θετικών αναπαραστάσεων
Ανάπτυξη και διάδοση εκπαιδευτικού υλικού που να περιλαμβάνει θετικές αναπαραστάσεις των ηλικιωμένων και να τονίζει την αξία των σχέσεων μεταξύ των γενεών.

•	Προγράμματα γραμματισμού στα ΜΜΕ
Εισαγωγή προγραμμάτων γραμματισμού στα μέσα μαζικής ενημέρωσης που θα διδάσκουν τους μαθητές να αναλύουν κριτικά τον τρόπο με τον οποίο η ηλικία και η γήρανση απεικονίζονται σε διάφορες μορφές των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της τηλεόρασης, ταινιών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

3. 	Ευρύτερες κοινωνικές πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού και τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών
3.1	Εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού
Εκτός από τις εκπαιδευτικές προσπάθειες εντός των σχολείων, είναι ζωτικής σημασίας η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον ηλικιακό ρατσισμό σε εθνικό επίπεδο. Οι δημόσιες εκστρατείες με τη συνεργασία και συντονισμό των διαφόρων Υπουργείων και κρατικών υπηρεσιών, μπορούν να συμβάλουν στην αλλαγή των κοινωνικών αντιλήψεων και να ενθαρρύνουν συμπεριφορές χωρίς αποκλεισμούς σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.

•	Εκστρατείες πολλαπλών πλατφορμών μέσω ενημέρωσης
Οργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού σε διάφορες πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης, όπως η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, ο έντυπος τύπος και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτές οι εκστρατείες θα πρέπει να τονίζουν την αξία όλων των ηλικιακών ομάδων και να αμφισβητούν τα κοινά ηλικιακά στερεότυπα. Π.χ. μια προτεινόμενη στρατηγική θα μπορούσε να είναι η δημιουργία διαφημιστικών σποτ, χρησιμοποιώντας πραγματικές μαρτυρίες ανθρώπων διαφορετικών ηλικιακών ομάδων που συνεργάζονται μεταξύ τους, προκειμένου να αναδείξουμε τις θετικές πλευρές της διαγενεακής συνεργασίας.

•	Συνεργασίες με μέσα ενημέρωσης
Συνεργασίες με μέσα ενημέρωσης για την παραγωγή περιεχομένου που προωθεί την κατανόηση και τον σεβασμό μεταξύ των γενεών. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει ντοκιμαντέρ, συνεντεύξεις και αφιερώματα που αναδεικνύουν τις θετικές σχέσεις μεταξύ των γενεών.

•	Πρωτοβουλίες κοινοτικής δέσμευσης
Διοργάνωση κοινοτικών πρωτοβουλιών, όπως εργαστήρια, σεμινάρια και δημόσιες συζητήσεις, που να εμπλέκουν τους πολίτες σε διάλογο σχετικά με τον ηλικιακό ρατσισμό και τη σημασία της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών.

3.2	Νομοθετικά μέτρα και μέτρα πολιτικής
Η νομική προστασία κατά του ηλικιακού ρατσισμού είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι τα άτομα όλων των ηλικιών αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Η ενίσχυση/επικαιροποίηση των υφιστάμενων νόμων και πολιτικών κατά των διακρίσεων, μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού σε διάφορους τομείς.

•	Ενίσχυση/επικαιροποίηση των νόμων κατά των διακρίσεων
Επανεξέταση και τροποποίηση των υφιστάμενων νόμων κατά των διακρίσεων ώστε να περιλαμβάνουν ρητή προστασία κατά του ηλικιακού ρατσισμού. Αυτό θα πρέπει να καλύπτει τομείς όπως η απασχόληση, η υγειονομική περίθαλψη, η στέγαση και η πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες.

•	Καθιέρωση μηχανισμών αναφοράς
Δημιουργία προσβάσιμων μηχανισμών αναφοράς για τα άτομα που βιώνουν ηλικιακό ρατσισμό. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια εθνική γραμμή βοήθειας, διαδικτυακά εργαλεία αναφοράς και υπηρεσίες υποστήριξης για τα θύματα διακρίσεων λόγω ηλικίας.

•	Ανάπτυξη πολιτικής χωρίς αποκλεισμούς λόγω ηλικίας
Ενθάρρυνση των κυβερνητικών υπηρεσιών, επιχειρήσεων και οργανισμών να υιοθετήσουν πολιτικές χωρίς αποκλεισμούς ηλικίας, που να προωθούν τη συμμετοχή και την ένταξη ατόμων όλων των ηλικιών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

3.3	Προώθηση των διαγενεακών προγραμμάτων στην Κοινότητα
Οι κοινότητες διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην προώθηση των δεσμών μεταξύ των γενεών και στη μείωση του ηλικιακού ρατσισμού. Με την προώθηση διαγενεακών προγραμμάτων σε κοινοτικό επίπεδο, μπορούμε να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για ουσιαστικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών ηλικιακών ομάδων.

•	Κοινοτικά κέντρα διαγενεακών προγραμμάτων
Δημιουργία ή επαναχρησιμοποίηση κοινοτικών κέντρων για να χρησιμεύσουν ως κόμβοι για δραστηριότητες μεταξύ των γενεών. Τα κέντρα αυτά θα μπορούσαν να φιλοξενούν μια σειρά προγραμμάτων, όπως εργαστήρια τέχνης και χειροτεχνίας, μαθήματα γυμναστικής και εκδηλώσεις πολιτιστικής ανταλλαγής.

•	Πρωτοβουλίες παροχής κοινοτικών υπηρεσιών
Ενθάρρυνση των κοινοτικών οργανώσεων να αναπτύξουν πρωτοβουλίες παροχής υπηρεσιών που φέρνουν κοντά νέους και ηλικιωμένους, ώστε να εργαστούν σε κοινούς στόχους, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, ο καλλωπισμός της γειτονιάς ή η υποστήριξη τοπικών οργανώσεων.

•	Υποστήριξη της φροντίδας και του εθελοντισμού
Παροχή υποστήριξης και κινήτρων για άτομα που συμμετέχουν σε δραστηριότητες φροντίδας ή εθελοντισμού που περιλαμβάνουν αλληλεπίδραση μεταξύ των γενεών. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει φορολογικές ελαφρύνσεις, προγράμματα αναγνώρισης ή πρόσβαση σε κατάρτιση και άλλους πόρους.

4. 	Ο ρόλος της τεχνολογίας στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών
Η τεχνολογία προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών, διευκολύνοντας την επικοινωνία, τη μάθηση και τη συνεργασία μεταξύ των ηλικιακών ομάδων. Αξιοποιώντας τις ψηφιακές πλατφόρμες, μπορούμε να δημιουργήσουμε νέους δρόμους για τη σύνδεση μεταξύ των γενεών.

4.1 	Προγράμματα ψηφιακού γραμματισμού για ηλικιωμένους
Ένα από τα εμπόδια στη διαγενεακή αλληλεπίδραση είναι το ψηφιακό χάσμα, όπου οι ηλικιωμένοι μπορεί να μην έχουν τις δεξιότητες ή την αυτοπεποίθηση να χρησιμοποιούν τη σύγχρονη τεχνολογία. Η αντιμετώπιση αυτού του χάσματος είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία ουσιαστικών συνδέσεων μεταξύ των γενεών.

•	Εκπαίδευση στον ψηφιακό αλφαβητισμό
Εφαρμογή προγραμμάτων ψηφιακού αλφαβητισμού ειδικά σχεδιασμένων για ηλικιωμένους. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να καλύπτουν τα βασικά για τη χρήση υπολογιστών, έξυπνων κινητών και του διαδικτύου, καθώς και άλλα θέματα όπως π.χ. η ηλεκτρονική επικοινωνία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η κυβερνοασφάλεια. 

•	Διαγενεακή τεχνολογική διδασκαλία
Εφαρμογή προγραμμάτων απόκτησης ψηφιακών δεξιοτήτων σε ηλικιωμένους από φοιτητές με τεχνολογικές γνώσεις με τη μέθοδο της κατ' ιδίαν διδασκαλίας, προάγοντας με αυτό τον τρόπο τις θετικές σχέσεις μεταξύ των γενεών.

•	Πρόσβαση στην τεχνολογία
Εξασφάλιση ότι οι ηλικιωμένοι έχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτές υπηρεσίες τεχνολογίας και διαδικτύου. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει κρατικά επιδοτούμενα προγράμματα ή/και συνεργασίες με εταιρείες τεχνολογίας για την παροχή συσκευών με έκπτωση.

4.2	Διαδικτυακές πλατφόρμες για τη συνεργασία μεταξύ των γενεών
Οι ψηφιακές πλατφόρμες μπορούν να χρησιμεύσουν ως ισχυρά εργαλεία για τη διασύνδεση των ανθρώπων μεταξύ των γενεών, επιτρέποντάς τους να μοιράζονται γνώσεις, εμπειρίες και ιδέες. Οι πιο κάτω δράσεις μπορούν να γίνουν σε συνεργασία του ΥΠΑΝ και του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.

•	Διαγενεακές διαδικτυακές κοινότητες
Δημιουργία και προώθηση διαδικτυακών πλατφορμών που διευκολύνουν τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ ηλικιωμένων και νέων. Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν φόρουμ συζητήσεων και ομάδες κοινωνικής δικτύωσης, όπου άνθρωποι όλων των ηλικιών μπορούν να συνδεθούν και να εργαστούν μαζί.

•	Ψηφιακά διαγενεακά προγράμματα
Ανάπτυξη ψηφιακών προγραμμάτων που φέρνουν σε επαφή νέους και ηλικιωμένους για κοινές δραστηριότητες, όπως π.χ. εικονικές λέσχες βιβλίου, διαδικτυακά μαθήματα τέχνης ή συνεργατικά έργα. Τα προγράμματα αυτά μπορούν να βοηθήσουν στη γεφύρωση της απόστασης που συχνά χωρίζει τις γενιές.

•	Εργαλεία εκπαιδευτικής τεχνολογίας
Επένδυση στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών εργαλείων και εφαρμογών που προωθούν τη μάθηση μεταξύ των γενεών. Για παράδειγμα, οι εμπειρίες εικονικής πραγματικότητας θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους μαθητές να «βιώσουν» τη ζωή ως ηλικιωμένοι ενήλικες, προωθώντας την ενσυναίσθηση και την κατανόηση.

5.	Αξιολόγηση και παρακολούθηση των πολιτικών και δράσεων
	Για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων πολιτικών και δράσεων, είναι σημαντικό να δημιουργηθούν ισχυροί μηχανισμοί αξιολόγησης και παρακολούθησης. Αυτό θα συμβάλει στην παρακολούθηση της προόδου, στον εντοπισμό τομέων για βελτίωση και στη διασφάλιση ότι οι πρωτοβουλίες παραμένουν σχετικές και αποτελεσματικές. Ο καθορισμός σαφών και μετρήσιμων κριτηρίων αξιολόγησης είναι πολύ σημαντικός και απαραίτητος για την αξιολόγηση της επιτυχίας των πολιτικών και δράσεων που περιγράφονται στην παρούσα πρόταση. Δείκτες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά την αξιολόγηση είναι π.χ. η μείωση των περιστατικών ηλικιακού ρατσισμού, η αύξηση της συμμετοχής σε διαγενεακές δράσεις και η βελτίωση της αντίληψης των νέων για τη γήρανση.

•	Αξιολόγηση με βάση τα αποτελέσματα
Καθορισμός συγκεκριμένων αποτελεσμάτων που στοχεύουν να επιτύχουν οι πολιτικές και οι δράσεις, όπως π.χ. η μείωση των περιπτώσεων ηλικιακής ρατσιστικής συμπεριφοράς στα σχολεία, η αύξηση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των γενεών ή η βελτίωση των αντιλήψεων των νέων για τη γήρανση.

•	Τακτική συλλογή δεδομένων
Εφαρμογή διαδικασιών τακτικής συλλογής δεδομένων για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά τα αποτελέσματα των δράσεων. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει έρευνες, συνεντεύξεις και μελέτες παρατήρησης που διεξάγονται σε σχολεία, κοινότητες και χώρους εργασίας.

•	Ποιοτικές και ποσοτικές μετρήσεις
Χρήση συνδυασμού ποιοτικών και ποσοτικών μετρήσεων για την αξιολόγηση του αντίκτυπου των δράσεων. Τα ποιοτικά δεδομένα, όπως τα σχόλια των συμμετεχόντων σε προγράμματα διαγενεακής συνεργασίας, μπορούν να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες που οι αριθμοί από μόνοι τους δεν μπορούν να αποτυπώσουν.



5.2 	Συνεχής βελτίωση και προσαρμογή
Οι πολιτικές και οι δράσεις για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού και τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών πρέπει να είναι δυναμικές και προσαρμόσιμες στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και τις νέες προκλήσεις και να είναι βασισμένες σε πετυχημένες καλές πρακτικές που εφαρμόζονται σε παγκόσμιο επίπεδο.

•	Μηχανισμοί ανατροφοδότησης
Καθιέρωση μηχανισμών ανατροφοδότησης που να επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους ηλικιωμένους και τα μέλη της κοινότητας να μοιράζονται τις εμπειρίες τους και τις προτάσεις τους για βελτίωση των δράσεων και των προγραμμάτων.

•	Τακτική επανεξέταση και αναθεώρηση
Πραγματοποίηση τακτικών αναθεωρήσεων των πρωτοβουλιών για να αξιολογείται η αποτελεσματικότητά τους και να προωθούνται τυχόν αναγκαίες προσαρμογές. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αναθεώρηση των σχολικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικού υλικού, την επικαιροποίηση των προγραμμάτων κατάρτισης ή την επέκταση επιτυχημένων κοινοτικών πρωτοβουλιών.

•	Πιλοτικά προγράμματα
Πριν από την επέκταση νέων πρωτοβουλιών σε μεγάλη κλίμακα, θα πρέπει να εφαρμοστούν πιλοτικά προγράμματα για τη δοκιμή της αποτελεσματικότητάς τους σε ένα μικρότερο περιβάλλον π.χ. σε σχολεία εντός και εκτός του αστικού περιβάλλοντος.

5.3	Αναφορά και λογοδοσία
Η διαφάνεια και η λογοδοσία αποτελούν το κλειδί για την επιτυχία κάθε πολιτικής πρωτοβουλίας. Η τακτική υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο και τα αποτελέσματα θα συμβάλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και θα διασφαλίσει ότι οι πρωτοβουλίες επιτυγχάνουν τους επιδιωκόμενους στόχους τους και ότι τα κονδύλια του κράτους χρησιμοποιούνται ως πρέπει.

•	Ετήσιες εκθέσεις προόδου
Δημοσίευση ετήσιων εκθέσεων στις οποίες θα περιγράφεται λεπτομερώς η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού και στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών. Αυτές οι εκθέσεις θα πρέπει να δημοσιοποιούνται και να περιλαμβάνουν στοιχεία για τις βασικές μετρήσεις, τις αναφορές επιτυχίας και τους τομείς που χρήζουν βελτίωσης.

•	Συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών
Συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των ηλικιωμένων και των κοινοτικών οργανώσεων, στη διαδικασία αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων. Η συμβολή τους είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι οι πρωτοβουλίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των εμπλεκόμενων μερών.

•	Κυβερνητική εποπτεία
Δημιουργία ενός ειδικού κυβερνητικού οργάνου ή μια ειδική ομάδα εργασίας που θα είναι υπεύθυνη για την εποπτεία της εφαρμογής και της αξιολόγησης των πρωτοβουλιών. Το όργανο αυτό θα πρέπει να αναλάβει να διασφαλίσει ότι οι πολιτικές εφαρμόζονται αποτελεσματικά και ότι οι όποιες προκλήσεις αντιμετωπίζονται αμέσως.

6. 	Συμπεράσματα
Η αντιμετώπιση του ηλικιακού ρατσισμού και η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των γενεών αποτελούν κρίσιμες προκλήσεις που απαιτούν συντονισμένες προσπάθειες σε πολλούς τομείς της κοινωνίας. Ξεκινώντας από την εκπαίδευση και επεκτείνοντας τις προσπάθειές μας μέσω ευρύτερων κοινωνικών πρωτοβουλιών, μπορούμε να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα σεβασμού, κατανόησης και συνεργασίας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Οι πολιτικές και οι δράσεις που περιγράφονται στην παρούσα πρόταση παρέχουν ένα πλαίσιο για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού και την προώθηση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών, εξασφαλίζοντας ότι τα άτομα όλων των ηλικιών εκτιμώνται, γίνονται σεβαστά και είναι σε θέση να συνεισφέρουν στο κοινό καλό.

Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας να εξετάσει αυτές τις προτάσεις και να λάβει αποφασιστικά μέτρα για την καταπολέμηση του ηλικιακού ρατσισμού και την προώθηση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών. Δουλεύοντας μαζί, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια κοινωνία όπου κάθε άτομο, ανεξαρτήτως ηλικίας, μπορεί να ευημερεί και να συμβάλλει σε ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
...........................................................................................................................................................................................

5. 	Υγιής γήρανση
	Υπάρχει έτοιμο και ολοκληρωμένο το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Υγεία των Ηλικιωμένων στο οποίο συνέβαλε τα μέγιστα το Παρατηρητήριο Τρίτης Ηλικίας Κύπρου. Δεν υπάρχουν σχόλια επί της υγιούς γήρανσης.

6.	Ενεργοποίηση
	Οι προτάσεις του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας Κύπρου αναφέρονται σε λεπτομέρεια στο στρατηγικό σχέδιο που έχει κατατεθεί από τον οργανισμό μας στην κυβέρνηση.  

7.	Ηλικιακές διακρίσεις / Κακοποίηση και κακομεταχείριση
	Η έκθεση του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας Κύπρου για τον ηλικιακό ρατσισμό και την κακοποίηση περιλαμβάνει προτάσεις για αυτά τα φαινόμενα και βρίσκονται στον ακόλουθο σύνδεσμο. https://www.ctaobservatory.org/εκθέσεις"
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 2025-2030",yiannos.t@eimc.com.cy,"Γιαννος Τταφουνας/Πολυκλινική Αθηνά
Είχα προσπαθήσει το καλοκαίρι του 2023 να κάνω την πρώτη γηριατρική κλινική στην Κύπρο. Μια τεράστια επένδυση σε λεφτά και χρόνο .
Είχα βάλει την ειδικότητα της γηριατρικής στην άδεια μου. Χρησιμοποίησα το πρωτόκολλο της γηριατρικής όπως εφαρμόζετε στην Σουηδία. 

Ο κόσμος αγκάλιασε την ιδιωτική προσπάθεια μας  γιατί πραγματικά ήταν κάτι ουσιαστικό για την τρίτη ηλικία. Δυστυχώς όμως αναγκαστικά να την κλείσω γιατί δεν αμειβόταν κάθε περιστατικό όπως έπρεπε από τον ΟΑΥ.
Πρέπει μέσα από την στρατηγική να μπει και κονδύλι στον προϋπολογισμό του ΓΕΣΥ συγκεκριμένα για της γηριατρικές κλινικές και να δοθούν άμεσα κίνητρα για να διαλέγουν οι καινούργιοί γιατροί την ειδικότητα της γηριατρικής"
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΓΗΡΑΝΣΗ 2025-2030","Athos Charalambous","Αν δεν έχει διαφύγει της προσοχής μου, δεν έχω δει πουθενά οποιαδήποτε αναφορά για στέγες / οίκους ευγηρίας. Υπάρχουν σήμερα πολύ λιγότερες διαθέσιμες κλίνες από την ζήτηση. Οι τιμές στις ιδιωτικές έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.  Σε αρκετές άλλες τα επίπεδα υπηρεσιών καθαριότητας και φροντίδας είναι πολύ χαμηλού επιπέδου. Κατά την άποψη μου αυτός ο τομέας πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Ακόμα κα σήμερα να δοθούν κίνητρα για νέες στέγες / οίκους θα χρειαστούν μέχρι και 5 χρόνια να τεθούν σε λειτουργία για καθαρά τεχνικούς λόγους."
"01 - ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ",Adonis,"Εκ μέρους της οργανωσης ""55 Σύν Πλήν Μαζι"" η οποία αποτελείται  απο απο ατομα μεγαλύτερης ηλικίας, χαιρετιζουμε  τη διαμορφωση απο το Κράτος Εθνικής Στρατηγικής και Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ενεργό Γήρανση για την πενταετία 2025-2030.  Είναι ένα μεγαλεπίβολο και φιλόδοξο έργο και ως οργανωση προσβλέπουμε επικοδομητική συμβολή μας  στις σχετικές διαβουλεύσεις για την ολοκλήρωσή της και την υλοποίησή της. 
Παρατίθενται πιο κάτω  πρωτον, κάποια γενικά σχόλια και περίληψη των  εισηγήσεων επί  όλου του κειμένου καθώς και δυτερο ειδικά  σχόλια/προτάσεις  επί των διαφόρων κεφαλαίων και Πυλώνων της Στρατηγικής και του Εθνικού Σχεδίου Δράσης όπως έχουν τεθεί για δημόσια διαβούλευση(θα σταλει επ'ισης παράληλα και επιστολή στο Υφυπουργείο :
A.	ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ/ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Tο προσχέδιο του κειμένου της Εθνικής Στρατηγικής και Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ενεργό Γήρανση είναι μια καλή βάση και πληροί τις προϋποθέσεις για να κάνει τη διαφορά για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Ωστόσο χρειάζεται σημαντική ενίσχυση τόσο ως προς την όλη προσέγγιση όσο και ως στο περιεχόμενο καθώς επέκταση της ηλικιακής ομάδας στόχου. Για αυτό τον σκοπό γίνονται με εποικοδομητικό πνεύμα παρατηρήσεις και εισηγήσεις για βελτίωση του περιεχομένου ώστε να επιτευχθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι.  
2. Η γενική εικόνα που αποκομίζεται για την όλη φιλοσοφία του κειμένου είναι ότι εστιάζεται περισσότερο στα άτομα πολύ μεγάλης ηλικίας που χρειάζονται βοήθεια και φροντίδα για να εισαχθούν σε κλειστές δομές και λιγότερο στις δράσεις προώθησης της ενεργούς και υγιούς γήρανσης που απευθύνονται σε μια πιο μεγάλή ομάδα ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας. Πρέπει να υπάρχουν  περισσότερα μέτρα  στήριξης για την προώθηση της ενεργούς ζωής για τις ηλικιακές ομάδες πέραν των 50 ετών, ορισμένα από τα οποία την υλοποίησή τους μπορούν να αναλάβουν από τοπικές αρχές και ΜΚΟ σε συνεργασία με την Κυβέρνηση.
3. Θεωρείται πολύ σημαντικό να γίνει διαχωρισμός του κείμενου της Στρατηγικής με το Σχέδιο Δράσης. Σύμφωνα με καλές πρακτικές αλλά και να παρουσιάζεται με πιο ξεκάθαρο τρόπο το όλο εγχείρημα, το κείμενο της Στρατηγικής πρέπει να περιέχει την ανάλυση της παρούσας κατάστασης, το όραμα, τους ειδικούς στόχους και τα ανάλογα για κάθε ομάδα-στόχο μέτρα/δράσεις. Στο δε Σχέδιο Δράσης να καταγραφούν τα σταδια υλοποίησης και τα αντίστοιχα χρονικά ορόσημα.   
4. Η υφιστάμενη κατάσταση τόσο στην εισαγωγή όσο και στα επιμέρους κεφάλαια χρειάζεται να αναλυθεί περαιτέρω και όπου τούτο κρίνεται αναγκαίο να καθοριστεί το baseline situation. Eκεί που δεν υπάρχουν στοιχεία να γίνει πρόβλεψη για έρευνες και μελέτες. 
5. Οι δράσεις είναι πολύ  γενικές με αναφορά μόνο των τίτλων τους χωρίς λεπτομερή ανάλυση του περιεχομένου τους. Εκεί που  χρειάζεται περαιτέρω μελέτη, γίνεται μόνο μια γενική αναφορά. Θεωρείται  εξαιρετικά χρήσιμο αναλυθούν περαιτέρω τα μέτρα και οι δράσεις και να μελετηθούν περισσότερο οι καλές πρακτικές άλλων χωρών.
Το προτεινόμενο κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής αφήνει σχεδόν  εντελώς εκτός το θέμα της συμμετοχής  και προσφοράς των ατόμων στην οικονομία και την αγορά εργασίας  και την εκπόνηση μέτρων που θα αφορούν κίνητρα αλλά και την αντιμετώπιση των εμποδίων για ένταξη στην αγορά εργασίας, για τα οποία βέβαια θα χρειαστεί μελέτη για το πως θα εφαρμοστούν στην Κύπρο. Αυτά τα μέτρα  τα οποία δυνατόν να συμβάλουν και στην αντιμετώπιση του συνταξιοδοτικού είναι, η σταδιακή και ευέλικτη συνταξιοδότηση (χωρίς να παραβιάζεται το δικαίωμα σύνταξης στις ηλικίες που καθορίζονται), ευέλικτες μορφές απασχόλησης, μερική απασχόληση, η προώθηση της  επιχειρηματικότητας σε ειδικούς τομείς με micro finance, mentoring, εθελοντική εργασία με συμβολική  πληρωμή και άλλα. Ορισμένα μέτρα μπορούν να μελετηθούν στα πλαίσια της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Υπάρχουν βέλτιστες πρακτικές σε Κράτη μέλη της ΕΕ (θα γίνει αναφορά πιο κάτω στα ειδικά σχόλια).
7. Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και προώθηση της ενεργούς ζωής μπορεί να γίνει και πέραν από τη βελτίωση του επιπέδου των συντάξεων. Για παράδειγμα η λεγόμενη κοινωνική κάρτα, η οποία είναι ανενεργή αυτή τη στιγμή, μπορεί να εκσυγχρονιστεί ως  smart seniors card που να παρέχει εκπτώσεις και μειωμένες τιμές σε ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών. Υπάρχουν καλές πρακτικές. 
8. Είναι αναγκαίο να μελετηθούν επειγόντως οι εναλλακτικές μορφές στέγασης και φροντίδας  όπως εφαρμόζονται για δεκαετίες σε άλλα Κράτη πέραν από οίκους ευγηρίας και άλλες παρόμοιες δομές, οι  οποίες είναι ξεπερασμένες και είναι σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν σοβαρές  αρνητικές επιπτώσεις για την ενεργό και υγιή ζωή κακό. Το θέμα της γενικότερης στέγασης ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας  μεσοπρόθεσμα θα γίνεται όλο και μεγαλύτερο με τις κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές εξελιξεις. 
9. Στον Πυλώνα Υγιή Γήρανση γίνεται παραπομπή στην Στρατηγική για την υγεία των ηλικιωμένων (σελ 14).   Όμως  θα πρέπει να ενσωματωθεί μια περίληψη στην παρούσα Στρατηγική και να καθοριστούν οι συνέργειες με άλλα μέτρα. Τα θέματα στο τομέα της υγείας για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πολλά και σοβαρά και πρέπει να αντιμετωπιστούν σφαιρικά,
10. Για τις ηλικιακές διακρίσεις και ρατσισμό υπάρχει κατ'αρχάς νομοθετικό κενό που να αφορά τις ηλικιακές διακρίσεις όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών και προϊόντων.  Για το θεσμικό ηλικιακό ρατσισμό πρέπει να εφαρμοστεί το age streaming(όπως το gender streaming). Μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα διαγενεακής προσέγγισης και διαλόγου. Επίσης το κράτος μπορεί να παρέμβει και με κίνητρα για αποφυγή ηλικιακών διακρίσεων τόσο στην αγορά εργασίας όσο και σε άλλους τομείς όπως είναι η πιστοληπτική δυνατότητα και οι ασφάλειες. Υπάρχει επίσης ανάγκη για θεσμική παρακολούθηση του θέματος 
11. Είναι σημαντικό να τεθούν οι βάσεις  για τη δημιουργία δομής(εντός ίσως του Υφυπουργείου  Κοινωνικής Πρόνοιας) που θα είναι υπεύθυνη για το συντονισμό και την παρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής. Η δομή αυτή θα έχει την αρμοδιότητα να συνεργάζεται με τους εμπλεκόμενους φορείς και να εξασφαλίζει την αποτελεσματική υλοποίηση των πολιτικών και προγραμμάτων. Ιδεωδώς θα ήταν καλό σε κάποιο χρονικό σημείο να αναβαθμιστεί  αυτή δομή.
12. Θα πρέπει να καθιερωθούν τακτικοί μηχανισμοί αξιολόγησης και παρακολούθησης  της στρατηγικής, με τη χρήση συγκεκριμένων δεικτών απόδοσης  και παρακολούθησης που θα καταγράφουν  την πρόοδο. 
13. Θα ήταν επωφελές να δημιουργηθεί ένα ειδικό ταμείο ή ειδικό  συγκεντρωτικό κονδύλι στο κρατικό προϋπολογισμό για την χρηματοδότηση των μέτρων/κινήτρων για υλοποίηση της Στρατηγικής  και στήριξη όλων των προγραμμάτων ενεργούς και υγιούς γήρανσης από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους.
14. Για τη βιωσιμότητα των προτεινομένων μέτρων θα πρέπει μελετηθούν σε συνεργασία με το ιδιωτικό τομέα και τις ΜΚΟ διάφορες  χρηματοδοτικές λύσεις και μοντέλα στηριξης. 
15. Τέλος, αναφέρεται ότι χρησιμοποιούνται οι όροι «άτομα τρίτης ηλικίας» και «ηλικιωμένοι» ενώ πλέον ο όρος που καθιερώθηκε από διεθνείς οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ειδικά για στρατηγικές για υγιή και ενεργό γήρανση, είναι «άτομα μεγαλύτερης ηλικίας»(older persons). Ο όρος αυτός θεωρείται ο πιο ουδέτερος και συμπεριληπτικός, αποφεύγοντας στιγματιστική προσέγγιση και αρνητικούς συνειρμούς. Δεν είναι όμως μόνο  θέμα «πολιτικής ορθότητας» αλλά και ουσίας όσον αφορά την ηλικιακή ομάδα που αναφέρεται. Ο όρος αυτός αναφέρεται συνήθως για άτομα ηλικίας 60 και πάνω. Όμως και η ηλικιακή ομάδα 50-60 πρέπει να περιλαμβάνεται στις στρατηγικές για ενεργό γήρανση, καθώς η προληπτική προσέγγιση (π.χ. προγράμματα υγείας, κατάρτιση για εργασία, ηλικιακός ρατσισμός στην εργασία) ενισχύει την κοινωνική και οικονομική τους συμμετοχή."
"02 - ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΟΡΑΜΑ - ΠΥΛΩΝΕΣ",Adonis,"Εκ μέρους της οργάνωσης ""55 Σύν Πλην Μαζί 1"" υποβαλνται τα πιο κάτω σχόλια και εισηγήσεις για το κεφάλαιο της Eισγωγής:  	
1.   Θεωρείται αναγκαίο να υπάρχει ξεχωριστό κεφάλαιο ανάλυσης της παρούσας κατάστασης που να προσδιορίζει τα κενά και τις προσκλήσεις και  να  καθορίζει  το baseline situation ώστε να τεκμηριώνεται το όραμα και οι γενικοί στόχοι.   Υπάρχει κεφάλαιο υφιστάμενη κατάσταση κάτω από κάθε υπο-κεφάλαιο κάθε Πυλώνα άλλα πάλι είναι ελλιπής όσον αφορά τη παρούσα κατάσταση διότι αναφέρεται  μόνο στα μέτρα που ήδη λαμβάνονται. Εάν υπάρχει έλλειψη στοιχείων να προβλεφθούν οι κατάλληλες μελέτες και έρευνες.
2.	Χρειάζεται πλήρης δημογραφική ανάλυση με συγκριτικά στοιχεία για ανάλυση του πληθυσμού κατά ηλικιακή ομάδα, προβλέψεις, προσδόκιμο ζωής, φθίνουσα   γεννητικότητα, αστικοποίηση, συμμετοχή στην απασχόληση και οικονομία κλπ
3.	Όσον αφορά το όραμα και τους στόχους, η στρατηγική πρέπει στοχεύει στην ενίσχυση της ποιότητας ζωής των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας μέσα από δράσεις που ενισχύουν την ανεξαρτησία τους, την οικονομική και κοινωνική συμμετοχή, την υγεία και την προστασία των δικαιωμάτων τους. Το προτ εινόμενο όραμα θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξης:
«Μια Κύπρο που να διασφαλίζει την ενεργή και δημιουργική συμμετοχή των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην κοινωνία και την οικονομία, προσφέροντας ίσες ευκαιρίες για ανάπτυξη, ευημερία και κοινωνική ένταξη.»
Θα μπορούσαν επίσης να προστεθούν γενικοί/οριζόντιοι στόχοι όπως:
•	Σεβασμός και αξιοπρέπεια για όλους.
•	Ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας.
•	Κοινωνική αλληλεγγύη και διαγενεακή συνεργασία.
•	Προσβασιμότητα και ισότητα ευκαιριών
4.	Υπάρχει αλληλοκάλυψη μεταξύ του Πυλώνα 1(Κοινωνική Ενσωμάτωση) και 3(Ενεργοποίηση) και θα ήταν χρήσιμο η αναφορά στα σχετικά κεφάλαια για τις συνέργειες κάποιων δράσεων. 
5.	Όπως αναφέρθηκε στα γενικά σχόλια, θεωρείται πολύ σημαντικό να γίνει διαχωρισμός του κείμενου της Στρατηγικής με το Σχέδιο Δράσης. Σύμφωνα με καλές πρακτικές αλλά και να παρουσιάζεται με πιο ξεκάθαρο τρόπο το όλο εγχείρημα, το κείμενο της Στρατηγικής πρέπει να περιέχει την ανάλυση της παρούσας κατάστασης, το όραμα, τους ειδικούς στόχους και τα ανάλογα για κάθε ομάδα-στόχο μέτρα/δράσεις. Στο δε Σχέδιο Δράσης να καταγραφούν τα σταδια υλοποίησης και τα αντίστοιχα χρονικά ορόσημα."
"03 - ΠΥΛΩΝΑΣ 1 - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ",Popi,"Σχόλιο:1.4.: Αλληλεγγύη μεταξύ γενεών: Ειδικότεροι στρατηγικοί στόχοι:
Συμφωνούμε με την ανάγκη καταγραφής των διαγενεακών δράσεων παγκύπρια και τη διερεύνηση/προώθηση της πραγματοποίησης διαγενεακών συναντήσεων. Επιπρόσθετα, εισηγούμαστε να δοθεί έμφαση στη λειτουργία Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης στις πόλεις, στις ορεινές και υπαίθριες περιοχές που θα συμβάλουν στον διαγενεακό διάλογο. Στα εν  λόγω Κέντρα, πέραν από τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, θα μπορούσαν να διοργανώνονται επίσης: Ομαδικά μαθήματα σωματικής και νοητικής άσκησης από νέους, εκμάθηση ξένων γλωσσών, να προβλεφθεί στήριξη και υποβοήθηση -από νέους- ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην πρόσβαση σε ηλεκτρονικές συναλλαγές ή σε ιστοσελίδες της κυβερνητικής πύλης για την εξυπηρέτηση τους. Οι νέοι θα μπορούσαν να διοργανώνουν μαθήματα πρώτων βοηθειών, υγιεινής διατροφής, ευεξίας, πρόληψης πυρκαγιών, βιωματικές ξεναγήσεις με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, περιπάτους στη φύση και γνωριμία με τα ενδημικά φυτά και βότανα, μαθήματα κυπριακής κουζίνας,κλπ."
"03 - ΠΥΛΩΝΑΣ 1 - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ",Popi,"Σχόλιο: 1.3.: Φιλικό ηλικιακά περιβάλλον: Το Υπουργείο Μεταφορών……
Τα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να είναι τακτικά και προσβάσιμα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας καθώς και σε άτομα με ειδικές ανάγκες ή κινητικές δυσκολίες. Τα λεωφορεία θα πρέπει να έχουν μηχανισμό προσβασιμότητας για τα τροχοκαθίσματα. Θα πρέπει να προβλεφθούν κατάλληλα στέγαστρα, πιο τακτικές στάσεις και διαβάσεις πεζών. Στα στέγαστρα να αναγράφεται ο αριθμός του/των λεωφορείου/ων,  ο προορισμός του/τους και όχι μόνον η οδός. Να υπάρχει χάρτης με ένδειξη της διαδρομής του/των λεωφορείου/ων, της συχνότητάς του/τους, αν ληφθεί υπόψη ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας δυνατόν να μην διαθέτουν «έξυπνο τηλέφωνο» για να κάνουν χρήση της εφαρμογής «ΡΑΜΕ». Λόγω έλλειψης επαρκούς αριθμού λεωφορείων, εισηγούμαστε να ελευθεροποιηθεί η προσφορά της διακίνησης για να εισαχθούν νέοι τρόποι όπως υπηρεσίες πχ uber ή υπηρεσία οδηγού με ευνοϊκούς όρους καθότι τα κόμιστρα των ταξί είναι πολύ υψηλά."
"03 - ΠΥΛΩΝΑΣ 1 - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ",Popi,"Σχόλιο: 1.2.: «Απασχόληση, μετάβαση στη σύνταξη και οικονομική ασφάλεια»: Υφιστάμενη κατάσταση: 2η παράγραφος:
Σχόλιο: Εισηγούμαστε όπως προβλεφθεί η δωρεάν διακίνηση με λεωφορεία για τα άτομα άνω των 65 ετών, αρχής γενομένης για τα άτομα που διαμένουν σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές.Τις πλείστες φορές, τα άτομα από απομακρυσμένες περιοχές καλούνται να καταβάλουν το αντίτιμο 2-3 εισιτηρίων για να μεταβούν πχ στη Λευκωσία λόγω αλλαγής λεωφορείων. Η κοινωνική κάρτα θα μπορούσε να εκσυγχρονιστεί ως «Smart senior card» που να παρέχει εκπτώσεις και μειωμένες τιμές σε ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών
Σχόλιο: 1.3.: Φιλικό ηλικιακά περιβάλλον:
Εισηγούμαστε όπως μελετηθεί το θέμα της οικοδόμησης «Κοινοτήτων» για τη διαμονή/συγκατοίκηση ενδιαφερομένων ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας που θα έχουν μεν τον δικό τους χώρο(διαμέρισμα/κατοικία/δωμάτιο) και την αυτονομία τους, θα απολαύουν όμως κοινών υπηρεσιών(πχ χώρος εκδηλώσεων, ομαδικής σωματικής άσκησης, κοινός χώρος σίτισης, βιβλιοθήκη, ίσως πισίνα για κολύμπι, ιατρική μονάδα) για την κοινωνικοποίηση τους με τη διοργάνωση εκδρομών, ξεναγήσεων, ταξιδίων. Η συγκατοίκηση θα επιτρέπει να ασχολούνται με τα χόμπυ τους και να έχουν και το κατοικίδιο τους."
"03 - ΠΥΛΩΝΑΣ 1 - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ",Popi,"Σχόλιο : 1.2. «Αντιμετώπιση κοινωνικής απομόνωσης»: 
Ειδικότεροι στρατηγικοί στόχοι:
Σχόλιο: Εισηγούμαστε να μελετηθούν και οι τρόποι προώθησης της  συμμετοχής των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην Οικονομία, την Εργασία και την Κοινωνία. Συγκεκριμένα, θα μπορούσε στο μέλλον να προβλεφθεί η παράταση για 1-2 έτη της απασχόλησης ατόμων πέραν από το όριο συνταξιοδότησης -σε εθελοντική βάση- σε συνδυασμό με πρόγραμμα προετοιμασίας τους στη συνταξιοδότησή τους.Ενδεχομένως, η πρόνοια κινήτρων τύπου «Bonus» να ωθούσε άτομα να συνεχίσουν την εργασία τους για 1-2 έτη, αντισταθμίζοντας το ζήτημα της πρόωρης συνταξιοδότησης με την επιβολή πέναλτυ. Παράλληλα, άτομα που απασχολούνται σε ριψοκίνδυνα και ανθυγιεινά επαγγέλματα θα πρέπει να συνταξιοδοτούνται νωρίτερα χωρίς πέναλτυ, όπως τούτο ισχύει στα πλείστα κράτη μέλη της ΕΕ. Επίσης, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας θα μπορούσαν να απασχοληθούν ως «σύμβουλοι» ή «μέντορες» νεαρών εργαζομένων κατά την πρακτική άσκησή τους, ιδίως σε τεχνικά επαγγέλματα. Η Κυβέρνηση θα μπορούσε να στηρίξει τυχόν πρωτοβουλίες ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας για ίδρυση μικρής επιχείρησης τύπου «start-up» στην οποία να αξιοποιήσουν τις δεξιότητές τους, δεδομένου ότι τα τραπεζικά ιδρύματα θέτουν πολύ αυστηρά κριτήρια για την παραχώρηση δανείων σε άτομα άνω των 65 ετών. Ο εθελοντισμός συμβάλλει στη δραστηριοποίηση και την κοινωνικοποίηση των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας και θα πρέπει να ενθαρρυνθεί.Η δια βίου μάθηση προσφέρει την ευκαιρία στα ενδιαφερόμενα άτομα -πέραν της κοινωνικοποίησής τους- να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους για να ασχοληθούν ενεργά σε μια δράση που αγαπούν ή ένα χόμπυ ή να ενημερωθούν σχετικά με νεότερες τεχνολογίες/δράσεις. Χαιρετίζουμε ιδιαίτερα τα επιμορφωτικά μαθήματα που προσφέρουν τα Κρατικά Ιδρύματα και το Κέντρο Παραγωγικότητας. Εισηγούμαστε να προβλεφθεί η συμμετοχή συνταξιούχων και στα σεμινάρια που διοργανώνονται με τη στήριξη της ΑΝΑΔ από τα οποία αποκλείονται στο παρόν στάδιο. 
Νέες Δράσεις:
Σημείο 6(;) αντί 4  του Πίνακα: Διευκόλυνση χρήσης ιδιωτικού οχήματος:
Σχόλιο: Εισηγούμαστε όπως η μελέτη σχετικά με τα υψηλά ασφάλιστρα επισπευστεί και ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτος λαμβάνοντας υπόψη και την πρακτική σε άλλα κράτη, όπου τα ασφάλιστρα αυξομειώνονται με αποκλειστικό κριτήριο εκείνο των ατυχημάτων που έχει προκαλέσει ή μή ο/η οδηγός και όχι ανάλογα με την ηλικία."
"04 - ΠΥΛΩΝΑΣ 2 – ΥΓΙΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗ",Popi,"Σχόλιο: «04 - ΠΥΛΩΝΑΣ 2 - ΥΓΙΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗ:»:
Εκφράζουμε τη λύπη μας για τη μη δημοσιοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Υγεία των Ηλικιωμένων. Χαιρετίζουμε την πρόθεση του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας να την επισυνάψει στην Εθνική Στρατηγική για την Ενεργό Γήρανση, της οποίας θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα. 
Ευελπιστούμε ότι οι όροι «των Ηλικιωμένων» θα αντικατασταθούν από τους όρους «των Ατόμων Μεγαλύτερης Ηλικίας».
Επιφυλασσόμαστε να διατυπώσουμε τα σχόλια μας επί των προνοιών της προαναφερόμενης Στρατηγικής σε εύθετο χρόνο."
"04 - ΠΥΛΩΝΑΣ 2 – ΥΓΙΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗ","Thekla Coumas","Γεια σας,

Ονομάζομαι Θέκλα Κούμα και είμαι Φυσικοπαθητικός Διατροφολόγος και Σύμβουλος Ζωής (Life Coach).
Μέσα από τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσής μου, προωθώ την «Υγιή Γήρανση», που αφορά βασικά τη φροντίδα του εαυτού μας τώρα, ώστε να είμαστε πιο υγιείς και να απολαμβάνουμε μία καλύτερη ποιότητα ζωής στο μέλλον.
 Τα 3 κύρια στοιχεία που προωθώ είναι:
1.	Την υγιεινή διατροφή
2.	Την κινητικότητα, ευλυγισία & άσκηση
3.	Και τη φροντίδα της συναισθηματικής μας υγείας και να διατηρούμε τον εγκέφαλό μας ενεργό

Εφαρμόζοντας προσωπικά και τα τρία ποιο πάνω στοιχεία, ο στόχος μου είναι πάντα να εμπνέω και να ενθαρρύνω κι άλλους ανθρώπους, να τους βοηθήσω να κατανοήσουν πόσο σημαντική είναι η «Υγιής Γήρανση», και γιατί πρέπει να ψάχνουμε συνεχώς τρόπους για να βελτιώσουμε, να στηρίξουμε και να διατηρήσουμε την υγεία μας, και τρόπους για να διασφαλίσουμε τη μέγιστη λειτουργία του εγκεφάλου και του σώματός μας καθώς μεγαλώνουμε.

Κάποιες από τις δραστηριότητες που διοργανώνω είναι:
Σεμινάρια για την «Υγιή Γήρανση»
“Walk & Talk” events για κοπέλες όπου περπατάμε στη φύση και μιλούμε για διάφορα θέματα τα οποία τους απασχολούν.
Μοιράζομαι επίσης χρήσιμες πληροφορίες για αυτά τα 3 κύρια στοιχεία στην ιστοσελίδα μου, καθώς και μέσα από το βιβλίο μου «Οδηγός Επιβίωσης για Υγιή Γήρανση».

Θα ήθελα να συμμετάσχω και να προσφέρω τις εμπειρίες και γνώσεις μου σε αυτή την πρωτοβουλία σας, 

Ευχαριστώ,
Θέκλα Κούμα
99-592879
info@lifedoesntstopat50.com
www.lifedoesntstopat50.com
Facebook: Life Doesn’t Stop at 50"
"05 - ΠΥΛΩΝΑΣ 3 – ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ",Popi,"Σχόλιο: 3.3.: «Εμπλοκή στα κοινά»: Ειδικότεροι στρατηγικοί στόχοι:
Εισηγούμαστε όπως η Κυβέρνηση αυξήσει το όριο ηλικίας για τη συμμετοχή στους Ημικρατικούς Οργανισμούς στα 70 αντί στα 65 έτη καθότι Οργανώσεις αναζητούν έμπειρους επαγγελματίες  που διαθέτουν και τον χρόνο για τα καθήκοντά τους. 
Επίσης θα ήταν χρήσιμη η λειτουργία Κέντρων Ενηλίκων στα αστικά Κέντρα και τις απομακρυσμένες περιοχές που θα επιτρέπουν την εμπλοκή ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στα κοινά με τη συστηματική ανταλλαγή απόψεων με παράγοντες της ΑΤΑ για την υποβολή εισηγήσεων/διατύπωση απόψεων με απώτερο στόχο την καταγραφή αναγκών/ελλείψεων/κενών στις νομοθετικές ρυθμίσεις και τη βελτίωση συνθηκών διαβίωσης.´Θα μπορούσε να προβλεφθεί και κουτί για την κατάθεση εισηγήσεων/απόψεων  σε αυτά τα Κέντρα, πέραν από την προτεινόμενη δράση που χαιρετίζουμε για τη  δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τον ίδιο σκοπό. ."
"05 - ΠΥΛΩΝΑΣ 3 – ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ",Popi,"Σχόλιο: 3.1.: «Πολιτιστικές Δράσεις»: Νέες Δράσεις:
Εισηγούμαστε να προστεθεί πρόνοια στον πίνακα (σημείο 5;) για τη Δημιουργία Κέντρων Ενηλίκων/Δημιουργικής Απασχόλησης στα αστικά κέντρα καθώς και στις ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, με τη λειτουργία βιβλιοθηκών, τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τη γνωριμία με τον πολιτισμό, τις τέχνες, την παραδοσιακή μουσική, τα ήθη και έθιμα της Κύπρου καθώς και την εκμάθηση παραδοσιακής κεραμικής, χειροτεχνίας,κ.α.
Σχόλιο: 3.2.: «Δια βίου μάθηση και ψηφιακός γραμματισμός»:
Εισηγούμαστε όπως προβλεφθεί η επιχορήγηση από την Κυβέρνηση της αγοράς τάμπλετ ή έξυπνων τηλεφώνων από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ιδίως από χαμηλοσυνταξιούχους, ή/και από άτομα που διαμένουν σε απόμακρες ή ορεινές περιοχές για να διευκολυνθεί η ψηφιακή επιμόρφωσή τους.
Επίσης, εισηγούμαστε τη σύσταση υποστηρικτικών  ομάδων, διαδικτυακών ή τοπικών, όπου τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας θα μπορούν να ανταλλάσσουν εμπειρίες και γνώσεις σχετικά με την χρήση της τεχνολογίας.
Η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών/τραπεζών θα πρέπει να συνοδεύεται από τη ψηφιακή υποστήριξη των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας. Το Δημόσιο θα πρέπει να προβλέψει-όπου δει- ειδική ομάδα λειτουργών που θα απαντά στις τηλεφωνικές κλήσεις και θα υποβοηθά τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να έχουν πρόσβαση στην Κυβερνητική Πύλη για να συμπληρώνουν τα σχετικά έντυπα."
"06 - ΠΥΛΩΝΑΣ 4 –ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ",Popi,"Σχόλιο: 1.2.»Κακοποίηση και κακομεταχείριση»:
Εισηγούμαστε όπως η Εθνική Στρατηγική οργανώσει σύστημα καταγγελίας, όπου άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να μπορούν να αναφέρουν άμεσα το περιστατικό ηλικιακού ρατσισμού που έχουν υποστεί, π.χ. με γραμμή βοήθειας, στην Επίτροπο Διοικήσεως.
Περαιτέρω, μέσω της εκπαίδευσης να προβληθεί η προσφορά ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην κοινωνία με στόχο την αποδόμηση των στερεοτύπων από τη νεαρή ηλικία.
Επίσης, θα πρέπει να προβλεφθεί όπως για δεκαετή μεταβατική περίοδο, να υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις στον ψηφιακό κόσμο, με τη χρήση παραδοσιακών μέσων επικοινωνίας (π.χ.αλληλογραφία,τηλεφωνική κλήση, πρόσβαση στα γραφεία)σε ό,τι αφορά το Δημόσιο και τις υπηρεσίες του."
"06 - ΠΥΛΩΝΑΣ 4 –ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ",Popi,"Σχόλιο: 4.1. ,Ηλικιακές διακρίσεις:
Η πολιτική που εφαρμόζουν οι ασφαλιστικές εταιρείες έναντι των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας θα πρέπει να τύχει ενδελεχούς μελέτης λόγω των υψηλών ασφαλίστρων που επιβάλλουν στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στα ασφάλιστρα αυτοκινήτου, υγείας ενώ υπάρχει ηλικιακό όριο για τις ασφάλειες ζωής και ταξιδίων(65 έτη).Εισηγούμαστε όπως επιδιωχθεί -σε διαβούλευση με τις ασφαλιστικές εταιρείες- να επιλυθούν οι ανισότητες σε βάρος των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας.Στο εξωτερικό, το βασικό κριτήριο για τα ασφάλιστρα των αυτοκινήτων είναι τα τυχόν ατυχήματα στα οποία έχει εμπλακεί ο/η οδηγός. Το ασφάλιστρο  μειώνεται στις περιπτώσεις πειθαρχημένου οδηγού, μέτρο που δεν ισχύει στην Κύπρο. Εισηγούμαστε όπως η κυβέρνηση εξεύρει τρόπους να στηρίξει με κρατική εγγύηση τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που χρειάζονται να συνάψουν δάνειο για σοβαρούς λόγους ή για βασικές ανάγκες και είναι φερέγγυα(πχ αγορά αυτοκινήτου, ανακαίνιση οικίας, αγορά απαραίτητων ηλεκτρικών συσκευών)."
"07 - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ",Popi,"Σχόλιο: 07 - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ:
Στην εισαγωγή της παρούσας  Εθνικής Στρατηγικής για την Ενεργό Γήρανση τονίζεται η συμμετοχή της Κύπρου στις ευρωπαϊκές και διεθνείς πρωτοβουλίες/δράσεις που αφορούν στη γήρανση, τη μακροχρόνια φροντίδα, την υγιή γήρανση. Ενόψει της Προεδρίας του Συμβουλίου Ε.Ε. από την Κύπρο, το Α ´ εξάμηνο του 2026, εισηγούμαστε να αναλάβει η Κυβέρνηση την πρωτοβουλία για τη συμπερίληψη στο πρόγραμμα της προεδρίας της  πρότασης προς τα ´Οργανα της Ε.Ε. σχετικά με την ίδρυση Ευρωπαϊκού Γραφείου για την Ενεργό ζωή και την Υγιή Γήρανση. Η Κύπρος να επιδιώξει στη συνέχεια να υιοθετηθεί η πρόταση από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και να διασφαλίσει ότι θα φιλοξενήσει στην επικράτεια της αυτό το Γραφείο καθότι η χώρα μας είναι από τα εναπομείναντα κράτη μέλη στα οποία δεν εδρεύει Ευρωπαϊκό Γραφείο. Η ίδρυση αυτού του Γραφείου κρίνεται επιβεβλημένη δεδομένου ότι η αυξανόμενη γήρανση του πληθυσμού είναι ένα πανευρωπαϊκό φαινόμενο και θα πρέπει να ληφθούν συλλογικά μέτρα από τα Κοινοτικά ´Οργανα και Θεσμούς της Ε.Ε. για τη συστηματική παρακολούθησή της και την αντιμετώπιση της παράλληλα με την άλλη δημογραφική πρόκληση, εκείνη της υπογεννητικότητας."
"07 - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ",Popi,"Σχόλιο: «07- ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ»
Είναι σημαντικό να τεθούν οι βάσεις για τη δημιουργία δομής(εντός του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας) που θα είναι υπεύθυνη για τον συντονισμό και την παρακολούθηση της εφαρμογής της Στρατηγικής για την Ενεργό Γήρανση. Η δομή αυτή θα έχει την αρμοδιότητα να συνεργάζεται με τους εμπλεκόμενους φορείς και να διασφαλίζει την αποτελεσματική υλοποίηση των πολιτικών και προγραμμάτων 
Θα πρέπει να καθιερωθούν τακτικοί μηχανισμοί αξιολόγησης και παρακολούθησης της στρατηγικής, με τη χρήση συγκεκριμένων δεικτών απόδοσης και παρακολούθησης που θα καταγράφουν την πρόοδο."